Francisci Mariae episcopi Portuensis cardinalis Brancatij Dissertationes

11쪽

genes, & post eum eloquentissime SHieronymus. em seculi sunt Isidonas, Pagninus,Gubdo Fabricius B erianus , Calasius , Buxto phius , Vossius , Fungerus, B extinck , Minue praeter Dauidem Ninicbium, & Dauidem de mis apud Hebraeos. Quare Theophilus An

tiochenus nimium coarctat Sicerς significati nem tantummodo ad potum ex dactylis cons

etiam: etenim ubi apud Vulgatam legitur , Via

tinc transserunt Vatablus , & Pagninus, num , G siceram ne bibas ,& A vitio . se sicera absilianeat, prout etiam vertitur apud Septuaginta

Interpretes,a quibus non soliun Hebraicum Si- cerae verbum translatum suit non seciuvam in Chaldaica Paraphrasi postea reddidit

Onhelos mαὶ sed etiam,vt obseruat Ioannes de la Haye, aliquando interpretatum fuit sicut in libro Regum, & in Michea Propheta studiosus lector inueniet: quo pariter sensu I

nathan Chaldaeus Paraphrastes transtulit uri,& in pluribus locis transfertur apud. Vulga

tam si nec inconcinnum huiuscemodi etymonquis putet, cum Vox emanet a Verbo quoa denotat Inebriari: & quia munera non tantum excaecant, sed etiam inebriant,propterea lepidam paronomasiam inter 'ον,& na Villalpandus constituit . Vnde praetermittendus non est mos antiquissimus, suo ad hebetandam mentem, & alienandos sensus eorum, qui morte plectebantur, ut minores tormento

12쪽

rum cruciatus experirentur, eis propinabatur Sicera iuxta illud Salomonis,libus, vel ex Hebraico textu murici Preeunti.

Hincque originem duxit consuetudo in Thal-mudicis libris descripta , & relata a MoysUAegyptio, Abrahamo Zacuthio, Mymundo

Martino, Lyrano, Galatino, Cafaubono, Bul gero , & Bartholino, oua ultimo supplicio damnati thureo vino potabantur, quemadmo dum vinum myrrha conditum Christo Domi no porrectum fuit: quo propinationis officio, si Iudaeis fidem praestare libet, Hierosolynus singebantur bonestae, ac deuotae mulieres, a quibus ex Lyrani sententia myrrhatum Vinum pro Christo allatum est, sed illud amouentes Hebraei vinum selle mixtum sepposuere. Hinc itur inter vina factitia, quorum mentionem iunt Hadrianus Iunius, Plinius, Dalemcha pius, α Stuckius, recensenda est etiam Sicera, Iro qua Daaidicu illud apud Hebraeos nau inraegitur apud Septuaginta Hiram. . , & im

Vulgata, Qui bibebaut vinum: nec non in Thar .gumica versione Onhelos, re Ionathan ver, in mn pro Vino veteri traduxerunt, quan

tumuis Hebraicum Sicerae nomen Ioseph Cae cus, Chaldaeus etiam Paraphrastes, .retineat, re pro sensus notione nonnulli hanc afferunt diiunctionem, quod scilicet Sicera, cum in sacris paginis vino iungitur, innuat vinum factitium, ex pomis, alij que fructibus cons ctum , at seorsim accepta quemlibet potum, tiam inebriantem, tum sitim explentem , metiam simpliciter vinum denotet: alij vero in

13쪽

Elias in This

quiunt, quod merum , purum quidem, vim

temetum, non tamen dilutum lignificet. Ergo, ut ad rem nostram redeamus, sicut Elias Levites , Marinus, Bonsererius,& Schindlerus pro Sicera intelligunt Cervisam squam Scooctius .

inebriantem monstrat, ic Abenezra seri, Siceram ex melle, & dactylis, aut tritico, hordeo confici) eade etiam voce Acosta voluit nuncupare Chocolaten cum apud Latinos municeps adhuc non extet) Vt eius vires magπ- raret: quare de Americis scripsit Petrus Mar.

bus portione coniecta in aquam,mox reuota taparumper,

poculum escitur Rege dignum. Hoc etiam confirmatur ab Anania, & Herrera, qui loquens de incolis Indiarum Occidentalium aut et Beuenel

de Barrios apud tamdem Calderam idem rofert, additque Ioannes de Lael: Pirincipalis etfus

est in potu, quem conficiunt, Chocolaten vocant, in a num in modum ab incolis harum regionum dii tum et

de inserius idem Laet de Carao: simplex enim

potio refrigerat, s nutrit insigniter : ac tandenti.

