Commentarius de datis et promissis pro iustitia vel gratia obtinend. in extrauag. ab ipso, S.D.N. Gregor. 13. qua innouatur extrauagans Bonif. 8. ea de re olim aedita ... Authore Martino ab Azpilcueta ..

발행: 1575년

분량: 160페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

91쪽

po,aut beneficiorum collatori principaliter ad ineundam cu eo amicitiam, sperans tamen fore, ut ille postea motus ea, det aliquod beneficium, non incurrere simoniam. 9 Sexto,quod ex hoc infertu nuna ratio, quare non incudant in has poenas,qui ea quae uocant propinas quae sunt quaedam stipendia & honoraria incertain etiam indebitas, uel maiores quam debitas accipiunt, quia non dantur nec accipiuntur pro iustitia facienda, sed facta: Altera & aptior ratio. quod non dantur pro iustitia facienda vel facta, sed pro quodam salario vel stipendio incerto.

An autem decenter soluantur in tota Vrbe, et toto o

be, delegatis a Sed. Apostolica vel legatis eius, et quae qua titas si debita, et quae maior debita, et an deceat eo maiorem dari, quo causa, super quali, tractatur, est maior, praesertim quando minor est dissicilior decisu quam maior' non est locus hic tractandi. Quid autem sit dicendude deponentibus de more propinas ante sententias latast dubitari potest,& dici primo. Quod propter consuetudinem, & stylum Curiae non incurrunt eas, quando uir que pars, iubente Iudice, deponit lutionabiles, et mode. ratas quantitates.

Secundo, quod pars quae eas deponit, antequam iubeatura Iudice, notabiliter maiores debitis ,. quo Iudicem imclinet in partem suam, incidere videtur in illas. Tertio, Quod Conuentiones inter Iudices, di partes, ut deponatur propina maior iusta, sunt illicitae, licet de rig re Iuris hic non videantur coprehendi, quia nonda tur pro iustitia, sed pro propina, sue salario,seu stipendio licet imusto, ut in simili mox dicemus de salario nimio

92쪽

inrario, Quod deponentem propinam inulto maiorem iusta quam aduersarius deponit, ut Iadex magis moueatur ad ferendam sententiam pro se, non sol sim arbutramur male facere, sed etiam incidere in has poenas, quia

tacite videtur pacisci vel promittere aliquid pro iustitia facienda, nisi, quoad forum interius saltem, excusaretur ob opinionem probabilem de inconstantia Iudicis,in suae causae rectitudine, quam probabiliter certam putat: per dicta supra notab. 2.3o Septimo, Ex proximc dictis insertur, quod licet nemo incurrat poenas huius Extrauag. ob actiones in ea Contentas, quae ante illam non fuerunt illicitae, omisso enim denuntiationis intra triduum,quae antea non erat ibhcita, non est de actionibus sordidis, ut sup. dimini est

non tamen Omnes qui agunt eas,quae ante illam suerunt illicitae,incurrunt illas, nam datio et receptio pecuniae vel

muneris,in pretiuiustitiς vel gratiς factae in spiritualibus,

etia post illas obtentas, semper est illicita, per eam tamen poenae huius extrauag. non incurruntur, quod per soluti nem proxime datam es c. Eos prima q. l. comprobatur, et eadem ratione idem dicendum est de receptione pecuniae in pretium sententiae etiam latae, etia iustae, circa temporalia,est enim illicita: l. vaenales C.quando pro . non est

neces. c. Qui recte et c. Non licet xl. q.3. et C. PCenale I . q. s. quibus expresse probatur, non licere vendere sententiam etiam iustam, et eam vendentem annumerandu esse

vendentibus in teso per Euangeliu reprobatis, ait Greg. in c. Vendentes prima q.3. & tamen per eam non incurruntur hae poenae . Idem maiori ratione dicendum est, de receptione pecuniae in pretium sententiae iniustae, quae dim

93쪽

plici nomine illicita est, eo quod uenditur quod non est Menale, & quod essectu malum dicit esse bonum, contra illud Esaiae c.quinto. Re qui dicitis bonum mal um,& malum bonum, J relatum in c. Vae qui dicitis xi. qJ.Idem dedatione 3c receptione pro gratia iam facta praesertim i iusta etiam in temporalibus, ab eo qui eam uendere, seu Commutare pro temporalibus non potest, quales sunt sere omnes inferiores Monarchis,quoad gratias de Iurisductione procedentes, εἰ etiam ipsi Monarchete quoad iniustas,dc iustas quoad aliquas, quae taliten sint illae,ea ratione hic non tracto, qua notab. 8. omisi quiddam simile tractare, rcmittendo lectorem quoad aliqua ad cap. 2I. a n.I. in II. nostri Manual. Confess. Licet enim omnes praedictae dationes S receptiones sint ubique terrarum, & gentium illicitae, & quidem magis apud Sed.Apostolicam factae, non

tamen pereas incurruntur poenae in hac Extrauag.statutae, Cum non dentur,nec recipiantur pro obtinendis, sed tantum pro obtentis.

