Cicero's Rede über das Imperium des Cn. Pompeius [microform] : für den Schul- und Privatgebrauch

발행: 1883년

분량: 48페이지

출처: archive.org

분류: 로마

21쪽

M. TULLI CICERONIS

DE IMPERIO CN. POMPEI OB. 4-7

nis, honestissimis viris, adseruntur ex Asia cotidie litterae, qu

rem magnae res aguntur in vestris vectigalibus exercendis occupatae qui ad me pro necessitudine, quae mihi est cum illo ordine, 5 emanam rei publicae periculaque rerum suarum detulerunt. V1- thyniae, quae nunc vestra provincia est, Icos exustos SSe com Splures; regnum Ariobarzlinis, quod finitimum est vestris vectigalibus, totum esse in hostium potestate L. Lucullum magnas rebus gestis ab eo bello discedere huic qua successerit, non satis esse paratum ad tantum bellum administrandum unum ab omnibus sociis et civibus ad id bellum imperatorem de ioposci atque expeti, eundem hunc unum ab hostibus metua,

praeterea neminem. .,

Causa quae sit, videtis nunc, quid agendum sit, considerate. primum mihi videtur de genere belli, deinde de magnitudine, tum de imperatore deligendo esse dicendum. 15 Genus est belli eius modi, quod maxime vestros ammo eX- citare atque inflammare ad persequendi studium debeat in quo

v. r. s. atque e. r. p. um die Privati

interessen hinter den sissenilichen, die mittet bax dami verbunde Waren, inrachi rete gulassen 6Ε. 18.19Ε.

24 7 quasi quaedum praedia populi

einlaeder Zi46 n. A. edictus, in Asien darum das bestimmende sociis vorangestetit. 13aue Form des Ubergangs von de norratio gur tractatio vgi ad Herenn. 4 c. 26 transitio vocatur, quae cum ostendit breviter quid di tum sit, proponit item reri quid consequatur, hoc pacto: in parentem euius modi fuerit, habetis nune parens qualis eaestiterit, considerat . Beachio nune nichi iam, ei m

mum . . Miride . . tum. in andere

agitur populi Romani gloria, quae vobis a maioribus cum magna in omnibus rebus, tum summa in re militari tradita est agitur

salus ociorum atque amicorum, pro qua multa maiores vestri

magna et gravia bella gesserunt aguntur certissima populi Ro- mani vectigalia et maxima, quibus amissis et pacis ornamenta et subsidia belli requiretis aguntur bona multorum civium, quibus est a vobis et ipsorum et rei publicae causa conSulendum.

Et quoniam semper appetentes gloriae praeter ceteras gentes atque avidi laudis fuistis, delenda est vobis illa maculato Mithridatico bello superiore concepta, quae penitus iam inseditae nimis inveteravit in populi Romani nomine, quod is, qui uno

die tota in Asia, tot in civitatibus, uno nuntio atque una significatione innumerabiles cives Romanos necandos trucidandosque denotavit, non modo adhuc poenam nullam suo dignam scelerei suscepit, sed ab illo tempore annum iam tertium et vicesimum

studiose persequendum g 1. H.

Iustin. 22 8, 15 a persequendum belli reliquias, gl. 6 dum belli reliquiae pervuntur. in quo bello, kausat. 1 vier Unterubuiiungen, melche duro die naphora von agitur marhiert,erden, lasse sichnach de Gesichispunk de Εhround des utetens naren, dignita8, utilitas, 14. 4. 57 64. lo eum in omnibiιs egreis die res militarismit in sic Uberhaupq Wir Setzen, das besondere lied Heic aus-

copiis et ad belli adiumenta salsTruppensold et ad ornamenta pacis me don Gottesdiensi und dieissent- lichen Bauten utimur. Der Objehis-

der Hedenseteit vobis statides Dativa et Zusammeniressenmit inem gweite Dati de Person. - S. 33 Α. 2. Unbedenhlich, Woil nichi missetvverstehen, si sibi auctoritati p. R. parendum esse deor. 14 105 serendus est tibi mos adulescentibua ober a noch et 34

den p. 32, 7 sed ita triumpharunt.

22쪽

M. TULLI CICER0NIS DE IMPERIO CN. POMPEI OR. 7 11 regnat, et ita regnat, ut se non Ponti neque Cappadociae latebris occultare velit,' sed emergere ex patrio regno atque in vestris vectigalibus, hoc est, in Asiae luce versari. etenim adhue ita nostri cum illo rege contenderunt imperatores, ut ab illo insignia victoriae, non victoriam reportarent. triumphavit L. Sulla, triumphavit L. Murena de Mithridate, duo fortissimi viri et summi imperatores, sed ita triumpharunt, ut ille pulsus superatusque regnaret verum tamen illis imperatorihus laus est tribuenda quod egerunt, venia danda quod reliquerunt, propterea quod ab eo bello Sullam in Italiam res publica, Murenam

Sulla revocaVit.

