De arcanis rerum publicarum, iteratò illustratus A. Ioan. Corvino Ic

621쪽

tionis erjura δε-

rionis diastincta. 18 Dissutatio Lbus licuit peregrinari rei privatae cauis, non exquisita Principis voluntate. Stante Repu-H. liberum iuit. Est hoc κρύφιον sive are num regiae Dominationis : sicut etiam illud quod nemini licitum erat ad Senatum publiace scribere praeter Principem,

Caeterum arcana dominatIonis sebii IIter discerno ab iis, quae sunt jura dominationis,

quae tamen scriptor Florentinus, aliique mnes videntur confundere. LI.

Adeoque jura dominationis immerito ν putant . Neque tamen quod Nero Vespinum, sine ullo erimine & accusatore & indice ad vim dominationis conversius intersecit, hoc jure secit. Neque hoc ex jure Petronius Turpil. & Cingonius Varro inauditi atque immemtes perierunt, quae res identidem magnam invidiam conelliavit Galbae. Bene &non pro more mo Tiberius.Non utendum esse imperio ubi legibus agi posset. Et de Philo-ycenaene Achaeorum praetore Livius: non quia salvos esse cupiebat, sed quia perire indicta

causa nolebat.

LII. Recte tamen ex hoc jure Spurius Melius a Servilio magistro multum, Sejanus a Tiberio, Si non ita pridem Dux de Guisa ab Hemico III. Francorum Rege, intersecti esse videntur.

LIII. similiter frustra sunt qui hoc jure, vel vi lationem fidei , vel etiam relligionis depro tionem velant atque defindunt .Recte ille,hec jura

622쪽

Da Iure Publieo. Is jura accommodanda esse relligioni , non com

LIV. Ideoque huc non refero hodierna Turcatarum fratricidia, neque Tarquinianam Pap verum decussionem.Asylum tamen hoc jure a Romulo apertum esse existimo. Et exilium L. Tarquinii hoc jure excusari potest, Item raptus Sabinarum Virginum; Item relligio illa Romanorum juvandi socios . Quamvis elegantissimus Belgarum contra sentiat; Rectius . Dionysius. Ratio imperiorum es ne noceri possit.

Apud Α-Ianum videtur etiam ad jus do- Ostendia

minationis referri, ne quis exercitumalloqua- turtur prater Imperatorem. Iulianus id noluit, exemplisne, inquit, Marcellinus videretur id assectasse, quodHi fili deberi Mugustus existimabat. L VI. Item ne quis studia militum ambitu atque

corruptione aucuparetur. Ideo aegerrime tulit Tiberius quod Iunius 6. nnal. Gallio censuerat ut praetoriani, auctis stipendiis, jus adipiscerentur in quatuordecim ordinibus se- .dendi; adeoque eum vehementer per litteras increpuit, veluti coram exprobrans: βuid isti eum militibus' quos neque dicta Imperatoris nota mihi haec ad praecedentia ex Ammiano. nequepramia , nisi ab Imperatore aecipere par esset, &c. Et verus M. Antoninus, monet, ne talem interpracinctos habeat, quem milites libenter audiunt, libenter vident.

L VII. Arcanum dominationis fuit, non imperii, ne qμμ sine permus ugusti Alexandriam

intraren

623쪽

αo Dissuta ἱο Lintraret. Quo etiam consilio Uespasianus, Imvairus imperium, alias aliis provincias de mandavit, ipse claustra AEgypti obtinuit. LVIII. Sic ex hoc jure in consilio trium potentissimorum libertorum praeposita est, Lolliae Pau- Iinae & Eliae Patinae Iulia Agrippina, quamvis

consobrina Claudii; ne, inquit Tacitus , βου- mina experra facunditatis integra iuventa,el νitudinem Caesarum aliam in domum ferret. Π-lud detestandum quod sequitur, nihil domi impudicum, nisi dominationi expediret. LIX. Ad arcanum dominationis identidem rese-

το, ne cuiquam liceat civitates maria circundare. Quod facile ad seditiones & desectionem hujuscemodi propugnaculis incitantur cives, teste Ulpiano. Agrippa murum circa Hi roχlymam inchoarati veritus autem Claudium Imperatorem, ne magnificentiam constructionis ad novarum rerum , ac discordiae suspicionem traheret, fundamentis tantummodo jactis ab opere destitit.

