장음표시 사용
261쪽
IM c ATILINA R. IIIl. 122 atrocitate animi moueor quis enim
est me mitior λ sed singulari quadam hu-
l . manitate , & misericordia. itideor enim
ry ff. 'isi hi hanc urbenisui de s lucem orbis tera
rarum atque arcem omnium gentium su . bito uno incendio concidentem : cerno
ant m o sepultam patri am, mi seros, atqu e insepultos aceruos ciuiu uersatur mihi an iste oculos aspectus Cethegi.& furor in ue/, stra caede bacchantis . cum uero mihi pro κω - Postu regnantem Lentulum, sicut ipse sei γ fati siperasse confessus est, purpuratum esse hunc Gabinium, cum exercitu ueni D' se Catilinam, tum lamentationem matru/familias , tum fugam uirginum . atque Puerorum, ac uexationem uirginum Ue statium, perhorrcsco; &. quia mihi uehementer haec uidentur misera, atque miseranda, iccirco in eos, qui ea perficere uo lucrunt, me seuerum,uehementem pra beo. etenim quaero, si quis paterfamilias, liberis su is ar scruo intersectis, UXore occisa, inccnsa domo , supplicium de seruisquam acerbissimum sumpserit; utrum is clemens, ac misericors, an inhumanus & crudelissimus esse uideatur. mihi uero im portunus ac ferreus , qui non dolorent
262쪽
M V RIET V ἰι si suum& cruciatum dolore nocentis, &cruciatu lenierit. sic nos in iis hominibus, qui mos, qui conjuges, qui liberos nostros trucidare uoluerunt,qui singulas uniuscuius que nostrum domos, A hoc uniuersum rei p.domicilium delere conati sunt, qui id egerunt, ut gentem Allobrogum in uelli giis huius urbis, atque in cinere deflagra ti imperii collocarent; sit uehementissimisi aerimus,misericordes habebimur; sin remissiores esse uoluerimus, summae nobis crudelitatis in patriae ciuium* pernicie fama subeunda est. Μ V R E T V sQV A N QV Α M P. C. quia lenitatis mentionem iniecerat, iccirco reprehendit seipsum: affirmans nutilam in tanti sceleris atrocitate uindicanda metuendam
esse crudelitatis famam: ac tum demum ipsos in patria crudeles fore, si in eis, qui de illius incendio ac uastiatate consilia inierunt, puniendis rem i ac misericoris des esse uoluerint . .
VIDEOR ENIM MIHI. τυ πως apti simu ad senatorum animos inflammandos. PURPURATVM. praetorem, aut consulem. ET ENIM QUAERO. argumentum ab exempla
MIHI VERO IMPORTUNUS. non tantu,
inqui adesse mihi uidebitur ὀ crudelitate , A quis ub
263쪽
eiusmodi feruo pomus qimracerbi mas sumpserit rueremesium si quis id non fecerit, is mihi demum importuniri ac ferreus esse videbitur. CICERO
Nisi uero cuipiam L.Caesar, uir fortissimus, & arnantissimus rei p. crudelior nudius tertius est uisus, cum sororis suae, semininae lectissimae, uirum praesentem,& au dientcm uita privanduin cfi e dixit: cuius ad j liissu consularcna intersectum,filiumveius impuberem,legatum a patre mi Tum in carcere necatum ella.djXid . quorum quod simile suit factum quod initum deinlcndae rei p.consilium ρ largitionis ubium 'taς tum in rep. uersata es ,λ partium quaedam contentio. atque illo tempore hujuς auus Lentuli , clarissimus uir. armatus Gracchum est persecutus, & graue tum inlinus accepit, ne quid de summa dignitate rei p. minueretur: hic ad euertenda fundamenta rei p. Gallos acccrsiuit, scrutitia concitauit, Catilinam euocauit, attri buit nos trucidandos Cethego, ceteros ci/ ucs interficiendos Gabinio,vibem inflammandam Cassio, totam Italiam uastanda. diripiendami Catilinae. uereamini , cenMseo: ne in hoc scelere tam immani ac nefa
264쪽
MUR ET VIrio nimis aliquid seuere statuisse uideantnni : cum multo magis sit uerendum, ne remissione poenae crudeles magis in pa triam, quam ne seueritate animaduersionis nimis uehementes in acerbissimos hostes fuisse uideamini. M V R E Τ V s