Mithridath autom omne reliquum tempus non ad oblivio

nem votoris belli sed ar comparationein novi contulit: qui

spostea, cum maximas aedificasset ornassetque classes exercitusque permagnos quibuscunque ex gentibus potuit comparasset bet se Bosporanis finitimis suis, bellum inferre simularet, usque

in Hispaniam legatos ac litteras misit ad eos duces, quibuscum tum bellum gerebamus, ut, cum duobus in locis disiunctissimis

I neque hebi das et ei te Glied meheli ervor at aut in vestris vectigalibara, et p. 30, 6 in Asiae lueemita ad M. D. I, I, 9 dure den

6, victoriam se, non pacem num ortaturum esse. Merke in dieser

e firmandas rationes et copias belli, tantum spe conatuque aluit, ut se Oceanum cum Ponto, Sertorii copias cum suis coniuncturum putaret 15 gentibi , Ε LΑ. 25; nebensotuit oder poterat War, nacti ei ne dem

iunctissimis, ei aufeinander, NHIX.

maximeque diversis uno consilio a binis hostium copiis bellum terra marique gereretur vos ancipiti contentione districti de imperio dimicaretis. sed tamen ulterius partis periculum, Ser-10torianae atque mispaniensis quae multo plus firmamenti ac roboris habebat, Cn. Pompei divino consilio ac singulari virtute

depulsum est in altera parte ita res a L. Lucullo, summo viro, est administrata, ut initia illa rerum gestarum magna atque praeclara non felicitati eius sed virtuti, haec autem extrema, quae nuper acciderunt, non culpae sed fortunae tribuenda esse 1 videantur sed de Lucullo dicam alio loco, et ita dicam, Quirstes, ut neque vera laus ei detracta oratione mea neque falsa adficta esse videatur de vestri imperii dignitate atque gloria, quoniam is est exorsus orationis meae, Videte quem Vobis animum suscipiendum putetis. Maiores nostri saepe, mercatoribus aut naviculariis nostris 5 iniuriosius tractatis, bella gesserunt: vos, tot milibus civium 11

maiestas, gi. p. 34, 10 39 6 unddie eitun p. 31, 1 f. t uidete

quem . . putetis, ein rei ter us-

Teuta 29 duro Ermordung, dergege Genthius, de Bundesge- nosse des erseus 168 durchrain-kerherungadmischer Gesandran ver- antasit Waren. MOmmsen R. G. P, 556. 777. 16 muriosius, der Κοmparati hier Me p. 34, herabstim- mendi inigermassen. Verr. 54 14squot bella maiores nostros et quanta 8ὶι8cepisse arbitramini, quod cives R. iniuria adfecti, quod navicularii retenti, quod mercatores spoliati dicerentur unien g 14. vos abge-ksirgier Schius a minore ad maius Enthymem). Quintil. 8, 4 9 amplificatio, quae fit per comparationem, incrementum eae minoribus petit. augendo enim quod est infra, nece e

st. Imperium, . A. 3

23쪽

M. TULLII CICERONIS

DE IMPERIO CN. POMPEI OR. 11 - 14

Romanormiuno nuntio atque uno tempore necatis, quo tandem animo esse debetis legati quod erant appellati superbius, ori tum patres vestri, totius Graeciae lumen, exstinctum esse voluerimi: Vos eum regem inultum esse patiemini, qui legatum populi Romani consularem vinculis ac verberibus atque omni supplicio excruciatum necavit illi libertatem imminutam

civium Romanomam non tulerunt vos ereptam Vitam neglemus ius legationis verbo violatum illi persecuti sunt vos 12lemdum omni supplicio intersectum relinquetis videt ne, ut illis pulcherrimum fuit tantam vobis imperii gloriam tradere, o sic vobis turpissimum sit, id quod accepistis tueri et conservare non posse. . - .

Quid quod salus sociorum summum In per1culum ae QS-

crimen vocatur, quo tandem animo ferre debetis regno est expulsus Ariobarziunes rex, socius populi Romana atque ama rara ex ut id, uod supra positum est. Die Fragenet. 16 tros- debetis, p. 34. τω patiemini Tansipse mirmit also una und an au p. 31, 12 s. 2 appellari superbius, aus ei nerVersammiunides achaischeniun

i Genus de Appositum, vi Vera. II 153 eommuni praesidio italis im--bitas tamquam aliquod ineendii reuinguendum est Brut 26 omnιω tuis uionis tamquam veste dei tracta mep. Them. I, 5 illorum

urbem Muropa acutum m itum esse barbaris esse tuerunt.

F. R., P. 5, 11.28 u. Anm. 12. i

dicet ille quem e elimus, ut verset saepe multis modis eadem et una in re hucreat in eademque commoretur sententia. ius legationis, eum hominum praesidio mimitum, tumesiam dirino iure allatum . de har. resp. 34. verbo, it Finem Worte. Flor. I 32 Critolaus Romanos dubium an et manu, certe orationeriolarit. persecuti sunt ulti sunt, restriquetis nich - deseretis, sondem neglegetis, inultum esse

perie a discrimen verbunden Ie

cus imminent duo reges toti Asiae, non solum vobis inimicissimi sed etiam vestris sociis atque amicis civitate autem omnes cuncta Asia atque Graecia vestrum auxilium exspectare propter periculi magnitudinem coguntur, imperatorem a vobis certum deposcere, cum praesertim vos alium miseritis, neque audent neque se id sacere sine summo periculo posse arbitrantur. vident et sentiunt hoc idem quod vos, unum virum esse, in qu 13 summa sint omnia, eum propter esse, quo etiam carento aegrius cuius adventu ipso atque nomine, tametsi ille ad marii timum bellum venerit, tamen impetus hostium repressos esse intellegunt ac retardatos hi vos, quoniam libere loqui non licet, tacite rogant, ut se quoque, sicut ceterarum provinciarum socios, dignos existimetis, quorum salutem tali vir commendetis, atque hoc etiam magis, quod ceteros in provinciam eius i modi homines cum imperio mittimus, ut etiam si ab hoste defendant, tamen ipsorum adventus in urbes sociorum non multum ab hostili expugnatione dis erant, hunc audiebant antea, nunc praesentem vident tanta temperantia, tanta mansuetudine, tanta humanitate, ut ei beatissimi esse videantur, apud quosa ille diutissime commoratur.

