장음표시 사용
11쪽
Ν vin orat ab Elltesi Elcesi trans Bethubaram, do tribu
' εων. Uinc alii apparent hausisse: HESYCHI Us presb. de vitis prophii. cis. CARPEOVII introd. t απὰ 'Eλκεσεiν, περαν του Tri νβαρεὶν, ἐκ φυλῆς - postremo IAIDOR. IIIAPALENSIS lib. quaesit. c. XLVII: Nahum de tribu Simeon in IIelecti trans Betharim natus ibique mortuus iacet in tumulo. - Iam ut ab EPIPHANIO proficiscamur, Βογπαρ frustra in omnibus terrae sacrae partibus quaeritur; neque enim confundi debet cum Βογαβρι, uti scripsit THEOPHYLACTUS , et quod IOSEPHO toste b. Iud. V, 26 non trans Iordanem, sed in Idumaea situm erat; imo sequenda nobis HVETII et RELANDI erit sententia, qui Avγαβαρ ex DoROTHEI Bethabara censuerunt corrigendum', quo et aliorum etiamsi corrupta tendunt nomina Betharim, Tqσαρείν, all. Licet autem Beth ara magnopere regiona disserat a Galilaea , et testium illorum in minutis rebus dubia maximo fides sit: hoc saltem ex hisce etiam patet nominibus: secundum traditam deinceps Iudaeorum et patrum sententiam Ethos eh s. Elcesi fuisse in Palaestina situm. 2 Quo aceedit, quod aliunde etiam haec sententia confirmatur. Fertur enim Ebioniticae haereseos Elcesaitarum ', alias Sam-
seine Zeit Ι, p. 88. 1 Tl. 176. - Io. CONR. ScuWARZn comm. de Elcesaitis et eorum erroribus monimm. ingeniorum tom. III in usum meum convertero non licuit.
12쪽
psaeorum appellatae Τ, quae Traiano imperatore exorta Origenis etiam et vel Constantii tempore δ commemoratur, auctor suisse vir quidam Elxui, cuius nomen Satis diversa a putribus scriptura exhibetur; Mab Epiphanio Enim varie nominatur
enorum Sectam, cuius assectae in Nabataea, Ituraea, Moabitide, Arei-1 itide incolebant, accessisse tradit atque opiniones eorum et amplificasse et immutavisse; horum autem clementiam ad suam usque durare memoriam , cum Constantio imperatore sorores duae ex ElxM generis ortae divino honore efferrentur, Marthus, nuper mortua illa, et Marthana, quae etiam tum viveret. Quocum pugnare videtur, quod Eus i Us I. I. post sexagesimum Origenis annum Dis. VI, 36 hanc haeresin exstitisse docet κανα χεrm . v κaὶ αμα νεῆ εἴρξota At ipsa OnicκNis verba, quae laudat et undo suam de illis notitiam delibasso videtur, non docentium demum eos exortos esse, sed ea tempestate c. 247 p. Ch. occlesiam Palaestinensem insestavisso cEληλυθέ τις του Π ποοντος μέγN UPο- νων ini Tov δυνοσθαι πρεσβευε ιν γνωμης α θέου κnὶ α σεβεσrάrης κΠ--λου κένης Ἐλκε Gaινων, νεωarc δεννσrnμένης ταις ἐκκληΠμις' ἐκείνη ἡ: Husuri Di α λέγει κακά κελ. . Neque vero ideo quod in libro κατα πtis.
Iρεεν. quem alii Origeni tribuunt; I coat Deut selio Zeitschr. 18b I. Iun.