Bernardus de Castillo, agens de mensa Principis Moteetuma, hoc diserte ostendit apud Henriciam Stubbeum Augium , qui etiam accurato antiquitatem huius potus apud Americanos commendat, & ante eum Piso ac denique in

14쪽

siabscribit noster Caldera. & Historia Ameria

cana per Theodorum de Bry rescit . Tum eue --.,. lis. mos η ioco Carao pauperibus distribuunt. Potur exfoe fructu paratus Chocolate nuncupatur : re hae

sufficiant authoritates , cum, ultra quam Opus esset, satis roborata veritas videatur, &m ore

avorum , vel trium flet omne verbum .

Subdenda nunc est moralis hypothesis de ieiunio Ecclesiastico, eiusque violatione. Et primum dicendum est aliquid de Prisco antiquo rum Christianorum usu circa ieiunia, in quibus secundum nonnullos Scriptores a cibis, & a vi- lni praesertim potu simul erat abstinentia . Insignis ad hoc probandum emocus Tertulliam: quem apud neminem, quos viderim, eorum, qui de hoc argumento scripsere, perpensui

reperi)ait ille. enim fusi talis .potus Tmerisimile um est, ut quis dimidiam gulam Deo immo

let ; δί, cum de Quadragesimali ieiunio loquari

tur, eleganter addit et: se naturaenuntiabit, quatis nos ante pabulum, s potum in mirgine adhuc faliua exhibere consueuerit. Nam quartae, dc sextae feririae ieiunium argute vocat Semiieiunium, hora

enim nonai soluebatur at in Uragesima Ves eri, oc occidente sole quod exactiissimε obseruant Orientales Christiani usque in prae sentem diem a vi habetur ex S.Clemente, licet φintelligi debeat de Hebdomata'maiori , ut patet, dianti dicit : A mino, γ' caruibus vos a meWA. Vi diutis; sunt enim dies luctus: Κ Cyrillus S. Hic metvibl.cathecia Hieroselymitanus scribit: Ieiunamus a vino, carnibus. Usιnente non ruta saec tanquam abomina.

15쪽

i 6 De potu

tianes oderimus,sed quod praemium exoptamus. Satiruetiis etiam Basilius ait, mino abstines ed abimu-rijs tibi non temperas girc. Idem docet S. Ambro

sius, & scribit S. Ioannes Chrysestomus i

quiens . 2uid distibus non iurare, an per totum dum inediam pati ,'aquae potu, m tenui victu si cari 3 Certum est, quod hoc illo grauius; sed tamen eo suetudine res ess facilis,m expedita, quod adueniente iri iunia, oesi milites quis exhortetur, st cogat vinum L. libare , mel aliud quid ieiuni, lege non concessum gustare , omnia mallet pari,quain prohibitum tangere nutriamentum. Sic &alij apud Aetorium , videlicet Theophilus Alexandrinus, Origenes, S Hiero nymus,&Theodoretus. Eamdem etiam hodie consuetudinem seruant Arabes Christiani, ut ex eorum Cathe chismo de praeceptis propriae Ecclesiae colligitur;etenim Quadragesimae tempore non soluma carne, 6c lacticinijs, uti nos solemus, sed insu per a vino , & piscibus sanguine praeditis ieiunant iuxta morem Orientalium, & pari ritu etiam Maronitae abstinent. Nihilominus, cum apud nostram; occidentalem Ecclesiam per decem, & amplitis secula permissum merit vinum in i iesumo etiam Quadragesimali, sicut&, alij ad potum deseruientes liquores ; & SI Gresorius te onderit Augustino Anglorum . Epistopo, id licere , ut habemus in 'canone, quamuis apud D. Gregorium id non reperia.

