장음표시 사용
4쪽
DECRETALES GREGORII IX PRSUM MARIA
SUMPTIBUS MIcHAELIS GUARRACINI
5쪽
ALEx ANDER III. SALERNITΛNO ARCHIEPISCopo. AETERuΜ , quia in eos, quos ab Eeclesia tua constat possessiones tenere in se adum , occasione ipsarum ex comis municationis, seu interdicti sententia promulgatur . Nos
id districtius inhibemus, quamdiu parati suerint super his
in tua praesentia justitiam exhibere. IN Collectione I. Bemardi Papiensi . adnotatum est, hoc caput esse partem
esp. Eam te. Sunt autem capita tria, quae sic incipiunt in antiquis Collecti,nibus, & in hae nova Gregoriana , cap. Eam te, de Rescriptis. ωρ. Eam te, de aetate oe yualii. ordinanis. & cap. Eam te, de iure patrem. Ex his eaput Eam re, ae Roserin. retinet tantum inscriptionem, Idem Tornacens Episopo, ex moin eaetetic restituenda quidem videtur inscriptio, ut Cuia eius docuit: sed coepit hoc rescriptum a verbis quae integra. habemus in d. Collin. I. ωρ. s. de aetatast qualii ordinand. Eam te decet n ordinandis Eeelsia tua Aiaeresis euram habere ; & 1 unt caetera capitula partes Rescripti Alex. III. cuius prima paretextat in d. cap. tam te, de alme σ qualis. ordinanae Ultima vero pars in hoc cap. nostro Caterum , in cuius fine habet antiqua Collectio clausulam illam, seu sanctionem solemnem , quam eonstitutionibus subjicere solebant Romani Pontifices : Nulli exeo hominum fas sit hane petianam ποδεώ coMusonis infringere . Species autem sive sententia huius capit. haee est. Aeeeperant quidam ab Ecclesia Tomacensi in laudum terras , & possessiones quasilam , vel militas in eadem dioecesi Tomacens , vel in aliena, proxima puta , quod magis placet Culacio. Orta autem controversia de his praediis inter laudatarim Ecclesiae, &alios quosdam , impetrarunt Actores a S. Pontifice literas , quibus mandatur a Sede Apostolica certis Iudicibus cognitio huIus causae, ut ex cap. Εκ parte, imha, de sero competenti ; ad qum scilicet Iudices in ius vocati sunt flaudatarii rvel quia haee praedia posita erant in aliena diceres, & in ea domiellium habe bant seulatarii Ecclesiae Tomacensis, vocati sunt ad tribunal dioecesini Epist pi : R. respondere detrectant vel coram Iudicibus delegatis , vel eoram ordinario, hae ratione, quia lis erat de possessionibus quas acceperant in seudum ab Episcopo & Ecclesia Tomacensi ; hujusque controversiae legitimus & eompetens Iudex erat dominus Dudi , coram quo respondere parati eranti qua tamen ratione in seprr habita, prolata est excommunicationis , vel interdicti sententia, vel a Iudicibus delegatis, vel a Iudice ordinario, id est, dioeceiano , adversus
seu Marios tamquam conriamaces.
