장음표시 사용
711쪽
de vera yctorum Philosophia. 69
sophi contra pleraque Decemvirorum humilia, plebeja, &ridicula habebant, prae his, quae ipsi in scholis suis de Deo, de providentia, de summo hominis bono, de modestia,
temperantia, de morum honestate, de ossicio , maxime vero de vitandis vitiis , etiam illis, quae sub specie honesti
plurimis imponunt, disserebant. Animos eorum exulceraia Dat, quod Jurisconsultos, ad fastigia honorum evehi cernebant ; plurimum gratiae eos consequi apud consultores ;Iatissime eorum manare industriam ; atque ea tantum , quae in ipsis rerum obtinebant argumentis , ab iis tractari. Hi ne virus, quod in artem juris nil valiturum erat, in juris auctores summa iniquitate evomebant. Horatius, Stoicorum filius, neque Alpneno pepercit, neque Labeoni, nec Trebatio aut Galbae; quia ipse legum inuritus ' Persius Masuri rubricam arrodit, Arrianus Cassii priecepta sugillat,
etiam ubi id minime putes. ' Turpius Seneca, ut simulatos magistros suos tueatur, sub discipuli persena, acutas Iuruconsultoram, quas vocat, ineptias perstringit: eorumque responsa valere, scribit, eis ratio non reddatur. Alibi Jurisconsultos pallidos, graciles, vix animum habentes, e tenebris producit : alibi jurisdictionem insanis commisti criminatur. Majore insolentia alibi : Nos, ait, nos certe dicimus, Zenonem Chrysippum m M a egisse, quamsi duxissent exercitus,
. Horat lib. I. sat a. '. 46. & II1, st. 82. 13o. M II. Iat. I. st. . seqq. juncto Cicerone lib. V II .e p. I o. γ' aa. b. Persius fat. v. de Sabino: Excepro si quid Masuri rubrisa nota vit. Arrianus ad Epictetum lib. I v. c. 3. Hae sunt illine missae legoi hie edicta: horum ἐκυ rerem esse decet ', his parem, non masiarii, Cassi promtis. Memgius c. 43. 4 moeniι. & Bertrandus in vita M. ιixi, hos Jetos, tanquam praestantiores, nominari existimarunt: Lychia ma v II. Membr. ecl. 37. Persium ad Masurii librum de fimis resipe. xisse , contendit: At qui novit acutum illud Stoicorum ingenium, &odium adversus Sabinianos , is facile nobilaum faciet. Tantum in explicandis auctoribus relari , scire nationem l Vide etiam Galvanum de Ur. c. Disiti es by Corale
712쪽
Irδ ηt honores, leges tulissent, quas non uni rivirati ; sed toti
humano generi tulerunt. Alibi rursus quaerit: An ille praestat, qui inter peregrinos es' cives, aut urbanus Praetor ad nsibus Assessoris verba pronunciat o quam qui docer, quid sit pietas , quia patientia, quia fortitudo , quid mox ris contemtus, quid deorum intellectus. quantum bonum sit conscientia bona 8 ' Haec Seneca , tempore Neronis: sub Domitiano, togae Romanae gloria, Quintilianus, querebatur, Philosophos inseriora omnia prae ceptis suis ac litteris habere. Et plerique posteriores, cum irrisione audientium, militem gloriosum imitabantur, unde gloriae animatia dicti. φVcrum quia Ulpiani tempore, majus evaserat Iurisprudentiae lumen, ejusque cultores ad summos quosvis hon res adscendebam, ilia Philosophorum rumpetrantur. Quic.
uid enim a Graecis sapientibus de republica, de legibus,
e finibus bonorum lc malorum, ambitiosis disputationibus effusum erat, id nugis excussis, in artem suam trans tulerunt Iurisconsulti , ut quod antea fuerat otii levamen, nunc indies magis magisque converteretur in semen publicae utilitatis. Nihil fere egregium in scriptis Graecorum reis
periri poterat, quod non paucissimis illis juris praeceptis:
Honeste vivere: alterum non laedere: suum cuique tribu
Te, comprehensum esset. Philosophi praeceptorum suorum ratas sententias jactabant: dc Salus populi suprema lex erat' nostris : Ignaviam praetendentes audiri nolebant ; Jura vigilantibus scribi: civilem sapientiam, rem sanct issimam esse febant , minime pretio nummario dehonestandam. Tam
a Seneca lib. v x. de beris e. Dise. 9 . Ludo de morte Ciatidiclib. I t. de Benef. 33. de Otis Iapiens. c. 3 . de Tranquili. anim. c. 3.