tur, ut optime aduertit Couarruvias) & tanti praeter canones etiam sufficienter regulania, hanc habeamus confirmatam,cum post S.Tho

mam omnes sere Theologi hanc sectati flat

16쪽

opinioneth, ut plene demonstrat P. Pasquali

gus operae pretium tamen videri potest anti quae cum nostra, licet minii alitiqua, Consumtudinis conciliatio, quam iudicio meo opei me praestat maximus Doctor, & omnium Magister Augustinus inquiens. Sed duectio quadragesi diebusgraudis utilitas, quod , dum retia abcitis assinemus , mgis ac mgis Minoneamur illiciata vitare: qui enim dyinemus a carnibus , quiueus alus diebus uti liret , qui nos abstinemus a vino , quo mode rate uti licet , qui ergo ista vitamus, quae aliquando tricent , peccata fugiamus , qua omnino numquam licent.

Ex quibus euidenter eruitur , non essentialiter ieitinio coniunctam esse abstinentiam a vino, dc clarius elicitur ex Apostoli dispensatione cum Timotheo YH, dimit, non quia iuxta Goduuini, & Leusdeni sententiam Timotheus vixerit assecla Essenorum , qui, tertiam Hebraeorum sectam constituentes, C Philonis ase pias in lib. d. vitie6tempu

sertione a vino abstinebant, & ab Eusebio, dcSS Epiphanio, Hieronymo, quos refert, dc

sequitur Bellarminus, agnoscuntur pro primis 3 - - ας. s.

Alexandriae Fidelibus. Quamuis enim Filani, siue, ut ali j volunt, Essaei non tamen Iessaei a Iesu, ut ait noster G Magrus) quamuis, inquam , Esseni fuissent Nazaraei propter abstinentiam a Vino, prout concedit Serarius,

17쪽

ι LL, v. iri. sed negant Scaliger, δc Drusus, nihilominus Timotheus non uti Nazaraeus, sed ob tempe rantiam, & ieiunium erat abstemius, ut assis runt S& Hieronymus, Io. Chrysostomus, Prosper, & alii '. ac propterea D. Paulus ei se

Get Vinum ceu in m xον non enim illi ia

indefinite permisisset, imo imperasset, sed ex

deuotione, seu religiosa seueritate, &, ut illudicam, iii ιλεναεν-- a priscis illis Christianis, vix

adulta Ecclesia, & primis adhuc seruoribus incumbente , id suit usurpatum. Vnde potuit etiam D. Gregorius,'tota Latina Ecclesia informa ieiunij, dc circumstantiis, quae ab E cIesiastico praecepto dependent, abique pecca

. to , Vinum indulgere , inspeistis hominum. complexionibus , quae, senescenteimundo,

quotidie infirmiores evadunt . Sed quicquid sit , satis nobis erit, quod hodie opinio haec

communis, & ab omnibus recepta sit, ut viano scilicet condire ieiuni possimus . Et haec dixi, ne materiam ieiuniorum ieiune admodum dicerer pertransisse. At nos iam reuocat principalis controuersia, An scilicct Chocol, tis potio , prout hac tempestate communiterest in usu, Ecclesiasticum violet ieiunium . Et tres reperio opiniones. Prima est affirmantium ieiunij finistionem . Secunda est negantium. Tertia afferentium aliquas temperationes , conditionesque, quibus opinionem negativam

tute, & sinescrupulo fissui possimus. Primum , & validissimum affirmantium fundamentum ita procedit. Ea, quae habent rationem cibi, etiam si potabili modo suman-

18쪽

' itur , solivum iesunium: sicut E contra id sollim non derogat abstinentiae in ieiunio ab Ecclesia. indictb , quod est vere, Sc substantialiter tus. Ita Paludanus, Abulesis,Anglo,Heriqueas, Sancius , ic alij penes disertissimum nostrum Dianam,Pasciualigum,dc Lemia sed Ch in diui et latis potio hanet rationem cibi, nec substanti liter est Potus ti consequens ergo est, quod Violet ieiunium Ecclesiasticum. Ad probandam minorem propositionem smaior enim ex Communi doctrina desumitur, ut vidimus suppinsitione utuntur, quod scilicet Chocolates sit

cibus ex natura sua maximum afferens nutrumentum, etiam si aqua sit dilutus , adeoque hoc exaggerat Pasqualigus, & Leetana, ut rere cum pane subcineritis Heliae aequari posset . Aiunt enim, & praserum Pa ualigus, quod

innutritione seia omnes alios cibos excedat, ita ut una tantum uncia illius massae, quam.