et BuΝs l. i. Hippolyto vindieaverunt , ultimo loeo Elcesaitae commemorantur, cum haereses chronologico ordine ibi recenseantur, novissime tune exortos fuisse credamus cis. Bussκου I. l. p. 171. 176 ; imo nihil inde Patet, quam quod medio sec. tertio magnam denuo celebritatem suerint nacti. Nam quae EPIPRAmus, cuius hac in re amplior quaedam auctoritas est, quoniam mirificum Elxar librum, quo opiniones eius expositae erant, probe videtur novisso eis. GraoERER. l. l. p. 375. 392 all. quae igitur de rebus Elcesaltariam et dogmatis tradidit, ea HippoLTTI libro magnopere omnino comprobantur cis. loeos supra citaton; in quo notandum minime est, quod novam peccatorum remissionem tertio Traiani anno futuram ab Elchasai enuntiatam affirmat 9 r. Orig. philosoph. ed. Mi KR p. 292 . Haec ad diiudicandam EusEBII sententiam de origine eorum prolatam. Nec secus alia illa verba erunt explicanda: η καὶ ἄμα νιν αρξασθαι απωβq, quibus adstipulaviι NicRPnoRus hist. eccles V, 24, cum ab ORIsENR haeresin illam confestim exstinctam esse traderet lais. SEIDEL I l. p. 19 ; quae reserenda videntur eo, quod turbaro ecclesias desierunt nee
magnopere POSinu innotuerunt. M CD. COTRLERII monumm. eccl. Graecae I, P. 775.
13쪽
POLYTI libro κατὰ πασων αιρεσερον nuper reperto illo 'mχα- sal; quibus omnibus exarandi modis unam subiectam esse soriamam 'vise,N, vix poterit negari ; et si Eleesaitae ipso Epiphanii,
auctore ducis nomen interpretabantur: 'N, vis abscondita , ita nostram cousOrmabimus sententiam, ut nomen eius proprio notasse Elcesai tam s. Elcoschi tam putemus, tum vero translatam
esso a sectatoribus eius ad secretam illam potestatem, quam ingenio eius continori crederent; id quod fieri eo tacilius potuit, cum Galilaei l. se non aliter pronuntiaro solerent quam P . Quare licet non certo inde probetur, veri tamen similius redditur, quod in Palaestina vicus quidam situs erat Ethosta. 3 Temere autem UITEN; IUS et ΚΝongia Us ' Hieronymi testimonium augere sibi videntur eo, quod celeberrimum oppidum Capernaum Eaπερναο yι f. Κεν&ρναουμ aliqua cum nostro Nahumo contineri rationo existimant. Probo quidem nomen illud non interpretantur se Oppidum solatii, uti placuit nonnullis, sed ,,vicus Nahumi k; hoc tamen ad aliquem omnino Nahumum reserendum est; nostrae quaestioni lux inde afferri nulla poterit. Nam Elcesi antiquum sorte oppidi Capernaum fuisse nomen, tu V. T. non commemorati, cogitari Omnino nequit, cum Hieronymum tale quid sugere non debuisset; probe igitur HITE. hanc opinionem in L ' comm. odit. declaratam in altera destituit; at ne hoc quidem coniici potest, Nahumum Elcesi natum Capernat degisse; nam cum sub Manasse et Assarrhaddone esset vaticinatus, regio autem illa a. 722 a Salmanassare esset evacuata, fieri non potuit ut diu ibi commoraretur, ne dicam Posteras gentes oppido
4 Iam vero si cum eo, quod hucusque elaboravimus, Nahumi
comparamus vaticinium, egregie utrumque videmus concinere.