Nerili. I. Obsc. I. . Quintil. lib. v. Ins. orat. e. XIa
e Sic Tertullian. de Anima c. I. Nedum Phi Ubus gloriae an mia, cui nec consolais .es i. iaria. sed potiara insultan . Hieronymus, in epilt. ad Theophilum Alex. Poilosophus gloriae animai, γ' popularis aura vile mancipium.. Disiligod by Corale
713쪽
de vera Ictorum Philosophia. 690
Tam pulcras autem doctrinas maxime ornabant facta iis conscntanea, dccorabat magnitudo animi, quae nihil ad ostentationem , omnia ad conscientiam referebat, recteque facti non ex populi sermone mercedem, sed ex facto petebat. Postem Auditores, adductis exemplis, & compara. tione initituta. ad liquidum perducere, plures Iurisconsultorum verae Philosopniae leges tum explevi si e , quam Graecae sapicntiae fictos auctores. Posi cm ostendere, horum alios Regum adulatores . alios scortorum amoribus . alios impudentiae addictos fuisse. Postum enumerare sectas corum inis numeras, otium perpetuum , & acerrimas de rebus nauci
lites ; Sed ohe i Jam satis est. Omne nimium inhonestum
est, dc gratiam perdunt natura rei apta . nisi modo maoque temperentur. Sufficit, non facile quenquam ex ithis, qui sapientiae studium habitu corporis olim praetulerunt, cum nis viris comparari posse, qui ingenium, laborem Ecfidem suam patriae promtam expositamque praebuerunt: qui ita justi, ita boni viri, ita periti , ac prudentes, ut natura, non disciplina consulti esse vidcantur.
Causa Α A. perorata est: Vos nunc judices surgite, si in consilium ite, veram , an simulatam Pnilosophiam assectarint Iurisconsulti, dc uter ordo propius pervenerit ad summum
. Iurisconsultorum vere philosophantium elogia te exempla dabit Cicero pro c. a T. es' Philin. IX. Valerius Max. lib. v I. e. q. citus lib. xv I. Annal. c. 7. Plinius lib. I. U. 22. Athenaeus hώ. v I. c. ar. Spartim. Carac. c. 8. De Philosophis oratorie Quintilianus declamat. 268. Di omnes in unum Philosophos contraham, non tamen inter eos consare potes , crar potissimum secta dijcenda nobis: νxibas praeceptis parendumst. Pugnant inter se, atque dissentiunt:. t ρerpetuam hanc per saecula fitem tralunt. - - - quibus credam ρ ρxibus araedam' quicquid probavero . plures negaturi sunt, nec quaecunque praecipiuntur , flare pessunι. - - quis Hus ipsorum virorum λ Militiaene
714쪽
humanae sapientiae culmen . Ut veterum consensu, sc Vestro judicio stabit Ulpiani honos, nec metuet sibi inposterum a calumniis eorum , qui vero fastu fictam ejus arrogantiam calcarunt. Nemo, opinor, Turnebe, tecum amisplius vitio vertet virorum principi, quod homines, gloriae
amore tumidos, ac ceteros prae se contemnentes, Unico V
cabulo notarit; nisi & Ρrophetas , Apostolos , ipsumque Servatorem nostrum Culpandos censeas, quod fucate piis, dc personam agentibus alienam restiterunt. V Paulus diserte monuit Colossenses, viderent, ne quis eos deciperet per inanem fallaciam, quae ex simulata Esienorum Philosophia,& praeceptis Pharis,orum. a Porticu petitis, tum oriebatur ' Hunc quoque si quid valetis Adriani assectae, confutare ; & falcem morosam in messem non vestram misisse poenitebit. Facessant nunc etiam , quotquot sunt artis nostrae osores, qui cum Eunapio Sophista, cum Zabarella dc Pi-colominco, in ridiculam sententiam cunt, Jurisprudentiam simplicem peritiam sine arte, sine ratione esse, quae Ρhil
. Dum te Plato activam, moralem de ..λιτε- Philosephiam veram appellati, vis. Io. Aristoteles lib. I. Ethic c. a. Cicero lib. xv. epis . . Dionysius Halicam. in judicio de Isocrate, Themistius in oratione, quam βασανισην vocant. notas, symbola & γνωρισματα posuit, quorum beneficio verum Philosophum ab adulterino discernere liceat. Quintialianus lib. II. Inst. Orat. C. i. mrum rivilem VEREQUE sapientem, vocat , se non orisses disputationibus. sed adminissrationi reip. δε- doria, a qua longissime issi. qui Philosophi voeantur , reeesserant. Lactantius lib. Di. de Falsa sap. c. I 6. Sapientia, inquit, nisi in aliquo actia fuerit, quo vim suam exerceat. inanir=falsa es ; recte ae Ilius civiles et iros, qui remp. gubernem , Τπε urbe3 , Nur novas esse situant, aut eοUitutay s artate tueantur qui salutem. Γων tatemque citium vel honis legibus, vet salubribus miliis, etet judieiis gravibus eonservent; Philogophiae doctoribus praefert.
