M. Antonii Mureti Ad Leonardum Mocenicum, patricium Venetum, orationum Ciceronis in Catilinam explicatio

11쪽

vini hominum manus ornatum commenν datione tui nominis volat. primu quod ipsi libro, parum ex me avclaritatis hasbituro, multum ex te accessurum dignis tutis ac gratiae intelligefam : in quo , quaecunque aut ad amplitudinem nomisnt aut ad deuinciendas amicitia homianum uoluntates valent ,summa eleo omania animaduertoinam siue geneτis claristarem requirimus; cui tandem,qui meaneti imperis nomen audiuemit, I Dcentacae genti plendor i cynotus esses quae quis

dem gens, ut ne annahum memoriam rea plicem, neque eoS commemorem, quos

domi foris es upectata virtus, Concordiabus sufflagris, ad huius reipsa Issium

evexit ; illud integritatis, illud lutitiae, illud ine rapsurseveritatis exemplar cacosium AIocenicum, equite tuum Leonarctauum protulit: quo viso nea

12쪽

m vnsuam in hac ciuitate, qua Peurat pauciora poteret,plura consequeretue, honoris insignia,inuentussi est .i a proim prensabat virtus, ipse ei utam ad mnes honoris grad , non appellandis in non rogandis, non ossiciose salutandisi civibus sedgloriosis,admiradis, inmoratalitate dignis edendis operibus mum ibat . neque vero pasta resp. est, tantum thrmen exteris principibus incognitum latere: sed quanquamsi lissimis illi Q sapientissimisp con bis nixa, non librem ter ab amplexu eum suo dimitteret: manidandis taunen et plurimis, honoris centisii

s uis legationiburi , facultatem dedi

fama suae per omnes terrarum oras. seminandae . qui cum omnes in eam opinnionem adduxisset, ut quicquid ipsi,notri dicam denegatumsed non vltro delatum, fuisset, dem uirtuti denegatum vitatae

13쪽

suo, patri tuo Leonaiae; is:

dem virtutibra praedito , facile atque expeditum iter ad procuratoriam , id

est , ad eam qua nulla simmae propiore est , dignitatem reliquit. sive igitur ges,neris claritatem requirimus ea tibi lavsam maxima divinitus contigit: siue rei Vsum,nulla ratione gen is habita seniuexmur, ea videmus in te, de uel abiectamo

seu map familiam erigere, atque ii

lustrare possiention.n.te aut gentis tuae nobilitas tumidum P aut opum flvens ita in olentemfacitosed illam quidem insicitamentum , hanc vero instrumentum exercendae virtutis esse ducens, ita tegeris . vi dignitate parsummis humanistate, Cr afabilitate nihilo seperior inas is esse videaris . quo fit, ut tota urbe nemo sis , qui non omnia tibisuccessa cuspiat , qui te non amet , non in sinu , non

14쪽

in oculis ferat: qui noπ π optet ,,uvσ guretur fore, ut te eodem plane, quo, olim, itinere gradientem, iisdem re p. quibus illum prosecuta ess, honoris,

bus prosequatur primum igitur e tird,idaexr,nomine auctoritatem libro meo piae rere aliquam volui . deinde, cum plurismis, manifes simis p inici , me tibino vulgariter carum esse cognscerem; volui ego quoque vicsim, qualemcunque poteram,animi σν te mei signfcatio: nem dare. male. Geneti s,a α

15쪽

ODEM LECTORI

Si qua in ipsis Ciceronis uerbis emendata reperies 3 quorum in explicatione uti a no 3 eae vetustis exent

pluribus emendata esse Icito.

16쪽

M. . ANTONII MUR ETI

AD LEO NARDUM MOc Erinicum P . V. priame orationis incutilinam explicatio

AE PE iam M. Tullius, antequam hancce orationem haberet , uerba itisenatu de catilillae coniuratione fecearat: ut uel ex eo perspicuum est, quo Ε . - duodeuiginti diebus ante, consulidiu

Res' senatusconsiuito permissa erat.quod ego imum admonere superuacaneum putassem ; est enim fati stati apertum P nisi animaduertissem, multos magno': vi,

ros, non e recentioribus modo, sed etiam ex antiquis;

quod, quid quoque tempore a infusci,non satis alaetente considerassent, in errores quosdam minime, litarbitror, negligendos, in harum rerum explι catione incidisse. Mibi quidem ita uidetur: ciceroni imprumis ipsi maximam esse bisee in rebus babendam fidem ut sicubi ab eo ceteri dissenserint i homines eos fuisse iccircoq- labi potuisse, arbitremur : fecundum cire. ronem autem Sallustio, qui ijsdem temporibus fuit

tum Asconio , qui ab eorum etate non ita multum abae fuit: Graecos autem, Plutarchηm,Appianum, Dio emi magno esse adhibito iudιcto legendos. Nam, ut limbordiamur , cum coniurati, cutilιnae denuntiatio ne , in II Porcij Leccae domum conuenissent , repertis essen

duo, qui se ciceronem in lectulo suo interfecturos NM

17쪽

d erator tum demum ait Sassultius , rem ad sinatum

1 cIcerDne relatam, senatums decreuisse, ut darent operamconsules, ne quid resp. detrimenti caperet . at id munifesto falsum est. siquidem, quae nox consecuta est posterum diem nonarum Nouemb. ea nocte coiti nem illam in M.Porci domum factam esse, constat ex: Wionc pro ossa. iam autem sedecim, minimum,dies . erant iam illa senatus auctoritas intercessera ut ex baci goratione liquido cognosci potest illud quoque noumius falsum est,quod idem Sallustius prodidi cum ant x sionem cicero,aut aliam quampiam habuisset, certe quidem aliquot diebus post commissam confutarc .cήtιllnam in eam vocem denique erupisse, ut diceret , siquod incendium in fortunis suas excitatum esse : ut se non aquassita ruina restincturum. id enimia rpridem, id est , aliquot diebus ante comitia consuri IIazia, catona iudicium minitanti ac de iunctanti catia lina re onderat . . quod ipse cicero in oratione pro

