Quaestiones de epigrammatis Graecis ex lapidibus collectis grammaticae; dissertatio ... quam ..

11쪽

cui ipsius praeest, exercitationibus interfui, deinde seminarii

philologi eum iam per sex menses sodalis extraordinarius exstitissem, ordinariorum numero adscriptus sui tria per semestria, quorum per duo seminarii seniorem me esse voluerunt directores humanissimi G. Curtius, L. Lange, O Ribbeck. ersenos menses intersui exercitationibus societatis grammaticae,

quam Curtius moderatur, totidemque Ribbeckii societati pilologae ac per senos mense Langi et ipsi societatibus antiquariis. Item seminarii Germanici, quod Zarnche regit, sod lis extraordinarius exstiti tria per semestria atque etiamnulaesum, non minus quam Curtii et Ribbeckii societates magno cum metu et oblectatione adhuc frequento. Magistris hisce meis cum omnibus, tum Georgio Curtio, qui ex quo primum Lipsiam veni studiorum meorum rector exstitit et adiutor benignissimus ac liberalissimus, nec non Ottoni Ribbeckio praeceptori humanissimo gratias quam maximas mihi agendas esse libenter gratoque animo profiteor eosque pio animo colere nunquam desinam.

Scripsi Lipsiae a. d. XIV. H. Nov. MDCCCLXXXII. Dissilia πιν Corale

12쪽

t pigrammata inter omnia Graecae poesis genera quam maxime eo excellunt, quod antiquissimum si omittimus aevum sola ad epica carmina excolenda inclinatum atque propensum, omnibus temporibus eorum usus latissime patebat. Etenim, si inscriptionum tantum testimonia perlustram , inde a La. Chr. n. saeculi initio, cui vetustissima epigrammata sepulcralia ascribere solemus, usque ad Byzantinorum aetatem, qua gravissima iam labe lingua Graeca erat amictata, unam atque eontinuam exemplorum seriem nostrae memoriae servatam esse apparet. Quae ne summa quidem singularum gentium ac populorum inter se distantia interrumpitur immo vero omnibus ex regionibus, in quibus unquam requentior sermonis Graeci usus exstitit, a Ponti Luxini litoribus ad Herculis columnas,

remotissimis Aegypti angulis ad Rheni nostri ripas epigrammata Graeca ad nostram aetatem pervenerunt. - Unde omnino orta sit ista frequentia, facile investigatur. Nempe Graeci, quae erat felicissima huius populi indoles, ad varias ne dicam

omnes res sententias cogitationes numerosa oratione proserendas per se mirum quantum inclinabant. Quo factum est, ut, cum singula a singulis gentibus, pro uniuscuiusque peculiari natura, carminum genera excolerentur, omnes aequabiliter indigerent simpliciore quodam ac breviore metro, cui facile apteque mandarent, quae sive publica sive privata in vita otidiana hominum animos aliquo laetitiae luctusve sensu afficiebanta perstringebant. Sic incredibilis sere orta est varietas argumentorum, quae in epigrammatis tractari videmus nam praeter titulos sepulcrales, qui dimidiam partem omnium explent inscriptionum metricarum, hominum habemus seu de patria seu de singulis civibus bene meritorum laudes atque honore8, X- stant epigrammata signis aliisque donis inscripta, quae qui

13쪽

possiemἱό amram Gie volebant sacra accedunt, quae in universum ad deorum ultum pertineant et ad certamina gymnica ac musica, neque raculorum et hymnorum exempla prorsus desiderantur, legimus adhuc, quae viatorum admirati aut iactantia templorum Aegyptiorum parietibus emnonisque quae serebatur statuae inscripserunt, multaque alia, quae singula

enumerare longum est. Atque quantum ista omnia ad Graecorum cum litteras cognoscendas, tum universum cultum victumque illustrandum valeant nemo non videt; sed etiam res grammaticae multae reperiuntur sat memorabiles, quas, cum magna ex parte minus adhuc, quam par erat, innotuerint, a

curatius hic colligendas disponendas explicandas nobis pro

Hoc autem in tanta epigrammatum varietate bene tenendum est proprium atque genuinum eorum usum, id quod ipsum docet epigrammatis nomen nec non antiquissima exempla comprobant, nisi inscriptionibus non constitisse. Postea vero, cum eximia usus equentia florere coepissent, poetae ad titulorum

