장음표시 사용
401쪽
dum expultrix ipsorum vis apertissima, atque val dissima existit . e
IN T E ST J N A non unico rantum, sed multi plici uillorum genere costare arbitratus est libro . de Usu partium, sic inquiens. Quemadmodum igitur uentriculo, uillos utrosque sortito, duabus suit opus tunicis,contrario inter se modo habentibus,ita & intestinii quodque unam speciem motus cum habeat propultricem unam pariter tunicae speciem in transuersos & rotundos uillos dissoluendam obtinuit. Idem uidetur etiam sentire libro 3. de
Facultatibus naturalibus capite nono.Eodem biodo & Avicenna I 6. 3. tract. l. capite G de
anatomia agens,iaon transuersos modo, atque
rotundos uillos in intestinis posuit, uerum etiam oblongos, sic inquiens. Verum in intestino recto iam apparent uilli multum longi, quoniam est ex intestinis maioris operationis, indigens ad attrahendum illud,quod est supra ipsum, ut adiuuetur eis super bonitatem expressionis,& expulsionis, & egressionis.
Oppositum cuius scripsisse uidetur Galenus libro 3. de Via partium, unicum tantum uill rum genus, ipsa habere affirmans, hisce .uerbis. At intestina, ut quibus neque attrahere, neque retinere erat necesse, sed contractis um
402쪽
dique prorsum pellere, cum simplici egerent
motu , simplices quoque uillos habuerunt. P ii ter&libro 3. de Facultatibus naturalibus, hoc idem asseruit, dicens, a musculis ad naturalia membra te conseras licet, omnino uide-b:s ea, per fibras moueri, itaque singulis etiaintestinis, circulares in utraque tunica fibrae sunt, contrahuntur enim duntaxat, nec quidquam trahunt. Rursus & eodem libro,in eandem sententiam haec uerba expressit. Sola instrumentorum omnium, ex duabus tunicis, atque harum utraque ex transuersis constante fibris, facta sunt intestina . A M V I s libro . de Gupartium, dicere viad Hir Valenus, intestinorum tunicam, transiuersis, atque rotundis constructim essem ris; atque idcirco ex earum diuersitate instrre liceat: φs,diuersa no
bis praItare o cia pos; aliud nempe, rectasibra hahent obire munus, auud obliqua, atque rotunda a-5ud. Alibi vero, unicum tantum rarum genusci ransuersarum scilicet ipsis inesse asserat, atque singulare ipsarum o tum admittat, quo videliceto usquo in i sis defuit, propellant; non propi rea tamen, ipsum diuersa siripsi se dicimin; si νη
cum tantum intestinorum opus, duobus diuersis fbrarum generibuε , perfici Zosse cognoueramim, cum aliquandosibrarum genus alterum, per se nihil e ciat ,sed alterius tantum coadiuuet opus. Singula
403쪽
37 2 CONTRADICTIONE sc quemadmodum ct superiorem Contradictionem declarantes, silendimus P expulsionis motus, inte- sinis in st; cui, circularciora, actionem hanc molientes, satis esse potuissent, verum, quia validissimo
expulsionis motu indigent, idcirco ct transiuersa, rotundis adiecta uere, qua confiringento ct i η, vabdiori aliquando expellerent ui; cuι intsinorsem expultrici , qua valida esse debet, non modo varia ipso rumore auxilio esse debent, verum esiam, ipsi abdominis musiculi non modicum mastare eommodi videntur . Quocirca licet feminae,ab ipse, quibusdamiscis, attribuantur intestinis fibrarum I jecire, cum ramen unum eundemi sortiantur expulsionis βο-pum, unico fingantur quandoque ossicio; vel geminas , ver singulares esse dicat in ipsisserin, nihil re-frre debre, quoniam non ad aftiones diuersas, a natura constructa fiunt, sed alia friasse ratione, quemadmodum inserius patebit. Adhuc uiam, hoc pacto respondere quis posset, dicens, geminis sbris li-cu comyonantur inte tinorum tunica, quibuι non
unicum adamussim complere nata sint oscium; tanta nihilominus suiι sagacis, prouidag, natura benia
gnatata , ut licet eadem tunica, diuersis contexta f. bris, di fierentes interse actione, escere deberer; usquandoque venit, ut alterumfibrarum genus ab opere suo quiescat, ne altersem 1mpediat, atque unum aliquando ita alterum flueat, ur quod magis necessarium in opere sit, uincat, ac siusteror, quemadmodum in deglutitione liquido constat; qua uim ab oes-
404쪽
phalosiat, ex diuersis constitutosibris, longis uide-
hcer .ac in directum porrectis in interna eius tunica; transiuersis vero in externa; quando his contractio, illis υero attractio feri debeat; earum tamen genu alterum, alterius opus quandoquestus, quandoque vero, sica non admodum opituletur, non ita tamen
aduersum est, ut fluum orsophagud munus non per ciat. Quippe dum inodora,insuauia, ingratat δε-
