장음표시 사용
11쪽
bus illis;in quibus ob solutionis tempus dilatu plus itisto pretidi rigido,&summo accipitur: aut ob anticipatam solutionem datur minus ivlio pro Ilo pio&innm c. consuluitric. in ciuitate . de viata & cap. ad nostram. de emption. Exemplum primi; vendo tibi domum cuius iustum pretium summum,& rigorosum runt centum, de quia do tibi unum annum ad solutionem eorum faciendam, vendo tibi eam centum δε decem: in hoc casu ut mutuum palliatum contrahitur; ita & usura palliata inuenitur. per. . inde enim est, ac si mihi mutuo dares centum aureos numeratos , quos rursum tibi ad annum crederem;ut eo transacto centum,& decem redde res. Exemplum secundi, conduco, vel emo a te fructus, aut prouentus tui
beneficij; aut primigenij,aut alicuius oppidi, pagi, aut alicuius domini,
cuius iustum pretium, pium, & infimum sunt mille aurei: & ob anticipiatam solutionem anni unius conduco, vel emo non ingentis; perinde enim est,ac si ante annum mutuarem scio. ut in fine illius redderes nulle. Non autem otiose in exemplo primi verbis illis, iusto pretio, addidimus verbilinfimum, oe pium;. quia licut etiam diximus in Manua. conL c. t 7.num. 228. &c. a 3.nu.79. dare minus pretio iusso, summo,& rigoroso ob misticipatam solutionem, non est usura,nec peccatum, modo detur iustum. medium, vel infimum, siue pium: neque accipere plus iusto pretio intamo, siue pio,veb medio propier dilatam solutionem: modo non accipi tur plus summo siue rigorolo. s Proculus rei clariori intelligentia memorandum est id,quod etiam posuimus in praefato Manualia. 2 3 .nu. cum primis dicat Scot. in .di. 1 F q. t. pretium nempe iussum non consistere in indivisibili,immo habe re latitudinem ius extremu inferius appellatur pium ,& superius rig tosum & quod inter illa duo interiacet medium, vel moderatum . verbi grati unius vinς panni iustum pretium dicentur decem Lalij,vno plus A
minus. ua quod undecim erunt rigorosum,noue plumsi decem,& quodlibet aliud intcriacens medium vel moderatum.PD fatorum quatuor n . tab. summa inseritur pr.efato Manual .c. I pinu. 2 Q
S V M M A RI U 6. notabil. V v quid, cum sua definitione exacta.
Peccatum Uura quid. Usura non en lucri spirituale, rat quasi irituale amicilia,
1 o caroli Molinat erroris primus proditor ubi fuit auctor I t. ra Usura reaur,oementalιs, cur ita dicamur. . Sime Disiligod by Corale
12쪽
et g sImonia mentius a restitutioneminim obligat. s A b . 1 3 Peccatum mentale usura,vt dfere ais Hura mentali. 24 usura nunc magis, quam Nnquam antea Perbis execrata. νι νero magis quam Nnquam opero exerceatur palliata.
OVINT o notoxx mente huius cap quod aliud est usura;aliud peta
carum usurae. Peccatum enim usurae est ipse appetitus, vel acceptio lucri illiciti ex mutuo, siue propositum accipiendi illud quod in hac ma teriaint praedictum est, appellatur usura. usura vero est ipsum lucrum ilibcitum, quod appetitur, vel accipitur. Et quavis a multis diuersis modis, liuxta pr.efatam significationem definiatur: apertius tamen, & accomm datius verbis huius cap. 8c aliorum multorum huius caussae.&quaestio nis 1.r AE c. qiaonaim .c. in hoc. c. quid dicari Levi. cauc & c. consul.