Quare, si propter socios, nulla ipsi iniuria lacessiti, maiores .

suo schreibi Weidner periculo,aus Furchi vox de Rache de andere Feldheris, besondera des Glabrio. 13 8 summa omnia alle erforder-

23s is ad omnia summa natu Vgl. 109 201 . ad Att. 11, 6, 3 hortantur ut magno animo sim, ut omnia Summa sperem l prosterraS - prope, iuxta esse Wi 16 undduro die gange Latinitat s. p. 20,

dringen ausgehalte habe, cheint nichi gan rhetorische Phrase. Mommse R. G. Id 116. Appian. Mithr. 95 ἐξέπληξεν παντας τάχει

τε πίπλου καὶ μεγεθει παρασκευης

καὶ ς όβω δοξης. 12 tacite rogant: Catil. 14 21 cum tacent, clamant. 13 tali iro nichi et a - tanto lugi. 5s m. ' ceteros, et una adverbiai sonst'. Auch hier folgi derGrun ers im meiten gegeusMZlichen eil quod hune audiebant Z. 17 gus 27, 3. l 1 mittimus nach mistimetis um de Vormur Eu mi idem, schilesit sic Cie mitein io ipsorum immegensat Euhostium t 1 tanta temperantia, 40 L; gl. ini A. 49. 40 ille nach hunc, mi Vere 44 80 quid aut tu his respondere honeste potes, aut illi facererra commviratur, Z.4546; de Konjunkti mare das regel-

24쪽

TULLII CICERONIS

DE IMPERIO CN. POMPEI OB. 14 17

nostri eum Antiocho cum Philippo, cum Aet6lis cum Poenis

la gesserunt, quanto vos studio convenit iniuriis provocatos sociorum salutem una cum imperii vestri dignitate defendere, praesertim cum de maximis vestris vectigalibus agatur nam celararum provinciarum vectigalia, Quirites, tanta sunt, ut is ad ipsas provincias tutandas vix cordenti esse possimus, Asia vero tam opima est ac sertilis, ut et ubertate agrorum et varietate fructuum et magnitudine pastionis et multitudine earum rerum, quae exportantur, facile omnibus terris antecellat itaque haec vobis provincia, Quirites, si et belli utilitatem et pacis odignitatem retinere voltis, non modo a calamitate sed etiam

15 a metu calamitatis est defendenda. nam in ceteris rebus, cum venit calamitas, tum detrimentum accipitur at in vectigalibus non solum adventus mali sed etiam metus ipse adsert calami- - tatem. nam cum hostium copiae non longe absunt, etiam si is irruptio nulla facta est, tamen pecuaria relinquitur, agri cultura deseritur, mercatorum navigatio conquiescit cita neque ex portu neque ex decumis neque ex scriptura vectigal conservari potest; quare saepe totius anni fructus uno rumore periculi

tura quia publicanus scribemio e-- fieri rationem cum pastore, Festus

p. 333', II. Die Pachter desissent- lichen Weidetandes pascua publica Ilosson de Viehstand ei sic an- meiden promeri und truge die

me dis Κοnigo Attalos und Eumenes VonPeminios und die Rhodior I92; mim imo, namentite aus Bittender Athene 201 eum Aetolis, diei in unde mi Antiochus verset, ie- , dene mi echischo Strato ange Mnhinen Isi eum Poenis, in die Mamertiner in Messana sit Sagunt uncta Masinissa. Cicero Mariet ei AEdnius und4Wei Vother Gno rudelisicht aus die Zeitsolge. de

atquo uno belli terrore amittitur quo tandem igitur animo esse 16 existimatis aut eos, qui vectigalia nobis pensitant, aut eos, qui

exercent atque exigunt, tum duo reges eum maximis copiis propter adsint A cum una excursio equitatus perbrevi tempore

totius anni vectigal auserre possit cum publicani familias maximas, quas in saltibus habent, quas in agris, quas in portubus atque custodiis, magno periculo se habere arbitrentur putatisne vos illis rebus frui posse, nisi eos, qui vobis fructui sunt, conservaritis non solum, ut ante dixi, calamitate sed etiam1 calamitatis formidine liberato.

Ac ne illud quidem vobis neglegendum est, quod mihi A

ego extremum proposueram, cum essem de belli genere dicturus, quod ad multorum bona civium Romanorum pertinet quorum vobis pro vestra sapientia Quirites, habenda est ratio diligenter. 1 nam et publicani, homines thonestissimi atque ornatissimi, suas rationes et copias in illam provinciam contulerunt, quorum ipsorum per se res et fortunae vobis curae esse debent istenim

80 quid nos Asiae portus, quid

seriptura, quid omni transmarina vectigalia iuvabunt, tenuissima Suspicione praedonum aut hostium iniecta 83 Asia multos annos vobis

fruetum Mithridatico bello non tulit l

cinam, iudicium, quaeStionem, -- mercium, decumate agro mercere;

sammenirest en der Κοnjunktio mitder rap. cum is durchaus nichigemieden morden. eaecursio, o de Deutsche incursio erWarten orde p. Lig. 22 copias habuit, quibus fines suos ab eaecursionibus et latrociniis tueretur in saltibus 'aut de Waldi riston anstat tde hs Lesar in salinis denn

quidem silentio praetereundum puto, quod . t 12 proposuaeram, nichiproposui, te ster ut ante dis ram ei Verweisungen au DUhere

essem dicturus, reden Nolite, P. 31,

6. Q quod pertinet, limite dassor bellum, nichi belli genus, . in quo sein Wirhun erstrecht

andere Form mi deinde ad Att. la, 16, 11 nam et illud nobis non obest . . accedit illuci . . Iber subi cani et 4 l ornatissimi, gl. Verr. 1 g 127 hominem ornatissimum Oes, ordine, nomine, virtute, ingenis, copiis Aidas leteti denhe hie et mei si ira contulerunt, eig. habendorthi verlegi', n rationes Berechnungen, Spehulationen, lateressen dorthi gerichtet', et copiaS

