장음표시 사용
51쪽
BI L I M , sanguine ipso, aliquanto frigidiorem esse asseruit lib. I. de Morbis ad calce, his uerbis. Est enim pituita frigidissima ex natura, calidissimus autem sanguis, frigidior est etia aliquanto bilis, sanguine. Contraria prorsus est de ipsa, a nobis habenda sententia, quum Galenus non modo in libro de inaequali
intemperie, uerum etiam libro a. de Temperamentis, ubi ex proposito,partium omnium corporis humani temperaturas pertractat; aetate forentes, pueris, calidiores esse probans, calidissimam omnino ipsam, atque sanguine calidiorem statuat. quod etiam inferius testatus est, ubi de humorum temperamento agens in hunc modum inquit; Succorum optimus, &maxime proprius, atque domesticus, sanguis est; huius ueluti sedimentum, ac sex, atra bilis existit; quae idcirco tum frigidior,tum crassior est sanguine, sit cuti flava bilis longe calidior. Idemque repetitum ab eodem fuit libro I. ad Glauconem, capite de febris tertianae curatione in capitis initio, ubi sic ait. At flauae bilis humor, inter omnes, qui in corpore sunt aridior, calidiorq; existit. Quod etiam lib. 3 .de simplicium medicamentorum facultatibus capite II . his uerbis expressit. Si quidem sanguis, caloris est particeps, animali mediocris; pluiquam uero mediocris, bilis, sicuti pituita fri- giditatis; '
52쪽
giditatis; quod etiam alibi frequentissime assirmauit; neque immerito,ialis nobis constituenda est bilis, quum ex sanguinis supercalefactione , atque inflammatione procreetur Galeno auctore libro z. de Potentijs naturalibus circa libri medium; sanguinem ex mediocri calore,alios uero succos ex eodem immodico fieri scribentis. CALIDvM, ac frigidum, cum multipliciter
dicantur, tantam apud antiquos recepero ambiguitatem; ut nonnusiisuerint, qui bilim, ac sanguinem inter frigida enumerare, ueriti non sint, quemadmodum testatur e riniol. lib. a. de Partibus animalium capite et . Hippocratem frsitan redarguens , qui, hoc ipso loco, bilim. sanguine, qui temperatu. , frigidiorem statuerat. Eodem modo ct sangui nem , non esse natura calidum licet multis uideatur calidus, scriptum reliquerit, in libello de corde. Qua autem ratione ab Hippocrate libro I .de Morbis sancitum sit, bilim, sanguine aliquanto rigidiorem esse, ct quo pactoparadoxon hoc, quod etiam Valent dictis aduersara uidetur, veritate ortiri pollit, ita dicendum est; inconstruum non esse, docilores, bilimrnam, modo rigidiorem sanguine,modo ca lidiorem ipso constituere; quando cr calidum, ct frigidum ,
quemadmodum inclum est, multis accipiantur modis ; atque idemmee, diuersis tamen rationibin, modo calidum, modo riglaum esse queat. Quippe si cauro innatι copia,unumquodque ιn corpore nostro c
53쪽
Idum dici deber sigidum vero, quod eo desint ι,
est, quum sanguis, innati, insitis caloris, minera sit, non absique ratione, Phuιuscemodi calore δε- nituta, stigidior sanguine censeri debebit. Ex a uersevero, si bilis calidissimos effectus contemplatiferimus , ut qua ardentissimas febres, atque acutos semper pariat morbos galem tenimonio 7. phoinrisenorum stetit. com. 3 α. Si generationem iesus; exsanguine nanque plus calfacto, atque ut ita dis rim exusto ortum nancissitur; singulas hvi emo-
quemadmodum etiam calx cinis, ct Ρῶ- menta animalium, ct inter excrementasti, quoniam fruore nimio exaruere, retitilum sebi continent alia quid caliditatis Aristotelis testimonio libro a. de Partib. animabum, a. ur calce . atque si eius pracipites, furioses motus; si alaici, ct anni tempora,
in quibus vis, non promio sanguine stigidiorem. quin longe calidiorem proculdubio fatebimur. Quocirca bilis ipsa , anguine calidior, ipse uero ct longestigidior dici poten. Frigissior itaque cum Hippocrate nobis pariter censenda erit, dum ipsam naturali calido destitutam; calidior vero cum cyaleno , Gm acri restriam, adscititio, adusto 19 calore, considerauerimus. Eodem modo, dum hoc loco, calidissimumsanguinem esse asseruit; persanguinem , uniuersamsuccorum congeriem,caudisma bile, plurimisi siritibus, ac natiuo calore restriam intellexisse crede dum est,qulum alioqui temperatus is exi Itat,quemadmodum insequentibus apertissime demo rabitur.
