Josephi Matani De juramento calumniæ tractatus

101쪽

quidam arbitrantur, a Calumnia temere Iitigantes, quasi ipsos Marsyae fatum ma Neret , qui sua temeritate phoebum ad Cantus certamen provocare ausus est. Hue etiam ruserenda sunt haec Martialis s).verba: fora ritibus ηmnia fervent

Irae potes fieri causidicus,

nimirnm tanta est xausarum copia ut ipsum Narbae si h virum licet marmO-xeum , ad eloquentiam pervenire , ac disertissime causas agere queat. - XXXII. Judex .antequam Accusatorem de Calumnia condemnet , debet ei te

minum statuere ad probandam innocentiam suam . Calumniator puniri potest. per officium Judicis , ideoque instituens calumniosam actionem poena mulctari ab Judice potes in sua, quam profert, semientia , Vel allico post ipsam sententiam absolutoriam . Si vero aliquod temporis spatium lapsum si, irrita Est condemnatio

facta super Calumnia ex ossicio ί b ) , at-

102쪽

tamen ante sententiam plectendus non quia Judex detrimentum inferret causae negotii praecipui , ex quo animum suum declararet. Calumniari illel non stilum diiscitur , qui injustam causam defendit, sed etiam qur eam data opera differt a , de ratio est quia qui differt negotium facesisto Calumniari pariter dicitur qui, alteri fraudulenter negotium facessir II. . An,

madvertendum tamen est dupliceni esse Calumniam Quaedam talis est rari nct eventuς , ω nota punitur : Quaedam rarione sermae.& dolosi, propositi&haec punitur et porro quaedam Calumnia est . manifesta, quaedam nota manifessa se . Nonnumquam Accusator excusatur de C lumnia L Sr Accusatuς erat infamatuς de tali delicto iam Si audivit a personix fide diu:ghis. III. S. semiplene probavit. IV. Si accusavit necessitate sui ossicii ;erenim calumniari ille nota praesumitur, quem ossicii ne-L E ceu

103쪽

8 eessitas excusat sa), neque ille etiam, qui jussui Magistratus obtemperat , cui parere necesse habet b ): Quemadmodum enim

ad innocentiam tuendam non suffcit crimen negasse; ita nec ad condemnandum accusatum satis est aecusare , ut ait I lianus Imperator Cephidio oratori acerrimo, qui Nicanorium ut furem accusabat,& propter documentorum inopiam his verbis exesamabat e Nec quis Caesar. ηoce,s esse plerit usquam η gare fecerit . Respondit et Et quis in

Calumniosae tamen fuerunt accusationes, quas Marius in syllanos, & Sylla in Marianos decreverunt ' Quidam enim inter eos , ut calumniosa seditiosorum judicia evitarent , mortem sibi consciverunt , si-- quidem Merula Flamen Dialis venas sibi incidit . Catulus in cubiculo recens ilib

104쪽

nito e & humido candentibus prunis sponte suffocatus est. Calumniatorum poena s a Iest exilium, vel alia durior arbitraria competens adversus Judicem . qui propter alio quam gratiam concedendam, vel justitiam administratidam accepit pecuniam V ro Calumniatori III.) nullo non tempore subeunda est poena, ac nullus ab ipsa excusatur , vel sit Fiscalis , aut denun- Ciator publicus, imo etiam Judex ex os scio procedens per veram Calumniam comdemnatur in poena arbitraria, Se ad damna, expensas, res Accusati s c J . Poenam criminis falsi subeunt Calumniatores, quae est deportatio, ac bonorum omnium P Ilicatio Calumniatores, qui simul to praesidis jussu. aliquid extorserunt ab aliquo, vel aliquid acceperunt ob accusandum, vel non accusandum ultra rest, tutionem earum omnium rerum, quas ac e perunt , plectuntur poena concussionis

quae est extraordinaria feJ.

105쪽

86XXXIII. Qiis satilius adlicerentur As

culatores, neve scelera, atque crimina impunita manerent , constituta quaedam praemia iis, qui Reos condemnassent so). Istis autem commodis: inlecti, homines. improbi ad accusationes faciendas plerumque quaesus causa descendere consueverant. Qua in re cum inn centibus: peridulum saepe crearetur, necesse fuit Calumniatorum hane turpem impudentiam legibus. coercere . Ut

optime factum lege Remmis , de cujus origine nil plane constat, nisi quod fueris verustissima , ipsisque decemviralibus legibus non multo recentior fb . Ac lex quidem Remmiae incertis: nominibus. produm citur ; Mexia enim ab aliquibu& appellatur, ob aliis scJ Memmia , quam lectionem etiam pleraeque Ciceronis editionex praeserunt. Quapropter non satis certum

