Ioan. Thomae Freigii I.V.D. Paedagogus. Hoc est, libellus ostendens qua ratione prima artium initia pueris quàm facillimè tradi possint

161쪽

32 DE P O E T I e A. scilicet uel m uel uoculis aliqua eliditur in fine dictionis, a sequens incipit a uocali, ut Multum ille a terris iactatus oe alto. Mult' ili' Ο terris iaci tus er alio.

Hinc carmen vulgatum.

Quot sunt genera Metrorum

Duo: Simplex o Compositum. Quid est Simplex Metrum .

od constat duobus tantvim pedibus, ut Adonicvra nctante dactylo o spondaeo, ut

Terruit urbem. Quid est Compositum t

Od e pluribus quam duobus pedibus constat: vi ma

xumetrum a Pentametrum. Quid est Hexametrum

ini od constat scx pedibus, sed ita ut qui ito loco dulcia um,sexto spondaeum habeat.

Qirid est Pentametrum

inod constat qums pedibus: sed ita ut m tertio locofulabam suspendat cum fine coniungenda, in quarto a quinato dactylum habeat.

retia i ponat

q*a frendent l

162쪽

DE LOGICA.

TYPUS LOGICAE.

fectus 1. Sublatium 3. Adiunctum 6. Dissentanea ius Loci sunt Comparata s.

decem. Nomen T.

Distributio 8. Definitio s. Aesimonium I .. Inuotio circa Ar

Simplex. Copositum η

Methodo.

163쪽

DE LOGIC A. Quid est Logica

ri ben. disserendi.

Quot sunt partes Logi eae Duae : uentio oe iudicium. Quid est Inuentio pars Logicae de inueniendis argumentis. Quid est Argumentumὶ

od ad aliquia arguendum affectum est.

Quot sunt Argumentorum loci seu Categoriae

Decem Causa. fectus. biectum Adiuinu J issentanea, Comparatu, Nomen, Distributio, Domitio, Testis

imonium.

Quid est Causa Cuius ui res est.

Quot sunt Causae

matuor: Essciens,Materia, Forma, Finis. Vt Calcet efficiens est sutor: materia corium, funiculus, pix: forma qua videmus uel longo uel breui obstragulo: finis ut sit munimentu pedil. Sic vestis causa enicies elisartor: materia esst pannus: forma quam videmus,uel longa ut palla, uel breuit

ut tunica: finis est ut tegat corpus. Quid est Effectum od e Causis existit. Vt Sutoris essectasunt calceos,perones,screas,crepidas facere. Sartoris essecta sunt 1acere thoraces, foem cruralia, tibialia Memoralia,tunicas palliainses uiriles et muliebres. Quid est Subiectum t

164쪽

DE L O g I C A. multa de uentis,de tauris narrat arator. Enumerat miles uulnera,pastor oves.

Huc etiam pertinet locus ut canibari subiectum est mensa,autuas frigidarium.

Quid est Adiunctum

Cui aliquidsubhcitur. Vt canthari adiunclis est assa sutoris adiunctum est claudum esse. Martialis in zoitu te. xiat ex physiognomia- Crste ruber niger ore preuis pede umine Iustus, O Rem magnam praelias, Zoile, b bonus eri

Hac etiam pertinet Tempus. Quid est Dissentaneum

Quaenam lunt diuersa

Vbi intelliguntur haec uerba,Non hoc,sed illud. .ana

pari amen. Ouidius.

Nec leuis ingenuas petius coluisse per artes Cura su oe linguas edidicisse duas. Nonformosus erat,sed erat facundus Vlasset:

Et tamen aequoreas tor' amore Dear. Quae nam sunt opposita

iniae ei em attribui non possunt: eorum sunt quatuor Drcies. Relata,Aduersa, Contradicentia, Priuantia.

Quaenam sunt Relata t

morum alterrum consstat e mutua assectione ulterius:

ut pater filiam habet, o liui qui patrem.

