Josephi Matani De juramento calumniæ tractatus

91쪽

72 cernit in Judicio summario iurandum de Calumnia ; nam ista Clementina plura pro

judicio summario statuit, quae tamen non sunt Iuris naturalis. Quamvis Calumniae Juramentum ab Jure positivo constitutum esse constet , attamen suum habet fundamentum in Jure natura ir, ac Divino; fuit enim inductum ut veritas appareat saJ Quid autem naturali Iuri, ac Divino ma-

gis consenum est , quam veritatis Cognitio φ Si autem absit ab humano consertio veritas, omnia injuriis , caedibus , ae Iais trociniis implebuntur, imo etiam unive sos terrarum Orbis in extremum discrimen

adducetur. Hinc recto Plautus b) ait:

Ab isoritius sem ; me enim decepit. Adve is consuetudo remittendi Juramentum Calumniae reiicitur , utpote irrationalis cum Queat malitiam, & Calumniam hominum . Justinianus Imperator cum V reretur ne sorsan quidam collusionem aliquam adhibentes inter se remitterent hujus-

92쪽

modi Sacramentum remitti , sed pro sus ab Actore , & Reo illud exigendum I. XXII.), quia hoc pacto non lites tantum , verum etiam Calumniatores minui possunt . Licet autem Juramentum C lumniae merum favorem utriusque partis Contineat , ne altera alteri quicquam o, trudati talsi , ei ramen renunciari minime

potest , quoniam iniuria fieret Iudi

ci ex hujusmodi renunciatione , cujus etiam interest ne ea, quae a veritate ad modum distrepant, proferantur. Celebe rimi quidam ICti assimanr ita certis ciriscumstantiis , nimirum si homines valde probi sint , veterem consuetudinem non jurandi de Calumnia, tamquam rationi consonam , sustineri posse XXVIL In admittendo praefato Iura mento dispar ratio est inter Jus Ecclesiasticum, & Civile et Nam de Iuro Civili remitti non potest neque explesse, neque tacite, imo cum sit omissum Judex tenetur illud petere, secus LXX. J irritatur Κ pro ue Ξῖ.ui. OEreisur c G Drejur. Propter

93쪽

processus iudicialis Io I. De Jure autem Ca-

Monico per tacitam omissionem Calumniae -procesius judicialis alias legitime factus non irritatur , nec tenetur Judex cogere partes ad illud. praestandum s b), ideoque hoc Iuramentum tacite remitti potest, non au in expresse s e ). Non vitiatur vero proin cellus ex omissione hujus Juramenti, quando licet ab invito petitum fuerit; attamen proceditur ad ulteriora, non repetita pro- restati a ; nam censetur adhue tacite reis missum s. . Ira servando tamen in praxi Calumniae Juramento cuilibet consulendus

erit sylus proprii tribunalis , prout de praxi Neapolitana remitti posse testatue quidam IC. f e J , etiamsi per partes enixe petitum fuerit ; hoc tamen Juramentum per aequi pollens servari existimat, nempe quia in usu est depositio principalis cum Juramento , quae , ut ille ait,

94쪽

omnes qualitates Juramenti Calumniae habet . Multosum sententia videtur praefatus Auctor confundere Iuramentum Cain lumniae cum Juramento Veritatis dicendae , quae s XIV. J inter se plurimum dis.

sident . Verum si de Calumnia , vel de veritate dicenda in primo litis exordio non juretur , voterit exinde in qualibet litis parte jurari, veluti ostendit Bonitiscius Vssi. a). Judex vero non potest il- Iud remittere , etiamsi arbitrio suo possit procedere fbJ. Tandem Calumniae Sacramentum per pactum nunquam remitti' potest sc J. De poenis Calumniatorum, O eorum, qui Iuramentum Calumniae praesare renuunt,

XXVlli. Λ Τheniensium aequissima lege Ix constitutum fuit, quemad

95쪽

76 modum resert Vlpianus sisy J r.3ι νεαφὴν

nam po allas, fossam Afri erint accu- fationem , aut eidem sese subscripserint, norandos esse infamia , atque ut ibidem ait 1 μὴ ἐποψον σν ὸiγῆ Iavro auum, qui accinationem fuam .iηstitutam non pro quia tur , se ipsum reum facere . Ne facile quis. Piam per Cadini Minui aeriminis quaesitionem moveret Solon sapientissimus Atheniensium Iegitator Calumniatoris poenam invenit, qua, si temere .crimen intentatum

fuisse probari posset, vel Accusator in hujus

Probatione deficeret, se ipsum condemnabat . Exinde vero in Accusatore , ut Ca lumniae poenam Vitaret , requirebatur, monenis a emosthene b J ἐξετασθοῦναι, καὶ

τὸν πονρέαν ut deferret, ves accu-

faret Etam apud Thesmothetas , eumque lassicienti, & plena probatione Reum Ostenderet; ideoque si accusatio ab hoc fuerat instituta, ille vero crimen non probasset, sycophantiae condemnabatur. Illis omnibus,r qui ca Iu Mid. b In Mari