uit. de aliorum de usuris,& glollarum, & DD, tam Theologorum, quaret Canoni starum Goffredi, Host. &aliorum in summis, di in lib. 4. sentem dist. is.&in rubricis de usuris definiri potest sic. ura est lucrum pecunia Mimabile suapte natura, principaster urimutui veri, vel patriari quaesitum et speratum. Dixi, lucrum, pro genere
Dixi pecunia animabilesuapte natura,ad differentiam lucri non aestit in bilis suapte natura pecunia, iam ad includendum beneficium Ecclesiasti. cum, quod licet non sit iure aestimabile, est tamen sua natura tale ut mox dicetur: tum ad excludedam lucrum rei spiritualis meriti,& gratia quod mutuans in statu gratia quandon quomodo,& cur oportet,quetrie apud Deum; iuxta illud Ples. Beatus vir, qui miseretur commodat, siue m tuat. Et illud Euangeli, Ma th. IV. Centuplum accipietis, sta quod pro. prie non est usurari icet aliquando metaphoricos, sic dicatur, Luc. I 9.ut ait S. Tl m. recep. in L. a. quaest. 78. arccu. Iu ad primum . Quale est secundo omne lucrum quasi spirituale, vel smile spirituali, virtutis,&amicitiae; quod mituando quaeritur: & non est usura; quia suapte natura non est pecunia aestimabile; licet multi pluris aestiment amicitiam quam mutuando quaerunt; quam pecuniam, quam ab usurario quaererent, propter similis pecuniae mutuum. Dixi, vi mutu ad disserentiam eius,quod ratione veri interesse lucri cessantis,uel damni emergentis accipitur; quia illud non est usura, iuxta glo. sing. & recep. in cap. conquaestus . de Usuri facit cap. adi c. salubriter.de usuris. Dixi eri,ueI palliariod includedum Licrumcluod de mutuo palliato quaerituro Sexto noto ex illis verbis: in hoc improbandue,quδd luctum usurae est
illicitum ,&eius appetitus suo genere peccatum mortale: adeo ut contrarium allerere sit haeresis .esem. I. de usuris.& vetitum non lumi
re humano; sed etiam naturali , & diuino veteris, &noui testamentio
Tum quia id sensit Conci Lateranense in c. quia in omnibus, de sur. M
13쪽
Alexand. iij. in cap. super eod. M. quidquid Alex. Imot in eons t. Iib. 1. de alij citati ab eo dicant: tum quia prohibetur septimo praecepto D
calogi , N in furtum facies, lato. Exhod. 2o. quo omnis rei illicita usu patio; qualis est usura, prohibetur cap. poenale. 14. q. F. Tum quia iust
tiae naturali aduersatur, quatenus capitur, ut fructiis rei, quae non est capsenlis ratione domini j directi, nec utilis, nec ususfructus,neque usus, ne que alterius iuris, vel seruituris . nam usurarius, quaerit illud ex re mutuata, quam mutuo dedit; quae per mutuum desinit esse omnino mutuantis, di fit omnino alterius, i. a. s. appellata.ffide reti credit. Inst. quibus mod. 8 re contrah. oblin in princip. Tum quia in multis locis veteris testamen. Deuteronom. 23. Ezechie. I 8. &psalm. 3. & et r. specialiter estprohibita , & cum illa prohibitio non esset caeremonialis, neque iudicialis; sed moralis, etiam in nouo permanet, s. ficia. dill. 6. ubi glos notab. & col.
go . art. 3 .Tum quia etiam in Evangelio Luc. s. per illud, Mutuum da re nihil inde sperantes: specialiter prohibita est, ut praefatum C c. Lateis ranense, de praeistus Alex. iij. ubi supra, significauerunt; quatenus aiunt eam utriusque testamenti pagina damnari: & satis constat, eos non inteluxisse de generali damnatione septimi praecepti, Non furtum facies . Turia Papa urbanus id affirmauit indicto cap. consuluit, eod. iit. allega-o illud Luc. can. 6.Mutuum date nihil inde sperantes. Tum quia non Obstar, quod Carol. Molin. impius de commeriijsnum. I IN SOL pius lib.ε. q. r. de Ius . & iur. dicant praefatum illud Lucae, Mutuum date, nihil
inde 'erantes, quod Urbanus ad id adduxit, in id non probare, dice
res, quod sol um consulit, de non prFipit sine usura mutuare. Primo quidem quω quamuis prior pars eius, scilicet, Mutuum date, communiter contineat consilium; posterior vero, scilicet: Nihil inde sperantes semper continet praeceptum, ne qui mutuat aliquid amplius expectet, & praedictu Concri Alex. iij. sanxeronro Urbanus expressit,& S. Thom. ita de.
