장음표시 사용
71쪽
stitutione cinsus per viam dotis, vel sponsalitiae largitatis,seu donatIonis
propter nuptias, vel donationis alicuius ecclesiae, vel capellae ad aliqua diuina officia facienda, licet non sint contractus gratuiti, argumen1 pro oneri scde iure dotium.cap.per vestras. de donatanter virum & uxor. R p. I. de censibus.& cap. significatum. de praeben. immo videntur ex cludi omnes constitutiones censuum, quae non fiunt per emptionem, tivenditionem, vel alium contractum sibi aequipollentem, per quem quis constituit alteri censum in re sua ob aliquod pretium. Tum quia soli imdisponit de ijs, quae pretio accepto constituuntur, ut colligitur ex versi. Rursum . Tum quia ratio praesumptionis fraudis usurarum, in qua fetam datur , cessat in illis r & consequenter ipsa cessabit, arg. cap. cum cessam N. de appellat. 6c Ladisere.F. quamuis .ff. de iure patronatus. Glossa I S.quod haec extrauagans non solum videtur includere census
redimibiles post eam constituendos ; sed etiam irredimibiles . Tum quod generaliter sine ulla distinctione de omni census constitutione , &venditione loquitur, & ita generaliter est intelligenda, argumento l. depretio.ff. de publicia. in rem aetio. &cap. solitae. sub finem, de maiorita. obedi. Tum quM eua census irredimi bilis potest infraudem usurara constitui, & vendit & ita ravo edendi hanc ex traii.vidnir habere locum in illo,& consequenter ipsa, argumento l. illud. gad i. Aquili. Dixi post
eam consti tuendos in quia constitutos antea non includit, etiam si sint re.
d imi biles, ut habet finis eius. Hanc autςm ampliationem, sive declara. tionem restringo ad census inedimibiles temporales, vel perpetuos,qui eodem fere pretio quo redimibiles constituuntur.qui tamen vix iuste possunt sic constitui: ita nunquam, vel rarissime huic extrauagan. erit locus in censu perpetuo irredimibile iuste constitutor no enim videtur haee extraua. includ e illos perpetuos inedimibiles, qui longe maiore pretio,&quasi duplo quam redim biles, costituuntur, eo quod nulla penitus seculias redimendi fiat venditori r quoniam in illis videtur cessarexatio praestimendi mutuum usurarium , cum cesset facultas ruti mendi
paruitas pretii, quod illa facultas minuit, argumento cap. cum cessante caussa. cum concordde appellatio. Hactenus de glossis: nunc a
spin de questionibus.sUM MARIUM, ς' N SU s qualis contra formam imponitur per sententiam.
3 oo Census per sententiam creatus an pro parte redimatur.3 oi Creditor reviariter, an teneatur accipere debiti partem.
rox Obligatio dandi natura , oe esse tu diuidua. o 3 Solutio partu debiti qua incommoda .
Cossus ain soluta pecunia numerata liceat o Prim s
72쪽
quaestis est, utrum census annuus pomi eonstitui per sententia
L iudicis condemnantem alteram partem ad soluendum mille,vel cenissam annuum, donoc illa soluantur. Et pro parte assirmante, facit primo quod huiusmodi sententiae frequenter ut Hispania feruntur, & exequuno ruri quo verbo mincutimur passiva significatione, sicut Vlpianus ita ι qui pro tribunali. i uncta glosi verbo exequentur. E de re iudicata. secundo, quod licita est obligatio, qua quis obligatur ad aliquidia. eiendum sub poena,tam iure eanonico. cap. diicistide aerbit cap. suam.
de men. quam ciuilia. qui fidemfide transact. & I cum proponas C. de dolo, & non solum per contractum. vi in dictis legibus; sed etiam per
Et quod etiam per sententiam arbitri id fieri possit, est casus in d.cap. dilecti. & alijs iuribus allegatis ibidem. & etiam per sententiam iudicis dature canonico, casus est in d. cap. suam,
oo Tertio, quod tabitor non solum tenetur soluere seriem, sed etiam inis interesse, quod palsis est creditor. l. i .Q de senten. quae pro eo quod imter.profer.ergo iudex potest condemnare debitorem ad soluendum debitum, & Intereste; at per sententiam praefatam iudex illud praetendi uergo potest id facere. 'Quarto,qubd cui licet quod est plui, licet quod est minus, c. eui plus.
