장음표시 사용
61쪽
Problematum sect. problemate et . qua is unde ea, quod in caldar' exinente aere figido, homiano magis sudent , quam existente aere calido, quod ea de causa euenire dicebat, quia stigiaetas exterius
occursans calorem innatum roborat, qui corroboratus, corporis supersultatos omnα facile exprimit; quam rem cognoscentes fabri quoque in suis carbonibus accensis, ubi*rum ignitur, aquam a fergunt sigidam, moderate tamen, ut calor iste moderetur, O nutriatur. Quando autem dicitur sigidum ca-Ado aduersari, non de moderato ,sed de intenso stigido intelligendum est; qua re, ct accensa lucerna, pro exemplo huius recriteponitur in libello de Carnibus, cuius flamma a nimio quidem uento extinguitur, a moderaso vero furetur.
CAPITIs ex uulnere, quisquis moriturus est, in hyeme diutiori tempore uiuere, qua in aestate scripsit, quisquis alias ex uulnere moriturus est , quacunque capitis parte uulnus habeat, in libro de vulneribus capitis non longe a principio. Quod etia fortasse in libro de
Vlceribus innuere uoluit, dum inquit, plerisque ulceribus, tempus calidum, commodius esse frigido, exceptis his, quae in capite sunt ac uentre,magis uero aequinoctij tempus. Hoc communi omnium scribentium doctri. Irae, atque etiam experientiae aduersari uidetur; oblato nanque medicis, capitis uulnere, non modo
62쪽
CONTRADICTIONE smodo frigidiorem non exposcunt aerem, quin magis aestate etiam media, accensas prunas supra caput detinent, ne calida cerebri temperies corrumpatur; cerebrum quippe, maxime calidum est, atque calidum adeo, ut a Galeno, calidius etiam aere, quouis tempore credatur,
quemadmodum lib. 8. de usu partium in libri initio scriptum reliquit. Vbi aduersus Aristotelem, cerebrum propter cordis refrigeratio iacm factum non esse arguit, ac imuit, quouis enim tempore, cerebrum multo calidius aere inuenitur, siue ruptum alicuius caput, manibus curemus; siue etiam experiendi gratia, animali cuiuis, cranium exciderimus, deinde me
ningibus descissis tangere voluerimiis. adde etiam, quod nemo est, qui ignoret, nos id maxime agere, ut quam citissime ossa Eapitis Exei damus, ne cerebrum refrigeretur; quodque si refrigeretur; malorum id ultimum est, illi, cui fractum caput sit; atqui si aer, cerebro c lidior esset, haudquaquam ab eo refrigeraretur; nunc autem, etiam si aestas fuerit, facile refrigeratur, indigetq; etiam tum , foueri citissime ,
tanquam non solum id non sit frigidum, sed ne citra molestiam quidem, frigidae substantiae
occursum toleret. Quibus uerbis exprompta est medicorum ratio, &vsus, qui in curandis capitis uulneribus, ipso etiam testatis tempore
igne, accensisq; prunis uulnera fouent, at que
63쪽
que pellic eis pileis cooperienda curant. N s huiusce paradoxi ambiguitas, ex tempera- rura cerebri, enasci ortasse quibusdam credatur, da qua Galenus diuerso modo loquutus est, quandoq. π- enim , illud,stigidum esse temeratura asseruit, ubi ipsius carnem seorsum, or perse considerauit, quemadmodum in libris de Temperamentis; quandos vero calidi simum flatuit, uti libro 8 . de Uu partiu.