res Occupatae. in ipsorum perine,

25쪽

M. TULLI CICERONIA

DE IMPERIO CN. POMPEI OR. 17 20

si vectigalia nervos esse rei publicae semper duximus,' eum certe ordinem, qui exercet illa, firmamentum ceterorum ordi-18 num recte esse dicemus - deinde ex ceteris ordinibus homines

mavi atque industrii partim ipsi in Asia negotiantur, quibus

vos absentibus consulere debetis, partim eorum in ea provincias pecunias magnas collocatas habenti est igitur humanitatis vestrae, magniam numerum eorum4 civium calamitate prohibere, sapientiae, videre multorum civium calamitatem a re publica seiunctam esse non posse etenim primum illud parvi reseri, rem publicam ipsam illa vectigalia postea victoria recuperare ioneque enim eisdem redimendi facultas erit propter calamitatem 19 neque aliis voluntas propter timorem deinde, quod nos eadem

Asia atque idem iste Mithridates initio belli Asiatici docuit,

id quidem certe calamitate docti memoria retinere debemus. nam tum, cum in Asia res magnas permulti amiserant, scimus is Romae solutione impedita fidem concidisse non enim possunt una in civitate multi rem ac fortunas amittere, ut non plures secum in eandem trahant calamitatem a quo periculo prohibete

secum torum sive mercatorum PrO

rem publicam et mihi credite, id quod ipsi videtis hae fidos

atque haec ratio pecuniarum, quae Romae, quae in foro Versatur, implicata est cum illis pecuniis Asiaticis et cohaeret ruere illa non possunt, ut haec non eodem labefacta motu concidant.

quare videto num dubitandum vobis sit omni studio ad id bellum

incumbere, in quo gloria nominis Vestri, Salus Sociorum, Vectigalia maxima, fortunae plurimorum civium coniunctae cum

re publica defendantur. Quoniam de genere belli dixi, nunc de magnitud ne paucato dicam potest enim hoc dici, belli genus esse ita necessarium,

ut sit gerendum, non esse ita magnum, ut it pertimescendum. in quo maxime laborandum est, ne forte ea vobis, quae diligentissime providenda sunt, contemnenda esse Videantur atque

ut omnes intellegant me L. Lucullo tantum impertire laudis, 1 quantum forti viro et sapienti homini et magno imperatori debeatur, dico eius adventu maximas Mithridati copias omnibus

rebus ornatas atque instructas fuisse, urbemque Asia claris-

in id bellum ineumberent Catil. 4 4 ineumbite ad salutem rei p.

coniunctae cum re p. in Verbi n-dun mi dem aligemeinen, dein Staatsinteresse Eu 18.

nnter Begugnahme aus die propositio p. 30,14 imibergani nach-dem mi Wiederholun desset benVerba, mi Rosc. Am. 119 etenim quoniam fidem magistri cognostis, cognoscite nune discipuli aequitatem. nune, gum. de magnitudine,

nu - necessarium si bellum genere ipso necessarium 27 gl. 6 genus est

belli eiusmodi gum gweite Glied hdri bellum nichi belli genus

structas fuisse, aber Obse88am Sse,

26쪽

simam nobisque amicissimam, CyZicenorum, obsessam esse ab ipso rege maxima multitudine et oppugnatam vehementissime, quam L. Lucullus virtute, assiduitate, consilio summis obsi-

21 dionis perieulis liberavit ab eodem imperatore classem magnam et ornatam, quae ducibus Sertorianis ad Italiam studio inflam s

mata raperetur, superatam esse atque depressam magnas hostium praeterea copias multis proeliis esse deletas patefactumque nostris legionibus esse Pontum, qui antea populo Romano ex omni aditu clausus fuisset Sinopen atque Amisum, quibus in oppidis erant domicilia regis, omnibus rebus ornata ac re Iosertas, ceterasque urbes Ponti et Cappadociae permultas uno aditu adventuque esse captasta regem spoliatum regno patrio atque avito ad alios se reges atque ad alias gentes supplicem coniuIisse, atque haec omnia salvis populi Romani sociis atque integris vectigalibus esse gesta. satis opinor concessi laudis, ib

atque ita, Quirites, ut hoc vos intellegatis, a nullo istorum, qui huic obtrectant legi atque causae, L. Lucullum similiter ex

hoc loco esse laudatum.

πρωταις των κατα την 'Ἀσίαν η

καὶ ro;qαν ἔφει πολλὴν τὴν μὲν ἐκ

vim . . Omnem reliquit, de inu. 24 Iis et ceteras complures tabulas pin-rit; oder sons sehr viete . Wis13 m. ' uno aditu adventuque, Wie Ix adnen tu ipso, anderWardi Oadventu, prim adventu, uno, primo

Requiretur fortasse nunc, quem ad modum, cum haec ita sint, reliquum possit magnum esse bellum cognoscite, Quirites;

non enim hoc sine causa quaeri Videtur. primum e Su regno

sic Mithridates profugit, ut ex eodem onto Medea illa quon- dam profugisse dicitur, quam praedicant in fuga fratris sui

membra in eis locis, qua se parens persequeretur, disSipavi Sse, ut eorum collectio dispersa maerorque patrius celeritatem persequendi retardaret sic Mithridates fugiens maximam vim auri atque argenti pulcherrimarumque rerum Omnium, qua et aio maioribus acceperat et ipse bello superiore ex tota Asia direptas in suum regnum congesserat, in Ponto omnem reliquit haec

dum nostri colligunt omnia diligentius, rex ipse e manibus effugit ita illum in persequendi studio maeror, hos laetitia tardavit. hunc in illo timore et fuga Tigranes, rex Armenius, 23

