Quid de signis tabulisque pictis senserit Marcus Tullius

11쪽

DE SIGNIS

SENSERIT

MARCUS TULLIUS

PARISIIS,

13쪽

DOCTISSIM ET BENEVOLENTISSIMO VIRO

15쪽

Cum jam plurimi suerint qui de arci Tullii laude

Oratoria multa scripserunt, nec defuerint qui eumdem, ut philosophum doctum et amabilem, ita et poetam non contemnendum 1 exstitisse demonstrarunt, nobis, quod adhuc integrum supererat, propositum estiit vir ille, natura egregius et omni Graecorum disciplina excultus, quo sensu, quali anim in aestimandis artis operibus judicem egerit, diligenter perquiramus. Quod enim, si de graeco homine ageretur, utrum aera Olycleti Zeuxidisque tabulas recte intellexerit, an omnino ignorarit, nulla disputatione egeret, cum Omnes, vel sine litteris, homines, ea studia apud Grae-

16쪽

co semper floruisse norint hoc quidem de homino mano, praesertim qui ante Augusti tempora vixerit, statim affirmare noluerim. Nec tamen quia leviora sunt ista, ideo negligenda : scire enim jucundum, nec forsan inutile, quod judicium, quam intelligentiam rerum illarum habuerit . ullius, caeterarum artium peritissimus iudex. Hoc autem nobis propositum non prius assequi licebit, quam de signis tabulisque pictis apud veterea Romanos, quo tempore esse coeperint, quis honos illis habitus fuerit, perquam bre iter exposuerimus.

Ex veterum annalibus constat Romanos non nisi

sero, ad hominis effigiem deorum simulacra finxisse. Hoc enim lege Numae vetabatur l). Sed postquam Tarquinius priscus, imperi potitus, tuscanico usus sere omnes Romam intulit, tum primum ibidem signa, non solum diis sed etiam hominibus uere posita. Quibus laciendis non defuisse artificum haud imperitorum manus licet suspicari ex sententia Plinii affirmantis suisse statuariam artem familiarem Italiae quoque et vetustam 2ὶ, sed lignea tantum et fictilia simulacra in delubris dicata suisse idem auctor testatu8 St.

17쪽

Fictilis ergo, et ideo miniari solitus erat Iupiter ille quem Tarquinius priscu in Capitolio dicandum artificia regellis adscito locavit fictilis et Hercules, qui

quidem diu materiae nomen in urbe retinuit. At regibus exactis, mos tandem invalescere coepit ut, qui de republica essent bene meriti, iis signa ex aere facta essent. Qualia suisse compertum est Horatii Coclitis et Clelis simulacra s); qui honos adeo fuit postea pervulgatus, ut M. Emilio C. Opilio II coss. a Censoribus . Cornelio Scipione M. Popilio, statuae, circalarum, eorum qui magistratum gesserant, sublatae fuerint omnes, praeter eas quae populi aut senatu sententia statutae essent 23. Equestres quidem statuae tunc admodum paucissimae erant marmoreae Vero, nisi recentioribus aetatibus, suerunt nullae Imagines etiam

majorum fuere in atriis expositae: de quibus linius : Expressi cera vultus singulis disponebantur armariis, ut essent imagines quae comitarentur gentilitia funera 3). Pictura ipsa quoque apud Romanos non ero recepta est; siquidem non solum Damophili et Gorgasi

graecomm artificum, Cereris templum denuo exstru- η Aul. Gell. lib. IV, 5. Tit Liv. lib. II, 5. 2 Plino, XXXIV M. 3 Ρline, XXXV, 2. - cru qui etait question de lastatue de Brutus dans la II Philippique do Ciceron. 2 mais

dans et endroit, l'orateur romain ne ait allusion qu aux ima ges de Brutus executeos en cire et conservees dans te mai- sons de Romaliis qui pretendat 'ni Hre issus do si raee n ViS-

18쪽

etum, curante Spuri Caasio, tabulis ornatum uerit. sed etiam in foro Boario aede Herculis, Pacuvii poetae pictura celeti aretur. Immo vero Fabius ille, clarissimae gentis princeps, ictor, ex arte quam studiose eolebat, cognominatus est sed neque ista tabula quam rib. Gracchus, Carthaginiensium victor, Libertatis templi parietibus affixit, neque illa, quae Victoriae adversus eosdem a Valeri Messala relatae effigiem praebebat, neque illa, in foro exposita, qua L. Hostilius Mancinus qui primus Carthaginem est ingressus, et

ipsa civitas oppugnata picta visebantur 13, nec denique illa, L. Scipionis Asiatici jussu persecta suere

artis scite atque eleganter excultae testimonia immo omnes, ut opinor, ad Ostentationem triumphi accommodatae superbiam tantum victoriae significant. Romani autem quam parum in pictura et in arte statuaria prolacerint, ex ipso Cicerone licet cognoscere,

qui mihi tanquam dolere videtur, quod apud eos neque olycleti neque arrhasii fuerint, qui sortasse exstitissent si Fabio, nobilissimo homini, laudi datum esset quod pingeret 2). Nullum etenim per se invenerunt tabularum signorumque genus, sed a Tuscis 3ὶ,