uorantur ; heu rotunda fibra abhorrentes ina, respuentesi, longarumsiubterfugiant opus, attra tionem facilem non admitentes,quin potius quoquopc-cto contrahentre sese, ac a um quid impedientes,ne ita facile deglutiri queant; non prorsus tamen degluritionem auferunt; atque ita e contrario; una alteri commodo en, dum blanda, odorata, dulcia, atque 'machograta assumuntur , amba nanque amplexantur,concor draci admittunt, ut facile,atque Ocyssime, qua deuorantur, in ipsium uentriculum prolabantur . Quod, deglutitionis, ac uomitus exemplo aperte declarauit, libro 3. de Facultatibus naturalibi; deglutire facilius esse inquiens, quam uomere, quodscilicu deglutiatur, ambabus uentris tunicis operantibus, interna quidem trahente, unassi trudente ; uomatur uero, altera tantum, qua stris en
agente. Atque hoc idem in inteninis 'fis eri cre-ἀendum est, diuersa nanque, ct plures, licu sint in ipsis sera, una tamen quandoque ita alteri opitulatur , ut non modo necessarium eius Um non renuat,
405쪽
men intestim, ac coli externa tunica, rectas quoque obtinuit , ut ha , velut uinculum circularium Hr rum, secerentur; ne strie, dum illa, dura excrementa crebrius protrudunt, nuicem abscedant,diuellanturi; atque hac potissmum occasione, recto intest no , Ut quod sicciora excrementa ampleιtatur, ei M. generis tribuuntur quam plurima ; atque non solum i
ream recrementa, alioquinnon ualde sequacia ,
recta illusera attrahant; vitque amba simul deiectio
LXXXV. IR A si V N D os temperamento frigidiori esse asseruit ex Hippocrate Iibro i, de Morbis iuulgaribus Com. co m. I9. in haec uerba scribens. Reliquum cst de iracundis ut agamus, quos maxime contrarios ait esse iratis magnanimi enim irati sunt, & humilium rerum contemptores; coim,iracundi pusillanimes, quod generoso, uiriliq; ammo non sint. Qua re iracundi, temperamento frigidiore erunt, uaporesq; digerent dis ficu itor . Hoc uidetur omnino repugnare his, quae alibi de iracundia sensit, quam , a cordis, atque aliorum uiscerum calore, seri contendit, uehiti libro 1. de Temperamentis in haec uerba scribens.Gallis enim
Germanis , & omni Thracio, & Scythico ge- i
406쪽
neri, frigida, humidaq; est cutis; omnis autem naturalis, his, calor, in uiscera confugit, una cum sanguine, ubi dum agitatur, & prc-mitur, servetq; , ira cundi,'audaces , di praecipitis consilii redduntur. Atque idem uoluit, in libro Artis medicinalis, ubi de signis calidii cordis egit, sic inquiens. Calidioris igitur cordis, ut admodum qui ei proprius est, atque conueniens, indicia quaedam sunt inseparabi- , lia & propria, magnitudo respirationis,& pulsus uelocitas, ac frequentia, di audacia , Mad actiones natura prompta; quod si multum in caliditate excesserit, tunc furibunda quaedam iiracundia, & temeritas adsunt. Eodem mo- :do, atque magis adhuc aperte , calidos tempe ramento,ipsos esse statuit,in calce libri Quod, animi mores, corpori sic mperaturam sequan-atur; quo in loco, iracundiam, innati caltaris isobolem esse scribit, atque eius uerba ita se ha . bent. Complexiones autem ipsae, primam ge- 'nerationem, & euchymas diaetas sequuntur; & , coaugent scin uicem haec, propter calidamic- nim complexionem, iracundi fientes,hinc rursus, iracundijs ex igniunt innatam caliditatem; e conuerso autem , qui commode rati sunt complexionibus , commoderatos habentes motus animae, & euchymiam liniantur. Et,
paulo superius, haec quoque uerba in eandem sententiam protulit. Furentes, & iracundos,
407쪽
376 CONTRADICTIONE scaloris abundantia efficit , stupidos uero, graues, & pigros, temperaturae frigiditas. Quod etiam libro quinto de decretis Hippocratis &Platonis his uerbis asseruit. Caeterum animae constitutiones, ex diuersis corporum temperamentis oriuntur, cum uideamus, ipsorum animalium, quae calidiora, & lati pectoris sunt, omnia sortiri naturam iracundiorem; ut timidiorem, quae latis coxis, & frigidiora. G A L E M v s libro secundo de Temperamentis in calce, es libro quinto de Tuenda ualewudne ad
finem, atque in principio siexti libri, alibii stequentissime, redarguere eos βbim erat, qui de temperamentis sermonem habituri, ab una quapiam particula, de totius corporis temperie, iudicabant, neque distinguebant, an temperio illa permuelper aecidens sit; merato fui, uel merito alterius; cum ina non parum inter se disrant,quemadmodum ipse de excrementis dicebat, qua Non semper membri tem peraturam attestantur; cum quandoque non ratione temperamenti, O substantia alicuius membri , lia prouenire possint, sed altera s ratione, quan- visitabere aliunde in ipsis membris,excrementa δε- ducuntur. Quare nos modo, Valenι praceptum sequuti in hac enucleanda contraiuctione Ilinguamus in iracundis oporter, an de eorum uniuersali temperatura agat Galenus, iam ualidos, uel frigidos iracundos e se statuit, uel de ρarticularis membri temperis, ipsius uidebere cordis , a quo iracundo