Harauit a. a. q. 78. aria r. ad A. in prima responsione.
Secudo φ alioqui dicendu ellet,Papam Vrbanu errasse;aut certe incos giriter respondisse adducendo illud Lucari consequenter,Gregoriu noenum dormitasse reponendo eius responsum in Decretalib. adeo authemticon D. Thom. angelico intellectit donatum torpuisse declarando, ut praedictum est, praefatum elogium L D. nam Urbanus non λlum alitarit quod colligitur: sed etiam quod aperte colligitur ex illo Luci peccare eum, qiii ad usuram mutuat; & non siaum peccare, qui mutuat cum pacto cum sola intentione accipiendi aliquid amplius. Et quia is non staliam peccat, sed etiam tenetur ad restituendum illud plus acceptum. Tertio Q aliud Conciliam recentius Lateranense sess. io.in bulla,quam approbate Concili Le x. tulit super approbatione montiu pietatis, e
14쪽
presse ait, illud Luc. continere apertum praeceptum usuram prohibens.
Quarto quod nisi Mictori tas illa sic intestigeretur, postet quis lueri,
non esset peccauma mutuare cum tali intentione, sine pacto expresta , tuttacim; si inonicit limouia renuntiare beneficium cum principali anten. ne,visio nepoti det V krusi cruderet illi collatomici,non renuntia ἔet, modo non adiit pactum expressit aut tacitum iuxta os tingui. ea.
etiam Sylu.& alij dixerunt . '&tradimus latius in Manua. Conses cap. 23. nu. Io7. QuM autem id sequeretur, ex eo colligitur quod nullo alio
loco iuris cliuini videtur probari: quod autem hoc non sit ita Endum,LO. stat ex omni catholicorum statentia mprella, vel tacita. li a
Io. Quinto quia nisi illud Lucae intelligeretur ita, ut ab urbano declaraa
ur; aliqui tenerent, quod licει peccet cum rati intentione mutuando: ad Itili tuendum tamen acceptum non teneretur, ut parum quidem puden ter, & nimium pertinaciter praedictus Carol. Molina . ubi supra num. 7.& II. ausis fuit tenere, existimans lepraedicta responsione definitionem dicti Urbani indici. cap. considui teneruare, citans in id .iliqNOS. qui=aut
id non dicunt aut facile in nostram sententiam exponi potant, tam peri culositio est incipere mutare per nostras praecoces imaginationes id quod Sanctissima Sedes Apollolica matura deliberatione constituitiQuare tu. scipienter reuerentes praesita duo Concilia. &praelatos ducis Ponti Sces Maximos,concludimus, usiuram esse prohibitam specialiter iure diuino Euangelico; non solum admissam cum pacto expresIO,aut tacito reci piendi aliquid amplius: sed etiam sine ullo pacto cum spe, & intentione principali aliquid amplius accrpiendi: quod huius cap. contextus duobus locis sensit. in quibus verbum expedissi ponitur. Sive asseramus ita
ses Romanas ciuiles vetara ustirasIaltim implicite, ut communis opinio asserit. iuxta late tradita a Ioan. And. in Mercuria. resulae pecca. Iulia . de regu. iuris lib. 6.&a Panor. & alijs, in cap. cum iit generale.