dum illud, venis , atque arterjs tenuis meningos, ita undique obuolutum perpendeo, ut nulla eius inueniri particula possit, qua illis careat; a quibus tantum nanciscitur calorem, ut a ere astatis etiam te,
pore calidius sit. Dicamus Hippocratem in proposito paradoxo,non hanc, uel illam cerebri temperiem considerasse,sed anni tantum constitutionem,in qua, putredo, ocim, velferius, in 'seo vulnerato cerebro prouenire queat. Qua re, ne mente concipiamus, diuinum Hippocratem, paradoxa nobis tradidisse, incoeptum ut perficiam munus, pro uiribim paradoxa diluens, ita Q ου verba interpretanda, atque
explicanda esse censeo, ut diutiori frtasse tempore, vivere dicat hyeme, qui capite vulneratisiunt,quam actate, duplici ratione; vel quia minor fit 0berno
tempore corporum resolutio; vel quia ocius anate, quam hyeme, cerebra,mem aromi constactarum, atquesanguinis ibi collecti corruptio adueniat. Quare doctores singuli, de curatione vulnerum factura rumi capitis agentci, ossisper orationem, longe citius aestate, quam femι, moliendam esse suadent,
64쪽
se bucasis nanque inquit, in diebus hemis oportest restudeas in ablatione ossis ante diem decimum quar tum , secundum omnem distositionem; ors est in diebus astatis, Ut properes remouere os , ante diem septimum, priu6quam corrumpatur, quod est sub Os , ct panniculo. Cui ct Hababas ad verbum subscripsit. Avicenna quoque vigesima q. tract. 3. capite ι . ossis perstrationem in astate, ultra septem die, tardari non debere asserebat, in hyeme ultra decem; σquo velociuu 'IIumsister, eo melius esse Uirmabat;
cuius verba hoc loco apponere non erit abs re,quae ita habent. Quapropter ut non essundatur pus ad interiora , oportu , ut extrahatur , uerit plaga capiris complera i aut incidatur, si non uerit complera ;ct non fiat occupatio in restauratione eius; c, oportet, ut non tarda ur illud in asiate ultraseptem dies, ct in heme ultra decem dies, ct quanto velocius ferit, tanto erit melius , ct longinquius ab hoc , maccidant nocumenta magna . Atque non εδrabeae modo, verum uiam Hippocrates, ibro de Capitis. vulneribus ossis perstrationem, non modo ultra deae
septem, sed ne ultra triduum quoque tardari debere restatus est, his verbis. Fostquam autem os scalpro. rastris inquidem ad perforationem tendere,ossis sauriatis videatur, perstrare oportu, ct citra perfra-.tionem, triduum non excedere; sed in hoc perstrare, tum alias, tum tempore calido, siab initio curatione Uceptris. ε
65쪽
CAPITIs in vulneribus, si febris superueniat, & tumor, atque inflammatio cirem fax ciem,non semper perforandum esse os; sed purgantis medicamenti usum, satis esse posse scripsit in libro de capitis vulneribus. Hoc est paradoxon, & contrarium communi chirurgorum praxi, qui, ubi indicia haec, capitis in uulneribus inspiciunt,membranaru inflammationem, sanguinisq; collectionem formidantes ad ossis capitis perforationem rupta omni mora deueniunt. U E R v M ea proficto Hippocratis dogma ; licunanque in capitis vulneribus'febris superueniat quandoque, ct tumor, oe circa 'ciem infammatio , non protinus tamen vulnus, ad internas capitis
partes penurasse assismandum est,m ct infamma ras meningo, collestumi sanguinem suspicemur , atque ad cranei perfrationem, necessario confugere debeamus; quandoquidem hac ipsa symptomata ,
ex procatartitica quoque,atque externa aliqua cau sa , in vulnere, ersatis leuι, circa caput , aliquando enasci possunt: ab ambiente Genim nos aere male curante medico,atque ab huiuscemodi alijs externis occasionibus, erasipelas plerunque aduenit, a
quo er stbris, ct tumor, ct circa faciem inflamma - rio suboriri solent, quae non propterea excidendum necessario, perstrandum, 'esse capitis os suadent; sed ad omne Fud rite aboluendum s sola purgantis pharmaci
66쪽
pharmari uis, satu esse, nobis quandoque poterit .