96쪽

qui intentionem propriam non bavissent , ac in urna judicit suffragiorum partem ab Iudicibus missam non obtinuissent , haec poena , teste Vl- plano sa) , fuit constituta , nimirum x χιλιας τένεαν-δημοσιω ut mille draclmas Vc solverent nisi solvissent ad accusandum , & in foro agendum in posterum

Numquam admittebantur

i XXlX. Atheniensium vestigiis inhaeren-tes Romani Imperatores, Sycophantas gravissimis poenis plectendos decreverunt bs Apud illos ex SC Turpilliano poena 'as. fectos fuisse legimus Calumniatores, praeva 'Ticantes , ac tergiversantes s III.), frontem quo ipsis fuisse inustam, veluti tradit Ma cianus IC. c). Compertum est etiam a ctore Tullio litteram Calumniatorum frontibus inuri consuevisse , & quemadmodum veteres hoc pacto Kalumniae , Vel Mummae verbum scribebant , ut constat ex eorum orthographia se , ita veritati

97쪽

Iirteram Κ, adeoque Julianus sa) affirmat

Κ fuisse peculiare Calumniatorum signum . Eorum hostes candenti ferro fuisse inustas, quo facilius omnes sibi ab eorum insidiis cavere possent, ostendunt Balduinus b), Broidaeus Ariensis, aliique . Vnam eamdemque hanc poenam intellexisse quo-'que videtur M. Cicero ) quando confert, Accusatores Cum anseribus , & canibus

capitolinis, ideoque plintus d) ait Hloto- , res habere frontem ferream punctis, O notis vrelneratam e ), quo sensu Callistratus IC f) notatum reprehensibilem diserte opponit homini honestar inculpatae atque ibidem alius est homo Calumnia damηatus, alius integrae frontis. Calumniae poena fuit frontis inustio , ac nota, ut Calumniatores amplius .accusare non possenr g .

98쪽

Frequens etiam apud Veteres fuit usus sigmatum: Nam ea quondam sue iunt signa nobilitatis, interdum vero servitutis . Milites quoque stigmatibus notati leguntur ; denique & religionis causa id saepe factum novimus sa). Servi fugitivi poenae loco stigmata in fronte , vel mansebus gerere coacti sunt , quin etiam iisdem inscriptio hujusmodi litteris F. H. Ε. L. T. Fugitivus hie est L. Titii in facie inurebatur , quibus de notis fuse disserunt Lipsius b ), Pater Carmeli c , aliique d) . Eadem stigmata fronti, vel manui inusta imperpetuum sceleris monumentum sunt in

telligenda , cum συνείδησις κεκαυτηριασμένη , con

scientia scelerum notis dehonestata ab Apostolo memoretur e). Vetustioribus Ecclesiae temporibus baptizatorum aures non numquam igne notatae fuerunt, seu frontisgnum crucis candenti ferro inustum.

forsan ut adimpleretur Pauli cffatum f) ,

99쪽

promissio s), ubi baptismus ignis prae

dicitur. Iacobitae, quibus hoc nomen inoditum est a quodam Iacobo: Monacho Syro Eutychiani erroris defensore acerrimo, qui Zanarius , & Baradaeus cognomina. tus est , non aqua baptigabant, sed fronti, aut genis crucis signum imprimebant . Praefata autem stigmata frontibuς nequaquam esse imprimenda sanctione sua praecepit Imperator Flavius Constantinus J, ex eoque tempore servis fugitivis laminae sunt

collo a d rasin , ira quibus epigrammata inscribebantUr.

XXX. Opilius Macrinus Calumniatores undique conquisitor , verba sunt Iulii Capitolini , poenir sciebat. In causis vero criminalibus , & in controversiis Status aliae Calumniatorum poenae invaluerunt, veluti exilii, vel relegationis in insulam , vel o dinis amissionis se I. In civilibus causis Calumniantes Actores sumptus omnes debebant

persolvere sdJ, immo&quadruplum ejus, quod

100쪽

st quod quis litis alteri intentandae causa a ceperat sa) . - , : XXXI. Memoriae proditum est a Ge lio b poenam falsi testimonii veteres inter Romanos ex Lege XIL Tabularum fuisse ut qui illud perbibuisset e saxo Tarupem dejiceretur ζ quae quidem poena si diu 2 multumque Romae 4 mansisset Reipublicae admodum esset profutura , cumh ac sua severitate homi nes Calumniosos rn officio: contineret . Contra Calumniatores,

dolosos delatores , & falsos Accusatores, qui eorum ratione , & sub specie Juris alterius bona occupare nituntur, duo tresve extant integri thesi in Codice Theodosianti c), ubi hujusmodi Accusatorex, &petitores human e vitae malum , O hum generis inimici vocantur , iubenturque bonorum publicatione puniri, & gladio. Marsyae tibicinis e phrygia sininlacrum Romae in foro conspiciebatur , quod funem manu tenebat ad deterrendos, ue

X. deletilion. O delator, Leg. 1- a. 1Ο. II.