장음표시 사용
121쪽
ad aliquot dies ; sanata est,& menses postea
prodierunt, & partes secundum uentrem molles fiebant, & corpus boni coloris, ac crassum ipsi erat. Eodem modo & libro quinto in iniatio, Larissam Gorgiae uxorem describit, cui per annos quatuor suppressi erant menses, praeter ualde modicos, quae tandem concepit, &puellam nono mense uiuam peperit; quae post incommoda plurima, sana tandem euasit . . MENSE s, conae enitum prosecto esse mulieri binauxilium, testatur Galenus libro i. de Morbis nutagaribuι Com. a. atque in lib. de Sanguinis missiona aduersus Erasistratum. Quosit, ut quibus, exiguo Miam sunt rerenti tempore, corpus uniuersum a cia simu Hippocrates in libello de Natura foetias. Cui Ur Avicennasubscripsit . 3. tradi. 2. capite ride debilitate iocinoris; ex eorum retentione, iecoris sanguinem corrumpi serens. Verum enimuero,
ex ipsius suppressisneuic ι male assiantur mulierci; illud tamen uertim usiquequaque non est, quod bb. δε Morbis muliebribusscripsit, sex uidelicet mensibis
retentos, interficere; quandoquidem, Gr mulier ω plurimas , quibus longiori eriam rerentiferant tempore,sanitati restitutas cognouimus . cuius rii statenus quoque testis esu, qui bbrosexto de Morbis uulgaribu Com. 3. com. 29. ser sit, se mulierculae .sam octo menses, purgationis menstrua suppressioneiaborant extenuatis a cum esset, haud exiguo δε- tractosanguine, breuissimo tempore, proprium babie. - F 3 ιμ-
122쪽
83 c se A DICTIO N Usrum restituise; prima nanque die, sanguinisse quiAbram, postridie libram, tertia die uncias octo dura' xit . alivis plurimas, eodem modo, ad Ilanitatem ovocassestatetur. Quinimo abfirmat Aetius sirma 6. capite 6o. menses, quibusdam propter sudores , uomitus, vellabores, vel alio exercitationes desic re, nec multum male affici; sicuti, neque quibus ob maciem, uellaborum excessum deficiunt, detrimere
tum ρatiuntur. Quod item ex Rufo ct 2 'asa re tulisse usu est eodem Sermone, capite quinquagesimo primo, dum saltatrices menstruis non purgari Fripsit quibus omnibus, menses, absique corporis Fui incommodo duinentur. Cui opinioni 2 si alenus fla ια hbrod . de Symptomatum causis ad calcem, Dinquiens. Sic ct totius corporis culpa, aliquando prorsus non purgabitur Lemina, aliquando parciuw. aut liberalius; aliquando malum uacuabit . Et prorsus quidem non purgabitur, tum propter plura
exercitia, tum propter tenuem uictus rationem,tum
propter succorum ad alias uias inclinationem. Ia- propter hac Usa, cum mediocria sunt, minus quam pro natura debito purgabitur ,sicut propter longam desidiam, ct uictum liberaliorem, plus iusto uacua. bitur. Sed ct male expurgabuntur, propter meri rheumata, quod o toma fluxio muliebris uocatur, expurgato sicilicet per eam particulam toto cor. pore. Qua re dicendum esε Hippocratem in libro de Morbis muliebribus, nec non σ libro de Hatu
ra foetus illudscripsisse, quod licer non semper uerit
123쪽
mi PPOCR A TI's , rem habeat, quandoque tamen in ali quibus,vel etiamquentius euenire possu. Rarismum autem illudes, or uere dignum, ut in Epidemiarum libris ins ratur, in quibu , qua raro contingunt, memoria prodidit Hippocrates menses sex mensibus ruentos, nudam habuisse medelam; aut eos denique quinque aut siex mensibus retentos pus fieri; quae alicui sortasse mulierisiuis temporibus cotingerepotuere, ct tῶ quam rarum, memoria prodidit Hippocrate1. :XXXV. MORBos magis recipere, ac magis dolere scripsit, quod siccius est, quam quod huimidum in libro de locis in homine, statim in libri initio, atque rationem reddens, dixit, morbus enim qui in sicco est, stabilitur, & non cessat; qui uero in humido , diffluit;&alias aliam corporis partem, occupat; ac semper transmigrans, requiem facit,& citius quoque sedatur , ut pote non stabili tus . Contrarium tamen huius tenendum cst ; licet nanque quod siccius est, magis forsitan dolere natura aptum sit, quam humidum, non tamen morbis magis obnoxium esse, recipiendum est, quum humida quaeque, longe facilius quam sicca putrescant putredinique magis obnoxia sint, omnium scribentium consensu. Magis itaque recipiunt morbos, humida, quam sicca.