Quaeritur an Tomaeenss Episcopus , id est, dominua seudi , possit ab haesententia excommunicationis, seu interdicti, excommunicatos absolvere, & susci- Tom. II. Qq Pere
6쪽
pere teneatur cognitionem , vel delegatam a Sede Apostolica , vel usurpatam ab ordinario; quod, ut ex antiqua colligere licet, T acensis Epilcopus contem nebat, nee aegre ferebat hanc cognitionem suscipere vel delegatos . vel ordinarium ; quia fIbi forte non arrogabat absolutionem excommunicationi g prolatae auctoritate delegata, vel ordinaria ἔ vel quia negligens erat in iure suo exeaquendo; quod tamen Alex. li I. improbat , 8c in posterum fieri prohibet. Ob servandum enim est his capitibus, de quibus supra, contineri objurgatione quac da in missas ab Alexandro III. ad Tomaeensem Episcopum, ut observare licet ex verbis eap. Eam te: De aetate qualit. ordin. arctius inhibemus , me. &in hoc eo Districtius inhibemus, e e. quod evidentius apparet ex integra specle evit. Eam te , de Reseriptis. Praecipit ergo s. Pontifex Tornacensi Episcopo, ne id iterum usurpari permittat, ut nominatim scriptum est in antiqua Collectione; in qua & hate verba sunt valde notanda : od si fuerit a quocumqtie , id est, sive delegato, sive ordinario, temerario aura pyesumptum , liaceat tibi eamdem sententiam excommunicationis seu interricti , sublato appella
Est ergo dominus seudi competens Iudex vassalli conventi petitione reali, s per possessione quam in seudum tenet nec tenetur vast allus respondere eoram alio Iudice hancque causam ad se remitti contendit optimo iure dominus, ut hodie fit a dominiς, & seniorihu; sullitiariis , quod confirmatur east. Ex transim ista & eap. nrtim, infra, de foro comp/tenti: huiusque iuris auctoritatem in penue agnovit Innocentiuς III. in cap. Novit , infra , de laudis quae a Rege Franciae tenebat Angliae Rex. Sed si sorte agatur possestario , non petitorio i dicio, id est, interdicto de possessione occupata celeriter resormanda , huic e ceptioni locum non esse docet cap. G paris, infra, de foro competenti ; quod& glossa notat hoc loco. Ex hoc autem eap-Ze aliis plerisque, colligimus Ecclesias habuisse Duda quaedam & vastillos, ut Tomacensis hic , & Trecensis , in d. cap. Eτ tra mima, in quo legendum, Ex transmissa insinuatione Bermarati, Caroli, Uelmi militum Ecclesiae Trecensis, non ut vulgo, Erclesiae tuae, quod ex Ostiensi Cui acius confirmat; & ita legendum esse , nnminatura adnotatum reperio in veteribus Colloetionibu , quaq habeo manuscripta . Milites Ecelesiae Treeenset, sunt vans alii , qui lauda acceperant ab hectella Trecensi, in epise. 129. Ivonis Carnoteusis Episcopi, Vindocinensis Comen dicitur Camotensis Eccletiae cataneuet, id est, Capitare , vel Ca an Eus, ut docuit thi Juretus: sed idem praetermisit, quod epo obiervo, ideo Vindocinensem Comitem per eminentiam dici Capitaneum Ecclesae Carnotensis, quia dictae Eccl sae erat Vicedominus, vuso ri me de Ga res, quod fuit primum, & nobilissimum genus seudi ecclesiastici r & ad hane usque diem familia vetuet Vindocinorum Comitum retinet, cum stemmate, & nomine Vindocinensi , postquam Comitatus ipse transiit ad Borbonios , hunc Vicedominatum amotensem , quem sub Carolo IX. possidebat Franei-Ωuq Vindocinensis. Feula autem haec ecclesastica, etsi retroseuda videri possint potius quam se da, lumino tamen in honore somner suerer & ea vitalis Canensis, Episcopus Oiensis, aequiparat seudiet ab ipsi Rege concessis, apud Hieronymum Blancam in commentario rerum Amatanens ubi de Meluadariiq , id est nobili bin Are Mniae ς In cujuν, inquit, paιris genere, non extat memoria quod fuerit alicuius