de soro compen. siue asseramus, eas permittere cum mod ramine,l. cos. C. de usuri lII. Quare non video quomodo ab haeresi, aut ab eius suspitione excusari possit Carol. Molinae. ubi supra a num. T. num. I I. &num. F I s. ibit fremant omnes licet, ego solius Neritatis, ctc. qui cum magna laude impij Philippi Melant.& maiori cum grauillimorum Auctorum irreuerentia& nimia sui iudici j confidentia ausus fuit affirmare, licitas esse usurasmo i cratas per illam l. eos. hoc textu & toto iure canonico non obsta te; cuius impudentiae ,& erroris damnatores proditoresque nos fuisse primos in celeberrimis Hispaniarum Academ ijs credimus ,&gaud mus. quamuis, quia nondum erat tunc eius impietas adco nianifesta,
15쪽
modestius quis ipse merebatur, eum notauerimus.. I a Septimo noto ex illo verbo, exeectes, bis iterato, adiunctis cap. debbtores. de iureiurand. & cap. final. de viar. & alijs multis, usuram diuidi
in usuram realemm mentalem. Realis est usura, quae ex pacto tacito, aut expresso recipitur. Vsura vero mentalis est usum quae accipitur sine pacto expresso, nec tacito ex mutuo facto intentioneprincipali recipiendi eam, iuxta mentem omnium, in cap. consuluit.de viar. & α ta. de iisnon. Vn. de sequitur, usuram mentalem non dici mentalem ob eandem rationem; qua alia peccata mcntalia commuDiter dicuntur mentalia. Alia enim ab cuntur mentalia,eo quod sint actus tuterioris volutatis, sine verbon op m conlacuro; ut homicidium mentatu dicitur voluntas occidendi mente, non consecuto opere, cap. pςriculose. cap. homicidiorum. cap. noli. de Paenitent. dist. I. Ssertum mentale voluntas surandi non secuto furio, c.
si propterea. & c. si cui. de poenit. distin. l. Mentale vero & reale dicituri
quando utrunque concurrit:&consequenter usura mentalis communiῶter non appellatur mentalis, eo quod sit voluntas committendi usuras fune opere consecuto: sed eo, quod capitur sine pacto expresto, aut tacito ex sola mentis intentione, qua mutuans mutuat, ut aliquid amplius sibi reculatur. Vnde insertur,quod aliud est peccatum usurae mentaleo aliudvsura mentalis; usura quippe mentalis cit illa, quae lii pra proxime defini
tur. Peccatum autem mentale usiuae est voluntas exercendi, vel recipicndi usuras receptione non secuta, ncque opere conlecuto. Nam sicut omne
iIlud peccatum quod opere perficitur, diuiditur in mentale tantum,quod est voluntas peccan ii absque verbo et opere: S mentale & reale, quod est voluntas peccandi verbo, vel opere consecutor ita & peccatum usurae est duplex mentale tantum,quod est voluntas quaerendi usuram opere nosecuto: & mentalem reale, quod est voluntas eam quaerendi opere subsocuto. Sciendum autem est nullum peccatum Vsurae mentale, quantumauis mentale sit illud, si nihil accipiatur ad restitutionem obligarci, & con
Ira omnem usuram receptam, quamuis solum sit mentalis, idest recepta I a siue pacto tacit iec expresto, cum intentione principali recipiendi eam, obligare ad restituendum: licet simonia mentalis, ad id non obligetivi probamus in commenta io resiautorio cap. 6 n. de simon. 3. no ab. quem recognoscendo Manua Consectermone. Hispano vni cum hoc composuimus; S nunc latinitate donatus suo loco ponitur Ex quo in sertur, quod cum Doctores disputant de usura mentali, an obliget ad restituendum ; non quaerunt de poecato mentali usurae, certuenim est, illud non obligare, sicut nec ullum aliud peccatum mentale ta. tum ad restitutionem: sed disputant, an usura mentalis,sive lucrum qumstu ex mutuo sne pacto cum intentione principali ob illud facto obliget ad illud. Infertur etiam,quod inuenitur frequenter, peccatum mentale
16쪽