eum ibi citat. de reg.tur. lib. 6. At minus& utilius debitori est quod comdemnetur alternatiue ad tauendu mille. vel censum eoru,donec illa sciuuerit, quam simpliciter ad aluendum mille : ergo si potest condemnare simpliciter ad soluendum mille, poterit etiam condemnare ad Qtuendumille, vel censum eorum,donec illa solvat. Pro parte autem negante facit primo, quod census non potest constitui liceae alio modo, quam quo praedicta extrauagans determinatis hic modus constituendi per sententiam est longe alius ab eo. - Secundo, quod per contrariam opinionem daretur via Acilis ad eonis sti tuendas usuras: qui enim vellet mutuare centum,mille, vel plura sub usuris, & qui vello ea sic mutuaru iacue possent conuenire, ut mutuar rus tradat illa mutatario, & vocet eum ad iudicium, ad soluendum illaein mutuatarius renfiteatur se debere illa; sed non posse tauem& quod
est contentus, ut condemnetur ad sola dum ea. vel censum eorum a
nuum . donec ea seluerit. , Tertio, quod non licet dare at teri aliquid consistens in numero, posse. V, vel mensura, siue mutuare cum pacto poenali , quod si non soluerit ad certum terminum. soluat aliquam poenam iid est dare tacite ad usuram . ut sentium Barin Salic. in i cum proponas. G. de dolo,& ante ipsos Inon . communiter receptus in d. cap. suam. & latius Ludo. Rom. inconc si . . 1 3. . Pro concordia ab utraqueparte allegatorum idetur distinguendumro a I an iis
73쪽
an lis fuerit mota super rebus consistentibus is munero, ponger mensura , an super alijs; quod priore casu non valet sposteriore vero sic.Ratio diuersitatis colligitur ex ipsi et argumentis lapra formatis. nempe, quM poena pecuniaria imposita comra deditorem rerun mirutuabilium praetanitur imposita in fraudem vii irarum ; imposita autem superabis minime, visi saltem fuerit imposita a consaetosoenerari,iit .
glossi in s. poenam. E. de usur. Unde ad argumentum primnm, pro parto
negante formatum resipondetur, quod haec extrauagaris non ha et locu nili in constitutione census per contractum, ut inglos r7. dictum est, S: quaestio mouetur super cenis per sententiam constituto.
Nec obstat,qubd per sementiam quasi contrahitur, II. g. idem seribit. fide pecvt. & quod a contracta ad sententiam arguitur, l. si poocurator Ede pro r. Tum quia id regulariter non videtur verum,Linter stipulantem. g. r.Ede verbobliga. nec ullo casu, in quo ratio diuersa, diuersum suadet, & in proposito nostro est druersa ratio: quia in constitutione cem sus percontractum praesumi potest fraus usuraria, quae in sententia iud, cis non poesumitur,msi cam ferret illam super rebus mutilabilibus, qua Iem diximus non deberecenseri validam, taItem in foro exteriori. Per quὁd ipsum respondetur ad aha duo argumenta pro parre negante facta. Ad argumenta vero pro pata affirmante facta espondetur, illa is Iam probare milum posse constitat per sententiam latam seper alis re bus, quam instuabilibusquod nostra concordia concedit. Quae tamen distinctio, & concordia videtur sernanda in foro exteri es, non autem in foro conscientiae. quia si vere coram Deo, iudieis S panistis victricis animus Bir, ut aItera pars condemnaretur in aliqua summa, di obligare illam ad tauendum censum annuum pro via illius pecuniae,
in qua eum condemnatat et in neutro sero esset seruanda sententia coram Deo, &in foro consilientiae:si aute frit aninuiscondemnandi debitorem in illa summa, &ad siauendum annuum censum, donec eam sola at,ta quam interesse, ves poenam cotur racia ita utroque foro vesinit, s in viro. que casu interesse vel contumacra inuritiatur,per illam rationem firma
quod lex ves dispositio sandara super praesumptione, non habet lacum . quando rei veritas habet contrariu, cap. is qui fidem. & cap.tuae de spo
Neque obstat dictum Innocen. in cap. suam.de 'en. quatenus habet adiectionem p ae non censeri in fraudem usurarum factam, nisi cum
ereditor erat assuerussaenerari; tria id est veris in aliis contractibus qua mutuo: in mutuo enim seimper praesumrtur adiecta in fraude usuratum Iux. ψα. in OPH. si tibi.ffsi certum peti communiter rectra , Bariis& alijso. ua G. .m H .li tit e numa a
Ior Secunda quaei , an condemnatus soluere mill in ingum eonin donec illa salacrit, super alijs rebus, quam mutuabilibus super qu, a busta.