e Coloss. it. 8 Hasmoneorum decreriam erat: malediisur fit, qui Meet Ilium suum Philosophiam Graecam. Diuili oti by Corale
715쪽
de vera norum Philosof hia. 7or
sophiae nomen haud m creatur. Valeant barbari juris Doctores . dc ad Anticyras navigent , qui cum Ferrariensi illo non Philosopho . sest ασοῖω, rancidam illam naeniam crepant: PhilWophiam ad jus inendum, magis obesse , cluam ρεο-
. Nos vero, Auditores, per omnem vitam philosophemur, senes. juvenes ; nulla aetas sapientiae immatura clh. Liteorpori medicina, sic illa menti fanandae inservit. Plato beatam praedicavit rempublicam, cujus rectores philoso- harentur. Nunquam adeo barbaries inter nos conva- escat, nunquam sic contra virtutes di prudentiam civilem conjuretur, ut non verae Philosophiae nomen venerabile & Ω-crum maneat; quod tunc fiet, quando ejus studium porro tranquille tractabitur . nec de rebus aut dissicillimis, aut non necessariis argutissimae disputationes habebuntur. In primis autem aeternam illam & verissimam sapientiam quaeramus, prae qua omnia lusus, & omnia pulvis, dc omnia nihil sent. Meum est consilium, illa inquit, Ec aequitas: mea est prudentia, mea fortitudo: per me Reges regnant, de legum conditores justa decernunti . Nunc tandem ad Uos mea se convertit oratio, carissimi Commilitones, qui Iurisnrudentiae fidem dedistis. Vos, inquam, ad veram, non simulatam juris naturalis Philoso. rhiam invito; sine qua studium vestrum multorum cam orum onus crit, Sisyphi saxum ingens, quod magno lab re advolutum relabetur. Quae enim, per Deum immor talem l vestra esse porcst juris sciomia, nisi ad aequitatem naturalem revocetur ξ Unde autem verae aequitatis regulas petetis, nisi ab arte aeterna aequi dc boni λ Natura optima humani
generis magistra est, illa semina justi pectoribus Vestris insevit, quae si negligantur. urenda filix , stupor & ruditas iis innascetur. Cavete Vobis ab ignaviae patronas, qui, pernicioso in publicum exemplo, jus illud naturae, tanquam cerebrinum lc nugatorium damnant, atque cum Epicureis, Omnes meliores litteras, etiam hanc nobilissimam fugere ju- , bent
716쪽
bent disciplinam , quo ignorantiae suae velificentur. ' Aliter longe veteris aevi sapientes, qui disciplinis suis hoc maxime
argumento, quod naturam sequerentur, fidem adstruxerunt.
Prisci Iurisconsulti non semel hoc ipsum professi sunt: Iussitum naturam sequi ; siinplieitatem legibus amicam esse; inde vim vi repellere licere ; neminem cum alterius detriis mento locupletari debere, aliaque id genus infinita deri- .varunt. Profecto ratio naturalis a Iuris Civilis corpore si divellatur, putridum sine anima iupererit cadaver , monstrum ingens . cui lumen ademtum est. Haerebitis ubivis, si aequum ab iniquo separandum, si licitum ab illicito disicernendum erit: deerunt Vobis regulae bonae interpretatio
nis ; summum jus lamma injuria fiet; & praetextu juris
scientiae hominum vita & fortunae insidiis exponentur. Nolim autem existimetis, me, dum juris naturalis pra stantiam laudo, detrahere aliquid velle juri Romano, cujus aestimationem dc cultum non nisi cum vita deponam.