αn tum usurae mentalis. quippe multi sunt,qui volunt mutuare mentetae t tintentione principali recipiendi aliquid amplius,sine ullo pacto' tamen non mutuant. Per quod quidem apparet, quantum disterat usura ment iis, a peccato mentali usurae; cum illa sit frequenter obiectum huius; quae plane hactenus,quod sciam, nullibi fuerunt sic declarata. octauo noto ex hoc cap. & eius pessima obseruatione, mirandum e se, quM cum totus orbis Christianus nunc magis quam unquam usuram damnet,& dicentem eam licere, haereticum iudicet ; maiores tamen saltε palliatas disimulat, quam lex ciuilis olim permittebat per t. eos. F. I. C. de usuris . maxima enim usurarum, quas illa lex permittit est centesma, quae centum mensibus ipsam sortem exaequat. Quod diligenter,& copioe se ollendit Bartho. Soci. in t si haeres F. item. E. ad len falcid. cui concoris dat Budaeus de alli, lib. I .fal. 2 .& Alciat.lib. 3 .dispunct.cap. I M alij r
centiores alibi.lia quod sors pariat unum in unoquoque mense Sc duodecim in anno,&eam non permittit,nisi in pecunia traiectiva, riis pericitum in se suscipienti: alijs mercatoribus duas partes centesimae conc dit , hoc est octo pro centum in anno : Ec alijs hominibus vulgaribus di. midiam centesim. hoc eli sex pro centum in annor & nobilibus tertiam partem; que sentiquatuor pro centum. Nunc ramen permittuntur s autem palliatae tam grandes, ut interdum iss pariat decem,& amplius pro
centum ab unis nundinis in alias: quae tamen tres, aut quatuor in anno occurriant:& ita centum parium triginta & amplius in anno. Item antea
ex usuris usurae non capiebantur,l. ut nullo. C. devsur. Ac l. placuit. E. eod. at nunc de cambijs recambia exiguntur. ' Neque obstat,quod multi respondebunt,non reeipere se ista pro usurinsed pro Interesse, aut cambijs:quia non omnes,qui mutam nomen, rem ipsam mutam. Qua quidem de re in commentatio resolutotio de cambijs, super cap. tinat. de usuri altius tractamus: atque veritate coacti addemus quaedam, quae fa .rile terreant multos in cambiorum lucra ines nate, intrepideque an
ts π YS V R AE qua definitio aptioriis V usura etiam mortifera capere quidquam pro bono opere mutua
dis lic/t non eapiatur pro Ῥμ rei mutuatae. II Usura simoniaca mutuare ab beneficium . I 8 usura,vt inuenitur sine pacto,ct voluntate paciscendi. Is Usura non est mutuare cum intentione minus principali lucri contra quosdam' mutuare autem eum intentione principali lucri sie, contra alio,.
ao Finis minra principalis esse potest id, quod nequit esse principalis.
17쪽
II Ono nota, quM non abs re diximus supra not. s. num. s. desinum tionem usurae ibi datam clariorem,uiribusque aptiorem eiic, quam sint qusdam aliae. Illa enim,quam Ioan . Maior dedit in . lib.lent .dilbq.2s .col. i . scilicet, qudd est volitioseu voluntas accipiendi lacrum Ni mu tui non est satis apta: quoniam non definit usuram , scd peccatum usurae; inter quae magnam esse diffcrentiam praediximus supra itum .i s . Illa item noua quam post nos dedit praefatus celebris Doctor Solus lib. s. q. I. deI6 ihist.&iurdi,quamque potuit decerpere ex quodam dicto S. Thom. a. a. q. .est. 7 8. art. 2. Vsura nempe est pretium usus rei mutuatae non videt ut vile apta . Tum quia datur vzrbis in hac mazeria inusitatis, S rem ipsia obscurantibus; vocabulum enim, pretium, in hac materia parum vivat si, est: tum quia sequeretur, quod non ellet vlura mutuo tibi dare centum , aureos, ut in fine anni reddas mihi centum & dccem : non propter viam
eorum,qui per mutuum facti sunt tui; scd propter bonum mutuandi oripus,quod meum e shquia nihil reddis pro pretio usus rei mutuo datae. iud.