similitudinem componebant epigrammata, quae lapidibus incisa fingebant. Iam cum posteriore aetate multi exstitissent, qui summo studio epigrammata ex lapidibus colligenda curarent, aliaque ex poetarum libris adderent, denique evenit, ut duo illa genera vix inter se possent dignosci Atqui, quod quidem

ad argumenta carminum attinet, non nimium tribuendum videtur isti differentiae contra ad grammaticam singulorum Verborum sormarumque auctoritatem diiudicandam plurimum reseri, utrum titulorum fide certissima nitamur, an in apographis versemur grammaticorum libidine non minus, quam librariorum neglegentia graviter depravatis. Nobis igitur accuratissime disiungenda sunt duo haec carminum genera, alterum inscriptionum, sive ipsos lapides inspiciendi facultas etiamnunc data est, seu a viris doctis recentiore aetate descriptas esse scimus, alterum eorum, quae inde ab ipsa antiquitate libris tantum manuscriptis nostrae memoriae servata sun Utrumque autem genus

quamvis diversa ratione quod paucis exemplis allatis delineare magis quam explanare hic sussciat alteri alterum emendando uberrimam attulit pem atque auxilium. Nam cum saepissime

14쪽

mutilati ac decurtati exstent lapides, ex ipsis frustulis inte dum concluserunt viri docti, quodnam epigramma in Anthologia servatum exprimendum curaverit lapidarius unde tam plena quam erta supplementa Iapidi adhibere licuit. Sic in paucissimis verbis quae etiam legi poterant epigrammatis Nicopolitaniis bidii carminis A. P. VII, 93 frustula agnoverunt editores. Contra haud raro contigit, ut depravatis Anthologiae carminibus, quorum reliquiae etiam lapidibus incisae ad nostram aetatem pervenissent, certa emendatio ex eis afferretur ut albet Herm. X, p. 1 sqq. ex epigrammate Romano I. p. Chr. n. saec. n. 11 14 Versus Callimacheos epigr. 43 ed. Schneid. Optime restituit. Ceterum in Anthologiae codico multa leguntur, quae haud dubie interpolatorum inscitiae vel incuriae librarii tribueremus coniecturisque tollere conaremur, ni certa testimonia, quae re vera talia quondam in usu fuisse demonstrarent, nobis suppeditarent tituli. Cuius rei hoc proponam exemplum luculentissimum. In Archiae poetae epigrammate A. Ρ. VII, 140 de Hectore haec dicuntur πατη μὲν Πρέα-

suo .... Quod cum ferri non posse consentirent editores, variis coniecturis locum frustra vexaverunt: nunc nihil mutandum esse

discimus ex epigr. Delphie n. 483:

σῆμα το δ' ἡ ρωος στατ 1 o taρ ταἶσθε πυλαισιν. 'Sed cum epigrammatum in codicibus traditorum uberrima praesto essent corpora in Anthologiis, lapides uno conspectu perlustrandi nulla data erat occasio. Quam enim vir summus Weleher a. 1829 instituerat Sylloge ephyrammatum Graecorum cui accedebant Spicilegi epigr. Gr in Mus Rhen. N. S. I. III. VI), ea ne tum quidem, cum publici iuris facta est, omnium quae nota erant epigrammatum copiam est amplexa. Nostra autem aetate vir doctissimus, qui munus gratissimum subierat omnes inscriptiones metricas congerendi, G. Mibe edidit 'Li Numeri, ni quid additur, ad albelli Epigrammata Graeca pertinent. 2 is praeterea n. 298, 4 Eaib annot. cum A. P. VII, 40 et n. libeum A. P. XI, 93, ubi et quae in Anthologia leguntur inscriptionis verbis emendantur et lapidis vitium metricum codicis scriptura sanatur, et n. 1l24 eum Anta Plan. VI, 13. 3 CL praeterea n 1li cum A. . IX, 366, 4.