Ipse indies, juxta cum aliis Clarissimis Collegis meis , ad
quatuor Institutionum libros viam Vobis aperiam : nec lolles tantum, sed dc earum occasionem, ortum, progressum, durationem, ex historiarum monumentis exponam. Uerum quemadmodum illi, qui aedificia exstruunt, non necessitatem modo & utilitatem, sed pulchritudinem quoque ante oculos sibi proponunt; sic ec sobriae criticae atque amoenitatibus erit pocus e ut tamen semper memores simus moniti Grotiani, ne cultu . verborum nudo ipsam ejus sapientiae vim infringamus. Omnino animus vester, vesut vomere, ia magis. De his, aliisque non veris, sed simulatis artis nostrae alumnis, dicam alio tempore, ne quis illud Catulli objiciat: sed non vitismus manticae qand tu tergo est.b Grotius lib. v. Histor. ad A. is 6. Civile βωdiam Doctorem hac linis Hugonem Douellum, qui, connaui , Duarent vestigiis inhae
rens, lexum disciplinam in ordinem artisque modum compoquit, reciasu quae superioris aevi feenra nimium imperiria turbaras : non tamen Atrecentiari inertrae accederes, qua nudo veνborum cuisu ν am ejus
717쪽
magis proscindendus erat studiis humanitatis, ac prorogato tempore studiorum . in collegiis Philosophiae rationalis, dc
moralis, ad sementem praeparandus, antequam ad Iurisprudentiae sacra accederetis. Illa ansas praebent, quibus reconditos Iurisconsultorum sensus tenemus , illa scalas habent, quibus ad verae eruditionis, prudentiae atque honorum culis
men ascenditur. Simulatio & quicquid perstrinximus vitiorum , priscis gentilium Philosophis, non Philosophiae imputanda sunt. Cicero hanc mentis sanitatem appellavit, dc maximum munus, quod generi humano datum est. Ut tertia Iuris Canonici disciplina cum jure Naturali dc Civili conjungatur, non modo Iuris utriusque, ad quem tantopere adspiratis, & pars magna festinatis, titulus, sed& studii illius dignitas oc utilitas vos commonere debebant. Insignem quippe usum jus illud habeat oportet, quod ex Sacra Scriptura , ex Canonibus Ecclesiae nascentis, ex sen- , tentiis Patrum doctissimis est collectum ; quod aequitatem& pietatem spirat ubivis, conscientiis medetur, tricas spe nil, dc centum denique annis citius, quam jus Romanum, ubivis terrarum est receptum. Marcus Cato Sergium Gal-ham olim accusasse fertur, quod ius Pontificium discere nollet: sed hodie multis accusatoribus opus foret. Non vos deterreat superstitio & fastus Pontificis Vaticani, cui dudum valediximus. Ueram Iuris Canonici scientiam a simulata separabo, scorias ab auro; & sic jucundum erit vidisse, quious artibus Canones destruxerint statum Laico. rum, ut ad suum molendinum omnia referrentur. Evolis
vite domi, sodes, Bochelmanni Disserentias juris Civilis &Canonici, suas explicaturus sum: ' is ubivis jus Canoniis cum , quoties vere a jure civili differt, moribus receptum esse docebit. Mores nostri, generaliter infit, magis canones V v v v δε-
. Quid de nimio ejus disserentiarum studio habendum sit, quarumae pars quidem dimidia est vera. ostendam, Deo dante, in Dissima- me, de Spuriis ruris Cis. ω can. iusserentiis, volumine secundo, Diuitigoo by Cooste
718쪽
sequuntur, quam leges civius in multis, ut patet ex deeisionibus Curiarum fisillaniae, Zelandiae , messeisae ecc. Et hujus tamen juris prorsus imperiti creantur Doestores: O tem. pora lo morest Quid ergo superest Commilitones, cur dubitetis, quin ad harum scientiarum , tam utilium , tam pulchrarum , cognitionem adipiscendam , omnis diligentia adhibenda, omnis labor perferendus sit. Pro sita habetis tot ac tam illustria ad imitandum exempla ; fulti estis adminiculis , ad tantam rem necessariis. Agite ergo. & vosmetipsos sic eruditos ostendite , ut spes Vos pulcherrima foveat, toto legitimo studio absoluto, rempublicam Irasse, in partibus ejus Vobis credendis, recte gubernari. Ad te autem, Deus Optime Maxime, qui aeterna Sapientia es, exordium dc finis nostrarum actionum, ad te, anteis quam finiamus, supplices devolvimur. Tuere hanc Urbem, hospitium Ecclesiae tuae: serva ejus Rectores, patriae suae. Patres: prospera docentium & discentium in hac Academia
conatus: sussce nobis vires tanto muneri necessarias: da
animum ossicii memorem, & cupidum veritatis. O SOL JUSTITIAE illustra nos, di unicum vitae atque laboris scopum, nominis tui gloriam, Ecclesiae commodum . Reipublicae incrementum nobis largire. -
719쪽
Admonitio fiastium. HI Advocati Ecclesiarum praeistarunt Episcopos. UAdvoratia Ecclesiae Rom. I. 77Αdvocatorum dolus bonus. 339. &malus. sso AEgyptiorum odia ex diversis sacras.