165쪽

330 DE LOGICA. Ouidius. V Aa iacet pietas,non hospes ab hospite tutus Non socer a genero, fratrum quos gratia rara si

Imminet exitio uir coniugis,illa mariti: iurida terribiles miscent aconita trouercae Elius ante diem patrio An quirit in annos. Quaenam sunt Aduersa tinae later se uelut e regione perpetuo aduirsantur: ut albor o nigrosicalidum a frigidum sirtus a uitium,pax O bellum. Vt, Virgilius. Nulla salus bello,pacem te poscimus omnes.

aenam sunt Contradicentia Sunt duo contraria, quorum alterum ait,alterum negat.

Vt iustiis non iusius. Nomo non homo ,sumebat lapidem goisi sthm,oepercutiebat auem non auem, Sedentem susper arbore non arbore. Q aenani sunt Privantia

Sunt habitus a priuatio. Vt ebrius o sobrius: Martiaι Ebrius ei,nec en an faceres bae sobrivis unquam. Sic pauper a diues sunt priuantia. Martialis: Semper eris pauper, si pauper es Acmγliane: Dantur opes nullis nune nis diuitibus. Ouidius. In precio precium nunc e si,dat census honores: Census amicitias,pauper ubi, iacet.

Quaenam sunt Comparata

Quae inter se comparantur: sunis uel paria vel impavria, similia uel dissimilia.

Quaenam sunt Patia

aequare,

166쪽

' D E LOGICA. r var tanto, quanto, non magis, non minus. Ouid Non minor est uirtus,quam quaerere,parta tueri, sui inest illi hic erit artis opus. Iuvenalis: Omne animi uitiim tanto conspeclius in friCrimen babet,quanto maior qui peccat habetur.

Quaena in sunt Imparia

iniarum quantitas non est eadem: o sunt uel maiora, uel minora.

Qi aenam sunt notae maiorum

Nonflumded etiam: cum tumi malo hoc quam illud: Virgilius. O pasigrauiora: dabit Deus bis quos finem.

Quaenam sunt notae minorum

Non solum, sed ne, item negatio parisin: Iuuenalis. Rari quippe boni, numero uix sunt totidem quolnebarum portae,uel diuitis ostia Nili.

. Quaenam sunt similia ri morum est eadem qualitas.

Quottuplex est similitudo

Duplex: Breuis ex Explicata per prota in o apodo m.

Quaena in sunt notae breuis similitudinis

Similis, talis,qualis dem, Mira, more,cllar, ta q*a, scuti. Ouidius: Tempora labuntur more fluentis aquae. Idem: . Scilicet ut fulvum spectatur in ignibus aurum, Tempore fic duro est inspicienda fides.

Quaenam sunt dissimilia liniorum non ηι eadem qualitas. 1 Quaenam sunt eorum notae

167쪽

Quomodo uocatur redditio dissim litudinis

Antapodo is,id est, disimilis redditio. Virgilii Tityre tu patulae recubans sub tetmines gi,

luestrem tenui Musam meditaris auina: Nos patriae fines cst dulcia liniuimus arua, Nos patriam figimus.

Quid eo in praehendit Nomen Coniugata v Notationem. .aenam sunt Coniugata

Sunt nomina ab eodem principio uarie deducta,ut iustutia, iustus, iuste. Homo sum: humani a me nihil alii num

puto, ouidius. Aurea sunt uere nunc secula, plurimus auro

Vanu bonos, auro conciliatur amor. 'Quid est Notatio '

Est nominis interpretatio. Vt homo ab humo , Tuturpia parum lucet Ludus quia totaissime a lusu. Aprilii ab

aperienso. Ouidius: Nam quia ver aperit tunc omnia,densas redit Erigoris aspcritus, foetas terra patet: Aprilem memorunt ab apcrio tempore diesum. Quid est Distributio Est distinclio totius in partes. Totum est quod continet partes. Pars est,quae continetur a toto. unde Induclio dicitur. Quid est Inductio

m colleAio partium ad constituendu totum. Vt est si se dimini sunt pariticiis icdum. litur domus. 'Quid

168쪽

diui o quae fit in duo, a bifariam 'μνώ secor

unde τεμκsectio. Quot sunt species Distributionis 3 , Duae: Partitio o Diuisio. Quid est Partitio 3 .

