장음표시 사용
341쪽
dunt jura. ITO Orn. Cl marii I. ib. IV. i. s. g. I. D. de re milit. Quo tempore sepissime, quae iniqua sunt belli calamitas introducit, ut ait Iustaman. in Lunic. Cia caduc.tost. Quiyperraefecti militares saepe non tam jus & aequum in cognitionibus quam magnitudinem spectant pecuniarum . Quae, ut Mucianus dicebat, bellorum nervi sunt. Quae tamen restituta pace iterum abolentur. d. l. C. de Cad. roll. ANque ita ea usurpantur quae'contraria sunt juricivili, fiuntque ait Tacitus I. Annal. bono magis exemplo, quam concesso jure. Cujus rei exempla sunt multa in ipso jure civili , ut tellantur interpretes ad i. I. D. deo . Proeos. Idque Iulianus ait in l. s I. D. adleg. quii. Mulra jure ciυili contra rationem disputandi, pro utilitate communi , recepta esse , idque innumerabilipus rebuι probariposse . Id quoque vult Seneca in Epist. Iciorum reθonsa valere, etiamsi ratio nσn reddatur. ut Vlpianu S quam vn, inquit, idperquam durum est , tamen lex ripta est. Sicut igitur jus naturae corrigitur a
jure gentium, jus gentium P jure militari, jus militare jure legationis, jus legationis a jure civili: ita hoc jus civile iterum corrigitur, sibuque veluti fraenum injici patitur, a jure,quod appello Regni sive dominationis. Cujus naturam describit Cicero, cum ait pro Rabirio Polthumo Regum autem sunt haec Imperia: animadυerte is dicto pare, ct praeter rogitatum s querare; ct illa mina .s te secundo Iumine his
342쪽
potesatis, vis regni, vis Imperii, vis Principua πινορ γ se νομωμου δη ἱκ,ragion distato, exceptiones regia, jura exorbitantia, d spensationes, juris hujus Desinitio. Boni publici cura apud Deum. homines . Magnorum heroum dicta.
QVod jus dominationis varie appellatur. Cicero in Epistola ad Fratrem vocat
υim potestatis. Ut remoto, inquit,Imperios . .
Graecis gratia ct autoritate coniungas. Curtius .
anterclum Im regna. Attius vim Imperii I Ne- ..
quc, inquit , fera hominum pectora fissunt, 'ν donee vim persensirint Imperii. Tacitus non- 'nunquam vim Principu, alii, id quod de jure Lutini regni licet. Aristoteles, δη ιον-λ'irari; item -r s.
cαστλειαν Itali, 'agione di dominio, di Signoria, mi. di regno, ου' Imperio , dc omnium elegantissime, ragionamento distato . ICti appellant nunc exta Dr Ceptiones regias, nunc restrictiones, nunc jura ςqU Lexorbitantia, quod ab orbita, hoc est, Iata 8c in communi via divertant, nunc dispensationes, nunc limitatoriam dispositionem, nunc leges limitatorias, hoc est, quae a regulis Iuris communibus recedunt, legibusque derogant. Id e- Dς ευ enim Ciceroni est limitare, ut in Epist.ad App. Pulc. De tua prolixa beneficaque natura timi- m n c tabit aliquid posterior annis . cepto Item Iura de quibus nemini, excepto Prin Priri Fecipe, disponere licet. Est autem tale , quo nihil licet i- excelsius, nihilue augustius in hac humana s si Her H 1 cietate
343쪽
I 2 Arn. cismarii Lib. IV. cietate excogitari potest, secundum eam, quae est omnium Princeps, quae dicitur lex , sive jussiim, inmortalis Dei. Huius enim Princeps veluti vicarius est atque beneficiarius. Vnde
Regum timendorum in proprios greges, Reges in ipsis imperium es Io υu. EtGuntherus lib. s. '
Dicit, ex pro coelorum rege, potes M.