in praemium operis mei boni. quod tamen est contra mentem omnium posi& ante S. Thom. 2.2.q.78. art. I .Tum qucd mutuare ad obtincnda aliquod beneficium ecclesiasticu est dare ad usuram, ut mox dicetur; be neficium tamen non est pretium,nec iure pretio aestimabile,iuxta glos. co Ieb.cap. coram. de ossic. delega. ubi eam commendat Panor. & Ludov. sing. 6i3. licet suapte natura sit aestimabile, ut infra dicetur. Et quamuis,
ad hoc responderi possit, saepe praetium pro praemio usurpati, iuxta illud, Terent. in Andr. Ego ob stultitiam pretium fero. replicari tamen po est,qubd ratio cui definitio illa nititur,concludit illud pro pretio usus assumi.
Praeterea nolo', quod quamuis mutuare communiter sit conlilij; saltem quando extrema necessitas non adest: nihil tamen sperare principaliter ultra rem mutuatam praecepti est; quamuis non sit mortiferum, quando quod speratur exiguum est: quemadmod u nec furtum rei exiguae non est nisi veniale iuxta doctrinam S. Thom. 2.2H. 66art. 6.quam in Manual c. II IT .nu. 2.& in Comment. .fi. I .q. . latius declaramus. Colligitur item
mutuare principaliter ob beneficium Ecclesiasticum obtinendu esse us ram : quia licet tale beneficium non sit iure pecunia aestimabile, secundu o. celeb. d. c. coram.est tamen suapte natura tale, cum sitius percipiendi fructus,& prouentus aliquos, secundum Calder. recep. in cap.in nostra et de rescrip. latius declaratum a nobis in rubr. de praebend. Et ad hoc, ut usura committatur iussicit, ut accipiatur, vel speretur principaliter lucrurei suapte natura pecunia aestibabilis; licet a commertio rerum aestimabilium a iure separetur. Quemadmodum etiam omnes res consecratae, licet dicamur iure inaestimabiles, eo quδd eas lex a commertio hominum remoueat. l. inter stipulantem. g. sacram. Ede verb. obling. sacrae. inst.de rerum diuis . suapte natura tamen sunt aestimabiles; & qui mutuaret ob
18쪽
MI quaerendas usura ius esset. Neque plane obstat, quM hoe peccatumst simonia. argumento definitionis sinaonia datae a glos. summae. I. q. l. Iarius declaratae per nos in Manual .cons cap. 2 3 .num .99. quia eo, quod ct simonia, non desinit este usura; immo est usura simoniaca, vel simonia suraria:& consequeter erit re ipla duplex peccatum, aut unum cum ci cum stantia necestario confitcnda; iuxta ea, quae post alios diximus in pia Is di Manua l. cap. 6. Colligitur etiam, peccatu usurae reperiri polle sine pacto expresse, aut tacito acci Piendi aliquid ultra rem mutuatam: immo, & sine ulla voluntate paci lcendi, mutuando scilicet cum sola intenistione principali iecipiendi ob id aliquid ultra rem mutuatam, per praeis dicta, quod inducit etiam obligationεm restituendi, vi Papa Vibanus
de larauit ind. cap consuluiti de usit r. cuius quidem sanctam declarat o Mem non fuit veneratus, ut debuit immodestus Carol. Molinae. de com. meri j' numa t. Is Docinio no o ex tex u, & praedictis, suram requirere pactum exprectum, aut lacitum,aut intentionem principalem lucrandi aliqu: d ex mutuo. Nam minus principalis, &secundaria intentio luci adi non suffcit ad conli liuendam ustaram ; licet noue tenuerit oppositum Dominic. Sota lib. 6 q. l. de iust & iure dicens utranque intentionem usuram constitum re, quod minus bone dictum est. prina o quidem, qu&i contrarium tenent glol. & Inno. in d. cap.consulta .de usurab Omnibus fere Theolo. & C