Est integri in sua membra distributio. Sic domus distri,

Iuttur infundamentum,parietes,teti . Homo in corpuli animam. Quid est Diuisio

Esi generis in species distributio. Sic uirtus distribuitur se Prudentium, Iustitiam, Fortitudinem, Temperantiam. Et buc pertinent. Exempla specialia: ut in bae Induictione Persit. Mille hominum species ex rerum discolor usus, Velle suum cuidp est,nec uoto nici:ur lino. Nercibus hic Italis mutat sub sole recensi Rugos m piper a pallentis grana cumini. Hic Satur irriguo mauult turgescere somno, Hic campo indu et,hunc alea decoquit -- Quid est Definitio

m ratio quae explicat quid res sit.

Quottuplex estr

Duplex: Persecla o Imperfecta λQuid est Perfecta definitio

Est definitio constans e solis causis essentiam constituentibus: ut genere o forma: m homo est animal rationale. Grammatica est ars bene loquendi. metorica bene dicendi. Logica bene disserendi. Arithmetica bene numerandi. Geometria bene metiendi.Musica bone canendi.

169쪽

Quid est Imperfecta definitio 3. Eli definitio ex aliis etiam argumentis rem definient.

Vt homo est animal mortale,capax disciplinae. Ouid. . Stulte quid est somnus gelidae nisi mortis imago Longa quiescendi tempora fata dabunt.

Quoitu plex est Testimonium

Duplex: Diuinum, ut e sacris literisseu utros testimento,s Ha anum. Quamam sunt sub humano testimonio

Primo lex scripta est non scripta . Deinde sententiae itilusires,ut prouerbia ex diciasapientum. ut pares cum pariabui facillime congregantur. IVosce teipsum,γνωθι cm M'ro . Ne quid nimis, αγον. Sponde, noxa praesto, Indosi παρὰ ' ἄτο. Item buc pertinent sententiae philosephorum. oratorum, poetarrum, ut Virgilij. Di sitie Iustitium moniti ne temnite Diuor.

Iuvenalis. Dat ueniam corvis,uexat censura columbas. DE IUDICIO. Quid est Iudicium

Est pars rogicae de disponendis argumentis.

Quot sunt partes Iudicii Tres: Enunciatum,Syllogismus,Methodus. Quid est Enunciatum

Esi distositio qua argumentum de argwmento enuntiatur ut Dialectica di ars. Homo est animal. Sutor est artifex.

Quottuplex est Enunciatum

Duplex: Simplex π Compositum. Quid est Simplex tmod uerbi uinculo continetur. Itas affirmato uel ne, Pto

170쪽

DE LOGICA. 34 rgato uerbo, brmatur, uel negatur : Vt ignis urit, ignis scalidusi ignis non est aqua. Quid est Compositum γ od coniunctionis uinculo continetur. Ita coni Eione Ubrmata uel negata formatur uel negatur. Qupitur lex est Compositum madruplex : Copulatum , Conneam , Discretum, Di unctum. Quid est Copulatum Cuius coniunctio est copulativa. Vt Horat. . Et genus O formam regina pecunia donat. . Ouidius. τὰrru falutiferas herbas eadems nocentes Nutrit,a urticae proxima saepe rosa est. Idem. Nox π Amor, vi nim s nihil moderabile suadenti Illa pudore uacat, Liber Amors metu. Quid est Connexum 3 Cuius Coniunctio est Connexiva,M: ut Martia Frangere fi metui rangis crystallina: peccant Securae nimiis .follicitae, manus.

Morus.

ri tuus ad Solem statuatur nasus hianti iore ene ostendas dentibus bora quota est. 'Quid est Discretum

Cuius coniunctio est Discretitia. Ouid. ' amuis est igitur meritis indebita nostris, Si ma tamen spes est in bonitate Dei. Qui ii est Disiunctum Cuius coniunctio est di unctiva:Vt aut dies est aut nox. aut pluitiqui claro nunc Iupiter athere su et.

. Quid