Commentarius de datis et promissis pro iustitia vel gratia obtinend. in extrauag. ab ipso, S.D.N. Gregor. 13. qua innouatur extrauagans Bonif. 8. ea de re olim aedita ... Authore Martino ab Azpilcueta ..

21쪽

utiliter monet Confesiarios ;folas autem apud Sed ApoHolicam poII eam factas, poenis eius pu

Extrauagans haec non includis in qua erant iure - quiore licita. num.ri causa sinali di sitionis cessante, cesiati a. num.δ. constitusto interpstans uel roborans aetam, terminis. istius concludituri num MLex non includit id, ad quod mens s ratio authoris

eius non se extendit. num.M.

Ateiuio ct finis Authoris exprooemio cosilitur. nu.M. , III in verbo sordes) quod omnia acta per soria' des quae puniuntur in hac extrauag. uidem tur esse prohibita; qvia mala, idest prohibita iure naturae vel diuino, uel humano antiquiore ista, & non solum mala, quia prohibita iure humano huius extrauag. tantum. Quod si est uerum, ubique gentium & terrarum, ubi ius naturale uel id antiquius ista uiget, caueda sunt,& in utroque foro punienda, aliis saltem poenis quam hic statutis: Ius enim naturale N diuinu omnes S ubique lix'at:c. uo jure sub fin. 8. dist. 8d c Non licet Imperatori, io.dist.&Ius humanum antiquius ista, ubi illud viget, cum tamen prohibita iure liumno huius Extrauag. tantum, non essent nec cauenda, nisi ferent apud sedem Apostolucam . Quod autem sint mala & prohibita Iure naturali ιyqssu lo,gra: lj ex sentit, licet non probet praediictus Io. Mon. in d. extrauag. in glos clericos) Pro quo secit priunto,quisiu fordesprq duis per hanc extrauagantem ce I, C sentur

22쪽

i o De datis ct prom. pro Iust. Sc

sentur de se uitandae, & quae de se uitari debent uidentur naturaliter mala,sicut quae de se fieri debet, bona: iuxta illud Psalin. 33. Declina a malo & fac bonum, declaratum per Thom.2, secundae q.79. artic. primo,& quod sunt contraria munditiei, quae uese est bona , ergo ipsae de se sunt malae arg. cap. Sciendum 8. q. r. praesertim quod praediuctae sordes non sunt corporales, de quibus illud Plauti in Poeni Pleni oculi sordium, sed spirituales, de quibus illud Apocalyp. cap. ult. Qui in sordibus est, sordescat adhuc, a quibus ut de se malis Psall. Psal. ueo. petit mundari, ibi

a peccato meo munda me.

Secundo,quod per sordes in hac materia significatur auaritia uel pretium, quod pereas illiberaliter quaeritur, ut colligitur ex c. primo de re iud. lib. s. ibi sordes idest

pretium) secundum Archid. Si ex I.3. f. Nunc uidendum lunc. glos simili.gde suspec. tui. et ex l.Si bene collocatae adiunctisquet illi annotat. Budarus. Ede usur. 8c eXc.Sunt nonnulli I.q. 1. et auaritiam ante omnem legem humanam

esse malam & prohibitam,probat illud Apost secundae ad

Thimoth. c. Radix omnium malorum est cupiditas, relatum in c. Quia radix de poen. dist. secunda & in s. primo Authen ut Iud.sne quoquo suffr. coli. sexta. Tertio,quod omnia quae hic prohibentur,uidentur es.se emptiones et uenditiones iustitiae N gratiae, quae iure naturali uel diuino uetantur emi uel uendi, iuxta illud Ma thaei io. Gratis accepistis, gratis date,relatum in c. Gratia prima se a. & probatum in c. Qui studet & c. Reperiunturetc. Sunt nonnulli, et per totam quaestionem ead. cau. et quaest.

O uarto, quod omnia sere hie uetita directe uelitidis

23쪽

cte reducuntur ad dationem uel acceptionem munerum, . principum et Iudicum, quae iure naturali uetatur. Prohibetur enim per illud Exod. 13. Non accipies munera,quae et excoecant prudentes, et subuertunt uerba sapientum,et mutant uerba iustorum, et Esaias t. primo, increpat quod omnes diligunt munera, et contra c. 33. Laudat eum, qui excutit manus suas ab omni munere,quod resertur in a.c. Sunt nonnulli r. q. 1. etc.Etsi quaestiones desim. Quin et terribilius ait Iob. c. is. Ignis devorabit tabernacula eoru, qui libenter munera accipiunt. Quae omnia continent praeceptum morale, et non Ceremoniale nec Iudiciale,et ideo non expirarunt a passo Christo, sicut illa, O. dist.f. sm

