Commentarius de datis et promissis pro iustitia vel gratia obtinend. in extrauag. ab ipso, S.D.N. Gregor. 13. qua innouatur extrauagans Bonif. 8. ea de re olim aedita ... Authore Martino ab Azpilcueta ..

41쪽

In Extrauag. Ab ipso, Greg XIII. et '

disponentibus de hiis quae per se no sunt mala,non coprehendatur,ex stylo dc cosuetudine Curiae potiuS,qua iure. Sexto, i receptior uidetur opinio Panor. in c.Ecclesia 2. de elech. dicentis eos coprehendi sub generali lege c De multa de praeben. quod probatur per extrauag. Execrabblis de praeb. quatenus excipit eos expresse significans alias coprehensum iri, in quod ipsum faciunt oia iura generalia, odio sale poenalia. in quibus exprimutur Cardinales,lea ratione fieri uidetur.* alioqui sub illis non includerentur,de quibus est c.primum de scismati lib. I. c.primunt de

refor.Concit. Trid. sestras. 8c extrauag. Circa,& extra uag. Decori Pii V.3c extrauag. S. D. N.Greg XIII. Deo sacris, quas citauimus addendo eis quasdam annotatiunculas in

Quibus pro utraque parte huius Antinomiae citatis, arbitror dicenda tria.Primum,no posse defendi u trunque dictum Io. Mon. scilicet quod praedicta extrauag. includat Cardinales,q, ait ut glos eius, S q, praedictu cap.primu descismat .no comprehendisset eos, nisi de Cardinalibus expressisset. Iino probabilius cotra posset dici, illa extra uaseno coprehendere illos,& praedictu c.Coprehesurum sutus etias no fuissent expressi Tum quia praedicta extra uaga

uidetur exorbitatior, 3 quadantenus minoris authoritatis,

quia extra Corpus Iuris posita, Se sine fratrum cosensu de consilio facta: Tum quod nulla ratio reddi potest, citrCardinales comprehendantur sub cap. Si quis suadente 17. q. 4. 3c sub aliis supra cum eo citatis, in quibus etiam

non exprimuntur, 3c non sub d. cap. prinio, licet non e

primerentur,cum tamen praedicta ratio reddi possit quare non comprehenderentur tib illa ira g.

LAlterum

42쪽

3o De datis ct proin pro Iul M.

Alterum,quod maior adhuc ratio reddi potest cur Cardinales non includantur in hac extrauag. quam in illa Bonis videlicet quod illa solain excommunicationis et nul litatis obtentorum poenam imponit,haec autem etiam priuationis beneficiorum S ossiciorum etiam secularium,im simiae, et inhabilitatis, et non utcunque, sed ipso iure, et quod valde absurdum et insolens videretur, quod tam ii Ecclesiae principes ipso iure priuaretur tanto Cardin latus principatu, fierent infames, et inhabiles ad omnia beneficia et ossicia, propter solam unam actionem iis eratrauag. Vetitam, et nihil absurdum,et insolens conseque retur, eo quod inciderent in excommunicationem illius extrauag. et in poenam intrinsecam nullitatis obtelorum, cum ordinarie incidant in excommunicationem Canonis

si quis suadente et praedicti c. primi, & aliorum Canonum

generaliter excommunicantium supra citat. secundu omnes, qua ratione sorte idem dici posset de Episcopis, quorum depositio soli sanctae sedi Apostolicae reseruata est e.

Nullius et cap. duodecim s. q. 4. 3ἰ c. s. da reform. consit.

Trid. sessi 1 Tertium, quod probabile uidetur, dicere: Cardinales

quidem ut alios ligari per hanc extrauag. S. D. N. quatenus prohibita in ea sunt contra ius naturale uel diuinum, aut aliud Conciliare,vel Papale,quo ipsi ligantur,&etiam quo ad poenam intrinsecam nullitatis obtentorum,& etiaquoad poenam excommunicationis inflictam per eam, quae est poena rationabilis, & quasi ordinaria in huiusin idi materiis,& cosequenter quoad poenam arbitraria ordiunaria extra ordinem inserenda, S restitutione rei sic ini sic acceptae, quae uere non est poena, non tamen quoad