Lichr iuxta Galeni mentem, atque commu-xem omnis entemiam, ueritate prorsu habere no
124쪽
8s' CONTRADICTIONE Barbitremur, ut quodsiccius e i, magis recipere minbos, atque maiis dolere natura soleat, quam humiarim, quandoquidem humidioribus natura corporiabus , impossibile sit, ut uitam, omnis expertem noxa , traducant, cjaleni testimonio sexta e horasmorum sectione com . a. quodsiccioribus non perinde aduenit; humiditates quippe modum excedentes ad pistredinem faciendam irinevi esse dixit 3. L horismorumsEl. com. II . atque alibι frequentissime; sie-estates e contrario imbrιbud meliores, atque minus
mortiferi. Qui,m liquido constat ,siccitates V ι. Aloribus, agritudinibus1 magis resistere debere . quam humi ιtates. Attamen,quo diuini Hippocratis explanemussententiam, hoc modo uerba isus in resigenda punt, atque dicendum hoc pacto est, illud. quo Prius existit, non magis quam humidum, obnoxium esse morbis;sed morbes insicco,magis imprimi, atquesirmari, quam in humido, ut pote in quo facile dilabuntur, ac trans uni. Hanc autem esse Hippocratis germanam sententiam,ex verbis Essiua hoc ipso loco, libro uidelica de Locis in homine, coisItat aperte, qua ita habent. Morbus enim, qui in sieco eni, Irabititur er non cessat,qui vero in humido diffuit, or alias, aliam corporis partem occupat, O semper transmigrans requiem scicit, ct citius quoque sedatur,ut pote non ablutu . Quod etiam ab
mauit in calce libelli de Decenti ornatu. Instabilia
prorseu ese, inquiens, qua in humido consistunt. M
125쪽
ri x P P o C x a T I s.l umida . Magis autem dolent, quoniam sicciores natura partes, hu, Iunt humidioreου, exquisiuiori doloris sensu a guntur; in flammationci nanque calores prater naturam ocibussicca, humi-ἀorci parto persentiscunt, ab earum nanque humi aetate, morborum suorum uis restangitur, hebuatur. Hoc itaque pacto intestigatur, quod sicciis est, , morbosib magis quam humidis-
ORBos omnes a bile,atque a pituita tantum fieri scripsit libro 1. de Morbis, cir- ea libri initia his uerbis. Aegritudines uniuersae fiunt, ex his quidem, quae in corpore sunt , tu a bili, tum a pituita; ab externis uero , a laboribus , & uulneribus, sed & a calido, & Ω- percalefaciente, & a frigido , & superfrige- faciente,&sicco,& superexsiccante,&ab humido ,& su perhu mectante. Quod etiam repeti tum ab ipso est ijsdem uerbis in libro de Affectionibus, pariter circa libri initia; atque
paulo in serius, febrem tum tertianam, tum quartanam ipsam, abile, ac pituita fieri asseruit. Amplius ex eodem libro idem affirmauit his uerbis. Cum ad aegrotu deueneris, interrogare oportet, quae patitur, &ex qua causa, & quot diebus, & an uenter secedat, & quo
uictu utatur ,& primum considerare an morbus a bile, aut pituita factus sit, aut utroque; XXXVI.