Contra quod notabile tamen facit primo,quod denunciatio intra triduum noue hic praecipitur, et ideo omissio eius non erat mala et punienda ante hanc extrauag. Secundo, quod usus rei obtentae per sordes, modo o tentio ipso iure fuisset ualida, non erat ante hanc extra g. illicitus, nunc autem uidetur esse talis. Tertio, quod ante hanc extrauag. non erat illicita promissio g ratitudinis Iure naturae debitae, uerbis uel scriptis facta generalibus, sine ullo naturalis obligationis ausemento, ut probabitur notab. II. Quarto,quod promittere uel dare pro recta iustitia se etenda , non uidetur contra ullum Ius naturale uel diu, num, quia nulli talis iuris praecepto est contrarium. Quinto, quod eruditissimus Innoc. Tertius,in illo suo c. Cum ab omni de uiti & honest. cler. non dixit datione huiusmodi munerum, neque receptionem esse per se ma-C a. lam,

24쪽

lam, sed habere mali speciem . I, l. a zSexto,quod consuetudine induci posse videtur,'ut dethtur sportulae,propinae, ues munera Iudicibus,na licet glos putata sing. in Cleni. statutum de electi quam commendatti sequitur Ludovic. Roman. sng. 183. teneat non ualere consuetudinem, ut Iudices accipiant sportulas; ubrius Ni men uidetur,quod tenet Speculait. de Salari f. primo uersi si uero ordinarius, & satis' probat Corsetriti si 1 g. ruet Sportulae,Imo S id seruat stylus Currq, quo probatur solutio propinarum, siue sportularum, quae pro sententia lata soluuntur, quod iure Caesareb licitu erat Auth. de Iudicis .s quis, Collat.6.imb & antiquiore lege Graecom,S pr se de de more tradit erudita sissimus Alciatus in 3. lib. D. spunc.c.i7. R Xenioru ad Natale Diai mittendoru, quae in si esset contra Ius naturale uel diuinuin,non posset ualere: c. Mala & c. Frustra & c. Quo iure 8. dist. i Septimo, quod promissio uel datio rei paruae,non erat antehac illicita, saltem mortifere,ut probabitur infra notab .lo. & tamen hic punitur. ergo Sc. Ad primum respondeo,qubd omisso praedictae denunciationis non est de actis per sordes,de quibus agit notabile,nec de directe hic prohibitis,sed tantum indirecte,quatenus denunciatio praecipitur, S ita nil obstat. Ad secundum respondeo, concedendo assumptum in eo, negando tamen per hanc extrauag. uetari illud, quia per illam soli, in uetatur usus eorum, quae sunt ipso iure

nulla, quorum usus etiam antea uetabatur, ut etiam argumentum sisnificat:licet differentia inter Ius antiquu S nouum sit, quod secundu hoc,usus omniu obtentoru per somdes apud sede Apostolica,est malus, quia omnia talia sunt

25쪽

iure nulla, 3t secundu illud usus omniu sc obtentoru, non erat malus,quia no omnia sic obtenta erat inualida ; ut duspensationes, et aliae gratiae impetratae per huiusmodi sordes,quae no cotinerent simonia,uel aliam, quae annulla rettulissem,neque surreptione, quia nullibi annullantur, quae

tamen per hanc extrauag. nunc annullantur, et concedimus per hanc extrauag.induci nullitate multoru,quae ante

illam erant ubicunq; facta, ualida,et post hanc facta apud Sed. Apostolica,erunt ipso iure nulla,licet negemus usum ru, quae inualida et nulla sunt,non fuisse ante hanc illicitum, sicut est,et erit posthac in Curia et ubique. Ad tertium respondeo,concedendo quidem promissonetia gratitudinis, de qua in eo, non fuisse ante hanc extra uag. uetitam, negando tamen eam hic puniri, ut proba

Ad quartum respondeo primo, negando assumptum quia dare pro iustitia etiam recta,est contra praeceptum septimum de non furando,quod per supradicta est Ius naturale uel diuinum,quia secundum August. in c.Poenale I .ls. Omnis illicita acquisitio rei eo uetatur,& iure naturae uidetur illicitum emere, & uendere iustitiam c. Non licet & .c.Qui recte M. q. 3. & d. c.Cum ab omni, quia non est res

