M. Antonii Mureti Ad Leonardum Mocenicum, patricium Venetum, orationum Ciceronis in Catilinam explicatio

21쪽

IN CATILINA R. I. rid scentia gratia,in aliquot membris minutatim cor sideremus. V O V S, Q V E T A.N, D'A B V: in bi tres Antiqui pes quantopere sit ad infectationem acini commodatus,vel nomen ipsum indicio fuerit. sequimtur duo paeones ERE CATI, LIGN Α Ρ Α T I quempedem,toturus adeo monicum diacendi genus Aroloteles,Demetrius, Hermogenes, ceteriri q- dicendi magistri summopere commendant.eos excia

nium ora, VULTUS MOVERUNT: CI, HIC TAMEN VIVIT TELA VITE,aM V S.m oues autem tum Tres Rae m. 'Mnκ.οὶ tum R;

ληκτκοι , tum ducili, tum doctimi ita parsi sunt pentorum orationem, ut Iublimem quendam, plenum diagnitatis efficiant folium. Sed iam ad alia ueniamus. ABUTERE. abutitur aliena patientia , qui ea, non ad de uendam ,sed ad confirmandam audaciam

utitur.

PAT IENT I A NOs TR A. Cr senatus, cr cou mum i fed consulum magis. Sed tamen senatus quoqucesimam patientiam notat quod non fatis seuere decreauiiset, ni biis aliud, quam committendam consulibus rem .censui set.qua de re ita ipse in Murenae defensioaene congemuit senatus frequens ineque tamen fatis seu re pro rei indignitate decreuit. nam partim ideo fortes in decernendo non erant, quia nibit timebant: partim, quia timebant.

v DET. quasi afflictis, prostratisq, nobis insuti

22쪽

M V R E T V Stabili.Verbum gladiatorium illud quoque annotandum, quod de furore cr audacia, quasi de re quapiam anima

D,locutus est.recte enim admonet Fabius, miram ex eo

sublimitatem oriri, cum rebus siensiu carentitas actum quendam cr animos damus. Q V EM AD FINEM. Similis prope est excidismatio Thesei apud Euripidem in Hippolato: i PC, ς inseris et cic πιόφρένγ.Tι γολ λης, in θράπις γυκοάτω, SESE EFFRAE NATA. in uno libro vetere, effraenatasiesci sed illud magis placet. idam enim ipsum ινερανίπι,quaesit in Thς-- γ prsis G ωs,ad uehementiam pertinere,Demetriin, ex alii prodiderunt. eodem etiam pertinet tralatum illud epitbeiston,es nata. . EFFRAE NATA IACTABIT A V D AECIA .Vide,ut literam A,quae,ut ait praeter ceteros Halicarnasseus in libro de compositione, plurimum habet soni,iccircos grandem admodum orationem 4 cit, crebram adbibeat. π ut huius laci sublimitarem magis mistelligas ; conferto eos, in quibus orationis forum cicero

ipse de industria dcprimit: qualis est paulo post cupio

P. c. me esse clementem: cupio in tantis re . periculis non desolutum uideri.illa uero etiam subtiliora,ac tenuiora: Paruum atque lactentem,cteribus Iupinis itinianistem fuisse meministis.

IACTABIT AVDACIA. Spondeus, Cr d ebimus.Vltima enim pro longa habetur. Miror autem, qua ratιone motus Petrus Rumus,homo er ingeniose ,

23쪽

IM CATILINAR I. s' er eruditis,dixerit i putari hoc loco caput deliber tionis de morte catilinae,euma: fententiam fuisse camis nisiLuculli, Cr quorundam aliorum optimatum . nundquam enim profecto ad senatum de interficiendo Catilina relatum est ac ne se alijs quidem coniurati nisi cum . iam Catilina ex urbe profectus esset.

N I H I LN E TE. hanc orationis conformationem Demetrius epanaphoran vocat,cum ab eadem uoce pluisra seu membra,stu incisa incipiunt.congerit autem M. Tullius ea omnia,quae Catilinamcommovere debuerant: quibus eum nibit commotum esse miratur. In ueteribus

Ioris sublata particulasse, legitur, Nihil te noctura

LATI I .Periculosis temporibus praesidium palatio imponi solebat:quod illud qui occupasset,urbem facile iupote;Pate babiturus uidebatur. NIHIL URBIS UIGILIAE. Decreuerat enim senatres,ut per totam urbem uigiliae haberentur, Vss minores magistratus praeessent.Sallustius. NIIIIL TIMOR POPUL I. in er tumultum fenatus decreuera ut est apud Dionem, T cicero ipse, ut Plutarctas,Appianus,Dio, si et denique in Murea De defensione narra ad indicandam periculi magnituis dinem, comitiorum die, loricatus in campum descenis

derat.

NIHIL C Ο s E Ns V s. ita legit Quintilianus. in duobus tamen ueteribas libris scriptum video, conis

cursus. m.