126쪽
ueo CONTR/A DI CTIONE Trvi hoc probe nosce conueni t, quod necesse est, ut ab altero horum, aut utrisque fiat. Libro quoque de Morbo sacro ad calcem, cerebri corruptionem a pituita ac bile ortum habere scripsit, atque utriusque cognitionem, prorpriis indiciis posuit, de alijs uero succis ne uer
uim quidem faciens. Quod etiam in Epist dis sitis, ubi de insania scripsit, confirmauit. Nec secus quoque libro de Locis in homine , febres propterea fieri scripsit, quum in corpore superinflammato, carnes intumuerint, & pituita, ac bilis conclusa quieuerint,& neque refrigeretur quidquam, neque exeat, neque moueatur, neque aliud quid subeat. Libro praeterea de Natural1ominis, febres omnes, tam continentem, quam quotidianam,& tertianam,a bile seri existimauit; in hac tamen maiori; in illa, minori bilis portione existente. Cuius contrarium alias sensit, plurimosq; morbos, non ab his duobus tantum, sed a sanguine quoque, atque ab atra bile fieri asseuerauit; quemadmodum i . Aphorisnorum sect. aphorismo 3. exercitatorum habitum describens, qui non alio sunt repleti succo, quam languine; quos non alia quoque ratione, sanguinis missione euacuandos este docuit Galenus in libro de Plenitudine, ac libro . de Tuenda u. letudine. Insuper&lib. . de Ratione uictus in morbis acu pia textu a 8. uer tigin ta , apbOIA nias,
127쪽
1NI oc'MA T r s ,s 'nias , capitis grauitates , ac conuultiones ,& syncopas cardiacas recenset, quae Omniaea sanguinis copia, atque coagulatione fieri uuluit. Atque in libello quoque suo de diebus iudicatorijs, coxendicum dolorem a bile, & pituita, atque etiam a sanguine prouenire falsus est. Docuit praeterea apertissime libro . de Morbis, quo pacto, morbos in corpore, sanguis pariat. Eodem quoque libro, a bile, pituita, & sanguine, ut puta humoribus calidissimis, febrem magis oriri affirmauit. Quinimo in eiusdem libri initio, mulierem, &.uirum quatuor humoris species in seipsis habere, tostatus est, a quibus morbi fiunt, qui non a uiolentia aliqua sunt. sunt autem species hae inquit pituita, sanguis, bilis , & hydrops, siue aqua;& de his nini minima, neque debit issima in semen procedit portio. Quibus adstipulari
uidetur ea, quae innumeris in locis scripsit Galenus, ac praecipue 3. Aphorismorum sectione Com. 2O. docens, quae iis immineant pericula, qui uel pituita, uel flaua bile, uel atra, uel ipso etiam sanguine reserti, exercitare se uoluerint, ostenditque apertissime, ualidissimas aegritudine, a sanguinis copia, oboriri posse. Palam quoque est, quod non a bile modo, ac pituita, uel etiam a sanguine ipso, uerum & ab atra bile, plurimi morbi sunt, ueluti melancholiae, sebres quartanae, cancri, elephantes, scabieis lepraes
128쪽
i eo NτR A DICTION Es leprae, & uitiligines nigrae, uaricesque denigra tar, atque alii innumeri, quia doctoribus, at- ue ab ipso Galeno A. Aphoris. sec t. cona. Σ.§ione septima com. o. ac libro tertio Prognosticorum cona. 28. atque alibi frequentissime recensentur. Quin & Hippocrates ipse libro 1. Praedictionum ad calcem lepras, & impetigines a morbis ab atra bile factis procreati credidit. Atque hoc profecto uidetur rationi
consonum, quatuor nanque cum sint in corpo
re nostro succi, cx ipsomet etiam Hippocrate
in principio libelli de Structura hominis, qua