stum. 3 7 aEtas i iunis varia apud gentes. Assectare vox Philo2phica Ulpia no adserta. 6 'Alphenus Varus an Epicureus. 683Altitudo aedificiorum Romae. 4OSAltius tollendi servitus de non tollendi explicam. o8 Amissio servitutis per non uliunquomodo contingat. 4O3 Ampulla Martini seruiit ungendo Henrico IV. 373ὰ Nullae Remensis forma exnummo 36υ orieo coelestis primum explLCatur. 364. dein rejicitur. 366. scriptores de ea in utramque partem. 363. 363. prudentiores Galli, inter argumenta praerogativae, eamὸ Praetermiserunt. 38a
gi uatio circa nuptias con2brino
Archiepistopi Pontis res Maximidi Papae dicti. 7
Aristotelis sartuna apud Rom. 8a Assecuratio Romanis ignota. in Augustus Imp. a Stoicis imbutus. 7IAuriflamma Francorum Clodoveo e coelo von est mim, sed Dionysii vexillum iuit. Avulsiones terrarum mirabiles. 3aε
maeultis insigne ConsulumGerma- D nicoriam. 69 . praefertur Gnsulibus Coloniensibus. 692 Batavorum virtus.46 . Reges. 4ta oppidum , an Noviomagum. L66.
tuum nomina. 479. triens saeculi
unde petitus. 63 Batilius Duumvirorum. Urivariae Duum jus circa sacra. 63ΓBelli tricennalis miseria. - seqq. Bellorum pro religione Miserum antiqua exempla. 'Euellium municipale. 4 4.e V v v v a
720쪽
assecuratione & nautico laenore. Blanditiae an obsint testamentis. 48 Burgi magistrorum nomen in Germania quando exortum. 484. apud. Trasectinos, Leidenses, Groni h-ganOS. 488 Burgus, Burgenses. 48s
Caesaris titulus inter principes Imperatoriae Majestatis notas. jus Stoicus. Calamitas de tempestas calami
Campani Consules. q*9 Carinales quando electionem Pa. parum sibi adscripserint. unde
nomen Qrtiti. as. eorum numerus,
dignitas , habitus, tituli. - j jurandum. MCarolus m. Advocatus Petri. moderate jure suo in sedem Rom. est usus. Patricius Rom. quando factus .i jus habuit in Romam. 13. Imperator salutatus.. non mitinuita titulo Patriciatus. 17. hastam Regum in sceptrum Convertit. 37 Carthagine Consules , Dictatores. 4 9. Sinetes. Asocios quid sit. goa. habet species innumeras. 3 3. non existit inopes ribus provicae naturae. goo. divi ditur in solitum. 3r I. ὼsolitum. gia. instilentissimum. 3I 3. cautio nes circa ejus praestationem. 337
Naturali nemo tenetur, neque R mano. ga I. nec magis in contractibus stricti juris, quam bonae
fidei. gag. quatuor species exci- iuntur. 324. debet solitum & in-olitum, qui Casum recepit. 333. non vero inistentissimum. 333. V id. Praestatio. Cato Censorius cur Philosophos Roma dimittendos statuit. s69. Uticensis vero eos etiam in castra secum deduxit. Cautiones Ictorum degeneres. 33 Censor municipalis. 447 Cespititium tribunal. 3q7Σειροτονια Atheniensium. 18. dedit occasionem electioni per inspirationem. MChristiani per vitam, caput de s lutem Principum, non per genium eorum jurarunt. 2 6 chris iam mus dicitur Rex Fra
Corum. 38o. ex quo tempore. 38 I. non ob ampullam Remensem. 38a Christianorum mutua odia a gent Iibus olim notata. 64s Civitas Batavorum, AEd rum,
Gavium missio de vexilli S. Petri quid significet. s
Clodoveus, Rex Francorum, in baptismo chrismate unctus. 6t emtio uxorum apud Germanos.
442. habuerunt Senatum. 444. Cives illarum civibus Rom. adaequa ri. 446. Magistratus suos vocarunt Praetores, Censbres, Dictatores.