3I . Octauo. Recte dicere Io. Mon. in praedicta glos quod

nec Advocatus,nec Procurator, nec tabellio petes salaria, R conueniens de eisdem, ligatur hac sanctione: per c. Nolicet Ti. q.3. Cuius ratio vera, omissa sua parum apta, est:

via quod datur Advocato, uel Notario,non datur prinςipaliter pro obtinenda iustitia, pro qua nil dari uel promitti potest, per c. Non sane i . q. s. δἰ d.c. Non licet,qua rationem sensit idem Io. Mon. determinando paulo post utiliter,sere in haec uerba. f Sine parabola, idest promissione praecedente, potest dari aliquid promotori, idest Auctori iustitiae uel gratiae, completo negocio arg.sside orig. iunt. 1.3.fin.de donat. l. Aquilius. R de Vari Sc extraor. co-

94쪽

gnit. l. priina.f. perinde extra de Simon.c. Dilectus L. in sn. I. . l.c. Si quis EpiscopumJ haec ille, Per quae omnia iura luecet no probetur essicaciter, ut diximus supra eod.notailiat. 3. probatur tamen per d. c. Dilectusa: S alia ibi adducta. IX. Quod hanc rationem consequitur, Eum incurrero has poenasa alte in foro interiori,qui daret Advocato ues Notario plus iusto salario, non tam pro salario, quam ut ipse tanquam amicus Iudicis, & multum apud eum ualens, amore uel precibus, flecteret eum ad ferendam sententia

pro ipso, squidem ipse illud plus uere principalius, dat

pro iustitia, siue sententia consequenda,quam pro salario, licet nomine, vel specie salarii illud operire, siue palliam simulet,& constat, praesertim in foro interiori, magis esse attendendum, quod uere agitur,quam quod simulate: tu ta Rubr. C. plus valere quod agitur quam quod simulate concipitur. c. Ad audientiam de empl.θε vend. Quaod etiaeadem ratione est dicendum de Advocato Sc Notario a cipientibus, quod eo magis memorandum uidetur, quo magis est quotidianum iuxta I legaui.T de liberatilegat.

Mmorum datis Iudici, quae ante hac erat. Disa,punitur his , non autem qua antea licebat, qualis est dari solita in urbe ad Natale Domini, modo animo recto , s ob meram liberalitatem, intra quantitatempermissam lat. num 32. aeriorum etiam permissorum datis, non licet,si primcipaliter fiat ad Justitiam obtinendam, licet autem,pprincipaliter ob mera laseralitatem et honestam

95쪽

IIam gratitudinem fiat,quamrus minus principaliter mi ad iantitiam obtinendam num II. Donatio ob aliam causam, quam ob meram liberali tatem non est proprie donatio.num. Ja. Liberalitas mera quae dicitur. num. 32. Finis principalis actus uirtutis non potin esse bonum temporale, sed bene minus principalis. numta. Horas ad Gnonicas iens principaliter ob lucrumpe

Xenia ita dari,uelnon daripossunt aliarum Authoribus f Protectoribus, ac IudicibuΥ. num II. Xenia qua nimia,arbitrio boni viri definiendum. n. I.

V ri abs re interrogare quosdam. Quid dicendurei 0 hi se de datione & receptione Xeniorum & munerum , quae circa festum Natalis Domini dantur Reu tendissimis in Urbe Auditoribus, & aliis Iudicibus ' Nam

pro parte negante quod non licet illa dare nec accipere, facit primo, nam Extrauag. quatenus punit dationem, de receptionem rei etiam antea non pactae uel promissae Secundo, quod illicitum est dare uel accipero munera: pro Iustitia obtinenda uel facienda, per illud Esaiae. fBeatus qui excutit manus suas ab omni munere,J relatum in cap. Sunt nonnulli t. q. i. & c. E si quaestiones de Simon. 8talia in hoc citat. supra notab. tertio, & negari non potest,Xenia esse quaedam munera. Tertio, Quod illa Xenia eo fine dantur, ut ad minus recipientes sint gratiores dantibus, & faueant eis in arbitrariis, derandem ferant sententiam pro ipsis, Scitius eam iM 1 serant,