inst, quamvis id excogitaverint Pighius e

106쪽

ci Hottomanus, eamdem legem ita numcupatam fuisse , tamquam a latore γε

Aemmio Gam Tribuno Plebis, Scipione N asica , L. Bestia Calphurnio Coss. hoc est anno DCXLIII Sane & Remmia gens Romae fuit ; Remmii enim Aedilis meminit Aut Victor saJ. Εjusdem quoque gentis mentio occurrit apud Tacitum s ι ). Renisse extat memoria in pervetustis denariis IcJ. Remmiae vero legis auctorem Cujaccius probat a' esse Romanum , nimirum in Remmium Palaemonem libri de ponde, ribus , de artis Grammaticae scriptorem. Ve, rum nomen jure quidem ac meis sito tuentur Cujacius, Duarenus , & pra cipue Antonius Augustinus, qui adhaerens vetustioribus codicibus, & praesertim Pan de harum Florentinarum ' Remmiam ' pro Memtas emendavit; quam lectionem Ga brieli quoque Faerno placuisse ex eius adnotationibus compertum est ; ideoque

hoc pacto legenda sunt haec Tullii ve

107쪽

oportebat, ut horum existisnationem , or D-gem Remmiam put tres aliquid uriere opor tere : Quamvis enim in Ciceronis codiciis bus varie legatur, hac tamen in re Consentiendum esse arbitror cum judicio Antonii Augultini, Duarent, aliorumque plurium,

eo quod Rewmia constanter scribatur in Pandectis Florentinis, aliisque codicibus Ju ris Civilis b )a Tempus auctoremque Rem- legis sc) depromptis ex Historia monuis mentis nequaquam inveniri posse opinantur celeberrimi quidam ΙCri. Itaque ras nis poena , vel smilitudine supplicii puniuntur Calumniatoresex lage Remmio s d) Poena solemnis Calumniantium quondam erat talio se ), idest poena reciproci

108쪽

lionis apud Gentes omnes , vetustissimum Ius R. hadamanthaeum dictum esse testatur Aristoteles a ). praeclara hutilice poenae habemus exempla in Veteri Testamento, ubi legitur b Aman Calumniatorem laqueo suspensum . fuisse quod innocentem Mardochaeum suspelidi calumniose cur ret. Hoc Jure adequata adeo fuerunt instrumenta instrumentis se , ut quae Μοθralibus in deteriora ruentibus essent instrumenta ad Lorum explendam Voluptatem, illis ipsis Dominus ad vindicandam illorum audaciam , uteretum , quemadmodum ignem alienum igne luerunt filii Aaronis d), svocationem fus*catione, aquam aqua Aepyptii bestiarum cultum bestiarum dentibus iidem ). Piolarum i ter caetera nobis suppeditat exemplum Julius Cae sar , qui spostea quam ejus Ope ra Terrarum Orbis humano sanguine fuit respersus J vulneribus confossus proprium sanguinem in Curia fudit . Aristoteles se M exisse

109쪽

existimat in bene instituta Republiea Calumniatores esse graviter puniendos; Dentosthenes vero faJ Calumn atores Crude-Jes appellat, di velut viperinam habentes naturam puniendos esse admonet. Divinae Hebraeorum leges decernebant falsos testes eadem poena esse afficiendos, qua plectendus esset Reus , modo Verum suisset testimonium. Praefatum Jus eram

piis confirmat Mischna b) . Huc etiam

ei crimina c), quod ita efferunt Rabbinii

me uram pro me ura. Nine Pindatus apud Stobaeum recte ait: τι , ς ἔοικε , nempe contumem-

110쪽

se quidpiam regentem poti quoque opus

est . Rhadamanti, atque item Charondae, sive lex talionis , quam prismo invexerat Moses, apud plerasque Gentes invaluit, quemadmodum de Graecis teis statur Diogenes Laertius do Iudiet Strabo Amasianus , ac denique po- pulum sanctum , a quo fons repetendus eius constitutionis, hanc poenam usurpasse Sacrae Litterae e) diserte ostendunt Ex Graecia talio Romam transiit: Unde in legibus XII. Tabularum scriptum erat : Mmembrum rupit , ratio est . In criminibus praesertim cujuscumque conditionix vindicandis Romani talionem admiserunt, cujus rei hanc reddit rationem IC. Hippolytus

Bonacosta s e J: Mutilanti alicujus meminbrum mutiletur etiam illi simile , quia carens membro tali es deformis, ct inierest reipublicae quempiam non deformari . Quapropter liquet ex paulo a Castris,