Secundo, quod id uetatur in l.L E de condic. ob turp eau. & sic Iure antiquiori ista extrauaganti. Ad quintu riideo, cocedendo Q datio muneris suo ge nere, sue ex suo obiecto, no est mala, fit in maladmetione male dantis,& fragilitate recipientis, quatenus ob eam Ilectitur ab eo,quod est rectu, uel aniore inde nato cincutit

uel impeditur a uidedo illud, ut innule in illo praeallegata in Isaiae:

26쪽

14 De datis & prona pro Iust. &c.

Isaiae: Munera excoecant, & quod hic solum punitur promisso quatenus est, & praesumitur talis. Secundo , quod etiam iure naturali & diuino uetamur dare scandalum proximo, Matthaei 18. cap.secundo de n ui operis nunciatione, & ita, esto liceat in se praedicta minerum datio, quando tamen habet speciem mali iure n turali, diuino, & humano, regulariter prohibetur: ut ii bet d.c. Cum ab omni, & alia iura praecitata.

Ad sextum respondeo, quod illud procedit in propina,

sue munere dato post latam sententiam,in salarium, uel partem salarii Iudicis, quod per hanc extrauag. non prinhibetumiit dicemus infra not.2I. Ad septimum,concedendo assumptum,& negando per hanc extrauag. puniri dationem & promissionem, quae obparuitatem rei non est mortifera, ut probabitur in d. notiio. etiamsi esset mortalis ex circunstantia finis, & malae intentionis tantum, si modo, res est tam parua, quod attenta conditione personarum, temporum, & locorum, nec moueat, nec soleat mouere notabiliter,ut in d. noti so. dicetur,

o Ex quibus insertur,quod haec extrauag.non solum fuit

necessaria et utilis, quatenus intendit directe Author eius purgare Curiam peccatisin ea contentis, et existimati nis offensione, sed etiam qua parte indirecte admonet s re omnia illa esse ubique gentium & terrarum peccata, addendo enim poenas adeo graues contra facientes ea in Curia, eo quod sunt iure naturali S antiquiori humano illicita,excitat obiter Confessarios & poenitentes ad considerandum sere omnia illa ubique terrarum et gentium es se mal et requirere contritionem et confessionem, et alb

27쪽

quando restitutionem, licet non a censuris absolutionem, nisi apud sedem Apostolicam perpetrentur. II. Insertur ad illam qiuestionem plus satis quotidiana & magni momenti: An peccent,dc quantum, qui etiam ali bi qua apud Sed. Apostolicam Regibus,Principibus, M gnatibus, Saliis primae uel inferioris notae uiris, uel se minis,assistentes,& grate inseruientes a secretis, uel aliis ministeriis magnis uel paruis,& alii amicitia & gratia apud

eos multum valentes, accipiunt magna munera interdum tonuenta 3ζ promissa, interdum absque conuentione, ante uel post iustitiam,vel gratiam obtentam, nonnunquam sumos tantum uendentes, quorum aliqui hac arte mercat

tam quaestuosssimam exercentes, evadunt ditissmi,haereditatesque amplissimas, de primogenia suis haeredibus relinquunt insignia, & an teneantur hac arte quaesta restituere' de an item qui ea dant uel promittunt, peccent' δι qu tum' Si an teneantur restituere damna inde aliis secuta tua oportunius dissiniemus sub finem Comentarii. nu. 2. Tertio, quod qui ante hanc extrauag. huiusmodi se des admiserunt apud sedem Apostolicam,peccarunt modi taliter, εἰ tenentur poenitere dc confiteri, dc aliquando, re stituere, licet non incurrerint poenas huius extrauag. quae quia licet quoad prohibitionem contineat Ius antiquum,.quoad poenas tamen continet nouum, de ideo licet quoad illa extendatur ad praeterita, quoad has tamen minime,sequbdi noua quatenus est noua non extenditur ad praetorita, cap. 2 dc fin. cum annoti eis praesertim per Felyn. de

constitutia

Quarto, quod licc extrauagans puniens actiones comtentas in ea,est regulanda secundum antiqua iura naturalia ν

28쪽

is De datis & prona. pro Iust. δα.