Omnino enim a Israelitarum, decem tribuum dico, nullam habet rationem, inter quos vixisset, si in Assyria situm osset Ethosch; quorum certe commemorasset periculum, in quo aggredientibus Λssyriorum hostibus in vicinia Nini versabantur; nRm
14쪽
II, 3 alio sensu accipiendum esse, infra probavimus p. 55;b deinde imaginibus utitur o terra sacra petitis, ch. I, 4, P. 18;e denique omnis eius oratio aperte spectat Iudaeos, tum nominatim appellatos II, 1. 3, tum aliis indiciis sine dubio indigitatos,
I, 9. II, I. II. Pergamus autem ad alterius sententiae examinandam rationem. Est vicus quidam, duobus itineribus a Mossula distans ubi sita olim Ninus erat , Athosch s. Elkosch, in
cuius vicinitate caelebre quoddam monasterium reperitur Sti. Antonii ; ibi Nahumi prophetae ostenditur sepulcrum, Iudaeis aeque ac Christianis sacrum, et creberrime a peregrinis adorandi caussa petitum . I Primam eius memoriam tradidit ASSEM IM, quo auctore Marcus, monachus illius coenobii quidam, s. XVI med. , in literis ad Busbolaum datis, huius viculi et Nahumi sepulerifecit mentionem. Sepulcrum ipsum nulla Omnino permagnae antiquitatis seri vestigia . - Quantopere igitur ipsa testimoniorum antiquitate haec sentetitia altera illa superaturi 2 Accedit, quod illustrium virorum sepulcra passim in oriente
innumera exhibentur, omni plerumque auctoritate carentia; atque in ipsa illa Nini regione non solum a Ionae tumulo vicus Et ruinarum acervus nomen accepit Nebbi Yunus*, verum obadiae etiam et Iephthasty aliorumque monumenta et sepulcra a credulis Ostentatitur incolis. 3 Porro cum eas reputarent regiones, in quas decem tribus abducti ab Λssyriis viderentur, alii huic sententias patrocinati sunt, alii eXtiterunt adversarii. Monuerunt enim HITEIGIUs et
ΚΝOBELIUs, non in illas propriae Assyriae plagas transportatos esse Israelitas, sed in Mesopotamiam, Babyloniam, Mediam, Gozan all.; contra WICHELIIΛUS' in ipsa Adiabenes, quae postea
15쪽
dieebatur, regione sedes eorum distributas fuisse, comprobarem natus est, Rique adeo veri etiam similius videri, ut Nahumi patria suerit Athoseh illud apud Tigridem situm. At vero omnis haec do exsilio decem tribuum quaestio in tam lubrico atque instabili versatur loco, vix ut quidquam indo concludi atque elici
4 Tum vero nemo usquam traditur propheta in decem tribuum exsilio suisse vorsatus; Nahumi igitur unicum et singularo esset exemplar; quod quoniam universo reprobationis statui, in quo Israelitae suerunt constituti, vix possit adaptari, si nihilominus esset accipiendum, sat validis atquo ossicacibus argumentis commendaretur oportet. At si Nahumi perlustramur vaticinium, mirari statim subit, quod nullo tangitur verbo, ipsi vati non minus, quam omnibus illis, qui in illa Nini vicinitate viveront
summum instare periculum ab hostibus, qui a septentrione et oriente accedere debebant. cis. supra ad Ι, 4.5) Cui argumento non multum tribueremus, si ipsis Nahumi verbis aliter doceremur. Contendunt enim huius sententiae patroni, subtilem locorum cognitiouem a vate probari, et singularem reipublicae Assyriorum et rerum gestarum morumque insuper satis accuratam peritiam. Quae cuiusmodi sint, eXaminemus. Laudavit TUCHIUs l. l. p. 67 campos circa urbem lute patentes commemoratos II, v. 5 It D mx rin ; quo tamen verbo
non campos apertos, sed plateas suburbii indicari probavimus in comm. p. 62; deinde propugnacula III, 12 et turres II, 2 haud
secus ad interpretationem non probe institutam reserenda sunt, uti a. hh. ll. ostendetur; aedificiorum materia III, 14 non peculiarem esse Assyriis videbimus; tum vero portis ad fluvium sitis II, 7 potentissimi regni caput munitum esse, aut audivisse ab ipsis Assyriis potuit Nahum, qui toties Palaestinam peragraverant, aut concludendo etiam valuit coniicere, cum ad Tigridem Positum esse conflaret. Porro quod TUCm Us delicatos civium mores affert reprehensos II, 6. III, 13, nullius esse momenti concedet, qui diligenter hos Iocos excusserit. Postremo quam rerum ab Assyriis gestarum asseverat cognitionem conspici I, II, ea vel tenuissimam cuiuscunque Iudaei memoriam vix poteranto gere; nec minus sutile est, quod ex perfidia gentis III, 4 et mercatorum multitudine III, 16 reipublicae statum accuratius Per- speetum coniecit. - Λt verendum mihi videtur, ne e mirifico Diuiti l ed by Cooste
16쪽