54쪽
BRASSICAM, acrimoniam quandam intehabere ad secesium, & simul boni esse succi scripsit in libro de Affectionibus ad calcem. Cuius oppositum tenendum esse uidetur, ipsamque nullo pacto boni esse succi credendum est, ab omnibus quippe doctoribus, atque a Caleno praecipue scriptum est, ipsam, inter
omnia olera, paucum pra lare nutrimentum , idque minime probum, sed graveolens capite de brassica libro a. de Alimentorum lacultatibus, atque adeo prauam esse arbitratus est, ut in hortis, uicinum etiam inficiat aerem Com. i. in 3. librum de Morbis uulgaribus com . Iq. super uerbis Hippocratis. Qui in Deaicis de cumbebat horto &c. Amplius & lib.I. de differ. febrium cap. q. ubi de his cibis egit, qui natura tua mali sunt, brassicam malum natura cI-bum esse affirmauit, his uerbis; Voco autem prauos cibos, quibus hoc ipsum est a natura insitum, sicuti allia, caepae, nasturtia, porroS , brassicas, o cyma, & urticas ,& quaecunq; alia agrestia dicuntur, ueluti quae apud nos lampsa
, BRASSICAM, acrimoniam quandam in se habere ad secessum, cum Hippocrate, sentit etιamsia leniss a. Aphor morum serit. com. I 8. Lm brassica, atque leguminum mordacci humores a rri debcre scrist, ab a aluadam elixantur ad aliam trani
55쪽
NIPPO C R A 'e I s. 'strans erentos; ipstrums acrimoniam, uentrem dei cere omnibus satis perspicuum est, a serente i omisHippocrate lib. a.de Diata φsam calefacere,aluum mouere, ac biliosa ducere, acrimoniam itaque dubio procul ipsas habere, dicendum est, atque propterea ct aluum mouere. Tons vero succi, dum inas esse scripsit Hippocrates, paradoxon est, neque eiusdem cum ipso sententia Galenus esse uoluit, quum libro a . de Alimentorum facultatibus , solam olerum, modicum prastare alimentum, id, minime probum ,sed graveolens fissus sit; malum quoque natura cibum esse a mans libro I. de differ. Urium capite δ. atque solam olerum, melancholicum sanguinem generare contendat libro 3. de locis asseritis, capite sexto.