Murena testatum reliquit. Quod si Sallustium ipsum,

accuratum cumprimis hominem, cr illorum temαporum aequalem, tamen alicubi lapsum uidemus: ex tamen a profecto nobis ingenii acies est: neque ut qui a quoque ueterum proditum fuerit, ita protima recipiendum est: sed conferenda alia cum alijs, Cr ad

ciceronis precipue auctoritatem,tanquam ad odium lapidem , singula diligenter examinanda. Nunc ad rem.Dicta est ho oratio a cicerone consule , senatum bente in templo Iouis Stator GV I id. Nouemb.ut inrim probabitur qua θ idem oratione ostendιt patefacta

18쪽

iam esse omnibm steterata Catiline adversus re .em filia: ipsis: suadet, vel potiuε imperat, ut ex urbe ex eat, quo ciuitatem liberet metu ipse se liberi hostem P. R.profiteri queat.Ge 3 igitur cause iudiciale non est,ut falso caesius curio putat.non enim in seri natu iudicia exercebantur, sed . ne deliberativum quiisdem est . quid ita quia enim non deliberat cicero, maque sententiam dicit,neque aut suadet quicquam senari tui, aut dissuadet: sed catilinam increpat, obiurgat, exagitat: iubet denique, ut cum resp. salute, sua uero peste ac pernicie ex urbe proficiscatur. Quid igitur fatendum profecto est, non omnes Ciceronis orationes,

nedum omnia quae ab oratore tractantur, ad tria illa peruulgata causarum genera posse reuocari. Ipse auteorationis plenus est nνοπτος, γοργοπατγ, Npo oraris , μεγαλοτ ε Tarum itaq; quaelinque de illo genere a ueteribus prodita sunt , ea hic mirabiliter obseruata reperιemus.

19쪽

TVLLII CICERONIS IN L.

c ΑΥ ILINA M, IN S E N AT P. il l l 'ne te nocturnum praeliciturn Palatii, nishil urbis uigiliae.nihil timor populi, nihil

sensus bonorum omnium , nihil hic munitissimus habendi senatus locus, nihil forum ora, uultus P mouerunt Z patere tua consilia non sentis 3 constrictam iam Jninium horum conscientia teneri coniu/rationem tuam hon uidesξ quid proxima, quid superiore nocte egeris , ubi fueris. quos conuocaueris, quid .consilii ceperis, quem nostrum ignorare arbitraris P o tei pora,o mores. senatus Eoc intelligit,consul uidet: hic tamen uiuit . uiuit Z immo uero etiam in senatum uenit: fit publici consilii particeps: notat&designat oculis ad caedem unum quenque nostrum. nos autem uiri fortes satisfacere reip. videmur, si istius furorem ac tela vitemus.

ORATIO PRIMA.q diu nos etiam furor iste tuuς Uousque tandem abutere Catilina patientia nostra ξ quali cludet ξ quem ad finem sese effraenata iactabit audaciaρ ni

20쪽

MVRETVs I Ο V s QIJ E TANDEM. Non putarat , ut videtur, Cicero, Catilinam eo die in fenatu afuturum. sed cum eum,pncter spem,adesse uidisset ubita indignatione commotus,in haec uerba prorupit. J Ο V s Q V E TANDEM. sapienter admoedum considerat banc partem Quintiliaras libro nono, cuius haec uerba sunt.Simplex est,sic rogare: Sed uos qui tandem,quibus aut uenistis ab oris Figuratum autem, quoties non sciscitandi gratia asi sumitur,sed instandi. Quid enim tuus ille Tubero districtus in acie Pharsalica gladius agebat s π, Q nousique tandem abutere catilina patientia nostras π, Patere tua consilia non fretis ex totus denique hic locus quanto magis ardet,quem,si diceretur: Diu abuteris patienae ita nostra: Patent tua consilia. Hermogenes quoque apostrophen,π interrogationem aduersari , IAῖς et σ*οδροτητα ualde commendat.z iμα A' Mpo ρν,ι qui τὰ ιτα et Tor ην . o Ioν, παρα ιπι κοελιον

βιοχίνη, sta συ-οωτῶν. xi κ ἐρωτηmς Aη πυ-RE' M, IMOsradu,κ-πο ῖκ', it i la ποῖτο οππι xia m. Idem ille, quem supra nominaui, Quintillaruis libro VII I co geriem uerborum ac sententiarum idem significantium ad amplificationem pertinere ait.eius autem vix inquam pulchrius aut illustrius exemplum reperias. neque noniqud ad granditatem ac uehementiam pertinet, quod ocetinetis fere παοδοις,aut etiam incisis, quae Graeci Κομμαγα nominant,utitur ed ex numerum si quis conis

sideret, uidebi nullum adhiberi potuisse aptiorem. Atq;