74쪽
hus talem condemnationem fieri posse in prima quaestione dictum est possit soluere particulatim, S cogere creditorem ad recipiendam latuistionem particulatim. Pro cuius parte negante , facit primo Itutor .s. Lucius.ff de usunqua- γ tenus habet, debitorem centum per obligationem, de consignationem quinquaginta non liberari a solutione vi uratum,quas debet pro centum. Secundo secit i.pune.ffsimi .ercisc. quatenus habet particularem solutionem incommoditatem afferre. Tertio,quod creditor non potest petere partem sammae debitae coram iudice, qui de tota summa cognoscere potest, debitore id opponente, ut tradit Bart.communiter receptus in Lin commodati.f.duabus.fL comm . qui habet commodantem duas res, posse petere unam ex illis sep
ratam a commodatario ', commodantem autem unam, non posse petere Partem eius,
Quarto, quod communis opinio tenet hanc conclusonem cum glo1 quidam exist imauerunt fide rebared. 3Pro Parte vero affirmante, urset primo haec extramgans, quae detem minat quemlibet cestiarium posse soluere particulatim pecuniam in pro tium census acceptam ad liberandum se a solutione census pro rata. Nec obstat, quod iuxta ultimam glollam, huic extra ganti non est locus incensibus, qui per alium modiu, quIm peremptionem Sc venditionem, aut alium contractum ei non aequi pollentem constituituriquia id verum est quatenus continet formam contrahend i censum; non autem quat ius continet formam dissoluendi, & tollendi illum propter rationem diuersissatis , eo, quod in sublatione census, non timetur fraus usuraria; sicut in eius constitutione: dc ita haec extrauagans videtur niti iure humano antiquo, di communi. quatenus disponit posse redimi censum
Per putes , praesupponendo quod debitum quantitatis potest solui per
Secundo urget praedicta l. quidam existimauerunt. quatenus sine ulla restrictione generaliter habet, Praetorem humanius iacturum, si coegerit creditorem ad accipiendam debiti partem,quae offertur ei.Nec obstat resp5lio glossaen communis, quae restringit legem illam ad debitorem,qui confitetur partem debitilartem vero negat:quoniam ex nullis verbis i sis,nec alius totius iuris colligitur illa limitatio; cum nulla talia sint . quae de tali confessione et negatione loquantur. Tertio facit, quod debitor Reipublicae potest soluere particulatim ei debitum, i,viti maeC.de apoch.pubL lib. ro. quae habet,receptores Reipublicae confitendo te recepisse partem rei debitae Reipublicae adeo liberare debitorem quoad illam, ut exceptio non numeratae pecunia nequeat ei opponi. Ad idem est casus in l. placuit. C de collat. funae patrim.quat nus habet rationales, siue receptores publicos teneri ad recipiendam de I a bilis e
75쪽
biti silationem tributorum Reipublicae debitore parilaulatitet saetam
modo tribus vicibus soluatur tori, ergo a fortiori dubitor priuatae personae poterit id facere,argui auth. multo magis.Cde sacrosan. cl.& cap.