hier mit legi verbunden wie sonsi mit

barer Vergielch doc sagi Quintil. 8, 3 74 qu quaeque similitudo)longius petita est, hoc plus adfert novitatis atque in spectata magis est Cic. at th gewahit, um die Schnid der Ume ais 6glichstgering erscheinen et lassen. Das tertium comparationis gelgi derietzte Sala ita ilium-. Die historischo Basis s. Eint. 10 m. t eae eodem Ponto, im meitere Sim; dennΚolchis gehdrte nur gum Reic des Mithridates s. ini. . t Medea ilia deerato mar aue de Volhau scenischen pielen ehanni. Im folgende donli Cic. mohi andis Verse des alte Dichfers, die ex de nat deor. 34 67 citieri perque agros p sim dispergit orsus idea grcitia, ut, dum nati dissupatos 4rtus aptaret parens, ipsa interea effligeret, illum tit maeror tardaret sequi. frater, Aψυρτος parens, Αἰήτης. in eis locis qua, Wi 44 oram quo se undiser ovi inaustalliger,eis aus dem Sin der Medea collectio diversa, eine

dissipat fuga Nagelsbach L. St.

tius: Cic. lihi de mildesten Ansdruch in avide p. 10, 35'. 13 ita in dem asse . . , et Livius adeo ei Epiphonem l illum, mi e

quendi studio Verr. 34 130 cum eius animum ad persequendum non neglegentia tardaret. Bel de La. p. studio a scribendo ad Fam 5, 17, 1, a praesentis laude p. Caec. 77)trate an Stello de Begrisses auf- halten de hie unpassende ab- halten .

de Schrechen, das er auchaei T. angelangi nocta meiter stiehi Wis fuga hier mi timor, o anders omit metus und ster mi formido verbunden im Sinne von lingst- licher Fluchi'. t reae Armenius auchep. ad lam. 15, 2, 2. 3, 1, omArtavasdes, reges Armenii ad Att.2, 7, 2, mit Seguς aut inanes,

27쪽

42M. TULLII CICER IA

excepit dissidentemque rebus suis confirmavit et adflictum erexit

perditumque recreavit cuius in regnum postea quam L. Lucullus cum exercitu venit, plures etiam gentes contra imperatorem nostrum concitatae sunt erat enim metus iniectus eis nationibus, quas nunquam populus Romanus neque lacessendas bello sneque temptandas putavit; erat etiam alia gravis atque vehemens opinio, quae animos gentium barbararum pervaserat, sani locupletissimi et religiosissimi diripiendi causa in eas oras nostrum esse exercitum adductum ita nationes multae atque magnae novo quodam terrore ac metu concitabantur noster autem exer- ο

citus, tametsi urbem ex Tigrani regno ceperat et proeliis usus erat secundis, tamen nimia longinquitate locorum ac desiderio 24 suorum commovebatur hic iam plura non dicam sui enim illud extremum, ut ex eis locis a militibus nostris reditus magis maturus quam processiti longior quaereretur Mithridates autem is et suam manum iam confirmarat et eorum, qui se ex ipsius regno collegerantJ et magnis adventiciis auxiliis multorum regum et nationum iuvobatur nam hoc fere sic fieri solerenebe vie geWdhniicherem reae Armenior in g. B. . Sest. 58. regi Aegyptio in Pis. 48. reae Comma-ymira ad tam 15, 4, 3. Verschiedende rege Alexandrino ad Att. 2, 16, 2. Q. D. 2, 2, 3 addam. 1, 7, 4. lo σω-pit, nicht4οglei ch, p. II, 27 s. rebus,

tot urbibus quot continebat tantum T regnum P. 12, 27. Cic. besprichtLuculls Thaten in Armenien ehrgeringschatet . t Tigrani Zu P. 39,

16 pa oeliis usus secundis nae Ana

lanos vox si in ii non 'at et, Heraccepimus, ut regum adflictae fortunae facile multorum opes adliciant ad misericordiam, maximeque eorum, qui aut reges sunt aut vivunt in regno, ut eis nomen regale magnum et Sanctum esse

videatur itaque tantum victus efficere potuit, quantum incolumis 255 nunquam est ausus optare. nam cum Se in regnum suum recepisset, non sui eo contentus, quod ei praeter spem acciderat, ut illam, postea quam pulsus erat, terram unquam attingeret, sed in exercitum nostrum arum atque victorem impetum fecit. sinite hoc loco, Quirites, sicut poetae solent, qui res Romanasi scribunt, praeterire me nostram calamitatem, quae tanta fuit, ut eam ad aures L. Luculli imperatoris non ex proelio nuntius sed ex sermone rumor adferret. hic in illo ipso malo gra-26vissimaque belli offensione L. Lucullus, qui tamen aliqua ex parte eis incommodis mederi fortasse potuisset, Vestro iussu coactus, is quod imperii diuturnitati modum ratatuendum vetere exemplo

vom Ungi sicli de Mithridates han-della, undisicht et . . iuvabatur. sic undanufige ita stehe of nacheinem Pronomen hoc eigentlichil eo

Mil. 3 quod si ita putasset . . in hoc nemo vestrum ita Sentit. P. ROSc.

Am. 26 id it futurum Z Phil. 1 33 g. fortunae in dieser Bedeuiuia selten imiturat p. Sulla

66 secundas fortunas amittere, TuSc. I 15 eius laudare fortuna3. facile multorum ger Eusammenge- stelli te multi saepe . . Saepi8sime plurimos 30. omnes undique 55;30 tanta repente44 multorum πω,

mr mulios potentes periphrasti ch, tu I. ut appareat. Videri, στε .eshalb . Sall. r. hist. V I adeo suis ingenita est sanctitas regii nominis. . Deiot 40 Ε. n. regium nach de Regel auch de re p. 2 g 50u ost regale te de harusp. resp. 29 Deiotarum saepe a senatu regali nomine dignum hiabitum, Brut 53 eivitate regalis nominis memoriam tollere.