creati, Ad jura imperii pertinet, magistratuum

Magia creatis. . dcuram Principis, inquit modesti frarusi nus , magistrat Μm creario pertinet, non adpo is tira puti favorem, Et ZOnaras: Creatio magsr impὸVii tΜum maxima pari est muneris Imperatorii. pertinet. L XI. Ideo cum Asinius Gallus censeret in qui quennium magistratuum comitia habenda esstra: Haud dubium, inquit Tacitus, arcanais ' perii tentari. Prorogatio enim Imperiorum imminebat praesenti Reipub. statui. Itaque recte

624쪽

recte Tiberius ; superbire homines annua de gnatione, quid si honorem per quinquennium agitent' Sea enim dices: Quare ergo idem pictosque praesides ad finem vitae in iisdem juricdictionibus habuit 3 Cauci sunt graves & pro disputatione patefient. LXII. Callidissime tamen Augustus & sapienter

instituit, ut magistratus deposito honore manerent in urbe quinquennium , antequam inprovinciam abirent, nimirum ne continuarentur imperia, ut ex Dione & Suetonio notat Merserus.

Caeterum arcana sive secreta Imperii iden- Arcanatidem a jure imperii quodammodo discerno. a jure

Iovius, Francisus, inquis, moriens, Henrico Imperii lio arcana tuendo regno opportuna communiea- distinis vis, ct quibus maxime artibvi gentium subje- dia. rum certissimumstudiumpromereretur. Recte dixit, arcana non jura imperii. Sic Imperator , arcana Iursrudentia , S: Niceph rus Greg. arcana Theologia , quibus inhiat vulgus, ut herbis Opascuis armenta. .. ' LXIV.

Disserentia haro juris & arcanorum I Grai, vel exilio Taciti apparet: Eυulgato imperii . arcano, posse Principem alibi quam Roma feri. Arcanum est, non jus imperii. Neque quicquam tam biennus est, qui hoc ad jura imperii reserat, quod periculum Imperatori tentare videbatur. Porro quod in jure publico est visior: arcana imperii , propemodum est in jure privato nudare intima , atquesecreta n gotii aperire.

Ab hisce

625쪽

Orcana

tutio

Ab histe areanis imperii distinguenda etiam sunt simulacra imperii & libertatis:seu potius

eis opponenda. Sunt enim, ut alibi Tacitus reana inania, Aristoteli σπέσω D Ge--Lάσμωτα, Quibus non Asmilia sunt Platonis of ἐμυηωμόσωπα, Plinio , libertatis umbra, Tacito , imperii inania O sub , la , item 'ecies libertatis, Vellejo imperium Ane re. Quale Frisingensis scribit habuisse haruredes Bertolfi Zeringensis Sueviae Duc is, Principes sine Principatu, soloque nomine sine reparticipantes. LXVI. ' Quibus opponitur, vis ac vera potentia EPaterculo, & Tacito, vis dominationis: QAare verba illa Taciti: Sua Consulibus, sua Praetoriabus,species, simulacrum tantum & imaginem denotant pristinae Reipublicae. LXVII. Nam prudenter Augustus occupato imperio eadem magistratuum vocabula reliquit; contra quem sentiet Scri tor acutus ab Hetruria . Augustum etiam secutus Τiberius, recte cuncta per Consulas incipiebat, tanquam vetere republica & ambiguus imperandi. Porro impius est eo in loco Machiavellus.

LXVIII. Vectigalium eo liturio , sive impositio est

summi Prineipis , ut testatur Hermogenianus. Indulsit hoe Nero tantum Consulibus &Tribunis, acri, ut videbatur, libertate. Tacu

LXIX. . Tiridates Panhorum Rex petiit a Romanis , ne serrum traderet . aut complexu PrΟ- 'vincias

626쪽

De Iure Publieo. 23 vincias obtinentium arceretur, soribusve e tum assisteret, tantusque Romae, quantus consulibus honor esset: Stulte; Nam spreto in perio, inania tantum,atque imaginem liberta tis sectatus est. Quare acriter Scriptor noster Milicet externa superbia sueto non erat notitia nostri, apud quoi jin imperii valet, inania transmittuntur. LXX.