Quare sic definio; esse supremum quoddam jαι sive privilegium,bono publico introductum,
contra ivi commune, sive ordinarium ; sed tamen a lege divinanσn alienum, atque estJμs velut legitima Tyrannidu . Sive, ut Alciatus definit, est juris communis quaedam relaxatio,
sive correctio. Quod privilegium dici potest: quod quamvis ibi de privatis intelligitur, t men huc accommodari potest. Sicut enim alias privilegia , in jure civili sunt correctio
legis, circa unius atque alterius commodum: ita jura dominationis sunt correctio legum circa salutem & commodum multorum; hoc est, & ipsius Principis, S civium . Addo boni publici causa, cujus tamen cincta tamque antiqua ratio haberi debet; cui Omnia jura ade que ipse Princeps cedere debet. Quemadmodum Otto Imperator mortem elegit potius,' quam ut pateretur tantum Romanae pubis, tot egregios exercitus sterni rursum &Reipublice eripi, ut refert Tacitus, Noliat nimirum, ut scribit Suetonius , tanto rerum hominumque periculo sibi dominationem asserere. causse etiam
cause traditur , propter quam Carolus Rex inpugna a Montisortio siuperatus est ; quod id plerique teste Bossardo, credebant ex com
344쪽
De Iure Domiaal;onis. cap. 3. I pacto factum, quod alia ratione finis imponi bello non potuisset. Sed cur ego de mortalibus. solis agam Z Inspice sis, summi atque immortalis Dei actiones atque consilia,an non eadem rμtἔφη. intZQuid an non filium suum unicum & in quomo nocentissimum neci dedit boni publici causa, Uid est, propter salutem humani generis; secum Gredum illud Caiphae Iohan. cap. 8. pedit ho- ς μ' minem mori pro populo. De quo tamen exem- pr va opto, aliisque id genus, quod μω ctane vi Hre μ& supra captum humanum , reverentet &Q- I eradiabrie sentiendum est. . tur eX Quemadmodum Sc de illo Moysis, Dole mὸ DCrpotius ex libro vita, ct populo peccatum conina . Quam vocem hac aetate nostra belli Movicosissimus atque incomparabilis Rex protu- herst lisse sertur ise pro salute popuI, vel ad infernos dictum iturum. Magna vox, dii immortales t neque notarur. facile ex nostro ingenio metienda , neque imitanda facile. Recte Nonius Pedo. Non eadem, vulgQ decent, O culmina re
Ana in re disserant jura dominationis ab areanu dominationis . Disjunctio honestatis Outilitatu . Interjm dominationis, O jus -- perii quid intersit. Ius in manu positum, Iura δε α
-νομως manu gubernam, manu agere. mina- manu obtendere, tionis
FI AE c jura dominationis plerique adeo ad disierun/
d arcana Rerumpub. referunt, ut cum arta ob arca canis dominationis confundant . Qui, ut 'Min primo recte sentiunt, ita in altero aberrant. dstmiva Saner sunt haec jura dominationis occulta consilia, atque privilegia salutis Principum H s; ressium
345쪽
r74 m. cis narii L b. I T. rerumque publicarum conservandae; non sunt tamen ea quae appellavimus dominationis ar- Cana. Primum enim, jura Dominationis sunt, quae de regni jure licent ; quorum pleraque sopis' sunt contra jus commune, ac, nescio quamr qης iniquitatis atque injustitiae speciem prae se se-I' runt, ut sunt supplicio non damnatum assice-ςq'tro re , aliorum regna invadere: caeterum in rem I Sc salutem fiunt Principis , reique publicae. Si csimm- disjunguntur haec nonnunquam, invito etiam quovis in Republica viro bono , honestas scilicet dc sidus Respublicae . Ut in illo Taciti de Galba Imperatore: accessit Galba vox,pro R pubi. honesta, ipsi anceps, legi a se militem, nouemi: Nam in hac mMeria, non tam jus, quam utilitas publica respicitur.De quo Livius lib. 3. Neque suum cuis hin modum faciebat,sed virium spe, 9manu obtinendum erat, quod intenderes. Arcana vero dominationis, neque fiunt contra jus commune; & si maxime fiant, non tamen hujuscemodi speciem injustitiae habent. Deinde, arcana