q. 2. DE OIUGINE NAI IUNI. XI consensu, quo Nuhumi Verba cum monumentis contineri praesertim in re militari describenda saepissimo ostendimus, sententiae illius patroni longe validiora eliciant argumenta. Quod ne admississe videremur, singulis sere locis monuimus, satis diu Assyriorum exercitus in Palaestina Tergatos suisse, nec semel ante ipsas Hierosolymorum portas constitisse. - Haec igitur omnia vix ampliorem probant Assyriarum rerum cognitionem, quam quae de celeberrima et potentissima urbe inter Omnes illo tempore debebat constare Ac si multa tam vivide apparent descripta atque ante oculos legentium posita, quasi ipse vates coram vidisset omnia ΕWALDUS : recolamus oportet, eas reserri species, quae per visionem animo eius extrinsecus hausto suerunt oblatae. Neque vero in hisce argumentis, quae iamiam resutavimus, aequievit EWALDUS , sed ipsum sermonem quoque habere existimavit, quae Assyriam indolem olerent. Quo in genore affert tres Voculus, quae sine dubio Assyriae essent: IXI II, 8, et di nono III, II; at duas priores probe ex Hebraeo sermone notari posse infra videbimus eis. a. hh. ll. , et unum quod restat oma cis. ibidem ad caussas supra expositas reserendum erit; deindo singularis sumxi species in Prino a poetico sermone repetenda est D. ad II, 14, ATum vero assequi non valemus quid hisce sibi verbis v. dd. voluerit: senus der Fassung der Worte
Ninive reden murde, sinen mir aus der seri verserie nen Haiatung der Morte Sses. II, 13 - 15; quao verba nec adeo diversa
sunt eis. ad III, 19 et si quid disserunt, ad temporis et scopi
rationem satis diversam erit referendum. cfr. infra P. G. - Postremo, quod tam copiose notat vatem do sola Nino facere verba, quam nemo e prophetis prioribus, vix est quod relatemus, cum in conditione populi, paullo post uberius explicauda, Positum suerit.
6 Quare cum nihil omnino esse intelligamus, quo vaticinium in Assyria editum esse comprobetur, accedit insuper, quod dudum monuit EICHHORNIUs, k. 385: sedas Band , Welches ilin an die anderen Dichter und die Duheren Propheten knupsi, ist viet
17쪽
Eu sest ausammenvetogen, nis es der Fali sein kOnnis, menti prvon thnen gan2 unubhungig, Oh ne si e gulesen Eu liuben, geschri ben hsit te. Nani Iesaiae non primae solum partis, quae dicitur, verum posterioris etiam loci nporte interdum a Nullumo recitantur eis. infra q. 3 ; at, si a parentibus sub Tiglath Pilesare vel Salmanassare in Assyriam deportatis in vico Λlkosch prope
Ninum sito natus fuisset, quomodo, quaeso, Iesaiae cc. LI et LII, diu post Salmanassaris tempestatem in remota longe Iudaea conscripta illa in suum convertere usum potuisset pQuao cum ita sint, fieri omnino non possct apparet, ut Nuhumum in Assyria natum ibique vaticinatum esse existimemus, sed in Galilaea vel ubivis in sacra terra oriundum, Epitraimitico regno destructo in Iudaeam commigrasse et, quod vorisimile est, Hierosolymis gravissimo reipublicae tempore vaticinium edidisse. III. Fuerunt autem, qui utrumque ita coniungi Posse existimarent, ut Athosch ab exsulibus in memoriam patrii oppidi ΕIkosch conditum videretur, quemn.dmodum nostris temporibus persaepe in America lactum est ab iis, qui hinc eo transmigraverunt; sepulcro autem postea Nahumi nomen impositum esse; eis. BERTIIOLDT Eini. p. 1649. 52, ΗΕΝ I ERSON Minor Propheis p. 270 ss; BLAcκnURN Nineveh p. 182. Quae sententia habet qui . dem, quo in unimum sese insinuure Valeat, siquidem possit Probari, Israelitas in illas regiones revera suisse transportatos; quod donee coniiciatur tantum, tutius agemus, si Domen Athosch aliunde repetendum, et Nahumi sepulcrum propter similitudinem nominum ab aliquo Iudaeo vel Christiano postea excogitatum
Praeterea de Nahumi vita nihil certi traditum est. Si EPIPΠΑ-NIo habenda fides ost, e tribu Simeoniti ea ortus erat Τ; quae au-1 CD. I. I.: ἐκ v Dχης 2. υμεων. Quae verba, cum excipiant nomen Bri γαβάo, ad nostram memoriam usque plerique retulerunt ad oppidi regionem; unus e veteribus, qui EPIPHA ri et DoROTREI verba secuti sunt, IssDonus HispullΝsis probe seripsit: -Nahum de tribu Simeon in IIoleest trans Betharim natus ei. At Simeonitarum sedes non continuis finibus circumscriptae erant, sed passim per mediam Itidaeorum portionem dissipatae iacebant, cla. Genes. XLIX, 7; Ios. XIX, I. BAmiRNE EUbeschr. I, 2, t. 408.