Ioa Quarto urget, quod obligatisde dando quantitatem est diuidua n tura,& cffectu uta quod praellatio partis liberet debitore I solutione illius quoad illam partem l. 2. L& harum fi de verbo. oblig. ex quo Barti ibi. Ru. 2.communiter receptus id colligit e & obligatio de qua loquimur, est de dando quantitatem : ergo in diuidua.. Quinto urget L si lEpulatus sum. f. qui decemus de soluti ubi sine ulla exceptione habentus haec verba, Qui decem debet, partem solum o lu
Sexto, quia nihil obstat his duobus proximis argum eiis dicere, quod illa procedunt in solutione parris facta creditori eo volente. tum quia nesta est lex, neque canon,qui noc sic limitet tum quia pietatus M.& harum. ponit differentiam instr obligationem de dando quantitatem,Sc de dando hominem, S ait Iuris consilius, quia haee est indiuidua effectu, ideshqubd notuliberat solutio partis quoad partem ; illa vero sic. at Con stat quod etiam debitor senetis liberatur quoad partem volente id creditore. rni. satisfactio. isdesolurii. si rem . Moinnisatae pign. act.&l. HK.qui saltida. cogan. ibi, Satisfacere alicui dicimur, eum eius desertum adimplemus: ergo in Obligatione dandi quantitatem sollitio partis, effanolente creditore, liberat quoad partem. Equidem hoc argumentum adiunctum duobus proximis irrestagabiliter probat hanc conclusionem quam exerte affirmauit eruditissimus Alciatus in d. l. quidam existim uerunt. nu. I x. faciens regulam, quM regulariter potest cogi ereditor ad eapte lamiolunonem partis oblatae, nisi cum nimis minutatim offertur. Septimo iacit pario, quae tam. Paul. Iurisconsultus, in d. F. & harum quam comminiscentes in illum ponunt disserentiam inter stipulationε dandi quantitatem ab una parte, & inter stipulationem facti, vel dandi hominem ex altera , quoad hoc, ut illa dicatur reguraliter diuidua, hamautem reguraliter Indiuiduar est enim illa ratio, quod raro contingit, ut solutio partis quantitatis, quoad illam sit notabiliter incommodior, qua solutio totius quantitatis quoad totam quantitatem . Per quam ratione tollitur consideratio illa magnae incommoditatis, qua se munit cotraria opinio ad dicendum, quod particularis solutio multas incommoditates Ufert: quia id non est regulariter verum,cum debetur quantitas.
Octauo faci consideratio Philippi Decii , & Alciari in d. l. quidam
existi mauerunt. scilicet, quod ratio illius legis, nempe, ut diminuanturates, atque habet imum indebit rem consumtoe totum dubitum, ac in contriente partem tantum; quoniam per acceptionem patris oblata in utroque casa manuit v lis quoad illam partem Cum ergo omnes fatev
76쪽
.ne suris. ε' - - ur togendum esse creditorem recipere partem consessam, quando atri
pars negatur, etiam creetur, quando nihil negatur; praesertim, quod ubsut dum videtur,ut melioris conditionis sit negan & contumax,qu mconfitens, & obediensli iam magis fauendum sit obedientiae, quini con eum acta cap.quanto. 2.q. .cap. r.3 .nos igitur.de Postvl. prael.
Nono facit illud argumentum Alciari,quM nisi nanc partem teneamus cogemur dicere legren duodecim Tabularum, quae debitum defuncti duuidit inter haeredes P portionibus haereditarii iux2.2.C. de haere.actio. uille iniquam creditoribus: nam per illam narredes positat pro parte chi tum soluerer quod tamen non potuisset destinctus facere secundum eontrariam opinionem,& tamen tam ipsa, quam nostra confiteri cogitur conditionem creditoris non debere fieri peiorem ex persona haeredum I. 2.3.ex his frae verb.oblina os Decimo facit,quod licet ore haeredes debitoris teneantur defendere se per Vnum procuratoreris, ne conditio creditoris fiat peior per multiplica
tionem per rearum lueraedum: haeredes tamen oeditoris non tenentur petere suas partes debiti per mim,l.iam tamen. Sudicat. lui .euius ratio nulla alia dari potest,qa na q-d solutio partis debitae quati talis, non induet ei commoditatem saltem ninabilem creditori. Ad primum oppositorum,quod est contrariae opinionis Achille tali cet in l. tutor.3. Lucius fide usur. respondet Phihp. Decius in d.l. quidam existimauerunt. secutus Falgosium,qui sequitur tertiam solutionem glosse illius legῖς, videlicet, quod loquitur in debito usurario, siue quω debetur fiabusuris. Ratio specialitatis est,quod usurae sunt quasi poma, quae
non excusatur per solutionem partis.Un executiones .pro pari fide ver
iis oblig.Si quasi debitum sub conditione, & quodam euentu,quod non tollitur tuli conditione in tomm adimpleta, & euentu in totum secuto, Levi landus. ff. se condit.&demonstra.
