Josephi Matani De juramento calumniæ tractatus

111쪽

Baldo, Alexandro, aliisque Iuris Civilis in

terpretibus eo loci ab eo citatis pertinere rationem ad publica iudicia , quod confirmat Leo Augustus Novelia 92. cuius capita praecipua transcripsit Constantinus Har- me pulos a). Non modo Jus Divinum, Civile Romanum s aliorumque populorum sanctiones talionem probarunt, sed '& natura ipsa videtur ei ortum dedisse : Est enim monente Isdoro Hispalensi Ioui et tem similis vinai sequatur .

Caecilius I C. talionis poenam omnino esse tollendam existimavit , hac tantum rarione

quod non posset ad aequilibrium membrum .rumpi ; quod quidem praeceptum non tam um Juris antiquati est , sed di Caesarei c , 'ae Pontificii d). Cur autem talionem iobli placuerit, hanc reddit rationem Barto. lus se), ne metu absterreantur Accusatinetes, ct impunitas criminibus sit permissa. Quamvis etiam Lex Christiana Remmiam Legem aboleverit, salsam tamen accusati

112쪽

mem,& Calumniam adversis alterius se. am, fortunas, & Vitam congruis poenis affecit , iubens eum, qui alterum perperam incusaverit , eadem assici poena, cui alterum subiicere studuerit , si salsus a Tusator esse detectus sit, & quod intenderie

non probaverit sa). Quilibet Accusator vinculo obnoxius erat quod Lex b) ωη-culum inscriptioηis appellat ) ad subeun

dam poenam talionis , si accusationem contra alterum evincere non posset. Tria quo dam ex Jure Romano Accusatori praestan- 'da erant ut legitime suam institueret a cusationem ; delatio nimirum ,rinscriptio,& subseriptio: primo enim nomen Rei ad Praetorem deferebat postulans , ut inter Reos reciperetur. Secundo i nscribebat; imscriptio aurem erat proselsis accusatoris profitentis se detulisse nomen Rei, quale qui

dem fiebat porrecto Iudici libello, vel que

113쪽

rela apud acta publica . His omnibus deis inum addebatur subscriptio, qua Accusse tor testabatur se subiturum poenam ta- lionis , idest poenam , quam Reus pati

debuisset, nisi objcctum crimen verum esse - ostendisset: Cautionem vero , & inscripti Dis sermam , modum, ac solemnitates s se, ac erudite detrionstrat Antonius Mat

thaei sa). Hujusmodi cura adhibita suis

a secularibus legibus ad remoVenda , Coercendasque. delationes, & falsi. S accusati nes, ad tuendam famam , eXistimarionem que hominum innocentium a perniciosis horum virorum insidiis. XXXIV. Tationis poena indicta contra Calumniatores, vel salsi criminis aciacusatores a Romanae Ecclesiae Pastoribus

vis nostris hisce temporibus in desuetudia rem abiisse videatur , tamen S. Pius V. Constitui. inci p. Cum primum in ordine quinta in Bullario par. II sol. mihi erc monemlis praeterea per Calumniam

114쪽

denuntiantes id poenam talionis teneri voluit, & mandavit, ideoque talionis poena adhuc omnino infligenda est in illis locis, in quibus iustis de causis per sius Peculiares leges observari praecipitur; in iis vero, in quibus haec poena obsblevit, ejusdem loco si1ccesserunt arbitria Judicis ;nam Sacra Congregatio condonare solet poenam , quam meretur is, qui dedit Iibellum supplicem , & postea non osten dit veritati esse consona ea Omnia, quae in ipse exposuit . Eadem Sacra Compregatio quemdam Regularem , qui Cain lumniis utens proprium Superiorem de surto, dilapidatione , aliisque gravissimis crisminibus accusaverat, relegavit extra Pro vinciam, cum privatione vocis activae, tapassivae per triennium J. XXXV. Lex Ecclesiastica gravem injungir poenam Calumniatoribus , fraudo lentis delatoribus, & falsis Accusatoribus. Concilium Illiberitanum ita decernentem

habet hunc canonem c ): Delator i quis

115쪽

extiteris Melis , se per delationem eius 'mquis fueris proscriptus, vel interfectus , pi

itiit eam nec in fine siccipere comunioηem . . Gravem hanc, poenam posthac rursiam lenivit Synodus Arelatensis II. quae hunc edidit canonem Γ a J Eos, inquir, qui DAD fratribus fuis eapitolia objec e eonvicti

fuerint , ut Donatistae , qui falso accusiarunt Caecilianum,& Felicem, placuit ingue ad exitum non comunicare , scutgna nodus ante covstituit, nisi digna fatisfactione poenituerint. Accusans Clericum si non probat per tres , vel saltem duos testes excomunica ur b). S. Augustinus scJ quoque istiusmodi . Calumniam inter species rapinae , M oppressionis recenset. od vero spectat ad Delatorex ita decemnitur ab Ecclesiastica Lege d) . Ex deer νο Hadriani Papae : Delatori autem lingua copuletur , aut convicto coput omputetur. Sed celeberrimus Antonius Augustinus Archiepiscopus Tarraconens s ait se J, quod