43쪽

praedictas poenas rigidas, priuationis ipio iure beneficioru, officioru, R inhabilitatis ad ea,quae uidetur extraordinarie, rigorose addita,no solu ad castigandu delinquerem iuxta mensura delicti,quod fieri praecipitur Deutic.u;.et C. Non adieramus a. . q.I. sed potius ad terrendu, et arcendualios, eo quod multis grassantibus opus sit exemplo l. C pital iuna famosos. Ede potn.atteio quod haec Extrauag. valde similis est regulis Cancell. nisi qua parte est perpetua et illae temporales, ut in primo non dictu est,eo quod haec ut tacita non habita collatione cum Collegio Cardinatium,et quod solum respiciat acta apud sedem Apostolicam, et ita sicut regulae Cancellariae odiosae, de stylo et consuetudine non ligant Cardinales, ita nec ista debeat eos quoad hunc rigorem ligare, Salua S.D. N.et cuiusque alius iustiore sententia.

: SUMMARIU M.

Actiones has facies per alia incurrit ho poenas. n.Io. Consulere quis dicitur. num. Io.

VINI ibi undecunque alios etc.) quod haec ex-' traiiag.est generalis et uniuersalis quoad loca originis,domicilii, et habitationis personarum prohibita in ea facientium, et consequenter non solum includuntur orti in urbe et oriundi ab ea, sed etiam inhabitantes eam,et reliquam Italiam, Hispaniam,Calliam,et qua uis alia regna: Qui enim undecunque dicit nullum locum excludit, c.undecunque 1ς dist. ars cap.Solitae sub fin. de

maior. et obed. c. Si Romanorum 19. dissi et t.3.E de ossi

Praes. Ouod certum quidem est quoad eos, qui personalia

44쪽

3 a De datis ct prona. pro Iul Sci

ter costituti apud Sed. Apost. faciunt per se in eis prolibbita : Quid autem de iis,qui faciunt illa per alios, praesem tim absentes, et quid de i s qui approbant ea per alios facta nomine suo'Et pro parte quidem negante facit primo conclusio posita et probata in Manua l. Confessi cap. v num. 1I. Videlicet, quod mandans facere aliquid, non diacitur uere facere illud, et ideo regulariter poena imposita

contra facientem non habet locum in mandante uel consulente, nisi contrarium exprimatur. Quod argumentulicet urgeat quoad Extrauag.innovatam. Contra hanc tamen innovantem parum urget, quoniam haec extendit illam ad omnes consulentes, auxiliantes, et fauentes, quorum denumero sunt, qui rogant et mandant, et pecunia iuuant ad faciendu praedictas actiones, nam ut in d.Man. c. 27. n. 32. diximus: Consulere dicitur quicunque monet,

persuadet,aut precatur,ut illud faciat: Secundum Bart. in l. non solu f. mandato ff.de Iniur. Imo et qui instruit, aut proponit utilitatem inde secuturam secundum Innoc. cepi. in c. Ad audientiam de homicid.Quare arbitror eos etiam includi.

Actiones si quas incurruntur poena huius extraua sunt ha Issi s una omissio. num. II. Praecepta decem legis ueteris, sunt Iura naturalia, es durant, licet Ceremonialia s Iudicialia expira

rint. num. LI.

Actiones praedicta non secuto essem hic puniun

t r. num. II. . t Conatus

45쪽

Conatus ad delictum non secum dis,punitur, sed non poena illudfacientis, nisicum illa etiam contra conamem imponitur. num. Ia.

Excommunicatio nusia nec irregularitas uel alia pa na ipso Iure impositapro aliquo facto,incurrisur a

conante facere illud: nisi faciat, uel etiam pro ipse

conatu imponatur. num.ta

consulens uel mandans aliquid mali,non incurrit poenam contra iiDd naturam, nisi hecuto illo, uel nisi principaliter prohibeatur constulere uel mandare

Appellans a Papa ad futurum Concilium, excommunicatur Bulla Coena, s id consulens excommuniacatione Tapali,sed non Susia Coena, s ratio eius.

III I didri ex illis uerbis fQui aliquod pachimJ

S sequentibus,sedecim actiones & una omissionem,ob quarum quamlibet incurrutur poenae per hanc extrauag.statutae. Q uaru secundum ordinem literae. Prima, est Pactio. ecunda, Promissio. Tertia, Promissionis acceptatio. Quarta, Datio rei promisita uel in pactum deductie. Quinta, Receptio rei promissae uel in pactum deductae Sexta, Promissio facta tertio,in utilitatem impetraturi. Septima, Acceptatio talis promissionis. Octaua, Datio pro Iustitia &c.sne imissione & pactione Nona,Receptio ob eande causam sine pacto missione. . F io. Omissio

46쪽

34 De datis ct proin pro Iust. &c.

M. Omissio denunciationis huiusmodi criminis sciti,intra

triduum. 'i

u. Vti sic adeptis.11. Nundinatio sordida expeditionum. ra. Ambitio sordida obtentionum.

i . Fictio mendax pactionis pretii.