Tiberius per litteras castigavit oblique Patres quod cuncta ad Principem rejicerent: Refero hoc ad simulacra libertatis. Itaque m gnificer Tiberius; M in , inquit , aliquid Oaxcelsus in Principe requiritur: Nimirum Senatui concessit, ea quae nullius momenti erant,& cum invidia conjuncta , ipse vim imperii tenuit. L X XI. Simulacrum etiam libertatis erat, quod Ulpianus monet Proconsulem, ne per aliam partem provinciam ingrediatur , quam perquam ingredi moria est; Νam , inquit, magnia faciunt provinciales, servarisbi consuetudianem tuam ct hujusemodi praνogatiυas. Huc pertinent illa Vellei Paterculi lib. 2. Marem, inquit, Livivi Drusus in iis ipsis, qua pro Senatu moliebatur, Senarum habuit advers Flum,non intelligente i qua deplebis commodis ab eo agerentur, veluti inescanda injiciendaque maltitudinis eausafieri, At minoribus praceptis majora permitteret. Ruscemodi populo libens indulget qui sapit.Argute juxta ac prudenter Henricus 1 V. roganti cuidam, cur Rudolium, non Regem, regio tamen honore sepultum sineret, respondit; utinam omnes in miti mei tam honor cejacerent.

627쪽

LXXII. Pruίη- Prudentiam variam esse pro varἱetate Rei tia υa publica. Notat hoc secundum Aristotelem&ν iis pro Ciceronem Tacitus et Olim plebe valida, MIR 0. cum Parre pollerent, noscenda vulgi natura, ricta ct quib- modis temperanter haberetur e Sena te. r que or optimatium ingenia qui maxime pes didicerant , callidi temporum o sapientes cre- Areuna debantur. Sic con Uo Reipub. statu nequea- imperii ba rerum,quamsi unus imperitet,hae conquirivariant tradique in rem fuerit, &c. Quare sis σμ ταρ ro e ius etiam, sive arcana imperii variant pro impe forma. TIa forma : alia arcana sunt imperii nostri, alia regni Galliae, alia Venetorum , alia Noricorum : Germani quodammodo efferunt qui

LXXIII. Imperium hodiernum Aristocraticum esse dixit Moguntinus Elector in comitiis Franc sortensibus Sieidanm lib. 1. Nos mixtum dicimus : Neque hic admittimus illud Tenecter rum; Haud facile libertas ct Domini miscentur. Falsissime Iovius; Iura imperii in Germania esse penes To. urbes.

L X X IV. Bizantini urbem in fertili loco aedificarunt,& propter mare. Chalcedonii contra elegerunt sterilem. Uter rectius Ego oraculo ata stipulor quod Bietantinis redditum est a PDthio Apolline: quaererent sedem caecorum te ris adversam i Atque in hac disputatione Aristotelem sequor , quiequid Plato dicat, quicquid etiam alii adserunt ex Caesare de Belgis, Ambianis, Suevis, aliisque gentibus. L X XV.

Acris dissensio fuit inter Marcellum M

628쪽

De Iure Publies.' 2s Helvidium Priscum, utrum Legati suffra- Legatigiis a magistratu jurato eligendi essent, an 'Homo vero sortito, sive per urnas.Marcellum, quam--em vis ut inquit Tacitus, proprius rubor excita- gevd .hat, ne aliis electis posthabitus crederetur, t men ejus sententia praevaluit,& merito.

