Josephi Matani De juramento calumniæ tractatus

21쪽

Advocatorum sa). Calumniae autem Jura mentum hoc modo praestandum est : furoquod utor bona intentione, O bona exceptio. ne I vel quod juste credo petere, O defendere a Cum vero illud nuncupatur Iuramentum Calamniae si inteligitur evitandae in causs, velut passim cum Glossa b ) explanantur haec Apostoli verba se): Proptuersornuationem nempe evitandam jan quisque uxorem suam labeat. II. In causis criminalibus' proprie calumniari est falsa crimina alteri scienter in-aentare sal) , quod quidem verbum oritur ab antiquo calvor: in duodecim tabula fudi legibus exarato, & quod Cajus morari , &HUrari interpretatur , ideoque S. Isidorus e Calumniam definiens esse iurgium alie Dae Iitis, a careendo, idest decipiendo dictam monet . Priscianus quoque Calumniam a verbo careor derivatam esse putat , quod iuxta Plauti I sententiam decipere signi ficat. ait da i δεώ sum , sopor Maηvr

22쪽

eanitur, hoe est decipit ; sive ut Alciato placet a a verbo erivire dicta est Calumnia, metaphora sumpta a calvis , qui eos frustrantur, a quibus capillis prehendendi videmur . Quapropter Nonius b) recto inquit Caluiniis est mendax infamatio c), indeque etiam Calumniatores eos, qui in civilibus rebus per fraudem, &frustrationem alios vexarent litibus appellatos esse scribit Cajus ii , qui & Calumniosi vocantur se). Deinde Caluniniosum Paulus

fJ definit , qui sciens , prude que per

fraudem alicui ne ocium comparat, quo sensu in edicto. de Calumniatoribus hoc ver bum accipiendum est . Ex Cicerone tamen Calumnia est calliditas, nam juxta illum Carneades saepe optimas causas in genu O--umrim , hoc est calliditate, Ad cari fuet.. 1ed Calumnia, de qua evitanda hoc Iura in mentum praestatur , nil aliud est , quam alicujus in litibus per fraudem , & frustra-

23쪽

tionem , quae desinitio desumitudiex LSι eatumretur V. S. ubi dicit uec alumniatores appellati farint , qri per fra dem , dr frustrationem alios vexarevi siti-las. Calumniator insuper a Sacra Congregatione Vocatur etiam ille , qui porrigit libellum lapplicona adversus aliquem, & po

stea non comparet amplius i6ot aquil. a 8. Novemb. I 38. Hoc tamen loco Calumniatores dicuntur omnes illi, qui negotium alicui calumniosum in iudicio facessuiar, sive . in causis civili , sive in criminali ; si vero AcCularor propositam actionem non probet calumniari praesumitur. IlL Tria praesertim recensentur Calumniatorum genera; alii enim nuncupantur speciatim Calumniatores, alii praevariCatores , alio vero tergiversatori s . Calumniator est ll. λ i scimter, de dolose falsa erimina proponitin. accusariolae, vel ariquisitione. Praevari carcin veto dicitur ille , cpii vera crimina Te giversator autem est, qui pe-

ab accusatione recedit s ). Calumnia.

24쪽

tor alius verus, alius praesumptus est. V rus ille dicitud qui in accusando cognoscere debet innocentiam accusati . praesumptus vero vocatur ille, qui non probavit accusationem , vel crimen in judicio contra accusatum deductum a nam qui non probae id , de quo agitur, praesumitur Cais lumniator b ), eo quod probandi onus a

cusatori incumbat . Itaque crimen accusati

tribus probationis speciebus e) demonstrandum est , nempe testibiis, tabulis , dc indiciis vel argumentis, quae tamen CXrent: luce clariora. Quare hallucinari palam illas, qui in criminali iudicio tabulis, &argumentis probandi vim inesse inficiantiae, 'evinciti Antonius Matthaei d). Reis abs lutis actio olim dabatur adversus improbos litigatores, qui Reos temere, & inique petieranr , quae quidem actio illos decima tantum litis parte notabat, quemadmodum observatum jam est a Barnaba Bristonio, &habetur diserte apud Justinianum , &Theo-

25쪽

pmores funt Calumniatores, sive etiam deis tores r humoi generis inimici delatores bviolant pacem, turbant securitatem sc ): delatorer genus hominum publico exitio repertum sa). De quorum publica grassam di rabie, atque etiam prima origine qui plura scire cupit legat Ammianum Marcell,

IV. Lucianus Calumniam ita definit, quod nempe, sit ementita odio, clanculum Reo Calumniatori credita , delato ad respondendum, ste refellendum non admisso, atque ibidem hoc pacto Calumniam descri

hoc est ad dexteram vir quispiam fedebat 'maximas habens auriculas ex hoc ortum est, ut. qui vel facile , vel temere crederent, longioribus auribus Veteres effinxerint, proindeque tritum vetustate pro-