7쪽
vassallus nis Resis, v I Retis filii , MI Comitis a Regis filiis de seu tutis et
vel Episcopi, vel alteritis Praelati. γοram consideratur reverentia propter Deum, cuius locum oecial ter nineuntur νetinere. Parum ergo aut nihil differunt Sumini isti vastalli, id est, Vicedomini, a regalibus & palatinis, qui in libris seudorum dicuntur Capitanei requi. Et hoc plane sentu apud Ivonem, , icedoni nus dicitur Capitaneus Ecclesiae. . . Palatini autem diei i fuere in hoc regno , ut id doceam quod viros erudit exercuit, praxipui illi Duces, Comites, & Marchiones, qui immediate a Rese in seudum dignitates acceperant, quasi praecipui palatii proceres; qui deinde dicti ilares Curtis, in libris fetidoriam ; nec alia quaerenda est origo Parium Fra cla . Hoc sensu Odo Decanus S. Quintini, lib. 3. de moribtis actu Aorm norum, nobilem quemdam Normanum Bem ardum , Ludovicum Regem Franciae, vulgo dimam, Ultramarinum , qui mortuo Guillelmo Duce Normaniam invaserat, clam surrepto parvulo filio Riccardo ab Osmundo quodam; se ali cuium csse scribit: Nou curamus de puero quem tibi OYmanuias Iuratus est, σab ιlit, nec tineliam in ejus semitis maneutes militatinatis ei: quia melior/s comstii es no e regales , O palatinos, quam salis Comitis esse satelliues servos,
Eadem de re Guillelmus Gemmeticensis Monachus lib. q. cap. 6. Histor. Noris manorem: Houie , ferent fime Rex, laeti mo nobis illuxit dies , qtiouiam coepiamus esse regales; hae leucis militat imus Daci, ulterius fere emus iuvi Elissimo R,
gi. Dux enim ipse Normaniae palatinus erat, & passim ita dicitur ; ut & C mes Campaniae , aliique proceres in hoc regno, qui proprie Capitanei regni. Quo plane sentu Vicedominus Carnotentis dictui eli Capitaneus , primus & praecipuus vallatius; quia Domini, id est, Episcopi, vicem gerebat. Habuit eadem Ecclesia & minores vastallos , qui ab luone passim dicuntur ealati, id est, simplices vallatii.Ecclesiae; & in veteri inscriptione affixa valvis Ecclesiae S. Crucis Aurelianensis , quam primus Cui acius dedit in notis prioriis G, a, Inj ittit. Casati prius simpliciter dicti nobiles vas falli , ad differentiam
casatorum servorum, qui passim occurrunt in Traditionibus Fuldensibus , vulgo Domines de mainmorte , o de pote , id est, de potestate: dc in veteri libro mc Alphons ultimi Comitis Tolosani , dicuntur homines de eorpore & caselagio: quia non solum ratione ea tamenti solvebant dominis vectigal, vel tributum; sed etiam de corpore operas, quae manciperae dicuntur, Sc corporis vehae, vulgo Maueti es o Cori des. Hos tandem passim libertate donatos fuisse reperio, & manumissos; illis ta men de novo datis calamentis, vel easelagii et in ipsa manum istione, meliore tiatulo in seuauin centuale , sic enim habet vetus charta eiusdem Alphonsi , qua manumittit Amaldum , dc GoJertum, homines de corpore dc calelagio, in castro Guair si, dc castro Cadurcino , quod nobile callium vocat Petrus Monachuet V allicemensis, in Historia Albimoti m : Stib Deverto, inquit vetus charia, quindecim solidorum Cadurcensis monetae annui redditus, pro caseivιo suo noc a
nobis concesso in fetidum censuale. Hi autem, qui dc villani dicti sunt , vulgo et illains, plane servi erant, qui, ut est apud Hieronymum Blancam, in d. eo
mentario rerum Aragone . ex dictis Petri Salanonae, iussitiae Aragonam pro vita lanis, aut colonis ; ves colonitio, ut tu formula pr. veterum formularum pos
Marcolphum ; id est, pro servitute, servitium, Sc tributum praestabant domino. Et haec ad lauda ecclesiastica adnotalle sussciat, quae ab Ecclesiasticis accipie-