96쪽

84 De datis S prona. pro Iust. &c

. ferant,etiarnsi non habeant probabile timorem de inconstantia Iudicum in recto,nec certum de sua Iustitia conceptum,quod esse illicitum dissinimus supra notab.9. Pro contraria tamen parte facit illud late probatum supra nota b. tertio, Coroll. quarto, Quod poenas huius Extra uag. non incurrit quis, ob actiones in ea contentas, quae ante illam erant licitae: At huiusmodi Xeniorum datio Sc receptio inodesta, licita erat ante hanc Extraxag. ob consuetudinem publicam a Papa, toto clero S populo scitam, & approbatam, di nulli iuri naturali uel diuino contrariam , Imo & humanae legi consonam, secundum quamaicite possunt dari esculenta & poculenta, quae papcis di hus consumantur, Iudicibus delegatis, quales sunt Reu rendissimi Auditores a Papa in Curia dep utati, c. Statutus. Insuper de Rescript. lib.6. Secundo, uod praedicta consuetudo non est contraria iuri naturali uel diuino,& ita potest ualere etiam quO- ad Ordinarios argum .capssin. de Consuetud. modo non

dentur principaliter ad Iustitiam uel gratiam sectendam: sed in signum gratitudinis pro studio & labore, quae in

cognoscendo de causa suscipiunt, per ea quae de gratitu dine supra eod. notab. num. 28. & latius in notab. Ii- traduta sunt, δἰ modo non dentur tam grandia,ut inspecta qualitate personarum, inducant periculum probabile flectencti animum Iudicis a recto , argum . tex. memor. in l. s lent T de ossi Procons. de aptius in cap. .Eui. quaestiones de simon.

Tertio Quod ad opposta responderi potest: Ad pruinu quidem, quod huic Extrauag. non est locus in actionibus quae ante illam erant licitor, ut saepe praedictum est.

97쪽

Ad secundum autem,quod in eo assumpta, procedunt in muneribus datis malo animo, corrumpendi Iudicem, uel quae prae magnitudine solent corrumpere, ut exponit

d. c. Etsi quaestiones.

Ad tertium, quod procedit solum in hiis quae principaliter dantur ad corrumpendum Iudicem, uel in pretium iustitiae,non autem in hiis,quae dantur principaliter in signum gratitudinis, licet minusi principaliter respiciatur gratificatio iusta & honesta. Ex quibus subinfertur primo,Incidere in utroque foro in poenas huius Extrauag. illos; qui dant vel accipiunt, aliqua Xenia notabiliter maiora, vel plura, vel alia, quam iure scripto uel consuetudine honesta S praescripta, licaatr& consequenter si darentur alia quam esculenta & poculenta, uel haec in maiori quantitate, quam paucis diebus consumi possit, attenta qualitate personet, iux. praedictum f. Insuper Sei annot. Secundo, uod uidentur incidere in eas quo ad sorum

interius, dantes uel accipientes etiam iure uel consuetudine iusta permissa, qui principaliter dant uel accipiunt

ea ad corrumpendum,uel tanquam pretium iustitiae obtinendae: Tum,quia id ubique gentium est et erat illicitum coram Deo, etiam ante hanc extrauag.cum per id essectaematur et uendatur quod non est uaenale lux. praedicta capitula , Qui recte, et Non licet xI. q. 3. et cap. Non sane I . q. s. et cap. Vendentes. I. q. 3. Id. l. Voenales. Tum

quia praedicta Iura non permittunt dare uel accipere illa, ob aliam causam qua ob meram liberalitate, ut expressit praedictus f.Insuper,et datio uel donatio ob aliam causam quam uirtutis, non datur uel accipitur ex mera liberalita.

98쪽

8 6 De datis ' prona. pro Iust. M.

te. Donatio enim ob aliam causam quam liberalitatem iacta,non est donatio proprie, ut expresse ait LC.in l.pri, mass. de donat. determinans donationes ob alias causas factas, non esse proprie donationes. Non obstat quod

glossa in d. g. Insuper uerbo sinera liberalitate) uisa sit alia quibus fgnificare, quod omne quod non est exactum uel petitum,directe uel indirecte, dicitur datum ex mera liberalitate : Non enim hocssicit, sed quod ad hoc ut aliquid

censeatur mere liberaliter datum, requiritur ne si exactu

uel petitum, quod tam longe aliud est, quam est requiri aliquid a susscere aliquid,quae esse alia, probat glos . sing.