26쪽

verbium-Du τὸ dira habet m. Praeterea Calumnia , auctore Isocrae

a ) , mendaces gratos emit, & in eam is etiam est , ut qui nihil injuriae intustraηt , injurii videantur, His litigantes s cit, ut pejerent ac funditus obscurent ver ritatem , ilia falsam audientibus opinionem carbibet ; illa quoscunque femel apprehendo rit, iηiqui me perdit. Calumnia ipsa acute in primis, & occulte laedit, veluti 1essato suo ostendit Spartanus ille Thearidas , qui

cum gladium cote acueret rogatus a quo piam Num esset mutus φ Acutior , ait, ODumnia ; videlicet hoc innuens , .nullam ' ο Chalybe , aut ferro aciem esse , quae con ferri possit cum acie hac linguae , quae V Catur quoque ignis , & universias iniquiaratis sὲ ), vel 'cum Calumnia , quae a M'da c ) definitur fossum crimen , eum nobis, versarius . aut malam , quod non fecimur obiicit, aut bonum , qixod fecisse probamur ,

in contrarium vertit. Tantum malum Cain

lumnia est ut etiam morti l a Sacris Literia

praevi

27쪽

.praesera ut is . oiuisorum istum cruti niat ipsim enim Christiani nostri vete. res praeclare intellexisse mihi videntur, cum, par rem omnis viiii , imo : ipsum visitam,ntonstrum inquam illud inferni Graeca voce Diabolum, nempe Calumniatorem, pro Prie dixerunt . Species quaedam fraudis, quae Committi poterat adversus aliquem adtollendos ejus iundos; ae divitias, erat comsictorum criminum imputatio per falsam acincusationem, de Calumniam . Haec nonnum. quam alterius vitam pene dixerim tollere conabatur, & tum species homicidii. erat, uo tantum nomine plectebatur , intem dum famam , aliorumque existimationem laedebat. matenus Calumnia, & falsa a culatio ad hominum posscssiones , & fortu. Mas, & ad auferenda eis per fraudem propria bona, ac facultates spuctant aliquando a lege' ut species furti, ac rapinae sumun tur , & sub hoc titulo damnantur, quemadmodum constat ex lege Ua Ientinia

ni , & Gratianii b) , quae omnia illa

28쪽

Callimniae genera coniungit.' V. Athenis in Areopago templum fuit turpissimorum Numinum A ναιδriae contumeliae nimirum , & 'impudentiae, quo in loco Jurejurando coacti Actor, & Reus causam dicebant. Jurabat non selum Adtor; sed Reus de vitanda sycophantia , nempe vel per se, vel per alios de jure non Calumniose allegando , nec desis endo a lite siscepta, unde & idem Jusiurandiam ἀντωμιrsa dictum fuit , ut Vlpianus ostendit in D mosthene s ὶ . Dabatur ergo accusatori 3pie, unde est non sine contuwelia,& violentia aliquem accusare si ). Et hoc sensu Paulus fatetur , se fuisse contume-hosum fidelium aetasotorem s), ubi coniunguntur . η υβμςὸς Calumniator . Hi nuem phasin quamdam trahit verbum ii ). Quidam opinantur in Areopago Vocem 3νιωe innuisse audaciam fueritatem , nam Actor absque ullo metu palam facit

vera crimina ; ανα δείae Vero denotare in Reci

I. 13. d Matth. XXII. O. Luc. XI. 4s. Asor. XIV.

29쪽

excussionem pudoris , qui nullum non lapi

dem movet , ne libere convincatur adversariUS.

vi. Haereticorum audacia nullo non tempore Fideles Calumniis , & crudelitatibus 'exavit, quae quidem mala inter ea, quae homini evenire possunt, maxima quidem censenda sunt; nam Calumnia innocentum fortunis, existimationi, di vitae struit insi' dias, crudelitas vero vi sua in humani gemeris pernicum haec omnia agit. Vtraque autem haec adeo inter se copulna su nt, ut raro admodum una sine altera inveniri post sit. Vetus Tesamentum quotiescumque Ca

lamniae meminit . illi etiam simul adiungit violentiam Et sane Callimnia ea est, qua salsa crimina alteri scienter intenduntur Il. )s crudelitas vero , ut ait Senec b ), nil inliud est . quam inroritas aximi iv exigendis poenis: itaque hujusmodi mi atrocitate usus est, in Upprimendis porviolantism innocentibus Nero scelastissimus post hominum memoriam Princeps , qui

30쪽

omnium Christianae Eeclesiae persecutorum agmen ducens, Romae Fideles supplieiis immanissimis affecit , & per Omnes pro

vincias crudelem in eoo exercuit lanienam. Ea ipsa crudelitas non hominum propria, sed ferarum , quae caede , & sanguine tantum delactantur , duplicis est generis ; alia enim calumniosam accusationem sequitur, altera Vero nullo praecedente judicio exercetur. Sed & Calumnissam . ipsam accusationem iure meritoque crudelitatem dicimus: Nam si crudelis est, qui famam suara, negligit, quanto crudeliores censendi susit, vel accusatores . qui alienae existimatrini per Calumniosas accusationes plurimum de trahunt, quemadmodum etiam Judices, qui innocentes per Calumniam accusatos nec consitas, nec convictos condemnant Pomro Calumnia suis utitur tanquam ministris curiositate faJ, dc detrectaraone . Curiositas est studium cognoscendi aliena mala, morbus, ut ait Plutarchus b), neque inv- disse ἡ ut si are , neque malignita is va-