Hispani Adigas, sime Pastulos appellant, sussiciat pro hominis substentatione per viginti qum euor horas absque ulla corporis debilitatione , imo efficiat, quod homo non egeat somno dc

Caldera resere, puerum recens mustatum per rabui

quatuor menses seso Cho latis haustia, dc ra, ro pani commixti, vitam produxisse. Robo ratur autem Thesii quod sit cibus,a P.Leetam , N: Pasqualigo, 6c demum a Domino Caidem .ic koi. ι' tali pacto . In Chocolatis potione reperitur totum id, quod vero alimento ex definitione: Galeni competit, quod scilicet reficiat deperditam substantiam, quod vertatur in substantiam aliti similem deserditaei re quod ssimi Diuiiij by Corale Z a. letur,

19쪽

r8 o De Potu

letur, quemadmodum alia faciunt alimenta, pardias sanguineis spematicis, & orFanicis; de demum , quod alat non primis tantum qu litatibus , sed a tota substantia, ergo m. Tertio Topositum probatur, velut a pris' ri, qualitatibus rerum, quae Chocolatis ii, grediuntur compositionem nam, ais Caldetii.

Camo est butyrosum , calidum, bc humidum; SaccarumQest calidimi, dc humidum , de alit maiori sui parte , quae qualitates ex Galano facillime in alimentum vertuntur, Scnutriunt 3 namomum Vaginulaeod Hireae sunt, α roborant secundum partes diuersas i sed ipsemet rerum qualitates , dc se

t substaretales rerum praedictivum commixtarum manem etiam in Cho latis potione , di aqua, qua diluitur, ergo est cibus ,& non potus, vel est alimentum potabile non secus ac ius earnium, oc lac , quae potabilia dicuntur alimenta ad differentiam solidorum aliarnemorum, d subeunt nihilominus pressissimam alimenti , dccibi substantiam. -od in

tem non sit potus, nec illius seruatur naturam,

.4riet c- x. haς ratiocinatione comprobare nilauntur . P

tus in sua semali ratione ad sedandam sitim an ra est comparatus: sitis enim est naturalis 'appetitin frigidi, dc humidi externi pro resi- ' ciendasmili substantia intra na iam consumpta, cum siccis, humidis, calidis, de frigidis

alantur omnia uiuentia . Quare aiunt Aristoti les, de Plato Sisis annitus es natura insitus potis , coe Galenus inquiti Cibo quicquid sic seriise stantia esluxis, restitam x et . potione quis a quid

20쪽

Sed ininquam videmus , homines Chocolaxta sitim itandam , sed quidem ad nanciscem dum stomachi robur, vii consueuisse; unde

mn omni tempore, sed inane, vel sero sumb. tur, quando, iam cibi digestione confecta, mo nouo eget nutrimentoδrgo dcc. quod sine arguine citum visum est validissimum nostro Dianae . Patet igitur, Quodnon sit a naturae. comparatus adpotum sid ad cibum; Vnde , ut aduertit Palqualigus, sumitur calidui seret semper, quod demonstrat, non eo vere po- . tum, cum sitis ivt diximus, sit stigidi, -- .midi appetitus. , iSecundum Calderae sentamentum est hu- .iusmodi . Si ingredientia compositionem , massam simantur per se, antequam massam conficiant, & in aquam inirutantur, violant certe ieiunium, ut patet i ergo idem est dicendum , postquam inaquam transierint, si bi-,bantur . Nam propria cuiusque forma., o substantia eo artificio non mutatur, sed tan-ltum variatur figura, dum exsoluta massa sit potu solum supraueniente aliquo accidentalia Et haec sunt solidiora assirmantium argumenta, sed insuper ab extrinseco,& Doci rum authoritate, & numero suam confirmandistentiam. Sunt autem in duplici disserentia nonnulli enim generice tantum loquntur, nec aliquid de Chocolate meminerunt, sed stalium asserunt, quddea, quae hsent cibi rati nem, ut lac , &iusculum , licet hauriantur per modum potus, sunt nihilominus vere cis i