24쪽

NIHIL HIC MUN ITISSIM V s. templam Iouis Statoris dicit. οNIHIL HORVM Ο Μ- -- M . cum omneste ingredientem auersati,eam partem subsidiorum, ad quam tu acceseras eliquerunt. PATERE T V A CONSILIA. enumerauit

sigila omnia, quibus id facile colligi posset .subcsὶ auae tem uis argumenti a consequentibus mc modo: Nisi tua consilia paterent omnibus , non impositum esset palatio praesidium mn haberentur per totam umbem uigili non consipirarent omnes botu,non hi te onruncs,taliquam bostcm,auersarentur: Fiunt autem haec omnia: Tua igitur consilia omnlbas patent. CONSTRICΤAM TENER I. quasi de Minnuis ni quadam, Cr rabiosa fera locutus est. U I D PROXIMA, QUJ ID S V P E QRIOR E. διπλοῖ et in verbis ouοιο

Q. V o S CONVOCAVERI s. eorum nominae Sallustio peti posunt sed decreui boc loco congerere, sub uno aspectu ponere nomina eorum omnium, quos ego quidem ab antiquis scriptoribus repererim, talia

quam coniurationis participes, nominatos. Sunt autem bi. I.L. Sergius Catilina,praetorius. I I. c.Manlius. III. N. Porcius Lecca, senator. IIII. c. Marcellus.U. P. Corneliuε Lentulus Sura,praetor.VI. P.Aureonius.VII.

P. Cornelius Ser. F.Dila: quem tamen cicero integra oratione purgat. VIII. Ser. Ulla, Publi, quem modo

25쪽

piam ese fusipicetur,Sadustij in eandem sententii uerba

appona. L.Bestia trib. pl. concione habita, quereretur de actionibus Ciceronis,bellis graui mi inuidiam optemo cosili imponeret. Sed cre,Bestia, calprerniora cognome fuerit, puto,inutatis duobtas literuli corrigendu esse Appiani locum, ut pro, ΣήΠοv,legatur, B OG.X.c. Ornesius, eques R. cuius filius postea P. vllam accusest. X I. L.Vargunteius,senator. XII. a. niussenatoris X I II. II. Fulvius Nobilior. X IIII. a. Curius,borimo quaestoriuε,aleator notissimus,inquem est ille uersiaculus,Et talis Curius pereruditus.Astonius. apud Appianum corrupte legitur, Koikπς Σπ s 'IO ,pro,Kοῖντος Κὰio . Hic rem detexit Fuluiae: Fuluia Ciceroni.Sati Iustius. Quapropter ipsi curio constituta erant indici' praemia: sita Caesar, ne ei darentur, effecit. Suetonius. Quod autem Sallustius numerat eum inter illos,qui erue ordinis senatori : alij,ut Appianus,narrant,eum,si uitae turpitudinem, a censoribus senatu motum fuisse. X V. N.Claudius Marcellas.X VI. c. Cornelius Cethegus,

quem Appianus praetorem fuisse dicit,sed falso,ret puto.

XVI I. L. Cassius Longinus,sienator. XV ΙΙΙ.M .mue,ut Sallustius eum uocat, caeparius Tarracinessis.

XI Xa.Fulvius benator.bis vel 4 patre suo, uel certe

26쪽

.ra V R E T VAgipsius in D, interfectus est. Sallustius, Dio,Valerius. X X.Τ.Vulturcius Crotoniensis te, T legatis ΑΓ brogum data futu indicii praemia.Sallustιus.X X I. in. Manlius Ubilo.XX I I .P. Metius bomo libertinus. XXII I.Tongillus, ue,ut est in veteribus Iιbris, Ton

ctius, qui multos indicauit, cr impune habiti t. Dro. XXXI V. c. Iulius,quia Catilina in Apuliam mjus.

tac.Sallustius. X X X V.Semproniascelerata mulier. D. Bruti uxor. X XXV I.M.Aulanius, tribunus militum cantonii. cicero pro Sextio X X X V I I .c.Antonius,

consul fu pectusfuit. X X X VIII .M.Licinius crassus si ectus fuit.X X XI X. c. Iulius casar fu*ectus

fuit.Suetonius,Plutarchus,Appianus.X L.Cn. Calpurrinius Piso prioris tantum coniurationis particeps fuit. nam antequam iniretur posterio De ιnterfectus fuerirat in Eli pania.Sallustius,Mconius,Suetonius.