18쪽
j. 3. DE AETATE NAHUMI. XIII initi do miraculis eius et moris ille narravit, ea apertae videntur
D. HUETII domonstr. evangel. IV, q. 5. CARPZOVII Introd. p. 38T. In Martyrologio Romano Bethabarae mortuus atque sepultus es'Θtraditur, et calendae DeZembres memoriae eius consecrantur . q. 3. DE AETATE NAHUMI. Iam vero aetatem Nahumi accuratius indagandam aggredientibus ingens statim v v. dd. occurrit diserepantia. Λccidit enim Nahumo, quod alii quoque prophetae Passi sunt, ex. gr. Obadia, ut Per omne sere tempus, eX quo sacra vatum oracula scripto mandata nd posteros pervenerunt, diversis interpretum sententiis hic illio suus ei locus assignaretur. Quid 3 quod fuerunt etiam, qui vetustissimum omnium prophetarum quorum quidem vaticinia perscripta sunt Nahumum esse censerent cis. MARCLII comm . in XII proph. , cum IEHU et IOACIIAS I rogum aetate vaticinatum esse asseverarent. Eorum autem , qui cum ratione potius et deliberatione disputaverunt, agmen ducit IOSEPHUS, qui Areli. IX, H Iothamo rege, CL annis anto Ninum eversam, Nahumum Ionao vostigia pressisse tradidit. Deinde ab UssERIO annal. , qui temere ad eXpugnationem Nini ab Arbaee tactam respexit, quippe de qua narraverit Diodorus, Acha si regno adscriptus est. Tum vero maxima tuterpretum pars eo convenerunt, quod II is kiae aetatem maxime idoneam opinarentur, quo vatem cecinisse putarent, HIERONYMUR, THEODO TUA, THEOPHYLACTUR, CORNELIVA A LAPIDE, CALOVIUR, JAEGERUS all.; neque Vero in tempore distinctius definiendo consontiunt; alii enim Salmanas-1 Sequentibus diebus Habakuki et Zephaniae memoria, qui iudieii
imminentis praedicatione eum Nahumo continentur eis. HAEVERNicκ. VOril. uber Theol. des A. T. p. 160 satis ingeniose assignata est; quod quomodo a temporis ecclesiastici ratione repetendum sit, ostendit F. STRAUssdas evangelische Κirche ahr p. 87. 89.
19쪽
saris expeditione praeteracta ante Sanheribi eladom, si non totum
oraculum, primum tamen caput editum esse existimarunt, IIIIRTIUA, MARCEM S, DRUSIUR, SAL. VONTII, , LIGIITF T Chronicon ;alii omne vaticinium eo retulerunt, quo illi c. II et III, nempe ad eos annos, qui Sanheribi cladem et receptum exceperunt, VITRINGA p. doctr. Proph. , CALMET, CARPZOVIUS, BERTII OLDT, DE WETTIUR, GRAMBERG, KNOREMUR, UMBREITIUS, KOESTERUN, HAEVERNI IUR. - Porro luculentissimis argumentis M a nassis aetatem indicari, probe ut nobis quidem persuasum est, plerique intellexerunt Iudaeorum magistri, secuti sententiam in I. Sederolam expressam p. 55. 105 ed. MAYER , v. c. IARCIII, A BARBANEL, GΑΝΣ Zemach David ed. VORATI iis ; quorum partibus aceesserunt L. CAPELLUR, VATABLUA, IAit ΝIUS, GRIMMIUS, nec non ΚALINSRIUS , qui definitis verbis declaravit: sequando iam in captivitatem abductus fuit Manasses. Iam ut continuetur Sententiarum conspectus, propius ad eventum vaticinii descenderunt