CARNEs:contusas, ac concisas, necessariopus fieri, atque consumi scripsit in libro de uulneribus capitis. Quod etiam in initio libri de Vlceribus ab eodem his uerbis repetitui est.Quod si qua caro ex telo contusa,& di sectat est, eam curare oportet, quo, quamcelerrime suppuretur, nam & minus inflammatur, & ne-: cesse est carnes contusas, ac disectas putrescere, ac pus fieri, & eliquari, atque consumi, &postea nouas carnes nasci. Cuius oppositum nos docet Chirurgorum experientia uulnera quaedam curantium per uiam primae intentionis, quae agglutinatione perficitur. Non om- nes itaque concisas carnes putrefacere licet. CARNES contusas, atque concisas, pus fieri verissimum ea, qua tamen contus admodum, at- que concisa sint; quoniam, qua non sunt adeo contusa, maleve affecta, possunt etiam absique earum putrefactione sanari ; contusiones quidem, med camentis diuersis qua ad contusa valeat; incisiones vero, prima ipsorum volnerum intentione, quae agglutina
iisne mi alias dictum est θ perficitur, quemadmodum etiam testat tu est Valenus in libro Artis medicinalis , ubi de curatione solutionis continuitatis iuparte carnosa egit, in hac verba scribens. Continuitatis autem solutionis curatio intentionem quidem habG unionem, qua in partibus quidem instrument tartys
67쪽
ta=θs impossibilis est, in similaribus vero non semper possibilis, at quandoque, sicut ι in camosis, lanitas, conglutinatione perficitur , nihil vero differt, neque si coalitum appellaueris. O a autem ratione , i a contusa caro suppuretur, docuit HApocrates libro I . de Morbis hιs verbis, Ss vero caro conuulsa uerit, aut contusa, sanguinem ex venis, sibi ies propinquis trahit,atque hic putresci ac siuppuratur. XI.
AE PB visui commodum esse scripsit lib.
a. de Diaeta, inquiens. Carpe visui commodum est, corpori uero malum, quia calidum ,& aestuosum cst, ac aluo secedit. Nescio qua ratione caepe, ut sui conferre possit, quum cibus natura malus sit, quemadmodum habemus a Galeno libro i. de Differ. febrium capite q. quo in loco declarans, qui nam cibi natura mali sint inter ipsos carpe recenset. Libro praeterea de Cibis boni, & mali succi, ubi de ole- raceis agit; de olerum radicibus, acrimoniam in se habentium loquutus, caepe , porros, & huiuscemodi, malum succum generare asseruit. Amplius lib. 1. de Alimentorum facultatibus capite de beta; carpe, inter cibos
connumerare minime dignatur, sed inter obsonia tantum, quae ciborum condimenta sunt, haud secus ac porrum, pulegium, thymum, Origanum, allium, & cardamum , atque acria omnia. Quod etiam paulo inferius capite de apio, aequapio,
68쪽
3, CONTRADI Ct Io NEsaequapio, sto, & smirnio affirmauit his uerbis: Sed omnia huiuscemodi statuet quis, ciborum esse obsonia, quemadmodum & caepe,allia,porra, & ampeloprassa, & ut in summa dicam, ovinia acria; huius autem generis est & ruta, i pus, origanum, feniculum, coriandrum&c. Quod si ea facultate praedita sunt caepe, ut acrimoniam habeant, prauosq; succos generent; quando praui etiam ab his, acresq; uapores procreari, atque ad caput oculosq; deferri necesse sit, quonam pacto oculis congrua esse