laa,diuina,vel humana,quibus antea illae prohibebantur,ci intelligenda,restringenda, et extendenda ad terminos illorum,et consequenter restringenda ad ea tantum, quae per

illa sunt prohibita et illicita, et non extendenda ad illa, quae non sunt per illa prohibita, neque illicita: Tum,quia causa finalis huius extrauag. uidetur fuisse obseruantia illorum, cui obseruantiae non est locus, quoad illa, quae in

eis non includuntur, ergo in eis non erit locus huic, quia ι cessante causa finali, cessat disposito c. Cum cessante dς appell. l. Adigere.f. quamuis.ff. detur. patron.cum eis annot.Tum,quia constitutio,quae fit ad interpretandam alia, S eadem ratione, quae fit ad roborandam eam, intelligem da est secundum eam, S concludenda terminis eius. Auda, Constitutio quae innovatis .unde verssin illis coli.3.& clare sentit glossqua putat sing.Card.ibi oppos. tertia in Clem. salutum in uerbo consuetudine de elec. addens quod easdem limitationes et extensiones, quas recipit interpretata debet recipere interpretans, & eum sequitur Felyn. in c. primo de Iureiur.num.1. Nam S referens se ad aliquid,intelligitur secundum illud l. In testamento. Ede cond. et demonst. et constat hanc extrauag.factam esse ad conse uandum et roborandum illa ,' ut intelligitur ex duobus

prooemiis sad innovandum et addendumJ in ea cotentis: Tum quia lex non includit illud, ad quod mens et ratio Authoris eius non se qxtendit L Cum pater. f. dulcissi isssde legat. secundo S tradit Panor. in c. Suggestum S c. Meminimus de appell, in c. final. de Rescrip. Felyn. in c.

Tua de Iureiur. et mens et ratio saltem coniecta Auth ris huius extrauag. est uitare antea prohibita, eo modo,

quo anxea prphibebantur. Quod clare indicat vers. Sed

29쪽

hoc scelus huius extrauag. in quo ponitur additionis pCznaru prooemium, quatenus lignificat eas adiici ad exte minandum ea, quae antea erant scelera, R increbuerunt,ibi

sed hoc scelus ita hodie in mores inductum Sc.ὶ N ibi cupiditate improbi quaestus S c.nundinentur & ibi auudam etia talium operam & industria pretio quaesisse assingant, & ibi sQuae cu pessima sintὶ & ibi sin eos qui tale alia quid agunt animaduertendum arbitrati, Quae omnia posita in dicto prooemio unde finis & intentio Authoris colligitur, l.sn.ff. de haered. instit. c. Quia propter de elect. palam significant Authorem eius addere poenas praedictas

contra eos solos & omnes qui secerint contenta in ea,quc illicita erant mala etiam ante hanc eXtrauag. Quinto infertur, Quod non omnis muneris datio, &receptio hic Phibetur, sed sola muneris notabilis, & facta ante iustitia vel gratia malo,uel scadaloso animo, uero vel praesumpto, thesia infra notab.Io. II. N a. i. dicetur. Not bilis inquam, ita, V datio vel promissio eius sit uel praesumatur morti sera, & quod moueat,uel mouere soleat notabiliter animuM recipientis,ut in d.notilo. 3c II. probabitur.

Excommunicatio huius extra g. in maior, s unde id clare colligitur. num. 7. Excommunicatio ex vi uerbi, es' proprie maiorem sminorem includit. num T.

Specie sub genere proprie includuntur. num. . - Excoicatio absolute prolata , interdum pro minori, Anathema uero semper pro maiori accipitur. n. r.

30쪽

I 8 De datis ct prona. pro Iust. Sc

e communicaris N Anathema disserunt num.7. non ut in parata ed ut genus 'ecies. num.δ. athema qua ratione dictio Graeca simul s Hebraea num. .s duo significat s est L ecies excommunicationis,quia est maior s nunquam minoin omnis excommunicatio maior est Anathema.nu.δ. Excommunicatio est genus ad Anathema es minore

excommunicationem. num. L

Cardinales s Episcopi incurrunt tres poenas huius

Cardinales non ligant, regulae Cance aria odiosa, licet lex generali c. numst.

Cardinales sunt patriti' scripti in Diademate Princi

pis, spars corporis eius nums. Lex generalis ligat omnos ecies, etiamsi maior ratio

militet in una. nums.' IIII quod super uerbo excommunicauit) c

dit illud idem dubium quod in praedicta

extrauag. prima de sent. eXcom. super uerbo leXcommunicamusὶ praedictus Io. Mon. mouet, scilicet: An per has extrauag seratur maior uel minor excommunicatio ' Cuius mente amplexa, uerbis autem eius minus claris, S nitimis confusis omissis, Ad probandum, quod de minori tantum sunt intelligendar,facit: quod lex poenalis in dubio debet intelligi de poena minori, argumento C. In poenis de reg. iuri lib.6. cum ei per gloss. annotata et ita cum uerbum texcommunicareὶ simpliciter prolatum, possit intelligi de maiori et minori c Pia de except. lib. sexto,et hae e