15쪽

νrammata Graeca e lapidibus eonlecta Berol. 1878, quibus adiecit Supplementum epigr. Gr in Mus Rhen. XXXIV p. 181 sqq. Quamquam ne sic quidem Omnia quae exstant epigrammata coniuncta sunt multa enim misit editor, multa etiam tribus hisce annis effossa sunt, ut omnium, quae praeter Κώbeliana inspeximus, plenum indicem insta addere haud inutile duxerimus. )l Primum feliciter evenit, quod ipsorum epigrammatum Kaibellanorum magna pars novis curis a viris doctis tractata nunc exstat. Sic titulorum vetustissimorum speciosissima apographa nunc facile inspiciuntur apud oehi, Inscriptiones Graecae antiquissimae. 882 sic recentiora epigrammata Attica, quorum maximam partem nemo adhuc praeter Cu- mauudem, isque minusculis ediderat, accuratissimo expressit DiuenbergerCIA III, 2 l8823, sic deniquo uchstein Diss. Arg. IV, p. 1-78 in carmina Aeoptia diligenter inquisivit ac multas de scriptura dubitationes tollendas curavit. - Nova autem accedunt haec: Inscr. Graec ant. n. 7. 18. 20 7 62-64 . 4. 62 325 382 384. 393. 407. 408. 10. 124. 36. 542. 524. 24. CIA II 2 n. 1307 1 317 13l8. 1324. 1326 133l. 346 1352 1365.1375. 380 1388. 39b. 1396 1399. 400. 1402. 416 singulaque versuum frustula: n. 1334, 1389-1393. 405 141 l. 4l3-l415. CN. V. Christianarum inscriptionum, quamvis omnes perlustraverim, tamen singularum titulos prosere nolim, quoniam ipse aibe selectas tantum ex eis libro suo inseruit quod non satis respexit, qui recensionem conscripsit in Leutachii hilol. Anet. I, cum multos titulos Κaibellum fugisse notet, quos consulto haud dubie misit vir doctus. Lebas et a M. Vorage arch. n. 970. 77 23. 78. 1024. 046 1060. 1i34 d. II 35. 1182. 1188. 1428. 53bb. 1648. 1757. 774 1912 2537s. 2570 2712.

Mitta. d. arch. Inst. IV. p. 11 sqq. sex epigrammata, P. 283 V. p. 121.123. 124 336; VI p. 06 123. 28 129. 130 13l VII p. 234sq. tria epigri . Buli de corresp. Heli. I879 p. 3. 44. 168 197. 16 326 387 44b. 447 483. I880 p. 109. 131. 273. 284 287. 406 494. Revue arch. 1878 XXXVI, p. 30 et 304 XL p. 166 XLI, p. 124. Μουσεῖον καὶ βιβλιοθηκα etc. 1880 p. 128. bi. 53 18 i. Puchste in n. Ia XVIII. XX. XXIV XXVI. XXVII D. XXXI. x m. Herm. XVII, 626 epigr. Atticum sat vetustum ed. ircisoss. eri in Iourn os Philol. III n. 10 pio Syr. recentias Gerasae effoss. ed. Allen quod benigne mecum communicavit praeceptor illustrissimus O. Curtius . Diyiligo by Cooste

16쪽

Iam priusquam ad singula perveniamus, de sermone quo utebantur epigrammatum poetae pauca in universum praemonenda sunt. Hae autem de sermone quaestio ut in omnibus Graecae poesis generibus artissime cohaeret cum metricaesormae explicatione Ao duo quidem inde a primordiis inveniuntur epigrammatum metra, alterum versus heroici ex epicorum usu recepti, alterum distichi elegiaci quae per omnia saecula epigrammatum propria ac principalia metra ita manserunt, ut, quamvis saepe varia ratione depravata et obscurata exstent os cap. IID, tamen semper regulari versuum forma perluceat. Reliqua autem, quibus passim usi sunt epigrammatum poetae, metra senariorum imprimis requentiora inveniuntur a vetustiora exempla), ad nostram quaestionem minus pertinent, quippe quae tum primum frequentius adhiberi coeperint, cum iam pridem constituta atque firmata erat propria epigrammatum dialectus, quam ex elegiarum usu simul cum ipso metro poetae sibi assumpserant. Iam qua ratione ista dialectus ex sermone Homerico orta sit quaque ex parte ab illius imitatione recedat copiosius exponere nostrum non est, quoniam in haec omnia diligentissime inquisivit J. G. Renne in Quaestionibus de dialecto antiquioris Graecorum poesis elegiacae et iambicae Curi. Stud. I 1, 133 sqq. 2, 1 sqq.)x) nobis ea tantummodo tractanda sunt, quae ab hoc usitato epigrammatum sermone aberrant. Eiusmodi autem differentiarum duo potissimum genera exstitisse apsa seri epigrammatum condicio. Primum enim, cum per totum sere orbem terrarum, quas quidem cognovissent Graeci eorum usus pateret, seri non potuit, quin singularum linguae Graecae dialectorum largiora vestigia sive ex ipsorum poetarum patrio sermone, sive, ut videbimus, ex lapidariorum usu vulgari in illa carmina irreperent. Deinde autem, quamquam semper unum idemque remansit fundamentum sermonis elegiaci, tamen etiam hosce in titulos paulatim satis perspicua inserebantur vestigia gravissimarum mutationum, quibus intra tot saeculorum spatia sensim assciebatur et a legitima On