8쪽
bant laicit & vire versa a laicis Ecclesastici aceipiebant fruta, quae sacerdotalia dicuntur, in veteri ehartularis Q Ecclesiae V brenses ἰ quia Sacerdotii et dabantur ut spiritales operas praestarent, id est, munus orationum , & fidele se vitium, ut luo Camotensς loquitur epist. 8 in fine can. Frequens , diu. 33. dici videntur suscepti pro ministeriorum celebratione. Reperio & Duda puerilia in eodem chartulario. quae susceptis pueris ab his , quos vulgo patrinos vocamus, data sunt die inunctionis sacrae, sive baptismi De ipsis autem laudis ecclesiasticis cognolcebat Judex ecclesialficu; t de lateis vero laicus, d. eap. Ex transmuga, & d. eam Verum. Matthaeus Paris in Hen ν ca II. Rete Anglia, enumerans capita legum ab eo latarum: Si, inquit, e Iumnia , id est, controversa, unde deducta est vetus vox Francica, quae frequens est in Constitutionibus Franeicis, & in Chronico Gaudrensi, east. M. ealeug , &ealenore 7 Si, ergo , calumnia fuerit inter Clericum oe latckm , DA e converso,
de ullo tenemento quod Clericus velit ad eleemosynam trahere, id est, ad frudum Seles asticum, unde passim in consuetudinibus , terrae Eccletiae δ' natae dieuntur Drres atim n es) -I laicus ad I rietim fetiuum per recognitionem duisecim te istium semiuum , juxta capitalis rasticiarii Regis consideratinuem terminabitur , utrum te mentum sit pertinens ad eleemos=nam , vel ad uicum fetidum di oe si recoquitum erit ad eleemosnam pertinere, placitum erit in curia μcclesiastiea. Si vero ad D exm seudum, eorum ius ti mio Regis, sic lego retractic hit postremis verbis, quae male haerent superiori elausulae Nisi, inquit idem audire. thne
mentum de Distino eodem , vel Bamus ad cave ine , tune enim placitum eritia euria ipsius, id est, Episcopi, vel Baronis, a quo Dudum accep rint. Et hoc quidem obtinuisse primum videtur in emimversiis ipso inter vas Halos ortis de iure laudi, & in quaestionibus Dudalibus : deinde tractum fuit ad quaicumque controversas orias occasione , & ratione possestionum quat in se dum tenebant. Et hoe est quod voluit Raymundus , qui verba hujus eam immutavit & decurtavit, eum ita scripsit, tu eor quos ab Ecclesia tua eouseat possessiones reuere in seudum, occasone ipsarum m. ut doceat cognitionem qua cumque, in qua quaeritur de re in laudum data, ad dominum pertinere Dudi; Dudis hereditario jure possessis , &, ut nostri loquantur, habitis pro patrimonialibus. Imo, & idem sibi arrogarunt domini, a quihu; in emphyleusim . seu censum annuum possessiones datae fuerunt; quod Stephanus Tomacensis Episcopm docetvse. 23. ad Guillelmum Archiepiscoρum Sevonensem , litem scilicet ortam depat ma hereditate, inter Clericum ti alim qunsiam, ab eodem Archiepiscopo in illius remissam esse curiam, euius auuua functione censum prostilio preserebatur, sic legendum, male vulgo sensum. Quia tamen non semper Sc ubique obtinuisse observo; perspicue enim hae in parte distinctas esse reperio quaeitiones ortas de seudis nobilibus, a quaellionibus de rebus eensualibus , vel emphyleutiacis, in veteri compositone Alph ms Comitiet Tolosani, & Abbatis M ,siaee
sis , in d. libro AIS. Item , inquit, afὶtim fuit quia seudatarii vostri, mon serii nostri, se quasio se fetidalis , Ammie sumpto vocabulo , au domi uum Dudi regnitio pertineat , nec compellantuν coram aliis Iudice litigare t se autem sit de rebus emphmetitie; s, sis censalibus, quae ab aliquibus abusive suda dicti ris , fersetur eo uetudo loci. Ex his, praeter ea quae ab aliquibus annotamur vulgo in libris sudorum, em
9쪽