25 5 nunquam est ausus, bellans in hypotheti scher Form de Beliaup tung, Wi ebensalis it de Negation nunquam putavi p. Sest. 22, non putaram de T 1 g 1. Val. Max. 7, 2, 2 Scipio Africanus turpe esse aiebat in re militari dicere non putaram'. Vgi die beschrankendenΑusdrnche viae, prope, paene mitdem Indikativ. ut . . attingeret

is an das lihere acciderat tange schlossen; postea quam mi PlqpsWegen acciderat unquam lehnt sichan praeter pem Catil. 34 2 illud ita praesens est, ut nutu ovis . M. factum esse videatur, ut stati quod . . eo ipso tempore signum statueretur impetum fecit, ini. 15. sinite . . praeterire gu Mi. A. poetae, Wie Cn. Naevius, derdemersten punischen Krielim altensaturni schen Versmas beschrieb, und Q. Ennius, de in Aetnen annales die Geschichte Rom bis auffeino ei darstelli undis a Zuersi in Hexametern l 11 eam adferret ad Att. 6.8, 2 Batonius miros terrores ad me attulit Caesarianos. deiff. 14 154 si ei contemplanti res . . dignissimavi subito sit adlatum periculum discrimenque patriae. non eae proelio nuntius, ias se niemanddavongehommen, rhetorischelher-

28쪽

Μ. TULLI CICERONIS

DE IMPERIO CN. POMPEI R. 26-28

putavistis, partem militum, qui iam stipendiis consectis erant, dimisit, partem M'. Glabrioni tradidit multa praetereo consulto,

sed ea vos coniectura perspicite, quantum illud bellum laetum putetis, quod coniungo reges potentissimi, renovent agitatae nationes, suscipiant integrae gentes, novus imperator noster bit,aecipiat vetere exercitu pulso. 2 Satis mihi multa verba fecisse videor, quare esset hoc

bellum genere ipso necessarium, magnitudine periculosum re

ues ut de imperatore ad id bellum deligendo ac tantis rebus

praeficiendo dicendum esse videatur. 30

Utinam, Quirites, virorum sortium arius innocentium copiam tantam haberetis, ut haec vobis deliberatio disseilis

esset, quemnam potissimum tantis rebus ac tanto bello praeficiendum putaretis nunc vero cum sit unus Cn. Pompeius, qui non modo eorum hominum qui nunc sunt gloriam sed ibetiam antiquitatis memoriam virtute superarit, quae res est quae

leto te mi restat ut, te mi reliquum est ut 47. 59, stet asyndetisch. esset, S. 245 2. mcre ipso,2 13 esse idecitur, mit rei tem, aber volt idnendem Schlus mi eos, unda. 14 putaretis 2 p. 33, 14 Z.

innocentium, Gegensat avarorum, s. 36.39. Q nune vero oder autem feteti

nichi Wirhlichen gegensi ber te νυν δέ s. 50. unus qui, unias talis ut 68i.A. ira eorum de leg. 3, 13, 2s his de hominabus, qui nune sunt punien 47 g. E. t 1 antiquitatis memoriam, die Κunde de Vorgeit, fur stloriam 8uperiorum mi gesuchtem Gleich-klang. virtute etWa verdienste esumsa sit mel, ais p. 45, 3 virtutem se imperatoriam und wird 29. 36erlauteri, gl. p. 29, 3 es be-zetelinet en Inbegrist alter Tugen-den ines vollendet en summu P. 45, 2 ε 36 Feldherrn, On et chendis re Grande s. mini. 14.1 Misendiis eonfectis in- emeritis, gi sth diu facere; andere Lesar stipendiis eonfecti, te aetate, laboribus. dimisit unlaei milli g, P. 33, 26 14, 18. HLiv. ep. 98 lagiones Valerianae impleta a se multa direntes eiulum reliqueruant i Glabrioni tradidit, eine irrisimliche Αnnali me; ini A. 80. ea, quae

2 7 Satis mihi: Rehapitulation dererstenae iden Teile, dberon etiam cuiusquam animum in hac causa dubium facere possit ego enim sic existimo, in summo imperatore quattuor has res inesse oportere, scientiam rei militaris, Virtutem, auctoritatem,

selicitatem. Quis igitur hoc homine scientior unquam aut sui aut esse debuit qui e ludo atque e pueritiae disciplinis bello maximo

atque acerrimis hostibus ad patris exercitum atque in militiae disciplinam profectus est; qui extrema pueritia miles in exercitu fuit summi imperatoris, ineunte adulescentia maximi ipsei exercitus imperator qui saepius cum hoste conflixit quam quisquam cum inimico concertavit, plura bella gessit quam ceteri legerunt, plures provincias confecit quam alii concupiverunt; cuius adulescentia ad scientiam rei militaris non alienis praeceptis sed suis imperiis,' non offensionibus belli sed victoriis,1 non stipendiis sed triumpitis est erudita. Quod denique genus esse belli potest, in quo illum non exercuerit fortuna rei pu-

-tis militaris, usus rerum Ρ. Balbos ασκησις ἐν πλοις Plut Pomp. 1.

Rogatio sagen δει καὶ φυναί τινα προς αυτ ἐπιτηδείως καὶ μαθεῖν τὰ προσφορα καὶ σκῆσαι

τα προσmεοντα καὶ παρα παντα

lassen.