SENATVS HOC INTELLIGIT . omesticteres libri Genutus haec intelligit. atque ita emendauridum est. Illud autem maiori animaduersione dignum, esse bis integrum senarium iambiclim, Senatus haec intelligit consul uidet: et quidem aliquanto meliorem eo,quem ex oratione Is Pi nem annotauit Fabius

Pro di immortales,hic quis illuxit Aest

27쪽

IN C AT ILI NAR. I. y At iambicos quidem uel sexcentos e Ciceronis scriptApossit aliquis minimo negotio colligere. neque fortasse

rias utque adco baud ab re fuerit, aliquot indicare, ne i forte hoc audentius,qliam uerius, protulisse uide mur. Orationis pro Arabia principium est: Si quid est in me ingenij iudice quod sentio quam sit exiguum: aut si qua exercitatio dicendi, In qua me non inficior mediocriter esse Versatum. nonne uidetur poetam poetice velle dedfendere at hic quidem,quod in media periodo est, minus fortasse sentiatur. quid hic ex oratione ad Onirites post reditum Denique omnes,qui uestris maximis beneficijs, hoditoribusq 'unt ornat producti ad uos ab eodem,non ΝΕ Ium ad me construandum uos cohortati sunt , sed etiant rerum mearum gestarum Auctores,testes,laudatoress fuerunt. er pro Plancio:Victoriae nostrae graues adgersarios paratos i

28쪽

M V RJE T V sInteritus nullos ultores esse uidebam. libro primo Academicarum quaestion m: quaecumsunt dictu,in conspectu consedimus omnes. er quarto Tusculanarum: Illud animorum,corporus dissimile est, quod animi ualentes Norbo tentari non pinunt: corpora possiunt. er quinto: Hoc loco multa ab Epicureis disputatur

. Sed nihil admirabilius quam integrum disti chon, quod --x libro tertio de Oratore annotaui. I ta enim loquiture. - crassu: Ac inibi quidcm ueteres illi maius quiddam

animo complexi plus mulio etiam vidisse uidentur, Quam quantum nostrorum ιngeniorum acies intueri potest. π cet.ponam etiam aliquot exempla ex

alijs scriptoribus:ne quis eos hac in parte cιcerone fuisse diligentiores putet. Sallustius. . Alij autem equites illos, cnaeis Pompei' ueteres, dosq- clientes, voluntate eius Pisonem aggressos. Livius lib.V I I. Pugnatum baud procul

Porta Collina est,totius uiribus urbis. Idem eodem libro: Ipsi,ube Issura in radicibus monaetium extendere aciem coepit

Sedulo,ut aduersus montes consisteret hostis. at hoc quidem rarum in Liuio non est. Quid plura M. Cato,cum oratione simplici ima de agris iudicium Disceretieroicum effugere non potuit . eius uerba funt:

I inca estprima si uino multo siet. secundo loco hortus

29쪽

IN CATILINA R. L 6 irriguus: tertio salictum: quarto oliatum: quinto pratum: sexto capus stumetarius sic primo silua caedua: Octauo arbustum: nono glandaria silua. Vereor,tre paulo quam pro re,longior fuerim. sed tuismen,quod omnes artis rhetoricae magistri tantope re clamant,vitiosi mum esse,uersum in oratione soluta facere , semes inibi faciendum putaui,ut prolatis exemplis ostenderemte ipsios quidem qui hoc praecipiuot, perpetuo id praestare potuisse.

IOC TAMEN UIUIT. proponit haec tanquam τcpugnantia: senatui, consulibus aperta esse nefaria Catilinae consilia, ipsum tamen uiuere.Siquide oporistebat,eum a senatu hostem iudicari, einde a confula coaeprehendi tum more maiorum de eo supplicium fumi. at orator,omissis ijs,quae in medio erati μάλα αἰθυμηματκως,c primo ad ultimum transili=t.

IV I Τ s reprehendit seipsum, quod noli fatis dis rit; qui uiuere modo eum dixerit. itas; addit alia grais

IN SENATUM VENIT. erat enim praetoria FIT PUBLICI CONSILII PARTI Q

C E P s . quid autem uel indignius,uel exitiosius,quam consilia quae capiuntur ad conseruandam remp. cum ijs ipsis,qui de ea opprimenda cogitan communicari s NOTAT, ET DESIGNAT OCULI s. videt hic mulios improbos sibi consiliorum societ te conlutinos. uidet multis partibus plures bonos,ac firtes clues,cν amites rei instinguit igitur alios ab ali obtutu: σ nostra,qui re fatuam cupis AunImqucu

30쪽

M V R E T V sque oculis designat ad G scin non fecus atq; j,qui sacrimare cogitant es nare oculis solent e toto grege pericu les ad sacriscia destinatas.

Nos AUTEM UIRI FORTES. non enim in cautione, sita in animi magnitudine, ac praensentia posita est fortitudo. CICERO Ad mortem te Catilina duci iussu consuli iam pridem oportclxit in teco serri pestena

istam, quam tu in nos omnes iam Giu ma chinaris. an uero uir amplissimus P. Scipio pontifex maximus Ti. Gracchum, medio criter labefactantem statu in rei p. priuatus interfecit Catilinam orbem terrae caede,atq; incendiis uastare cupientem nos consules perferemusξnam illa nimis antinua rara ty

ercerent.habemus emm S.C. in te Catilina uehemens,& grave. no deest rei p. consiliti, neque auctoritas huius ordinis nos,nos, dico aperte,consules desumus.decreuit quon

dam si