NISI UERO CUIPIAM L. CAESA hac ipsa de re ita commemorat fecunda oratione in Anaetonium: L. CVar, auunculus tuus, qua oratione , qua constantia, qua gravitate sententiam dixit in sororis suae uirum, uitricum tuum s Vlso RORIS SUAE UIRVM. P. Lentulam 2-
CUIUS AVI IVssu CONSULARE MINTERFECTUM. Iocus hic, cum aliter antea Iegeretur, emendatione indigere usus est Hieroum
Ferrario, bomini erudito imprimis, ac diligenti; qui in eo libro, quo ciceronis Philippicas emendaui hunc quoque locum pronunciauit ita cribendum esse, ut iubiste libris legitur . fed ego hanc ipsius correctionem libere ut loquar nullo modo probare posum. primκ, quod ualde recedit ab antiquorum codicum fide. dei de , quod M. Fulvius Flaccus, de quo bis agi constat, non P. Lentuli eius qui princeps sinatus fuit ,sed L. Opimij iussu interfectus est . quod si remp. sienatin Opimio commisierat: tamen senatus iussu, non alitem P. Lentuli iussu, interfectus hac ratione Fulvius dicerea
265쪽
I NCATI LINAR. IIII. 224 Iur. praeterea uix mihι persuadere possum, ciceronem ita locutum esse, C VIV S AVI IUSSU CONSULAREM INΤERFECTUM .dixisset potius, ut opinor, bominem consularem. non quin consuri Iuris aliquando etiam sine adiectione dicatur: sed quia hoc loco, nescio quo modo,uix satis e Ciceronis consueritudine dictum uidetur.at haec in coniectura posita sunt. illud uero ita fimum, ut conuelli non positi; quod qua in omnibuου antiquis libris, etiams in pleri que impressis Hiptura est, ea ita praeclaram sententiam efficit, ut uel tacita coarguere possit temeritatem nostram, si quicquam mutandum, aut mouendum putemus.ita litatur in euscriptum uideo: Nisi uero cuipiam L.Caesar, vir fortissimus, π amanti mus reip.crudelior nadius tertius est usus cum fororis suae , foeminae lectissimae, uirum praesentem, er auiientem uita priuandum esse dixit: cum auum iussu considis interfectum ,fliumpeiuου impuberem, legatum a patre missum, in carcere necatum e se dixit . hic nibit est, cur qui quam, mi tando , aut corrigendo, ingeniosius uideri uelle debeat. Dixit enim L .Caesar , P. Lentulum fororiου siue uiruntum priuandum esse: Us confirmauit hoc argumento , quod saἰa quoqMe utra, multo minis atroci scelere inis
fectus, tamen risu Opimis confidis interfectus Disset.
auus autem maternus L. Caesaris fuerat M.Fulvius Flaceus: nam eius Aliam L. Caesar, huius Lucij pater, is matrimonio bubuerat . quocirca, reiecta Ferrarij opianione, censeo ueterum librorum auctoritatem esse inis
266쪽
Ο FILIUMQUE E IV I IMPUBERE M. lduodeuiginti annos natum, Jecie excellentem. alter alitem maior natu, dimicans ceciderat. lQN ORVM QV OD SIMILEiFVIΤ FAC TVMs elegantius, ut sinueteribus libris, detracto uerbo: Quorum quod simile factum s uisimile sue - illι ex Adelphis: Nullum huius simile factum.
LARGITIONIS VOLUNTAS . cum C. - oε Gracchus agros diuidere , σstumentum plebi dare inis
T PARTIUM QUAEDAM CONTENI O . alli populares essent, alij optimates. - --ATQUE ILLO TEMPORE HUIUS Avvs LENTVLI. Neminit Cicero octa Philippi Valerius capite tertio libri quinti VIDEAMINI. ueteres libri , Videamur. cI ERO Sed ea quae exaudio .P. C.dissimulare noposium. iactantur enim uoces, quae perueniunt ad aures meas, eorum, qui uereri
uidentur, ut habeam satis praesidii ad ea, quae uos statu critis hodierno die, transbgenda. Omnia prouisa, parata,& constituta sunt P.C.cum mea summa cura,atque diligentia, tum multo etiam maiore populi R.ad summum imperium retinendu,& ad communes fortunas conseruandax uoluntate. Omnes allunt omnium ordina
267쪽
IM c ATILINAR. IIII. xas homines, omnium dinique aetatum plonum est forum, pleni omnes aditus huius loci, ac templi causa enim cit post urbem conditam haec inuenta sola, in qua omnes sentircnt unum atque idem, praeter COS.