in c. Statutum in princ.uerb. Canonicis de Rescript. lib. sexto,dicens textum illum requirere quidem ut delegatus si saltem Canonicus , non tamen sufficere, Ita glossa praedicta fgnificans requiri ne sit exactum uel petitum,ut alia quid dicatur liberaliter datum, non sgnificat id lassicere: Et consequenter datum uel acceptum principaliter pro

iustitia obtinenda etiam sine ulla exactione, non est uere coram Deo mere liberaliter datum. Tertio, Quod non incurrunt eas, dantes uel accipien-33tes ea quae iure licet dare uel accipere ob meram liberali tatem,si dent uel accipiant ob eam principaliter,quamuis minus principalis respectus habeatur etiam ad breuiore uel fauorabiliorem expeditionem: Tum, quia quod prine aliter & non quod minus principaliter agitur, est attendendum. L Si quis nec usam T de reb. cred. c. Quamuis pactum iunct. glosissi de pact. lib. sexto. Tum quia non peccat,qus mutuat principaliter ob charitatem & amicitiam, licet minus principaliter speret gratitudinem, iux. gloss. cepi. in α Consuluit de usuri & tradita in Manues. Con. L: ses.

99쪽

fess. cap. V. nuin. Σο9. Nec qui vadit ad horas Canonicas principaliter ut placeat Deo, uel suo muneri satisfaciat, licet minus principaliter id faciat ob distributiones quoti, dianas, iux. gloss. sing. in c. primo de cler. non res denti lib. s. glos . pen. N traditur in d. Manual. cap. 23. num.loo. Tum quia generaliter omnis actus uirtutis, directus primcipaliter in debitum snem,est bonus, licet minus principaliter dirigatur in aliquod temporale commodum, quamuis nullus actus uirtutis , directus principaliter in fine a quirendi bonum temporale, sit bonus; Per ea quς nuper late tradidimus in Comment. c. Cum Minister Σ3.q.quinta a num.3o. post Adrian. ibi citatum N quae addimus infra notabili 1 .num .3 . ad suntle propositum.

Non obstat dictio finera quae significat puram, iuxta glos memorab. uerb. meroJ in princip. Instit. de diuis stipui. quia pura dicitur liberalitas, quae ob nullam aliam

causam fit principalius, quam ob illam, neque aeque principaliter ac ob illam, quamuis minus principaliter Sc secundario sat ob aliam uel alias, puritas enim non excludit minus principalem respectum, sicut istere & pure gratis dicitur mutuum, quod datur principalirer ob liberali tatem uel amicitiam, licet minus principaliter & secundario aliquid speretur, iuxta d. gloss. solenn. dc recepi. in d.

c. Consuluit de usuriquae habet, illud Euagelii: Mutuum dantes,& nihil sperantes ueri ari in eo, qui nihil sperat principglitςr, licet minus principaljter et sec indario sesς iaciunt ad hoc illa multa, quae de sne principali et mitius principali ad praxin quotidianam utilia, scripsimus in L

auarto, Quod haec eadem omnia uuae dicta sunt de

datione

100쪽

88 De datis ' prona . pro Iust. &c.

datione et receptione Xeniorum , et munerum Iudicum,

Iudicibus facienda , dicenda sunt etia de datione et recuptione Xeniorum uel munerum, facienda uel non facienda Authoribus gratiarum et eas impetrantibus Et consequenter Protectoribus Regum, Principum, Nationum, Prouinciarum, Ecclesiarum, ordinum, Monasteriorum, et aliorum apud sedem Apostolic1 sibi commendatos, sua cura, studio, uigilia et labore, protegentibus: De Xeniisci muneribus, inquam, non solum per contractum uel quasi contractum debitis, quae nomine salarii Si stipendii iustificantur, ut dictum est supra eod. notab. num. 32. sed etiam de aliis quae ultra illa dantur uel recipiuntur: Nam si principaliter id fiat in signu gratitudinis, amoris, & d bitae cuiusdain obseruant lae,erunt licita, licet minus principaliter dentur ad mouendum N animandum ut citius Nseruentius agant, aut impetrent, modo non fuerint nimia uel insolentia, uod pro uaria dantium Se recipientium conditione, uarie est boni uiri arbitrio definiendum, arg.

l.primae is de Iuti delib. cap.de causis de oss.deleg. Si uero contra principaliui vel ςque principaliter dantur uel recipiuntur pro grathi facienda uel impetranda, quam uel ac pro gratitudine, uel fuerint boni uiri arbitrio nimia uel insolentia,erunt illicita.

Denunciandipraeceptum hoc intra triduum, nouum solospraesentes in Curia ligat, re eossalua corre

ctione fraterna, a qua facta, incipit triduum

XXII.

SEARCH

MENU NAVIGATION