L XXVI. Sed siussi agia si admittantui, expeditne esse aperta, an vero tacita.Nos identidem legi T bellariae palmam ferimus; quamvis illud viatiosium remedium appellavit Plinius in Epistol. L XX VII. Recte Apuleja propter adulterium majesta- .'' 'tis postulata est, recte Augusti filia & neptis ' ρ earumque adulteri non minus , quam apud μ' i Livium lib. I. Horatius propter sororicidium, perduellionis teste Charisio , antiquo Grammatico: Hostilitas enim quaedam fuit tempore belli rorem occidere: Quo dissicilius hic capio illud Taciti de Augusto, eum clementiam majorum suasque leges egressum suisse . neptu L X X U III. morte Adeoque recte adulteri earum morte & H- ga puniti sunt: Unde tamen quod colligunt pμ tinonnulli eo tempore adulterium fuisse capi- rere tale:seustra flant certe: ex hoc loco.Nam hoe aia infert dulterium cum filia Principis patratum conia est tepstre junctum erat cum crimine inajestatis erat nequis Augustam domum violareta a rium

L X X IX. fuisseu laedam in Rempublicam eontra bonos copitat . mores inrepunt, quς fatius est a sie ipso mutari, quam acri coercitione : adeoque coerciaΟ *pe plus damni Reipublicς infert, quam em iumenti. Prudenter Tiberius. indeco-B Uεm

629쪽

D putatio Lνum inquit, attrε re quod non obtinetur . Et de Felice Tacitus eum nimiis remediis delicta accendisse. Et de Manlio Livius libr. s. eum remedio seditionem irritasse. LΣXX. . ' Plinc quaeri itur an luxus in forenti RepublI- η ε'. ea coercendus*ὶ Assirmavit Q Haterius COΠ-μrςης- sularis ex L L. Fannia, Licinia, fimilia, Iulia. βτ' Negavit Asinius Gallus, rationibus speciosis is με tantum, sed pro isto tempore non absurdis. esterceη Hujuscemodi qui tentare volet, tempori opor- tet insidietur: itaque adjecit Tiberius , non id

tempus censura .

LXXXI. Non possum a Michaelis Montani Scriaptoris Gallici, sed fidi & docti sententia disic

dere. antumvis maxime velim, Cornelium Tacitum de nonnullis non tam ex rei certitudine judicasse, quam ex ingeni O,atque prudentia sua ; qua sine ambitione dicam, mnes super ii liistoricos. Exempla reperio

non una.

L X XXII. Tiberius in jure dicundo, judlatisque exemcendis severus su it, vel eo potiss1mum nomine,ut Omne imperium omnemque jurisdictionem lento nisu , ut cum antiquo Poeta loquar, in se transportaret. Notat id Tacitus cum ait; Dum veritati consulitur, libertas eo rumpebatur. Ubi veritatem accipio, pro aequia rate, projustitia. Caelam, non esse verum, qui suos es tueri non potuerint, alienos occv

LXXXIII. sub Augusto magnam fuisse SCtorum au-ιoritaten MbTiberio vero deminutam.

630쪽

De rure Publico. 27 notat Dion & Xiphilin. Qilo etiam nomine

SCta non tantum autoritates, sed etiam adu- SCta lationes saepenumero appellat Τacitus. Nec cur as enim per omnia assentior Principi Iurisconia toritatersultorum, qui putat SCta tantum ideo autoritates esse dictas, quod ad aerarium nondum erant delata.

L XX XIV. Nihil pener filisse constitutum in Republica

Romana quin originem sumpserit ab incunabulis imperii. Tanti interest Rerumpublicarum findamenta recter poni. Exempla sunt vel in Tacito nostro. LX XXV. Signum dare pratorianu militibu/proprium Sehaolis, Principis. Et recte hoc reseras inter si- ώνὰ m gna, imo inter jura accepti imperii. litibis LXXXVI. prator De Augusto Tacitus eum multis abolitis aisu, ei dedisse jura, queis pace & Principe uteretur

Romana Respublica. Hinc Plutarchus: mutata Republica mutari leges.Hinc nos: quandoquidem Respublica hodierna a priore illa permultum declinat, etiam leges nonnullas hodiernae Reipublicae non convenire necesse est: Imo Aristotele autore contrariae leges Rempub. evertunt.

dubitant:Nos illud asserimus. Et fuit haec ple- . bis Romanae contra Magistratum firmis ' μ' simum propugnaculum, teste Livio. MLXXXVI II. ιmperis. An vero a Regibus provocatio su It Nego,

neque contradicit Cicero. An verb ab Augustot Atque hoc nego. Quin potius a Senatu ad B α Impera.