tuor quoque, & non bini tantum in quanto, & in quali, alterationes recipere debent, morbosque parere. Apertissimeq; libro de Natu- ra hominis quatuor es se in corpore nostro humores congenitos ostendit ui& sanitatem, - & aegritudines hominibus pariunt, in haec uerba scribens. At uero corpus hominis habet in
seipso sanguinem& pituitam, & bilem du-
plicem, flavam uidelicet & nigram,atque haec sunt ipsius corporis natura, & per haec aegro- tat, & sanus est. Quod etiam in libello de Genitura his uerbis asseruit. sunt autem humidi 'species quatuor, sanguinis, bilis, aqua, & pituita; tot enim species congenitas homo in se ipso habet, & ab his morbi frunt, aut etiam ex morbis discretiones. Non omnes itaque morbosa pituita tantum, ac bile prouenire , ae
129쪽
NI P o CK AT IM syprocreari dicendum est. επι EMADMODUM libro de Flatibus, aera fiam mortalibus aegrotis, uita, ct morborum aucta re esse dixit, neque aliunde unqua uerisimile esse morbos euenire;quam si is,aut plus,aut mium,aηt cumulatior, aut morbidissordibus inquinatior in corpus se ingerat. Atque libro a. de Natura humana textu sexto, de his, qua exterius morbos pariunt in uniuersali loquutus, agritudinciferi scripsit, partim a deprauata uictus ratione, quemadmodum yriuata agritudines ; partim ab aere cuius attractione uiuiamus, ueluti sunt populares morbi, qui quidem a iritu, quem uiuentes attrahimus, ceu a propria eorum,
e fcctrices causa procreantur, quemadmodum ex his connat, qua ab imoscriptaseunt in libro δε Natu. O hominis; nullami de balneis, exercitationibu , neque de ocio, uel uigil,s,de marore, ira; de stigore astus mentionem faciens, cum haec quoque haud se Cus, ac uictus ratio, ambientisi temperire, nos larire ualeant. Eodem modo in Iibro de infectionibus . Larque in libro de Morbis I. de his que interivi nos 'gunt loquutus, morbos a pituita tantum, atque abilesieriscripsit Milem autem uel flavam, vel oriam Fri se atram intelligens9 de tyr nullam mentionem faciens , qui ab imosanguine originem trahunt; quomam Usius intentio hi ce in locis fuit, de ise tantum morbis, qui non a πλ hoc eu a copia, multitudine ue; sed de has, qui a κακοχυμια, hoc est a sucorum prauitate, uitios fiunt , ruerba Iacere; atqMe
130쪽
idcirco ipsius sanguiuis morbos ex professo letiope
transi t . exuperans quippe sanguis, quantitate tantum, non qualitate, seu prauitate peccat, s πλη- θύραν, non κακοπρυιεν parit. ὀιο iis in qualitate alterationem ullam recipit, iam non amplius sanguinis, quin magis alterim cuiuspiam succi, ueluti saua bilis, naturam usicipere uidesur. Quodautem
de cacochimia, uitiosiss loquatursuccis, euidentissime ex his constat, qua in libro de Mosectiombiu scrinis in hac uerba. Fatiuntur autem hac pituita Obilis, ct a cibis, ct potibus, ct a laboribus oec. quo
mam hac uel calore, uel stigore immodico, bilem,ac pituitam alterant, immutant, excrescere faciunt, atque adaugent, cacochymum i corpus reddunt . Atque morbos pariunt.
MULIER EM uiro calidiorem esse, calidioremq; habere sanguinem scripsit libro 1. de Morbis muliebribus. Quod etiam fortasse, sensit Galenus lib.3. de Caussis pulsuum cap.I. . ubi de uirorum pulsibus egit, ex eiusdem medisententia in libello de Pulsibus ad Tirones, ubi, uirorum pulsum tardiorem quam mulierum , esse asseruit;quae quidem tarditas frigiditatem potius quam caliditatem praeseseri; pulsus nanque tarditas, facultatem infirmam caloremq; parciorem sequitur; quemadmodum ibi ostensum est. Calidiorem quoque uiro, Avicenna ipsam credidit, quia non quemadmodum uiri, ab