timatur sitI eognitio Ista dominorum de rebus in seudum datis ; quibuq aM re licet εμ . Ioannis Sarisberiensis 39. ad Alex. Papam: Comes, ait, Theoba dus, scilieet Blesesis , ad quem Discopus tomisnsis a Sede Apostolica deligatus liberorum causam tra miserat, eo quod ad ipsum res issa iure sudi peta
Caeterum, originem huius qualis qualis iurisdictionis, quam habent domini, vel seniores in subditos , non male Carolus inlinaeus repetebat a Iulliniani m. 8o. ubi a Iustiniano domini agricolarum, vel colonorum, de quibus iarit. Cod. De agricolis , , colouis, ee . dc ibi Cuiae. constituuntur Iudia
Ces: &, ut nominatim ait, ἄρχοντον , Magistratus, in omniaus agricolarum causis. Etsi enim magna sit personarum dissimilitudo , eodem tamen exemplo hoc ius receptum videtur; nam & ipsa seuda a Romanis esse repetenda docuit Cui acius ad libras fetidomm . Sed placet magis hane originem a nostris potius, quam ab alienis repetere; nam ante seu la iuxta Longobardaes, & italicas Consuetudines conitituta , erant in hoc regno vassi dominici: quos nominatim ait Ualafridus Strabo , in cap. titi. de rebus ecclesiastis se vocari Gallica Coinsuetudine: quosque iurisdictionem habuisse, & potestatem in subditos, colligere eit ex .apitulari is. & 44. lib. 2. '& aliis plerisque, ubi nominatim dicuntur domini , & seniores ; ut in aduit. a. lib. s. east. 13. & 323. nam senioria , & seni; iratus, etiam de iurisdimone dicitur . Et ita Hieronymuς Blanca in L commentar. rerum Ar Moue u . in veteriabus fori , & consuetudinibus Hispaniae m s. extare ait vernacula lingua , de lari ria de sis signores , se Latine redditum, de risi iisne J udiekm. Et obiter restituenda est haec seniorum vox in Concilio Uenetens Britanniae nostrae Arem ricae , cap. 9. ubi corrupte scriptum est : Clerico me premi Hevi fai δεν suo iam faecularia iudicia adire non liceat. Sed ex ductu apicum, & ex iis quae praemunivi, reponere non dubito, finiorum suorum. Nec placet quod Antonius Amul inuet voluisse videtur , ια Epitom. Iuris Pontificii isti lib. 29. Di. io. rv. 17. De quihus autem senioribus proprie accipiendus sit d. ean. amplius deliberandum e quia sibi non constant aut ores nostri in eoultituendo vero stat quo tune suit Aremorica, eum hoc Conei Iium celebratum est.
Dicebantur autem vasti dominici, i, qui a Rege loca, vel praedia fit alia in beneficium acceperant; sic enim proprietas, quae, & a nostris alaude , & alam diώm, distinguitur a fisco, id est, a re fiscali a Rege data in beneficium , in a. Formula Mareu ΓI, 8e evidentius in 1 a. Villas sitas is pago illo, quas aut
munere regio, aut de aiaude parentum , vel undecumque ad praesens tenere vide
tur, q d pluribus confirmat vir doctas ad d Form. 2.steperio & proprietates iplas plano iure, & hereditario, eum plena imm nitate aliquando a primis Regibas nostris datas esse; quod me docuit vetus cha ta , quae extat in Antiquitatibus Fuldensibus pag. 491. in traditione Hessi Comitis . Hessi Comes tradidit ad S. Bonifarium in cimitaria ipsius , quod illi Ludουieus Rer, scilicet fius, in propriet uem dedit, quando sibi m alia loea eum immunitam ctoritate dedit. ubi nota quod ait, eum .mmunitatis auctoratate ; ut immanitaris verbam dubio procul accipiendum si eodem sensu, quo supra domi ad cap. 4. ex Formula d. Marcu fit, immunitatem, proprietatem, & dominationem, pertinere ad iurisdictionem, & iustitiam, ut loquuntur, datam Ecclesiae in praediis ecclesiasticis. Duplex ergo fuit etiam primis illis temporibus traditionis forma, vel in Dempetuum
10쪽