dominationis proprie dc pleraque sunt de facto aliorum; u t ne cui liceat praetorianos publice alloqui,aut castellum aliquod munitum ingredi: Iura vero dominationis sunt de facto Principis . Haec sunt quae Principi licent Sc iis qui in Repub. principatum obtinentrilla vero , quae aliis non licent. Vt exempli gratia,arcanum dominationis est, nequis Senatorum aut illus rium virorum ni- mic favore apud milites crescat: jus Domina Arcana tionis est eundem frangere , alasque incidere, domina- ne quid turbet. Quin haec ita distingui, Sc sub- tionis, de tiliter discerni debeant, mihi dubium non farito cia est. vitam. Sed enim, inquiunt alii: haec jura domina- . . tionis
346쪽
De Iura Dominationis cap. i. I stlonis comprehendi ib jure, quod dicitur, Imperii. Haud id quidem absurde , caeterum ἔκra
ita comprehenduntur, ut jus dominationis, m no ex jure imperii natum sit atque profectum. MVn εDiximus enim jus Imperii, sive Majestatis, iis v. dilobus inprimis consistere ; & ut Princeps sit Jμre V legibus solutus,& ut alitu leges ponat. Ius ita pcri que hoc dominationis est restrictio quaedam cst,r earum legum quibus solutus est, earumque li- hendan- .mitatio: non enim omnibus itutus est.Dein rur Ode , jus Imperii nihil. iniqui habet, sed cum quate- summa aequitate conjunctum est. Deinde Iuris nin Imperii uius proprie est in pacata & tranquil deo-Ia Repub . at vero juris dominationis in vio sendi-Ienta ac seditiosa, in qua jus in manu est posita tur Μ-
tum δὴ -νομω, ut loquuntur Graeci . triusq; Vnde Pomponius manu omnia gubernare . Et diversia Tacitus in vita Agricolae manu agere, Sc Livius t . manu obtendere, Grici eleganter ineέ- M: quo tempore multa fiunt fierique oportet contra Ius commune, vel ipse Aristo tele teste in Politicis. Vnde Livius libro 2. Diseordia intestina, ct bellum externum facere, ut hoc magistra tu opus esset,ut nunc taceamquod
jura Irnperii sint generalia , jura dominationis specialia , & in hypothesi pro sorma Reipub. consideranda: Quae quidem omnia mihi sic discernere libet , ne sit veluti α προ
347쪽
auare tantopere hae jura dominationis vapu- . tent; ct an merito ' Iniquitas bono publico rependitur; cr ponuntur limitesFυepsis iones h us Iuris, religio , ct Mese item diuo-tuplieia snt hac jAra. Iura Vare frustra sint ac nimis superstitiosi,
mina- qui haec jura tantopere detellantur atque. tionu an damnant. Verer & recte Nicephorus: Ii, dam- qui in una Dei cognitione omnes cogitationes nanda. ponunt huic montes ct spelunca conveniunt; at
D fen- qui cum υirtute ct pietate civilem etiam via duntur vendi rationem edidicit, ct notitiam i com- ex neces paravit rerum variarum, ille vero populum adstare optima ducere idoneus est . Ac primum dum quod omnium ita comparatum est,ut rarissime, imo pleraq; nunquam, Politiam aliquam Platonicam re-Keipub. perias:quin potius pleraeque sunt turbulentae, turbu- vel saltem minus compositae, in quibus olentae. mnia exacte & ad unguem agere extremae dementiae est. Cato vir prudens S gravis, ut fuit, ita dum nimium praefractὰ aerarium atque vectigalia defendit, inque omnibus sere publicanis adversaretur, in multis sociis, Equites a senatu alienavit, & discordem, imo bicipitem Rempublicam secit. De quo conqueritur toties ipse Cicero. Sic Pompejus , autore Tacitoeenser factus, dum nimis severe υκlgi mores inquirit , ct graviora remedia , quam delicta
erant, inducit; ea qua armis tuebatur, armis
amist: Quin potius hujuscemodi morbi pro
valetudine Reipublicae curandi sint . Quod Τacitus pulchre notat in Galba, 'ui dum nimium honestatis retinens esse studebat; seque
348쪽
De Iure Dominationis. Cap. . ij Rempublicam multum affixit: itaque a lit
neque ad hanc formam catera erant. . '.