17쪽

suetudine deflectebatur lingua Graeca. Vulgi nimirum quae erat loquendi ratio iam inde ab antiquiore aetate cum litterarum pronuntiatione, tum nominum Verborumque declinatione multum distabat ab hominum eruditorum usu semperque recedebat ab ea sermonis proprietate, quam litteris mandare solebant et scriptores in libris componendis et in actis decretisque publicandi magistratus. Iam epigrammatum ea praecipua est indoles atque virtus, ut sola huius dialecti vulgaris uberiora

vestigia nostrae memoriae servarint. Nam cum epigrammata non ut reliqua arminum genera a poetis tantum conderentur,

verum etiam homines artibus litterisque ne biter quidem imbuti eis omponendis peram darent, ipse hic privatus atque

ut ita dicam domesticus usus effecit, ut ex indoctorum scriptorum sermone multa peculiari epigrammatum dialecto admiseerentur. Huius autem antiquae linguae vulgaris in eo posita est proprietas, ut continuum quendam transitum efficiat a summa persectione veteris graecitatis ad recentiorum Graecorum loquendi consuetudinem. Iam habes duas partes, in quas quaestionem nostram dividamus necesse est, alteram, qua explicentur veterum dialectorum reliquiae, alteram, qua labentis graecitatis indicia colli

gantur.

Dialectorum per varia genera poesis Graeca distributio inde orta est, quod quasi suum quaeque gens poeticae elocutionis genus eum sibi elegisset eximiaque arte excoluisset, suae etiam dialecti vestigia ei impressit tam firma, ut eum ipsis carminibus artissime cohaererent ac per omnia saecula, quibus vivus a popularis dialecti usus iam pridem ex-

18쪽

stinctus esset, permanerent. Sic ex commixta Ionum Aeolumque sermonis consuetudine dialectus prodiit piea, quam in elegiarum epigrammatumque usum transiis vidimus, ea tamen restrictione addita, ut multa aliarum dialectorum vestigia inserta esse moneremus. Iam si simpliciter esset statuendum in brevissimis hisce carminibus Graecos suo quemque sermone uti maluisse, vix hercle esset quod miraremur. Sed permultis in epigrammatis mira quaedam animadueititur dialectorum confusio atque vacillatio inter Ionicas imprimis vel vulgare et Doricas vel Aeolicas formas, quae primo quidem aspectu nulla omnino regula adstricta esse videtur. Iam cum A. irch hos commentatione egregia: Zur Geschichte des attischen Epigramms Herm. V p. 48 sqq. eam exposuerit legem, qua omnia, quae in antiquissimis epigrammatis Atticis exstant dialecti Ionicae vestigia facile expediantur, ab huius ratione in colligendis a disponendis dialect0rum vestigiis nos quoque profectos esse libere gratoque animo profitemur quamquam, eum non modo antiquiore in aevo nobis morandum, verum etiam ad ipsa infima tempora descendendum sit, ad tam simplices certasque leges, quibus facile omnia explanentur, nos perventuros esse ne exspectari quidem potest. - Ac variis quidem explicandi rationibus uti licet, ex quibus tres, quae usus requentia inter omnes eminent, singulis dialectis deinceps adhibeamus. Primum enim Graeci suae quisque dialecti sormas in carmina illa intulerunt, sive ipsa in patria titulum insculpendum curabant, sive patrii sermonis vestigia externas ingentes importabanti Tum posteriore aetate hominum ad quos pertinebant epigrammata Ordinem ac munera quibus ungebantur ad eligendam dialectum alicuius momenti fuisse videbimus. Deinde multa exempla dialecti permixtae eo expediuntur, quod

aliquam carminis partem, seu voces singulas seu integros edisus, ex alio quodam carmine aut ex universo alius poesis generis stilo ac tenore expressam 88 cognoscimus.