petuum, iure optimo proprietatis ; vel ad certum tempus, & m beneficium , iure ususructus. Et praevaluit tandem potior illa, γ,stquam seuda posterioribus temporibus pro patrimonialibus haberi coepere ; subtili quodam principali , de
mero dominio, penes principem dantem remanente , de suo verus charta Alia phonsi Comitis Tolosani: Exceptis his, ait, quae infra diximus retinenda, via delicet , heberos , ea Icatas, o exercitum; m alia ratione principalis o m νi dominii per Barones, σ castrorum dominos debita. ' 'Huie autem fini iurisdictio haee, & potestas data videtur vassis dominicis in subditos, ut facilius uterentur servitio eorum, & ab his debita vectigalia exigerent ; quod erudite observat Hieronymu Blanea in comment. rerum Aragonens& colligere licet ex L eapitato. 44. lib. a. eo loco, nee ipsa debita quae a subditis redisnda sunt, .mpie ct crudeliter exigantuν. Ex illo iure fluxit iurisdictio iuta , vel iustitia simplex , ut loquuntur , quae passim in consuetudinibus dicitur , iustice fonciere, quam habent quidam domini ad solam exastionem censuς, &pensitationis. Et de servitio quod subditi dominis & senioribus praestare tenentur, extat insignis loeus in praecepto concessionis , quod Ludovicus Pius fecie Hispanis qui in Narbonensem provinciam coniugerant , Hilpania ab Arabibus& Mauri eupata , quod primus dedit P. Pithoeus , in Annalib. Franere. ex archiviς Ecelesiae Narbonensis . Si quispiam, inquit , illorum in partem illam quam illi ad habitandum fibi oecupavinat, alios homines undecumque venientes alia traxerit , O seeum habitare fecerit, in pretiane fua, quam aprisionem vocant, s sielegendum domi, ad tit. Cod. De iure em pleutico utatur feriatio illorum absque si cujus eontrarictione , vel impedimento , oe liceat illi eos distringere ad iustitias faciendas, quales ipsi inter se definire pinunt. Est autem apriso d. loco,
dicta quasi aperitio, terre ouverte, o richει , ut ruptura terra rupta , terrerempti r ut pluribus docui ad d. titulum, indicata origine vera, hominibus nostris hactenus incognita, rupturarum , quas vulgo vocamuς Roture, cum temedatae fuerint sub lege rumpendi, a la thage de rempra , ct ouisir tis terres . rupturae enim sunt novalia, quae & rupticia, in veteri instrumento anni II 66.
quod ex veteri charinlario Prioratus de Gomaeo, Quaereetanus dedit , in Stemmate familiae Castilioneae: Eso, inquit, Guido de Montegato notum fieri volo praesentibus oe futuris, quod de decima rustieiorum, quae infra parochiam de Horcos,o' de Montessio, fiebant inter me, tr Monachos B. Mariae de Gornato, eo omtio Dei a fuit. dc paulo post, non solum decimam de rupticis quae facta fuerant, sed etiam de omnibus tuis quae adhue fient. Nec omittam in d. praecepto Ludo vici observandum esse, dominis istis, vel senioribus Hispanis, non omnem tu risdictionem in subditos datam esse ; sed civilem tantum cum coercitione qua dam ad servitia exigenda: nam subjieit, caetera vero isdisia , id est, crimina les actiones, ad examen Comitis referuntiiri ut ex hoe insigni monumento nobis certo argumento observare liceat varietatem harum concessionum, & originem vulgarix distinctionis, da la hora Er basse Iustice. An autem seniores isti, vel domini, quibus iurisdictio data fuit , eam proprio & privato iure fie habere videamur, ut qui eorum nomine eam exercentpri vati Judice , ad disserentiam publieorum, id est, reforum, primis illis temporibus diiu fuerint ; quod saeuir erudito 'viro in Formatam 3. lib. I. Mamcκlphi, valde dubitor nam quod assert de immunitate concessa a Dagoberro R. monasterio S. Dionysii, ut ab omnibus optimatibns nostris, σItidicitius publicis