De quibus dicemus: Ex quibus uerbis colligantur, et quo Iure, et quatenus prohibeantur. In quod clarius s ciendu, praesuppono primo: Quod omnia praecepta D calogi cotinent ius morale Diuinum veteris legis, et conseque ter naturale,ut ibat Thomas prima,secundae q. ioo. art. primo, et tertio, et 2. 2. q. l22. art. primo, et ante illuGratian. in 3. sn. c. dist. quatenus habet ideo praecepta moralia veteris legis non expirasse a passo Christo, quia sunt naturalia, quae coeperunt ab exordio rationalis cre turae, ut ipse ait 1. dist. in princi & permanebunt in perpetuum,& ita quicquid est contra praedicta decem praecepta, uel contra principia uniuersalia unde illa inferuntur, uel contra necessario cosequentia eorum per rationem naturalem sapientum, sunt contra Ius morale diuinum et naturale: Alia uero quae non sunt contra praedicta io. pro cepta sunt contra legem humanam, licet aliqua ratione naturali nitantur, ut pulchre declarat Thom. prima, s

Secundo, Praesuppono, illationem quartam superius notab. tertio factam & probatam,uidelicet.Quod punita per hanc extrauag. sunt intelligenda puniri quatenus per Iura

47쪽

Iura naturalia,diuina,vel humana antiqua sunt prohibita, ct non quatenus iuxta illa sunt licita per adducta ibidem. - Tertio, Quod ad incurrendas huius extrauag. poenas, susscit pactio, uel promissio,vel acceptatio promissaonis , licet non consequatur implementum, nec ulla datio, nec acceptio, quia ad uerificationem disiunctiumsessicit alto. xam partem uerificari l. si haeredi plares A. de condit. i stituti & f. si plures Institutide haered.institi & in cap. In alternatiuis de reg.Iur. in sexto, & extrauag. haec solum auternatiue requirit Pachum, uel promissionem, uel dationem, uel receptionem ex aliquo illorum, de ita lassicit una illorum interuenire ut sit locus poenae, & cosequenter pr missionem sine datione, & pactum sine receptione. Cui consequens est a sortiori non requiri obtentionem iustitiae uel grati , sed lassicere ut aliquod praedictoru fiat, ad oblitinendam eam. Primo, quod non habet contextus, ut qui per praedictos modos obtinuerit iustitiam uel gratiam, imcidat in eas; sed qui praedictis modis ad ea obtinenda usus fuerit, incidat in eas: S ita lassicit fecisse id ad illum fine, licet ille non consequatur. Secundo, Quod, ut proxime dictum est, lassicit pactu uel promissio de dando, licet non detur. Tertio, faciti Quisquis C. adleg. Iul. maiest.translati in cap. Quisquis de poenit dist. prima, quatenus habet: ineuntem foedus contra Imperatorem, uel de nece suorum Senatorum cogitantem , incidere poenas criminis laesae maiestatis. Quarto, Quod conatus 'corrumpendi Iudicem puntitur etiamsi non sequatur corruptio secundu Bald.in Auth. Nouo iure C.de poen. iud. qui male iud. per tex. l. Imper F 1 tor

48쪽

36 De datis ' prona. pro Iust. M.

tor Seuerus ibi stentauit st.de Iur.tis. Quinto, faciunt illa multa, quae congerit Gratian. de poenit.dist. prima,ad probandum, quod uotum, siue desiderium, propositum, S attentatio pro facto reputantur cap. Dixi.cap. Magna. cap.Si quis non dicam rapere. c. Quis quis 3. si quis cum telo. Sexto; Quod conatus ad delinquendum licet' non quatur effectus, est puniendus, per prςdicta& alia per quae hoc redigit in regulam Felyn. in illo aureo tractat.