28 1 ego enim-: in inem locus communis oratio universi generis)

getne, Wie 52. scientior rei militaris, Wie scientiam p. 46 5 45, 3. 13.

mirema sueritia i a toga virili, Eini. A. 54 mile . . imperator, noch unter . . diente, schon Ommandierte. o quisquam, E-S. 230 A. 2. Q concertam , in Progessen. Iesserunt Wie alienis praeceptis tellei chi in A spieiun aut Luculi: P. 8, 25. Marius ei Sall. Jug. 85, 13 quae illi audire et legere olent, eorum partem vidi, alia egomet gessi: quae illi litteris, ea egomet militando didici Halm bella legerunt, Eu P. 46, 13s 43, 11. p. Marcello 28 imperia,

provincias, Rhenum . . victoriaa, monumenta, munera, triumphos audientes et legentes tuos. ceteri . . alii: p. orch. 1 id quo ceteris opitulari et alios servare possemus P. Sullas. 87. l 12 provincias confecit, fregit, subegit, Wie ad Att. 4, 18, 5 confecta Britannia, obsidibus acceF-tis eaeercitum reportabant, v. d.

τειας εστρατευμαι, καὶ πάσας υπ' ἐμαυτ αυτοκρατορι , Plut Pomp.

22. suis fur ipsius de Gegensaiges et alienis halber. - S. 313 Α. 2. olf. . cladibus tr. p. 16 12. 18, 1 f. t 16 fortuna rei publicaedas Unglsich. Tusc. eos casus , in quibus me fortuna vehementer eaeercuit Arch. 28

29쪽

DE IMPERIO CN. POMPEI OR. 28 31

blieae eivile Africanum, Transalpinum, Hispaniense mixtum

ex civitatibus atque ex bellicosissimis nationibus4, servile, navale bellunt, varia et diversa genera et bellorum et hostium, non solami gesta ab hoc uno sed etiam consecta, nullam rem SSe, declarant in usu positam militari, quae huius viri scientiam

ii adgere possit.

Iam vero virtuti Cn. Pompei quae potest oratio par inveniri quid est quod quisquam aut illo dignum aut vobis novum

aut cuiquam inauditum possit adferre neque enim illae sunt solae virtutes imperatoriae, quae vulgo existimantur, labor in is negotiis sortitudo in perieulis industria in agendo, celeritas in conficiendo, consilium in providendo quae tanta sunt in hoc uno quanta in omnibus reliquis imperatoribus, quos aut vidi-3'mus aut audivimus, non fuerunt testis est Italia, quam ille ipse Evaetor L. Sulla huius virtute is subsidio confessus est ab

Sersiminum hostile potius an et iderio m arescio, quippe quod rust- imi tiberique Romano gesserisu

h sur et aequalis oratio. illae sunt solae dis imi aulaeaahiten Vorrage. De Gegensat sed aliae --trem solo erat 3 in anderer m. Cicero sorderi vo einem volthommenen Feldherm mehr ala

αιιdiximus, de quibus verant asst; et Vere. 5 g 68 Iautumias Omnes

audistis, plerique vidistis Catil. 3 24 in is 244. . Vere 2 gas;

pr. II 3 tantus imperator fuit Lucullus ut ille Mithridates hune a

se maiorem ducem cognitum quam

remquam eorum, quo legisset, teresur. I testis est Balia dis rasche 30Msnhrunilassi denauhdrer haumetur Besinnunglommen sonsi mussiser sic erinnem, das Pompeius

unter Sulla gege die Volhsparteivampste, die Cicerocietat geminnen

liberatam testis est Sicilia, quam multis undique cinctam peri-lculis non terrore belli sed consilii celeritate explicavit; testis est Asrica, quae magnis oppressa hostium copiis eorum ipsorum sanguine redundavit; destis est Gallia, per quam legionibus nostris iter in Hispaniam Gallorum internicione patefactum est; testis est Hispania, quae saepissime plurimos hostes ab hoc

Superatos prostratosque conspexit testis est iterum et saepius Italia, quae cum servili bello taetro periculosoque premeretur, ab hoc auxilium absente expetivit, quod bellum exspectationei eius attenuatum atque imminutum est adventu sublatum ac sepultum testes nunc Vero iam Omnes orae atque omnes X-31terae gentes ac nationes, denique maria Omnia, cum univerSa,

tum in singulis oris omnes sinus atque portus Auis enim toto mari locus per hos annos aut tam firmum habuit praesidium, i ut tutus esset, aut tam fuit abditus, ut lateres quis navigavit, . qui non se aut mortis aut Servitutis periculo committeret, cum aut hieme aut referto praedonum mari navigaret hoc tantum bellum, tam turpe, tam vetus, tam late divisum atque dispersum quis unquam arbitraretur aut ab omnibus imperatoribus 2 uno anno aut Omnibus annis ab uno imperatore confici posse Θ

43, 1; non terrore belli α- sine bello Aur. Vici de vir ill 77, 2 Εint.18. cinctam . . e licavit, Wie Onun aus Agemeteten. Verr. 5I 151 si eae his te laqueis aeueris ac te aliqua vis e ratione e licaris l Ast. - p. 46,1. taetro mandenke an die reuel de Bauern-

leges. petivit, Eini A. 67, sepultum ebd. 68. Wie vortier des Q. Metellus Pius Verdiensis tot benhier die de M. Crassus unerWahnt; p. 16, 22 ff. II, 3. - Veli. 2, 75, 1 bellum taeentu Caesaris epultum

atque discussum est. RubL ae 8. alli

ant auxilium vermieden merden.