116쪽

non erat Hadriani hoe decernere ,& vo luit sortasse hoc inserere ex constitutionibus Caroli M. nam hoc ipsum habetur in Capitularibus sita non loquitur ex sua sententia, atque collector est potius, quam Iegissator horum Canonum . Capulare vero Iinguam , aut capellare est incidere, amputare , evellere: Inde mulieri crines idem est ac incidere in addi rament, Legis Bur undionum s b ), & capellare cau- ni eabalsi est fetas trahere in Legibus Lon

gobardorum c Harmenopulus sae) vero

affirmat linguam ei excindi debere, qui tactis in templo Evangeliis Jusjurandum praestiterit, ac deinde peierane deprehensin fuerit. Benedictus vero XIV. sanctione sua decrevit se) calumniose denunciantes, vel

per se, vel per alios innocentes confessarios de solicitatione ad turpia carere deis here spe absolutionis saeramentalis, qua in Pontifex, excepto mortis articulo, Ap

117쪽

stolicae Sessi reservavit, licet hoc sagitium nullam conjunctam habeat censuram. Au- Constitutionum Apostolica ruin faJ, Episcopum erudiens quos nam a com nione reiicere debeat inter alios etiam refert militem Calumniatorem non conten

. tum stipendiis , sed pauperes concutien-.tem. Falsus testis tribus personis est obnoxius. Primum Deo, quem pejerando con temnit , deinde Judici , quem mentiendo uiuendi'-Pis 3 P Temo hin enta, quem also testimonio laedit, Perniciosus ille testis quacumque in causa quinquennii poeni tentiae ex Concilio Illiberitano fbJ subii. ciendus erat. Et hoc quidem si falsum te- simonium prolatum non esset in causa mortis: Hoc enim in casu, cum esset crismen homicidu, criminosus a comunione .usque ad obitum removendus erat. Concilia Agathense se), & Venetum genera Ie m probis hisce hominibus poenitentiam submindam esse decernunt, quae num quam intermittenda erat absque Episcopi

118쪽

consensu, ad quem tantum spectabat femre judicium de sinceritate eolum resipiscem tiae . Concilium autem Arelatense primum s o J per omnem vitam eos poenitere juber, & Arelarense secundum f. J eorum pom nam tali pacto moderatist , ut Episcopo de poenitentia , & satisfactione eorum definire permittat. Testis ille, qui falsum te stimonium semel perhibuerit in judicio,

vel Veritarem di gaverit . falsi reus efficitur Si vero sit Clericus, a suo ministerio depositus, in monasterium detrudendus erit, ut ibi in poenitentia vitam agat se). Falsum item testem excruciandum existumat Covarruvias dJ; nam eidem eXtrahendam esse quintam dentium partem ostendit, quam poenam executioni mandatam fuisse testatur. Verum potissima falsi testis poe- ' na est quod numquam amplius in testem admittendus si , velut Ecclesiastica L ge

statuitur , a qua decernitur, quod qui

119쪽

semel pejeravit , nec testis sit, nec ad Sacramentum accedat, & neque in sua, neque in alterius causa Iuramentum praestet ,' d bet tamen Iudicis sententia repelli. Ita. etiam Nationes omnes maximas poenas perjuris irrogandas decreverunt. Et sane Hebraeorum Leges iis , qui vanum, ac falsum Iuramentum exhibuerant, flagellationis poenam subeundam decreverunt . Ipse quinque Saul Ionathanem filium suuin ano

assicere voluit , doc ipssi tantum nomine quod non servasset Iuramentum sb quamvis non proterve, sed ex ignorantia illud fecerit . Graeci vero si hominem perdi- tis moribus , pessimaque nota exprimere volebant, utebantur vocabulo , quo

erjurius ab ipsis appellatur , veluti suis ostendit Franciscus Rons se ), qui pessimum

illum esse . qui pejerarer, graVesque poemnas mereri existimavit. Praeterea Aegypti Tum vitula illos capite mulctari praecipiunti a). Nancorum Rex Carolus M. adversus -- pe-

120쪽

- periuros edidit hoc decretum a): Propter

perjurium . quod e misit, dextera manus simputetur. Illis autem , qui sponte sua quon

dam pejerasse nr, ab Jure Civili f b J eadem

Poena statuta fuit, perinde ac si laesae Maiestatis crimen admisissent, ideoque perjuri ultimo supplicio assiciebantur fri. Sed hujus modi poenae nostris hisce temporibus exole runt, quae quidem Judicis arbitrio in alias mitiores immutari possitnt sa). De Jure, Pontificio periurius si sit Laicus essicitur in- . famis, & irregularitatem incurrit e ); si vero si Clericus deponendus est ab ordineffJ, omniaque illi sunt auferenda beneficia fg J. Tantum malum periurium est, ut Jus

eum aliis apud Farinae. quas. I 6 r. num-