408쪽
ο A L 1, N I . e n 377 emergunt operationes; amplius an per se, talis in ipsis reperiatur temperatura, velper accides; Gr an primario in corde ea adsit; uel propter aliarum partium constensium. uuoniam uero iracundos eos dici uoluit Valenus, quandoque, qui irasci
uidem possunt, iratos uero,qui iam actu irati sunt, quemadmodum apertissima es sententia ipsius in principio statim sexti libri de Tecretis Hippocratis O Flatoni ubi habet iram actum esse iracunHa, atque pauis inferius, iram in motu iracundia esse scribens;eui assensit Averrois in principio commeseri de sensu c sensato, ct in paraphrasi Rhetoricorricapite a. Nos breuitati studentαν. atque his, qui humaniores profitentur lueras, discrimen hoc omiserenita , iratas eos esse dicamus, qui calida, ct sicca temperatura fiunt, minus tamen in siccitate, quam in caliditate excedunt; iracundor uero 'frigida temperatura , cum siccitate excedenti; atque idcirco iracundiam eorum esse, qui facile , ct quanis levi ος easione Auccenduntur; iram uero, illorum, qui diissiciis, ct propter ria tantummodo arduas, ct magnin irascuntur, quemadmodum apertissime asseruit loco alligato primi Epidemiorum TempesZ. a. com. I9. qua re oe iracundi implacabiles erunt; cordis quippe caliditati, cum excedens quoque siccitas inis coniuncta sit, qua cutis stipationem facit;
accensius circa eorum cor, calor,c um distari nequeat, mplacabilem , sesami furorem accendit, tyrannico i mores parit, quemadmodum Galenus
409쪽
c o N T R A o I e FI SN a saperissime uoluit 2. Artis medicinatas culie 3 r.re 3 3. de his agens, quae per siccum aeque excedunt, ac
per humidum. Irati uero erunt, quorum proficto calidum cor est, non tamenpropterea in siccitate aι modum exccaei. quocirca, ct latas cutis porositates eum habeant; per ipsas accensi circa cor uaporci . eontinuo per halitum digeruntur; atque non tris rasente obiecto irascuntur, quamobrem, e ' humilium
rerum contemptorci dies sunt, quoniam humile, aeruile obiectum, eam non retinet vim, ut igneum ire' corde, accendere calorem ualeat, tracundis euenit; quorum tantu temperatura agentes qui
diuersa de his sientire ui ur Valenus J dicamus ,
iracundos, οξυθι ς graci appellant, O cali, est frigidos dici posse, atque iuxta diuersas eorin , diuersa uiam sortitos esse temperamenta; eorum nanque uniuersalis te aeratura, stigi est, ct sicca; cor uero, est, seu instrume irascibilis uirtutis, calidum, ct Acum Heamus necesse vi; atque tale quidem, non per se, super accidens ; neque merito sui ,sed merito altemu .stigiatoris uidesidet ambitus temperatura . nam,tamissi stigidum eorum cor naturaliter fru, rimone tamen comemrationis plurimorum calidorum
uaporum, Prastipatione, in cum ambitu, dis ei prohibilissunt,eaudius utique acsiccius reddi potest;
atque densationem eam, prohibita accensorum uvo rumperspiratis; hanc uero, igneι uaporis continua. concentratio coi sequitur Quocirca iracundo m
410쪽
.cor, continuo accenseo, atque ruido calore, itasu tur, ursacile huiuscemodi homines, quacunque leui occasione excandeseant, dii s iram retineant f prafigiditate autem totius , phsillanimo cum sint, generoso, uiritus animo esse nequeunt. Sic itaque quavdo Gunm libro I. de Morbis uulgaribus tracundos , frigidiori temperamento esse statuit ; 4e totius corporis temperamento antelligere dicatur. Dum autem libro a. de Temperamentis, atque alibι, aud eci illos, ct natiuo calore uigenici esse asserit,non aliud hisee verbis instrre uoluit, quam iracundos ca
lidioris esse cordis Odper accidens, ob cutis hibcor Ilipationem; perse autem, frigida totim temper rura, cuius rei, exemplum ponit in Vallis, atque Germanis, qui occidentalem plagam incolunt squacum rigida sis, uniuersum eorum corpus, extransi cus quidem frigidum redaei, unde concentra κου calor , ct in usera una cum sanguine configiens.
ibi agitatur, ct struer; quo sit, ut huiuscemodi ιο-
minci promptissime in iracundiam labantur, mi dictum en, natium enim ipsorum calor, feruore ossiduo, agitationei ignem redditus, pronos eos re dit , G q cumque occasione excandesiant , ii cu tamen, non modo a struido calore circa cor ta-lci reddi possint homines; verum etiam ab ore Men-tracsti, in consensum sui assectus, oe animam adducente; tardiores enim ad intelligendum, atque agendum eos reddit, quo tempore , figidius ipsum eua erat i e contrario promptiorci, atque ι Dentes cum magis