1 Pline, XXXV, 7 ussit ipse assistens populo spectanti sin

gula enarrando qua comitate proximis comitiis consulatuni adeptus est.

si seuL I, 2. Val. Μ . VIII, M. et Ceterum Sordido studio deditum ingenium qualemcunque illum laborem suum silenti obliterari minit. n 3 u Les plus anciennes peliatures qui existassent dans te Latium, celles 'Arde et de Lanuvium, elatent ex uisies sur

19쪽

ui prope omnia, astam pingendi et fi endi artem traxerunt, quam duriorem rigidioremque fuisse Quintilianus tostatur 13. At ne illam quidem artifices no-mam, si qui primis temporibus fuerunt, avidissime amplexi sunt, exemplorum vitiis, credo, deterriti

Ροstquam ver C. Marcellus, Syracusarum Vietor, suis civibus signa aecorum artificum pulcherrima in foro ostendit, harum rerum mira studia Uud eos imcitavit qui tuscanicorum operum aspectu minime detinebantur. Ipse autem imperator, etsi republica nondum adulta Vixit mn jam, ut opinor, unus erat ex

his barbatis rudibusque Romanis qui bellicae laudistantum appetentes, cetera vitae humanae ornamenta, ut

sibi indecora, negligebant. Quis enim eredat hune indoctum aut inurbanum fuisse virum, quem dieiture tis Syracusis illacrymasse, et, ne quis militum Archimedem hujusce civitatis doctissimum propugnatorem, occideret, edicis vetuisses Vix tamen Ciceroni crediderim laudanti magnam hujusce imperatoris hu-

mur. . . On a recemment acquis, parda decοuverte de lambeauxestusque a Clausi, a Corneto et en divors lieux de la camp me de Rome laireuus que de siritabies peritures Sur mur, exsidulae par de artistes sitrusques, o par de Grec sit lis en etruris Mune bant sipoque deda civilisation etrusque, Se valent Dia decoration interieure des lambeaux in Rocheite, Ioum de Savanis, uin 1833.

20쪽

manitatem ii, qui contra in se tantam Siculorum invidiam conflavit, ob id ipsum, puto, quod graecarum artium per quae prope unus intelligebat, Syracusis quamplurima ablata, Romam deVehenda esse cur vit 2); inde, ut ait Livius, primum initium mirandi graecarum artium Opera licentiaeque huic sacra prosanaque omnia vulgo spoliandi lactum est 3). Verumtamen, quod ulli maxima laus est, neque tabulas pictas, neque signa, neque vasa corinthiaca suis ipsius aedibus intulit, neque aliud quidquam ex tanta praeda sibi vindicavit, praeter Archimedis sphaeram 43. Usum esse eadem temperantia L. Scipionem Asiaticum, eadem Τ. Flamininum Macedonicum, eadem L. aulum et L. Mummium Achaicum accepimus, sed non omne8, credo, quod de veteribus hominibus dici solet, quia meliores et innocentiores essent, sed quia absit Verbo invidia, oculos eruditos non haberent. Ut enim Fabium omittam, quem ullius, nescio an consulto, praete misit, licet ille majore animo ejusmodi praeda absti

l In err. I, 21 et IV, 54. Itaque aedificiis omnibus, publicis et privatis, sacris et prosanis, sic pepercit, quasi ad ea defendenda cum exercitu, non expugnanda venisset. In ornatu urbis habuit victoriae rationem habuit humanitatis. . . SFracusiS autem permulta atque egregia reliquit Deum vero nuthim violavit, nullum attigit. AEd. obbe. 2 Τit Liv. XXVI, 30. Quid ultra quam quod secerit, nisi ut deleret Syracusas, sacere hostiliter Marcellum potuisse certe, praeter moenia et tecta exhausta urbis et refracta ac spoliata Deum delubra, diis ipsis ornamentisque eorum ablatis nihil relictum Syracusis eSSe n 3 Tii Liv. XXV, 24. 4 De Ropubi , lib. I, c. m.