21, 2 ουδὲ την χειριερινην ωραν ἀσφαλῆ αυτοῖς παρειχον, ἀλλ' ποτε τῆς τολμης και no του ἔθους τῆς τε ευπραγια καὶ τοτε ἐπ' ἀδείας ταις ναυτιλιαις ἐχρῶντο. referto praedonum, agege 55 re

18 tam turpe, s. 33; νειδος ησαν τῆς 'μομαιων ἡγεμονίας Plui. Pomp. 24 tam vetus - tam diuturnum 35, gl. ini. 21 . 1 19 arbitraretur, modus potentialis de Vergangenheit, in de Gegen-War arbitretur. Ε-S. 253. ab om

nibus c. quos nunc habemus Omn.

Heron. 4 φ 39 commutatio est, cum duae sententiae inter se discrepantes eae traiectione ita efferuntur, ut a priore posterior contraria priori proficiscatur, hoc modo: esse oportet, tit vivas, non vivere, ut edas' Der

30쪽

M. TULLI CICER0NIS 32 quam provinciam tenuistis a praedonibus liberam per hosce antios quod vectigal vobis tutum suit quem socium defendistis cui praesidio classibus vestris suistis quam multas existimatis insulas esse desertas' quam multas aut metu re-12lietas aut a praedonibus captas urbes esse sociorum sed quid sego longinqua commemoro sui hoc quondam fuit propriuin populi Romani, longe a domo bellare et propugilaculis imperii

sociorum sortunas, non sua tecta defendere sociis ego nostris mare per hos annos clausum fuisse dicam, cum exercitus vestri nunquam a Brundisio nisi hieme summa transmiserint qui ioad vos ab exteris nationibus venirent, captos querar, cum le

gati populi Romani redempti sint mercatoribus tutum mare

non fuisse dicam, cum duodecim secures in praedonum potesta-33 tem pervenerint Cnidum aut Colophonem aut Samum, nobilissimas urbes, innumerabilesque alias captas esse commemserem, bcum vestros portus atque eos portus, quibus vitam ac spiritum

ducitis, in praedonum fuisse potestate sciatis an vero igno- DE IMPERIO CN POMPEI OR. 32-3449

πολεις υπ' αυτων τετρακόσιαι l

prium, eigentumliches char te isti-aches Merkmal, mi Caes. b. Gall. 6, 23, 2 hoe proprium virtutis existimarit, expulsos agris 'ia nos cederem et propugnaculis imperii, mitden Heere uti Flotten Verr. 3

18 et rasis uti herrima, Siciliae

Mone simiana, tu I; hieme, Z P. 47, 17. I immaniserint, transmittere

oυτε ἄλλο τι των ἐπακτων φοιτα σφίσι, καὶ τὶ σιτοπομπία παντελῶς

ἀπεκέκλειστο. Q duodecim secures metonymi sc fu gwei Pratoren,

den in den Provingen atten die Pratore 6 Lilitore si de Stadidamai nur 2). Plut Pomp. 24ηρπασαν δέ ποτε καὶ στρατηγοὐς is δεξείλιον καὶ Βελλινον ἐν ταις

περιπορφυροις καὶ τους πηρετας

hei und Geschas derselben istunbehanni Milienus constu captus sagi de Schol. 14 Sunium, nach App. Mithr. 63 33schon id eraeit, o Sulla in AsienWar. Nach lui. a. o. pi Undertendis Seerlluber hier aucti de be-

que eos portus, uri regnat q. vitam

ratis portum Caietae . celeberrimum ac plenissimum navium,inspectante praetore a praedonibus esse direptum ex Miseno autem eius ipsius liberos, qui cum praedonibus antea ibi bellum gesserat, in praedonibus isse Iublatos 2 iam riuid ego Ostiens incommodum atques illam labem atque ignominiani rei publicae querar, cum prope inspectantibus vobis classis ea, cui consul populi Romani praepositus esset, a praedonibus capta atque oppressa est pro di immortales tantamne unius hominis incredibilis ac divina virtus tam brevi tempore lucem adferre 1 rei publicae potuit, ut vos, qui modo anto ostisim Tiberinum classem hostium videbatis, nunc nullam intra Oceani ostium

Praedonum navem esse audiatis 2

Atque haec qua celeritate gesta sint quamquam videtis, 34

an vero ignoratis, nam profecto non ignoratis. In dieser argumen

Plut Pomp. 24 ηλω καὶ θυγατηρυντωνίου, θριαμβικου ἀνδρος,

εἰς ἀγρον βαδιζουσα, καὶ πολλῶν χρηματων πελυτρώθη. Nach dem Zusat θριαμβικου ἀνδρος also elue Tochter de Redners A., eine Schwester de Creticus s. ini.

ceteris civium R. suppliciis . . IO-quar g 158 nam quid ego de P. Gavio . . dicam de r. 1 go in

derraulainlunide Elgenschasten, melche in Bed ne haben mularnam quid ego de actione ipsa di- eam lis Ostiense Cass. Dio 36, 22,2 καὶ ἐς αυτ τα 'SZστια ἐσέπλεον καὶ τα τε ναῖς ἔκαον καὶ πάνθ' ηρπαζον atque und damit'; tu P. 44 9 Das gweite veretnigia undi. Eu dem eine Begri Schand-flech. cum quae tum accepta est cum prope in8Fectantibus O

Spectante pr. Wie u consul von

Ubersalien' p. Sest 35 urbem nondum excisam et ever8am, Sed iam captam atque Oppressam; in den

der Wie 28 39. 46 i. A. 47g. E. 48Ε. 62 . 63. gl. 36. l 11 Oceani ostium chiasti sch im egensat guostium Tiberinum sur Gaditanum fretum, qua primum maris nostri limen aperitur . Flor. I 40. Be-achi auch die nisprechun clas-

Sem . . . pr. αἴem, videbatis . .

dem langWierige Mithridati schen

SEARCH

MENU NAVIGATION