non iis . recep distinguentibus in er intentionem principalem,sive prim riam; S minus pincipalem, siue secundariam , excepto Molitia o ubi si Pra; qrii alterum extremum amplexus ait, neutram. nec principalem, nec mimis principalem obligationem restituendi usuram sine pacto in luce Te. Secundo, quod Caiet. Tomo 3. q. 3.de usuris cuius quanda sintentia per eam latim dictum firmando Sot. laudat)llatim in qu st. sequenti . quς quarta est ex prelle id ,quod glo'.&communis tenet ;inaria in &in illai in se quaest. 3 . ubi ponit sententiam qua se iuuat Sotus, concordat comri uoni, in illis verbis: Oculus sinister, seu spes fecundaria, potest dirigi circa alis quam remunerationem, cuin & si satis perpendatur, significat nunqua de hoc D. Tho. d ubitaste. Tei tio quod id fatis probant c. si ossicia. s 9. dist.& cap. qu: d prodest. 6 t. dist. cum suis glo. per quae communis id .m mat, quatenus significanti id quod eorum glos expresse hahcnr scilicci ibcere scruire ecclesiae & Prelato cum spe minus principat,sue sc undat iaao ob nendi aliquod beneficium, licet non cum principali, S primaria. Quar o quod quam plurima sunt,quq quamuis no nossin: eiic fiacs principalesac primarii operis; postunt ranie elIc nanus pr;ncii ale si iccuda. riit verbi gratia, Non licet dicere nυstas ,&d uina ossicia audite princi-Pa iter propter distributiones quotidianas ; minus tamen princi sol ier ις iuxta glos singui. recept.cap.r .de clericaton rcsd .hK6.Ncn licc irem
19쪽
xx comment uuamare Defi prine aliter propter aliud;quia est ultimus finis, & ideo pro
pter se ipsum tantum amabili ut post Saho. 2.2.q. 27 .art. I. diximus in CaD. cum minister. 13.q. s. ni . q. nec consequenter licet ei seruire principaliter propter aliud:quia id esset sacere de ultimo fine medium: licet in. men amare Deum minus principaliter propter aliud ut seruire illi minus principaliter propter remunerationem;iuxta illud Psal. Ii 3. Inclinavi cor meum ad eustodiendas iust cationes tuas propter retributionem. Adeo quod Conc. Trid. sessi Map. 3 l .anathematixat eum,qui dixerit peccara iustum , qui Deo intuitu praemii seruit: quoniam tam merces temporari quam ae terna af Iiami potest in finem minus principalem, Zc secundarium,modo in principalem,& primarium ultimumqtie finem prae figatur ipse Deus solus dignissimus qui suo ipsius solius intui, ametur,& colac. Quinto, quM pulchra,& firme fulta conclusio Adriani. Quolibeto.
IO .col. 4. quem sequimur in repetitione cap. inter verba. conclus. s. nu. Ιχ.& l 3.ὶ habet omnem actum cuiusdiique virtutis,cuius totus finis, aut
partialis principalis est bonum aliquod temporariu , esse vi uotum, & ni, per id Pbauimus in cap.caminister. 2 3.q. s. nu. 3 9. EL patet paucos esse collatione alioram, qui ex sis honestis actionibus aliquod bonum tepo. rarium Mnoris famae gloriae finius ei familiaris, victus tui, aut alioru in minus principalem n5pra stituant:quos nemo catholicorum peccare dicit. Noto etiam,quod nulliini,nec principati nec minu s principale lucr tanquam iure debitum ex mutuo expectari poteti: sed sic tanquam an Gdoraten remuneratorium de gratia,& non de iustitia debitum. Vnde de cum communi asserimus, quod tam principaliter, quam secundariol crum amicitiae,&gratitudinis ex mutuo sperare possumus.