Quando conatus &c. 13 Contra hoc tamen iacit primo t. Cogitationis poenam nemo meretur isde poen. & alia, quae citat Gratian. ubi supra: scilicet l. Sollicitatores.ss. de uar. R extraord. crina qua minus punitur sollicitans nuptias alienas, quam cometumpens,& l. Vulgaris is desuri. quae probat uolentem multa furari, & pauca surantem, de solis illis teneri, de l. prima f. haec uerba is Q uod quisque iur. quae habet ata tentantem impetrare ius iniquum contra aduersarium, non teneri ad utendum illo, nisi impetrauerit. Secundo , facit i. Si praeses et t. De interpretatione si de poen. cap. In poenis de reg. iur. lib. s. quatenus habent, poenas esse molliendas, & leges poenales restringendas. Tertio, Quod connitens & tentans delinquere,non debet puniri poena legis pro illo delicto imposita , si poenitentia ductus, non perfecit cum posset perficere p. Qui salsam isad i. Cornel.de salssquam in hoc citat glosin t Qui

ea mente ff. de furci. Quarto, Quod conatus ad aliquid,eo non facto, non punitur ; quando id factum nemini nocet, secunduri

49쪽

Anan. in cap. primo nuina . de crina. fali. dicentem, pausim Advocatos uti doctrina illa, quae colligitur ex l. Damus iunc. glos. C. de fals. Quod nunquam quis incidit in poenam falsi propter falsum, si falsum nulli praeiudicet, pro quo faciti cap. Ego N. ibi Dad damnum eiusJ tunc.

glossi de Iureiuri & in casu huius extrauag. iustitia obtenta , vel gratia , sine praeiudicio alterius impetrata, nulli nocet , ergo conatus ad illas impetrandas non est puniendus. Quinto, Quod conatus non lassicit ad incurrendam poenam ipso iure impositam, extra crimina atrocissima, per ea quae late tradit Felyn. in dicto Tractat. An conatus &c. n. 6. & in nostro proposito agitur de poenis ipso iure incurrendis. - Sexto, Quod nec poena excomunicationis de qua hic agitur , nec allae censurae ipso iure impostae, incurruntur ob conatum non secuto effectu,quae est communis sententia collecta ex glos. c.Si uero S c. In audientia & adnot.eis de sent. excom. sicut nec irregularitas, iux. glos. cap. Si aliquis de homicid. de traditi a nobis in Manual. Consess.

cap. 27. num.I93. εἰ 2 o. et in casu proposito agitur .de in. currenda excommunicatione.

3 - Ad haec omnia respondetur, concedendo quod poena

imposita iacienti aliquod delictum , in dubio non ligat

eum qui tentat et conatur facere illud, nisi secuto eori et consequenter , quod si poena huius Extrauagam im- poneretur obtinenti male iustitiam uel gratiam, non comprehendecet paciscentem et promittentem dare ob iustitiam uel gratiam obtinendam,nisi ea obtenta : Sed negando, quod haec imponatur male obtinenti illam, quia imo

50쪽

De datis ct prona. pro Iul&c.

imponitur facienti aliquid ex sedecim supra collectis ad obtinendum illam, & ita non agitur hic de extendenda poena imposita facienti ad conantem facere, & non facientem; sed de poena imposita ipsi conanti S attentanti id sacere,quo casu,qui conatur, illam incurrit: iuxa. si quis non dicam rapere C. de Episcop. et cler. etd.l. Quisquis C. adleg. Iul. maies LQuod confirmatur primo, per illa quae in dicto M nual. ubi silpra po fuimus ini haec uerba: fAdde quod roseri An disponens loquatur principaliter de faciente, et

secundario de mandante, & consulente, aut principaliter de omnibus, quia priori casa. non incurrit ex ommunicationem, consulens, aut mandans, antequam fiat opus: de mandans cuipiam etiam centies percutere clericu , non excommunicatur, donec percussio sequatur , et num ram, si ea nunquam sequatur: argumento notatorum in. cap. Mulieres de senten. excommvn. In posteriore uero se, nam qui mandat interficere aliquem per assa sinos, statim,etiam non secuta morte, est excommunicatus cap.primo de homicid. lib. sexto, quia aeque principaliter exco- municat mandantem, ac occidentem: et Religiosus, qui concionatur animo retrahendi Auditores a solutione de cimarum,est excommunicatus,quamuis Auditores no rotrahantur: Clement. Cupientes f. primo de poen. J Cum igitur poena huius Extrauas. non imponatur principaliter obtinenti iustitiam, uel gratiam, & accessorie facienti aliquam praefatarum actionum, imo nulla omnino poena imponatur obtinenti,uel facienti iustitiam uel gratiam, si non agat aliquam praefatarum sedecim actionu, nam frequenter contingit in Papa, & multis litustissimis Cardinalibus1