EMALDus et HI TZIGI Us, cum ille Phraortis aggressum, hic oppugnationem Nini priorem a Cyaxare institutam tanquam ansum vaticinii suspiciendam esse opinaretur. Sequuntur TREMELLIUS et IUNICs, qui Iosiae astatem sibi delegerunt; longius etium abiitCO EIUS, cui Ioia kimo rege vaticinium videbatur conscriptum; et CLEMENTEM ALEXANDRINUM, qui eo excessit ut I, 392 Zede Liae tempestatem doceret, superavit etiam BoCII ARTUS, cui vel immensa, quam comparaverat, doctrina non profuit, quin Phaleg. p. 6 Ieremiam et Egechielem prius praedicasse quam Nahumum opinaretur, et quae illi de Aegyptiis nuntiavissent, ea a Nahumo esse confirmata cis. ad III, 8 ff. Pag. 10 l . In tanto tamque singulari v v. dd. dissensu, quippe quorum opiniones plus trecentis disserant annis, mirum vix poterit videri quod EICI Ilio res do aetate vatis diligentius definienda desperavit; nihil enim pro certo affirmare ausus est, quam quod Post Iesaiam vixerit; reliqua omnia arbitrariis opinionibus et commentis adscribenda esse. Nos vero interpretum discrepantia illa non prohibemur, quin nihilomitius pro certo affirmari et demonstrari posse, quo tempore vaticinatus fuerit, existimemus. Neque Vero Oleum et operam eo perdemus, quod singulas deinceps interpretum sententias et argumenta eNuminemus, ea praesertim,
quae ab interpretatione non recte, ut nobis videtur, instituta repetenda sint; sed, quae ad indigitandam vatis aetatem videantur
20쪽
pertinere, ea ordine suo proponemus, aliorum autem plaeita gravissima, Eun cuiusque oblata Occasione, recensebimus. Quo facto speramus sore ut appareat, Μanasse rege ab Assyriis Babylonem abducto, Nahumi vaticinium editum esse. 1 Ac primum quidem recolamus oportet, duodecim prophetarum librum ab iis, qui canonem V. Ti. ordine suo concinnaverunt , Secundum temporis rationes dispositum esse δ. Undo docemur, Nahumi aetatem post Michaeam et anto Habakukum esso definiendam, i. e. intra nonaginta sere annos, qui inter primos
Hiskiae et primos Iosiae annos interiecti sunt. 2 Quem locum probe Nahumo assignatum esse, confirmaturiis vaticinii verbis, quibus stliorum prophetarum particulae aperte recitantur vel omnino respiciuntur, sicuti singulis deinceps locis brevi perstrinximus. Quo in genere ut omittamus singulare illud dicendi genus ren 'xap 'In II, II, a Ioel e mutuatum II, 6, Ionae oraculum sine dubio reserunt verba I, 3 'a 'DNuc ostendimus infra p. 10. Ad Michaeas similitudinem nihil
ita expressum est, ut certa inter utrumque ratio intercedere videatur; nam 'a' ,Π nam diu ri Mich. II, 3, Nah. I, II verbis tantummodo simile est, sententia longo utroque loco differt. At vero luculentissima vestigia Iesaiae Iibrum indigitant. Λpparebit enim Ies. X, 27 recitari a Nah. Ι, 13; XIII, I 6 Ν. III, I0;
XXIV, 1 N. II, 1; XLVII, 2. 3 N. III, 5; LI, 19 N. III, 7;
postremo LII, 1. T N. II, 1, et LII, 8 N. II, 3. Ac si quas
sorte levius tantum videantur tangi, tamen, si una omnia Comprehendamus cogitatione, gravissimum suppeditant argumentum. Primum enim, modo consideremus utriusque Verba quonam Seu-tentiarum nexu enuntiata sint, fieri non poterit, quin Iesaiam intelligamus sontem esse, unde Nahumus illa derivaverit; unde sequitur, Nahumi vaticinium esso editum, cum omnis Iesaiae liber literis esset mandatus, i. e. post extremos ΙIiskiae regis annoS. Tum vero, quoniam Nahumi aetas ex aliis quoque iisque sat validis constet argumentis, novum habemus documentum ad refu-