Quinimmo 2 lib. 2. Prognosξιcorum com. I 39. porraceam bilem gignere uoluerit. Quibus liquido constat, ipsas, boni succi esse, nequaquam posse. Herum, quo iuuini Hippocratis tueamur dista, ita paradoxo huic respondere possumus, dicentre, brassicas, lices boni simpliciter succi non sint, optima tamen si co-ὶ Iura parentur, bonistriase succi euadere pose; δε-plici nanque cum constent substantia, crassori alte
ra , terrestris; altera vero tenuiori, acrii, qua in earum superscie continaur, in qua est graveolentia
illam, virusi ,sortitasunt, quibus, possunt in hortis
uiam vicinum inficere aerem. Haec inquam uirosa
ipsarum pars, si dum coquuntur, cum prima abj-riatur aqua, boni frsitan succi, js ese poterunt, qui denuo, ct magis cocitas in secunda aqua 1 as come-B 1 derint,
56쪽
derint,cum sam nocuum deposiverint virus. eluia,
boni ese succi, dicere ipsas possumus, hoc eIt dulcis,
quemadmodum dulcem ipsarum Fuccum appellauit Arist. 3.Froblematumsect. problemate I7.quarens cur brassica, fida crapulam, atque reJondidit, O quod siuccum dulcem, discutientemhobtins . VII. CA L ID V M omne, frigido moderato nutriri opinatus est, in libro de Natura foetus, circa ibri initia, in hunc modum scribens. Manifesta si quidem est ratiocinatio de spiritu; quod calidus cxistens in ligno, attrahit alterum frigidum, a quo nutritur, & a se ipso dimittit;
nam si non alterum, pro eo, quem a se dimit' tit, attraheret, non uolutaretur spiritus ras prodiens; omne enim calidum , frigido moderato nutritur. Quod etiam repetitum ab ipso est in libro de carnibus, accensae in lucerna flammae exemplo, a uento modo magis, modo minus motae, calidi alimentum, frigidum esse inquiens. Amplius & libro de Veteri medicina, non alia ratione probat, caliditatem, atque friditatem, facultatum omnium in nostro corpore existentium, minime potentes esse, nisi quia, quo tempore ipsa inter se permixta sinul fuerint , non laedunt; temperamentum etenim inquit & moderatio contingit frigido a calido, di uicissim calido a frigido; ubi uero seorsim utrunque secretum fuerit,tunc affligit. Atque
57쪽
haec eadem uidetur esse sententia Arist. 8.Phys. circa initia statim septimi capitis, ubi ita habet. Fieri nanque non potest, ut accretio sit, nisi alteratio antecedat; etenim id, quod incremeta suscipit,tum simili,tu dissimili crescit,co trari si nanque, contrari j nutrimen tu dicitur esse .ctiiod etia habuit lib. a. de Anima cap. q. tex. 3.& qq. in haec uerba scribens:dicamus igitur, quod existimatur quod nutrimetum est cotrariu contrario,& no omne c5trarium,omni co-trario, sed contraria, quae non tantum fiunt ab
inuicem, sed etia augetur; plura enim sitit ab inuice, sed non omnia augentur. uerbi gratia sanum ab infirmo; & inuenimus etiam, quod no Code modo sunt nutrimentum ad inuicem, sed aqua est nutrimentum igni; ignis autem non est nutrimentum aquae; in corporibus autem simplicibus, haec duo proprie existimantur , quod alterum est nutrimentum, & alterum nutribile &c.inferiori uero textu ita habet. Sed in hoc est locus dubitationis, quidam enim dictit,iquod simile nutritur per simile, & similiter
tiam augmentatur, & quidam e conuerso scili cet, quod contrarium nutritur per suum contrarium , simile enim non patitur a suo simili,& nutrimentum transmutatur,&digeritur,&
transmutatio in quolibet est ad dispositione oppositum,aut ad medium. Cuius oppositum dicendum uidetur; frigidum nanque, quum l
58쪽
lido sit contrarium,atque similia similibus con