ax π Ys UR A mentalis ut desinit esse usura. a V Usura non est lucrum ex amicitia principaliter speraram a 3 Spes principalis non omnis illa, sine qua non mutuaretur .a4 Usura eu acceptum sine tibera dantis voluntate. a s Sed non receptum pro sol aene debiti aut pro labore numerandi, aut
ai TTNDECIMO noto ex praedictis, quod qui posteaquam princi
V pala ter propter lucrum mutuauit, tuum peccatum agnoscens illam intentionem mutat in intentionem minus principalem accipiendi:& p stea gratis datum accipit peccat quidem mutuando, sed non peccat acci piendo; neque acceptum tenetur restituere. quia non recipit principalia et cOMod mutuat trite dicit Ricard. in dissii Iart. s quem sequb
20쪽
hir Ange'. er usura. I. g. r .adijciendo in s. 2. quod licitum est mutuareetia principaliter, sicut dictum est, ad comparandum amicitia,& gratiam mutuatari j quia huiusmodi gratia no est sua natura .pecunia aettimabilia etiam expectatio aliquod lucrum pecunia aestimabile principaliter ex ira
.amicitia ivt docet S. Tho.2. a. q.78. art. a. ad 3Apulchre declarat Caedibid.& in paruis opusculis tom. 3 .q. 3 c . de usur.& Sotus lib.6. q. , artia. de iust.& iure. ' Qua quidem conclusionen alijs praecedentibis, scio quosda frequenter consolatos essem alios quotidie consolari possis ideo-ax que omnia esse memoranda maxime Consellarijς. Ex quibus-olligitur, non esse peccatum expectare lucrum aliquod ex mutuo med inte amici tiao gratitudine, tanquain quid gratuitum ex libera eius qii recipit vina 3 luntate prouentum. Colligitur item,qubd no est usurarius, sui mutuat claspe,qiaod aliquid plus sibi reddetur,qua dedit,si eo animo id faciat,quod
non desineret id facere,quamuis nihilo plus quam mutumit sibi redde dum foret;cum talis spes secundaria sit δε no principalii. Sed nec etiam, qui cum tali spe lucri mutuati quod sine illa non mutuset, si modo finis principalis mutuandi non ellet illa spes: sed amicitia, et amor Dei, ver
virtus.& lucrum, mimis principalis. Tum quia merc5 tam temporaria, quιm aeterna allismi potest in finem minus principalen,tam amoris qua
obsequii Dei. Tum quia , ut aliquis finis sit principalis actus non iussici
ut sit causta sine qua non fieret achias: sed oportet,quod pluris, vel lati aest, metur,ac alius finis, propter quem ille fit; ut late probamus in d. cap. caminister. & tangitur supra nu. 1 o. Exemplo sint illi. qti principaliter cel brant,aut ad diuina officia vadunt propter Deumn minus principaliter propter pitantia ut vulgodicunt, di dilitibutiones; sine quarum tamena lucrandarum spe secundaria non celebrarent, vel non irent. Nec etiam peccat mutuam, qui non mutuat principaliter ob liscrum, accipiendo 1 mutuaiario aliquid bona fide existimans id sibi amanter, & gratis ab eo dari;licet mutuatarius id non sbi det,lain ob gratinui inem, quIm ob G more,ne nisi det, pecunia a se repetatur r vel sibi alia vice mutuum denogetur; quamuis si postea id resciret, teneretur ad restitutionem illius, ut
T Mail S. Antoni. 2. p. tit. I. cap. 7. 6.&consonat et id,quod est sylvi Verta usura 6. q. 3.& 4.Caiet. 2.2. q.78.art. i. Contra vero si dum sibi da.
batur existimabat no dari libera voluntate,sed coacta, peccaret accipie do, etiamsi a principio sola charitate mutuasset, Lauri in ca.salubriter levsur.& Syl. ubi sep. Si quis autem roget, quomodo mutuans scire potest, an mutuatarius libera voluntate, an coacta moueatur ad dandam illud plus 2 respondeo, quod ex qualitate rei datae in lucrum ,& ex iactura , vel lucro, quod mutuatarius secit, & ex conditione naturali ,& virtuo te liberalitatis mutuatarij, probus paenitens,&prudens confessarius id cordicere potest animus erum ex coniecturis coniicitur ,cap. eum quia