Ad secundum respondent Decius,& Alciatus quod particularis sol tio tunc est incommoda notabiliter, quando multiplicantur personae, a quibus exigendum est debitum: & ideo honi iudicis est, ut in iudicio fi miliae erciscundae debita, & nomina defuncti diuidat inter herciles, ut quaedam illorum integra adiudicet uni haeredira quaedam alij; sic ut non enatur omnes haeredes petere suas portiones 'ab omnibus creditoribus. quod esset valde graue, quodque nullatenus contingit in proposita quae
Ad tertium respondetur,quod ille duabus loquimet de toto specieiaceius parte integras, non autem de toto quantiIatis c eius parte quantitaritia:& ita dictum Bart.de creditore quantitatis,a, non potest petere parte eius, non probatur ibi, dc contra eum tenent multi Doctores, quos addi.tio ipsius ibi citat,& etiam Iason, quem illa non citat in L scire debemus. Ede ver robii. . I a. significat comminuter teneri contra, Bart. qu credit Disiligod by Corale
77쪽
creditor petens quinquaginta a debitore, probando,qudd debentur temium debet obtinere sementiam in quinquaginta. Ad quartum respondeui quod communis opinio ideo tenuit partem contrariam ; quia non satis perpendit praedicta, quae essicaciter illam x 'probant:& quoties unus melius, quian multitudo sentit ,eius est sentemtia sequenda,l. I .F.sed neque. de vet.mr.enucl.& argumen .cap.capriulanus.de serjjsdi cap. ic a. 33 dimicet regulariter se tenenda communis secundum Ioan . And.m cap. I. de constitiquem&alios citat,di sequi tur ibidem Felous .& non unus tantum, sea multi; di in bis Decius , di Andr. Alciatiqui pro suo acumine, & profunda eruditione multis aequμpollent, eam defendunt: & mea sententia, quam etiam in innuali Con felIcap. 27.nu.28 6. inseruimus, quoties utraque opinio classicos aucto. res habet pro se, parum est tribuendum numero; de multum rationibus ec sundamentis, i ic un neὲλ so Tertia quaestio, an per hanc extramgantem veretur constitui centa in alia re, quam in pecunia numerata. Αδ quam quaestionem respondeo,
quod non . Tum quia ex nulla eius parte potest id colligi. Tum quia bos
xenet Inno.communiter receptus in c.in ciuitate.de usur.& ita non solum
potest constitui, α emi annuus census pecuniae numeratae;sed etiam vini, fiumenti, & cuiuscunque alius rei: quamuis in nonnullis Regnis Hispa niae ante aliquot annos statutum suerit, ut non constitueretur nisi in pecunia numerata; immo & legibus cautum fuit, quarum deberet esse Pr . trum eius, Vnde in Aragonia debent solui viginti pro uno, sue ad rati Mem s.pro x o in Regno Nauarrae ad rationem .pro i Cozc in regno . stellae ad rationem 7. Pro 96. immo & census antea con nos in alijsaebus redegerunt in centiis pecuniae numeratae ad rationem praedictam. Pius autem iunius in has extrauaganti, neque determinauir, ut cens constituatur in sola pecunia numerata, neque quantum pretium de Morro eo solui. de quamuis in urbe communiter soluatur ad rationem 7. pro centum; audim tamen aliquos taluere, aut solvisti octo pro centum.
Audio item Regem Catholicum Philippum II. nunc in Regno Neapo
litano erigere montem in quo soluuntur nouem annua pro centum; scio etiam in aliquibuspartibus Galliae constitui census ad rationem I O. Pro. . nec mirum qui potis rerum pro varietate gentis,aei rarum,& rem porum ; & pro copia, vel penuria ementium, vel vendentium, Rut meissium,vel pecuniae numeratae variantur,iux.l.pretia rerum. Uad leg. Falci. annot.ei per Doctores ;& tacta etiam per nos in Manuali Confec cap. a 3 inum.86. dc arid omnes constat,censum esse mercem quandam emi
78쪽
tos T Vs divinum an bumanam contineat bae extra aganns os t. Ira quod est naturale, vel diuinu ν quod humarium. Io6 Census eoηstituen di forma Papa,an ubique sit seruanda. ros Lex, qua Papa ligat Reges omnes,oe eissubditos. UT Ius contentum in hae extrauaganti esse varia speciei. 3Q3 Extrauagansem hanc, qua parte consuetudo ut non sus tollatis
roso varia quaestio cuius decisione praedicta extrauagans recte intelli. 2 gi, de in praxim deduci possit in fuerit, an haec extrauagans sit nuturalis, &diuini iuris declaratoria, an humani tantum inductoriarquod enim sit tutis naturalis, & diuini declaratoria, facit prooemIum eius,qua tenus habet,auctore, eius motutis suisse ad tollendos contractus censua, iles qui fiebant in diuinaram legum contemptum, cum magno anima rum periculo :& quatenus postea sub finem iudicat, omnes contractus emi uales sub alia forma, quam ab ea praescripta esse sceneraticios; de consequenter contra naturale, diuinumque ius tactos: cum omne isnus utroque illo iure damnetur, ut copiose probatum est supra notabili T.