Deinde species illa iniquitatis,quam insipi 3 ut di illi olfaciunt, sed devorare atque conco- φ μtς quere nequeunt, revera iniquitas non est, & ' Ne si sit, publico bono recompe fatur. Qi1id 3 quod Τμq i' legum iniquitates & incommoda sola conseia R/qμ t etantur, omisso jure & utilitate 3 Mihi vero sempiterna lex erit, cujus iniquitates utilitate I m sist leviores sunt. Atque est aureum illud ne di '' η cam divinum eflatum Cornet ii Τaciti. Habet μέ ς'
aliquid ex iniquo omne magnum exemplum, ςρ ς' 'Μsta contra singulos utilitaere publiea rependia Iss tur. Et illud Plutarchi, a Iustitia in parvu re- bHs nonnunquam abeas, se salυam eam υoles in q*ρ st magnu . Et illud Nervae. Eque malum 6sὶ 'ς t Principem, sub quo omnia liceat, qsiam sub quo g ε ρρη kihri. Et Catonis, Nulla lex satis commoda est,
id modo quaeritur,s majori parti, ct in summa' 'prodest. summa . Postremo minimer cantradicunt haec jura p-'t legi divinae, caeteroquin non essent jura, sed flagitia. Sicut enim jura belli, jura fisci, jura ηε' ς' Reipub. legationis, suos certos habent ter tradi minos , e quibus si evagantur, non amplius canissum jura sunt, sed summa injustitia : ut si fiscus o r GULmnia rapiat, si naturae vis inseratur, si specie ηρ legationis & Reipublicae insidiae striiantur,
jus gentium ac divinum violetur: sic etiam Iuta Sed em ra dominationis suos certos habent limites, e γε βρε quibus si excurrunt, & invitiorum confinia habean atque posscssiones involant, non amplius jura limite , ' sunt, sed scelera, seu, utTacitus appellat, domi-nclionis flagitia. Quale preter caetera, est illud Ammiani lib. I . Ruicquid Caesaris implac
bilitati sedisset, id velutiosjusque perpensum
349쪽
I 8 LArn. CDpma νιῶ Lib. IV.u eb itur. Quid enim Ius hoc sit Imo est extrema quaedam immanitas atque Tyrannis, ne quis me in)ultitiae patrocinari putet . Quare duo i,pimenta, sive terminos huic juri statuo: Divinum numen, sive Religionem; de Fidem sive pudorem. Quae si integra maneant, nihil prohibet, nonnunquam a communi jure recedere, pacis ac quietis causa . Caeterum non tum huic juri locus est in Principatu , verum etiam in aliis Rebuspub. Quarum cum tres potissimum sint species, i iidem etiam Iura constituenda sunt: veluti sunt jura dominationis Regiae, Iura dominationis Aristocraticς,& jura dominationis Popularis; quae tamen in plerisque concurrunt.
, mina- peritio, ctgus θlorum .r outa re- Rimum ergo, jura dominationis regiaeg AEno' sunt, quae Principi licent contra jus or-
dinarium; tum conservandae augendae perire que Reipublicae , tum ipsius securitatis cau- risu. sa. Quibus in recensendis primo Ioco sese mihi d ea offert aperitio Alylorum , in quibus recipie-rma bo- bantur, ut refert Plutarchus , omnium ordiminum num homines; nec servus domino , nec Cre- genera ditoribus reddebantur noxii, nec magistrati confuge- bus criminosi . Nam haec tria hominum gere olim nera ad Asyla confugiebant. Quod etiam ΠΟ-ssita. tat Tacitus 3.Annal. Complebantur temp&pes u servitiorum , eorum subsidio ob arati ad versum creditores, sus ectique capitalium criminum receptabantur . In quo valde vapulat
RomuluS.Ideo Satyricus appellat insanae Asylumb
350쪽
De Iure Domἱnationis Cap. s. I 'Ium; & Augustinus facinorosorum domus, alii durius. Qui quantum nimi pietates nolo enim dicere superstitione in excellere cupiunt; tanto ego illis Reipubl. communisque salutis amantior videri volo,& quantum illi de civili jure atque aequitate dimicant; tantum mihi de salute populorum atque incolumitate libet decertare. Etenim Romulus, & laudabiliter, ερρο ν
Sc pro dominatione sua secisse dicendus est. με Non enim modo Romanam Rempublieam fuitμr
CiVibus locupletavit; verum etiam alias civi tale quae erga ipsum hostili erant animo, ejus -Φςor cemodi serocibus hominibus deoneravit, sibi- ςμ' minrue devinxit; quae non exigua jacti tanti sumamenti pars fuit. Q gid Z quod ipse Moyses
Asylum aperuit Num. 3s. De urbibus quaι data . hitu Levitu , erunt sex urbAs refugii, quas da ribitis, ut fugiat illic homicida. &Deuter. 1ς. m MN trade servum domino Do, qui ad te confugit. Id que aliae gentes secutae sunt. Ut de Theleo refert Plutarchus. Et Senon ille apud Caesarent de bell. Gall. Ut primum defecerat Gallia, est myης lectu undique perditu hominibus , serυis ud li- '
bertatem vocatu , exulibus omnium ciυitatum receptis, latrociniis impedimenta se commeatus Romanorum intercepit. Illa autem ratio viii
tur magni momenti esse, quod non tantum φRempubl. suam hisce gentibus roboravit; verum etiam inconditam multitudinem honestis legibus ad societatem civilem traxit a que compositit:adeoque, ut de Orpheo Poeta:
Placitu hominum, fera corda mitigavit. Doctaque vitam voce temperavit, rasitiam docuit, coetu quoque congregavit