qui cum sibi uiderent esse pereundum, cuQmnibus potius, quam soli perire uolue-nunt.hosce ego homines excipio, & secer/no libenter: neque enim in improborum stultam, sed in acerbissimorum hostium numero habendos puto. ceteri uero, dii immortales, qua frequentia , quo studio, qua uirtute ad communem dignitatem,
salutem consenti tinti quid ego hic equites R.comm cmorem ρ qui uobis ita sui ma ordinis consilii cla concedunt, ut uobis
cum de amore rei p.certent: quos ex mulitorum annorum dissensionc ad huius ora dinis societatem, concordiam P reuocatos , hodiernus dies uobiscum , atque haec causa coniungit: quam coniunctionem si
in consulatu confirmatam meo, perpetua in re p. tcnuerimus, confirmo uobis, nulla
posthac malum ciuile ac domesticu ad ut iam rei p. partem esse uenturum. pari studio defendendae rei p.conuenisse uideo tribunos aerarios, fortissimos uiros , scribas
268쪽
N V R E Τ V s εitem uniuerson quos cum casti hic dies ad aerarium frequenta siet, uideo ad expecta tione sortis ad communem salutem esie
conuersos. M V R E T V ssED EA, Q VAE EXAUDIO. Erant, qui dicerent, etiamsi senatus fortiter decreuisset , ue rerist tamen, e aliquis e caede coniuratorum ιn urbe tumultus oreretur ; ad quem comprimendum Cicero setis praesidij non baberet . eam licionem ipsi nune elevat: ostendiis, tantum omnium aetatum atque ordinain bac causa esse consensum, nihil ut tale sit extimescet,
QRDINII cONSILIIQVE . libri ueteae res: Ordinis, auxilij, consili f. EX MULΤORVM ANNORUM DIMS E N si O ME. propter Sempronius, Cr cornelias Ieges de iudici . lege Asconium. EVOCAΤOS. Iege A urelij cottae.
ΤRIBUNOS AERARlO S. non magistratus,' sed ordinis nomen est: ut ex Astonio colligitur . eorum munus erat, attributam pecuniam militibus dare. S c RIB A S. horum munus erat, acta publica striabere, cr apparere magistratibus . est autem hoc quoisque ordinis nomen. Cicero :Quae pars operae, aut opis portunitatis inscriba est cur ei non modo merces torita detur sed cur cum eo tantae pecuniae partitio falsordo est honestus. quis negat s aut quid ea res ad iam
269쪽
1N CATILINAR. IIII. rag . - pertinet s est uero bonesta: quod eorum hominunt fidei tabula publieae periculas magistratuum commutuntur. Distributi erant in aliquot decurius. quarum in aliqua locum sibi emere consueuerant; quiscribae feri uolebant. Aemilius Probus in uita Eumenis ait striabe munus multo esse apud Graios bonorificentia quam apud Romanos. nam apud nos .inquit, reuera, sicut funi, mercenarij scribae existimantur . at apud illos coistra, nemo ad id officium admittitur, nisi honesto loco,er me, er industria cognita: quod necesse est , oinmisiransiliorum eum esse participem. FREcLVE NTASSET. ad fortiendas, ut opianor, inter se procurationis suae partes . CICERO
Omnis ingenuorum adest multitudo
etiam tenuissimorum . quis est enim, cui
non haec templa, aspectus urbis, possessio libertatis, lux denique haec ipsa ,&hoc c5mune patriae solum cum sit carum,tum uero dulce, atque iucundu nar operaeprecium est P. C. libcrtinorum hominum studia cognoscere, qui sua uirtute fortunam ciuita tis consecuti, hanc uere suam patriam es
se iudicant: quam quidam hinc nati,&summo nati loco, non patriam suam, sed urbem; hostium esse iudicauerunt. sed quid ego huiusce ordinis homines com memorem ξ quos priuatae fortunae, quos
270쪽
communis resp. quos denique liberta quae dulcissima est , ad salutena patriae de fendendam excitauit. seruus est nemo, qui modo tolerabili conditione sit seruitutis. qui non audaciam ciuium perdito ruta perhorrescat, qui non obstare cupiat, qui non tantum, quantum audet, & qu tum potest, conserat ad communem saluinitis uoluntatem. quare si quem uestrum forte commouet hoc, quod auditum est. lcnonem quendam Lentuli concursar 'circum tabernas, precio sperantem soliciatari posse animos egentium atque imperitorum: cst id quidem coeptum,atque teri tatu ; sed nulli sunt inuenti ta aut fortuna miseri, aut uoluntate perditi, qui non ip sum illum sellae, atque operis, & quaestum quotidiani locum , qui non cubile, ac te etiatum suum, qui denique non cursum hunc ociosum uitae suae saluum esse uclint multo uero maXima pars eorum, qui in tabernis sunt, immo uero id enim po tius est dicendum) oenus hoc uniuersum
amantissimum est ocii: etenim omne eorum tristrumentum, omnis opera,ac quaestus secquentia ciuium sustinetur, alitur ocio : quorum si quaestus occlusis taber.