poterunt λ De quibus ita quoque Dioscorides capite proprio retulit; Capitis dolores facie inquit copiosus caeparum cibus; pauloque inferius subdidit,Faciunt in ualetudine, maiori copia in cibo sumpta, somni inexpugnabilem necessitatem , quam laethargum dicunt. Quibus uerbis innuit, caepe, ita capiti esse noxia, ut illud uaporibus repleant somnumque inducant inexpugnabilem. Qua re, quum tigraui humore, atque uapore cerebrum, caputq; laedant caepe, oculis ipsis nequaquam comoda esse poterunt. Amplius, quum in corpore nostro, dispar fortasse non sit ipsius caepe, atque alli, actio; allium autem auctore Hippocrate libro de Diaeta, oculis incommodum sit, uisumque hebetet, eodem pariter modo caepe visui non admodum conferre poterit.. CAEPE, visi prosem constrae credendum es. ' quemad-
69쪽
quemadmodum in libro de Ῥιata scriptum reliquis Hippocrates ; verum consultius sertasse erit, si ipsum occularabin remedi s admoueatur exterius ,
quam si interam per os assumptu uerit; comestum Genim cape, malum generare siuccum a Valeno perhibetur, in libello de tabis boni, ct mali succi; a quo prauo succo, laudabiles attolli uapores minimestos hunt, quin potivi improbi, acrog, oculos ipsos, vi- 1 iadentes; atque cum non admodum disfarfrtasse sit cape, atque iovi alii' antis; acres quippe uaporas, non dissimili valde qualitate utruquegenerat, Usum nanque cape, humore, ct vapore calido est tenui , ct lento; asilum vero, calidum quidem est, ct
acre, ac humoris aliquid continens ,sed lentum non es ; atque Hippocrates eodem loco, nec non secundobbro de Diata, album, oculis incommodum esse areatur, uisum heboare affirmans; idem, atque magis adhuc de cape credendum nobis est; clim prater caudos, acres, renu 11 uaporos, lentorem quoquo habeat, quo diutius oculis adharescens, i os adhuc magis torquere, ac laedere ρ6st; Qua re, 9 Moistoteleου ro. Problematum sedi. problemate 22. dum quaerit, cur imum caye, tam acriter mordere oculos post, nec aliud ex caeteris quamquam acre quid piam eiusmodi fiscere valeat, ueluti organin, nasturtium , ct huiusmodi, unde nomen a gracis κρομμυον impositum putant cinquit9 quas pupillam com
70쪽
3 CONTRADICTIONE Inoxium oculis esse, lacrymas L mouere; atque rationem redde's, inquit, Quia acrium genus discrimine euaraat numerosio, quo siua cuis vis consiluit; origanto nanque, catera b id genus , calida sunt leniter, ct sicca ; quod autem lacrymas mouet, mordax id esse debet, humidum, cr lentum; vero, elusemodi sane habet, ut quod Gr humore, estre sit calido, , or lento; itaque oculis admotum , eo quod vapor ei modi est, humori tenuis co- meat, lacrymas mouet, a limi editur,itidem transmissa respiratione facere potest. Mordere q'oque oculos caepe retulit sect. 3 I. Problemate 22 . quaerens cur Νmm oculos potius in Asia, ac iπquit. quia infirmissimisunt; infirmisima nanque omnia, qua
corporι anterserta sunt, occuluntur; indicium autem est, quod acetum, ct quodque acre, carnem non exteriorem , sed interiorem demordes; an quia laxiores. restriti meatibus sunt sconspectus etenim per quosdam meatus protruduntur,ct excidunt; itaque quod his mordacisimum ea, caeteris corporis partiabus obuium, siubire densiora non potest . sed perreptat , ct decidit a quo modo, Gr caepe, Gr quaecunque alia oculos mordent. Qua re dicendum pro o esses, neque per os assumta cape, neque αιam exteraim ocularibus collirtys indita si uerit, multo nobis com modo esse posse. Verum, quo diuini Hippocratis merem tueamur; atque eius dicta a veritate aliena non esse fateamur, dicamus oportet, ipsa, ct nitrius, O exterim, visus conferre aliquid posse; exteriim quidem a