seruentur; contraria uero se inuicem corrumpant, ac destruant; hac ratione, nullo pacto, calidum a frigido enutriri poterit. Ipse praeterea Hippocrates lib. 6. de Morbis uulgaribus Com. 3. textu 8. frigidum scripsit&auxiliari,& tollere, quaecunq; a calido sunt;quem locum Galenus explicans in commento, dixit, Hippocratem, id, sibi ipsi ad reminiscentiam scripsi Lse, etenim inquit frigidum, frigidis opitulatur affectibus, calidos autem morbos tollit; nam ab uno, tanquam exemplo, ad omnia contraria,traducere sermonem oportet. Clim itaque frigidum, calido aduersum sit, at frigidistantum opituletur affectibus,tollatq; quaecuq; ex calido sunt, calidum a frigido enutriri nequaquam poterit. Propossitio itaque si ita simpliciter intelligatur , usquequaque uera non uidebitur. v o D ualidum satis paradoxon apparet, ' cillime sic enodari potest. Nemini dubium est, calore naturaliter habente, animal sanum esse; infirmum autem, si secus contingat; Idcirco dum calidum , figido moderato enutriri asseruit; caloris , , atque stigoris , congruam debere esse inuicem mixturam ιnnuit; aliam nanque, alia si superer; a cianimal, assectusgenere ,superantis cause confirmi , .es necessarium, inflammationω nempe, erasipelata,erptici, ant acos, gneis omnes huiuscemodi a se-
59쪽
HIPPOCRATI s. 23 Aus tunc fiunt, dum uis calorissuperat, conuulsones e contrario, tetani, palpitationes, torporci, resolutiones, comitiatis , attoniti, frigiditatis uincestiis
siunt essestus; ideo neutrum, alterum superer διμ- num debet esse animal, si Mul commixtasint congrue . Mixtio autem, seu mixtura hac, calidi, fiamuli rigidi apertissime a Valeno declarata est libro a. de Facultatibus naturalibus, pulsationem a caliadosieri asserente, quod frigidi particeps est,uerba autem eius haec sunt. Ham calor insitus, ceu semper mobilis, neque intro, neque extra solumfertur sed alterum ipsius motum, alter semper excipit. Uerum c aulo poID ad superiora, exteriora 9 motionem , O quasi explicationem,quod natura calidubsit, experitur , intro autem, deorsum i fertur, hoc est ad proprium principium uiam init, quoniam frigidi aliquatenus particeps eis. Quod etiam uberius explicauit in libro de Falpitatione, tremore, rigore, O conuulsione ; ubi qui is rigor exponens, calidi naturalis esse affectionem scrinis, ac repentinam, uiolentamqb ipsius innati caloris fige lactionem ; atque
dehinc naturalem calorem, mixtum quid ex calido,
ac frigido esse asseruit, stigidii aliquid omnino in se
habore ; primas caliditatis ratione, sibimet motum prabere, eamq, csi agere debet9 necessariam 'si esse ; magnum autem usium, frigiditatem ei adiunge re: calor quippe sursum erri natus eIt, ac sibi simul alimenta deferre, nisi, frigus obstaret, summa poterus atque evanesceres s hunc igitur caloris motum,
60쪽
. impedit frigiditas, ne longius protensius pereat; leuitate nanque sua, atque imperu ad Aperna, corpora desereret, detinet uero illum frigiditas, ac impedit. vehementisi elationis impetum moratur.Sic itaque rursus , licu in calido uita consistat, nisiadesset caliditati renum, nimia sera, nimisIpraeceps corporum consumptio, ct per consequens uita breuis. Ma
ni o huius rei exemplo nobis sit in iratio, qua per
os, ct per omnem cutem animalia muntur, ex qua
duplicem capimm utilitatem; boratur nanque semper antiperistasim calidum innatum refigeratum, ut ne dissipatum intereat, ct maxime quum ex quabbet eausa adauctum est, atque nutritur, ct excitatur , ualidims redditur, quemadmodum ignis uentilatione accenditur. Fro cuius paradoxi declaratione, perpendenda sunt etiam aurea Aristotelis uerba, hoc idem apertissime indicantia in calce libelli de Spiratione, qua sic habent. Constat igitur I calor integer, atque inuictussit retinendus hoc autem necessarium est advita eruandam 9 oportere quandam, caloris in animalis origine sivi restigerationem dari, cuius quidem rei exemplum apte etiam ex i accipi potest,qua carbonibus eueniunt,quotiescunque ingruente cocatione lumen amittunt, s enim frn Io eos assidue abiectos habeas, quamprimum exti guuntur, contra vero, si agitentur, ct operculum crebro tum a gatur, tum detrahatur,diu ignescentu asseruantur; hoc itaque pacto calidum, frigido movirato enutriri poterat. Quare est e rictoecutr