x Quod autem humani tantis iuris sit inductoria saeit, quM sub finem
dederat non extendi eam ad praeterita: & conssat constitutionem iuris turalis, vel diuini declaratoriam extendi ad praeterita, ut tradit Panon miti in cap.fin.de praescrip.&Felin. in cap.fin .de constiti fall. 2.&prob tur ea firma ratione, qubd omni, constitutio declaratoria iuris antiqui. 'tendi ur ad praeterita,cap.ex antiquis. s .distaeum ei anno per Domunicum,& in authen de aequali.dorisCollat. palam est ius natura Vis esse antiquiuncum ab exordio rationalis creaturae coeperit esse, s. dist. in prin.&etiam diuinum positiuum antiquius omni Pontificio humanoarg. 'sunt quidam. 2s.qI. Pro resolutione igitur nutus quaestionis, dicendum primo, multa in ea contineri, quae sunt iuris naturalis, & diuinim multa quae iuris huma ni.Nam iuris naturalis, S diuini est, contractum sceneraticium esse rep-bum per dicta supra norab. 7. quod ex hac constitutione colligitur e eiusdem iuris videtur etiam esse,qubd census non constituatur in re,quae non st frugi sera;cum contra naturam rei si, censum qui est quidam fructus mei de re infrugifera nam eadem ratione Doctores concludum, uram esse contra ius naturale; cum illa sit quidam fructus,&capiatur ex pec nia, quae est res infrugi sera. Eiusdem iuris videtur etiam esse, quδd census non constimatur, nisi
in re immobili ; cum res mobilis sine sui totius . vel partis consiimpii
79쪽
ne non possit reddere fructuin' census est quidam siuctus,qui de aliquare sine ipsius peremptione colligitur . Iuris autem humani est, quod pre.
tium soluatur in sola pecunia numerata,& eoram Notario, & testibus r& qudd venditio rei censuariae, cum coligerit fieri , ante bimestre denunis cietur censuario:& quod ille pr seratur alijs emptoribus ;& multa id senus alia,quae ex solo iure naturali, & diuino non possunt per bona conis sequentiam educi. Sc qu unque non sunt talia, quamlibet rationabiliatat, non censentur esse ruris naturalis, & diuini, sed humani.argumento cap. ius naturale. i. dist. ubi hoc latius resoluimus. Ex quibus insertur.
quod iuris humani est illa grandis particula, contractuaqu/ alia
forma post hae celebrandos faeneraticios iudicamus. Tum, quia non e tenditur ad prius celebratos, ad quos extendenda erat; si tota forma c trahendi per cam inducta esset iuris natur iis, & diuini per pridicta. Tu quia solo iure naturali,& diuino attento posset constitui iuste coram Deo census , soluto pretis eius in alia re. quim pecunia numerata, si illa coram ipsius diuina Maiestate esset aeque utilis; aut utilior venditori, quirripecunia numerata.
ros Quinta quaestio , an presim extrauagans sit seruanda etiam in Re- gnis, quoad temporalia temporali dominio Ecclcsi non subiectis Et quidem pro parte negante facit cap. nouit. de iud. cum multis alijs 1 nobis in eius 3 .not.ci tatis, quatenus probant Maximis Pontificibus non esse mentem turbandi lucis lustionem Regum quoad temporale dominia sibi non subiectorum. Sc quod leges Pont.Mac quae non continent leges naturales, neque diuinas, non debent necesiario seruari extra statum, &sorum ecclesiasticum,cap.a.de arbit lib. 6 adiuncta sua glolla,&glo.cap.
cum contingat.de iureiuranaeum eis annotatis. lPro parte vero affirmante facit idem cap. nouiti quatenus multis mo
dis a nobis in eius 6.notab. nductum probat, ad Pontificem Maximum I ertinere declarationem dubiorum de peccatis,an sint peccatan an sint.
omissa tamen squet altior fieri posset in disputatione, resoluendo eam
breuiter dico primo, porcul dubio eam elle seruandam in omnibus Regnis, quae non sunt de temporali dominio Ecclesiet, quaIenus est iuris naturalis , di diuini declaratoria quia quatenus talis nihil. noui inducit; sed solum quid actum sit monet, I hqredes palam. f. I. is de testam. occonstat ius naturale. & diuinum esse ubique seruandum, cap. quod iure.