19쪽

De dialeeti Doricae et Aeolicae estistiis. Cur utriusque dialecti quae inveniantur exempla aptissime inter se coniungi possint, ex tota ratione, qua dialectorum imitationem instituere soliti sunt poetae, statim apparet. Tantum enim aberat, ut perpaucis exemplis i omissis plenam omnium sormarum dialecticarum imitationem sibi proponerent, ut nil praeter universam quandam dialecti speciem atque colorem carmini inserendum curarent. Quae regula aliqua ratione ad omnia sere Graecae poesis genera pertinet. Ut unum idquo antiquissimum exemplum proferam, Tyrtaeus, cum in reliqui carminibus integrum servasset elegiae sermonem, in embateriis, quippe quae in ipsum praecipue hominum popularium Mum componeret, popularem etiam dialectum ita imitatus est, ut solam Doricam quae vocatur es et terminationem gen pl. deel. I in αν sibi assumeret inosce igitur versus, quoniam utrumque Aeolum non minus quam Dorum dialecti proprium est, Lacedaemoniisne an Aeolicae cuiusdam civitatis militibus composuerit poeta, per se dignosci nullo modo potest. Sic epigrammatum quoque poetae Doridem Aeolidemve imitatur id tantum adhibebant, quo creberrimo istae dialecti ab epici se monis proprietate recederent,ra videlicet pro η, atque id ipsum saepius in verborum terminationibus quam in radicibus ), cum illae paulo firmius auribus inhaererent. Unde factum est, ut maior omnium epigrammatum, quae omnino dorismi autaeolismi vestigia praebeant, par sola huius litterulae mutationea communi sermone recedat. Contra reconditiorum Doricae Aeolicaeque dialecti formarum prae ingenti epigrammatum multi-l me pertinent notissima Balbillae epigrammata n. 988-992 antiquissima Corcyrae n. 179-18l, quibus accedit memorabile dialecti hessalicas exemplum Inscr. Gr. Rnt. n. 325.2 Quod duobus exemplis comprobasse sufficiat epigr. Smyrn saec. II vel I a Chr. n. n. 24 ηβαν, Μιδαν, μυρομένα βιοτας μετηρ, η δνστη-

20쪽

tudine pauca tantummodo exempla inveniuntur. Annotabo equidem, quae obiter perlustranti occurrunt. aut saepius etiam genetivi illi in αν exeuntes adhibentur Παγαν n. 26, Ἀτρει- δαν n. 254 θαλπωρα n. 464, νεοπολι τῶν προστατα n. 783, Ἐρεχθειδα n. 852 928 Ἀγηνοριδα n. 932, παλαιστρυτανn. 948. Eiusdem mutationis exempla praebent πρῶτος n. 187. 491. 43. 1028, πραυστος n. 932. Litterae oro vulgari vadhibitae praeter ρανος 1028, 19 28 in II deci terminationibus pauca exstant vestigia Olως αποφθιμένως τωςὁ τα- φως Ποιπιλέω ἐκγον n. 573, νάσω n. 978, quibus erebriora

accedunt exempla hymni in Isidem n. 1028 in quo simul cum n. 78 forma ἐμμι pro ιμι exstat, ut pro h legitur n. 49 l).

O pro ου habemus n. 238 moισάων contra Μωαν in tit Spart. Romanae aetatis n. 806), προλιποἶσα n. 464 et quae similia inveniuntur in hymno n. 1028. ροφων pro γραφων exstat in antiquissima inser Helia n. 740 et ατροπος pro ατραπO n. 475. Consonantium mutationes has memoraverim: Oκά pro ποτέ

aliquoties occurrit ut . 184. 87. oristi Dorici quamquam ne ab Homerico usu alieni in is pro σα exigua agnoscuntur vestigia ut μυβρέξης n. 195. ἐξηργάξατο n. 762 contra plane singulare est σπάδιον pro στάδιον cf. Ahrens Dor. p. 109 n. 936 V a Chr. n. saec.). Etiam sormae ΙΙΙ. pers sing. et plur in

- τι et ντι interdum inveniuntur, ut idon in vasculo saec. In li 30, φαντ n. 8bi φωνευντι n. 978, 11. misce praemissis ad singulorum epigrammatum rationem explicandam per

veniamus.

1 De Doridis Aeolidisque vestigiis in epigrammatis, quae ab ipsis Doribus Aeolibusne inscripta sunt.

Hic primum plenus conficiendus est index epigrammatum, quae in Dorica quadam aut Aeolica civitate effossa largiorem sormarum dialecticarum usum ab ipso poeta admissum e hibent. Laeonio tituli n. 472 ante l. 75 n. 47 1a IV a Chr. n. saec.) n. 806. n. 1101 II saec. p. Chr. n. . n. 917 I p. Chr.

i Adde sit Sellasiae I Gr. ant. n. 82 a.