3. dist. Et consequenter quatenus expreta, vel tacite decreuit, peccatum usurae eite contra ius naturale, Sc diuinum;ita quod ubique gentium cr idedum est esse peccatum usurarium et aliud iis,quod in hac extrauagam ti declaratur esse tale. solo iure naturali,vel diuino attento.
Secundo, quod dubitari potest de is quae praeter ius naturale , diui nu noua inducit propter rationes in principio quaestionis pro η
80쪽
te insimatast & quod videtur resoluendum etiam seruanda illa: quae in-
ducuntur ad praestimendum contractum cesualem elle usurarium. Turri quia leges Pont. Mati latae circa ea, in quibus vertitur periculum animae, Giam si non contineant leges naturales, neque diuinas, debenti eruari apud omnes Cliristianos in utroque foro, & ubique genti u m,iuxta glo. leb.& receptam in cap. 2. de reg. iur. lib. s. pro qua est illud capitulum , dcc .fin.depraescript.&capaeum contingar. de iuresur. &cap. pcnul. &' tuli. de secund. nupta de communis opinio in illis omnibus cap.& in cap. cum sit generala. de soro compet. de haec extrauagans lata est circa ea, in
quibus vertitur periculum animae, ut palam est. Tum quia lex Papae lata circa spiritualia seruanda est in vitoque soro, cap. vi inquilitionis. f. h. dc Dp penulti Q vlt. de iraeret. lib. d. quales sunt latae circa matrimonium, cap.penulta e vlt. da secun&nupt. etiam si solum inducatura iam praesumendi matrimonium, capas qui. de sponsaL quod ubique seruatum fuit usque ad Concit. Trid. Tum quia in utioque foro videtur seruandum id quod praefatus Pius V. in extrauaganu , cuius caput est. Intolerabili lata ii nobis in Manuali Coniels.cap.2 3. num. I io. statuit, scilicet, quod
ad probandam confidentiam illicitam e sinoniacam sufficiam testes singulares; de quadam aliae praesumptiones, quae nec iure naturali, neque diuino ante illius constitutionem sufficiebant.Tum quia glolla praefati cap.
2. .e arbit.& ei similes, quae probant leges canonicas in sero canonico esse oblemandas, de leges ciuiles, in sero ciuili, intelligenda sunt, quando lex canonica non fertur circa spirituale, neque circa ea, in quibus veribtur periculum animae, nec spectantia ad religionem Christianam:sed fertur circa alia profana utrique soro subiecta . At haec extrauagans lata est circa spirituale dubium, scilicet, an conssi tutio census sit peccauim , c ius decilio reseruatur Papae. d. cap.nouit. dc tangit periculum animarum
ut palam est. Neque obstat gloss. celebris clem dispendiosam.de iudi . invertausuris. qua:enus trahet illae clementinae quς inducit Ermam super usuris repetendis ὶ non esse locum in foro si culari, in quo ille repeterentur ; quia illa clementina non declarat hunc, vel illum contractum esse v-surarium, ves praesumendum usurarium: sed solum inducit serniam proecedendi super usuris; que nihil attinet ad peccatum .Nos autem agimus de constitutionetque declarat, contractus aliquos censuarios esse vere peccata vel prς menda esse talia.
Tertio, quod his videtur esse consequens, quM non ligat eos , qui Regibus laicis subi jciuntur, illa clausula, quod censuatius prςferatur inemptione rei sibi per censum lubiecte;nec illa quod redempturus cessem debet ante bimestre detriinciare illam redimendi voluntatem censuario: quia per illas clausulas non declaratur aliquid esse peccatum, nec presumi esse tale ; sed quod contenta in illis visa sunt iusta , di equa eius