Veterinariae medicinae libri II Johanne Ruellio suessionensi interprete.

발행: 1530년

분량: 274페이지

출처: archive.org

분류: 약학

201쪽

L I B. II

rerum octo,quod est trientale pondus,resinae, picis arid hylotum ponis do staterum quatuor,hoc est sextantale erae pondo statem se hoc est quaesdrantes galbani,calcis, singulorum pondo stateris unius,id est semunciae: omnia simul inferuescunt quedum possit manus tolerare, & ita linum

tur. Aliud urens habetur medicamentum,quod etiam neruorum laborea

lassitudinesque reficit, Galbani,styracis,bdelli pollinis thuris,picis bruti

bituminis,pares singularum portiones assurrumtur,sicca que trita liquidis commiscentur. Aliqui auripigmenti unciam,vivae calcis semunciam, iblatim terunt,&commista linunt. Aliud ad idem praestandum efficax miles nacolophoniaca,bitumen iudaicum,lallar viuum, pix noua ceraque ponmdetibus aequis cum hircino adipe decoquuntur. Est & aliud quod non parum ulceribus opitulatur. atramenti sutorij siciliquus, scissilis alumi,

nis, aeruginis rasae, singulorum semuncia, simul tunduntur, v quam acerra rimo aceto albo detrita neo vase concoquuntur,dum semel efferbuetintedeinde reteruntur, adiectaque myrrhae drachma reconduntur ad usum. medicamentum hoc ex aceto linitur. Est aequod non dissimilemvrenis

di facultatem possidet. Recipit autem propolis sextantem, galbani Drucia resinae libram, bituminis, bdellis, singulorum quadrantem picis bruati ammoniaci, singulas libras. CCoxarus & neruorum doloribus adurentia.

PUER V3 COXENDICVM cruciatus utendum

diebus octo illitionibusiae si necessitas urgeat, sanguis erit mitteadus. Deinde remedium id adhibendum quod habet euphorbis

nunis,singulorum trientem, picis liquidae sextulam, simul in, coquuntur. Aliud adurens medicamentum,quod ad Apsyrtum authorem refertur,taxati' perquam utile- Galbani, lachrymae panacis, medullae cresuin terebinthinae, ammoniaci delli, propolis, crocomagmatis,acet pim cistam aridae quam liquid bituminis iudai olei cyprini, spumae resinae quam vocant apophysema, quasi dixeris bullantem eius spiritum, lauti ni adsis,cer singulorum binae librae miscentur. Aliud ad hoc efficax ha betur. alcitis, axungiae ovillae, cerae,singulorum libra una, mellis, o ro sarum,singulorum selibra,aceti sextarius unus,simul temperantur. Pollet aduersus neruorum labores quod capit styracis duapondo,galban bdellii, propolis colophoniacae, oesypi, ammoniaci thymiamatis, picis aridae, baccarum lauti ingulas libras,bituminis,aceti,singulas selibras. Auxilio est de compositum medicamen adurens,quod habet cerae libras quinque, m. .

202쪽

VETERINARIAE MEDICINAE

propolis atticabammoniaci,singulorum libras quatuor, galbani libra una, picis brutiae libras decem,ebisci dupondium,resinae pini, resinae aridi sines gularum libras quatuor, racis libras duas deliij libras quatuor edullae cerui libram,adipis taurini selibram achrymae papaueris sextatem 'ulfuris

inui libras duodecim ellis heminas duas ini veteris sextarios duos,cha maemeli triti unciam.haec simul teruntur,ut in unitatem coeant,dein aeneo vase medicamentu reconditur. Prodest aduersus recentia vicera Hieroclis unguentu vim urendi praebens.Recipit aute resinae nauibus dera item ae

aridabbituminis iudaici,picis,cer visci,singuloru libra,ammoniaci selibra, thuris trientem,galbani,siicci panaci singulorum sextante, i quae liquati

queu resoluta fuerint, panacis succus antea tritus in trullam demittetur,ae reliqua simul rude versabuntur ante quam linantur.quod si medicamelum iam duratu coht,axungia veteris resolutae,& ammoniaci quod satis fuerit, admiscebitur. Si viso medicamelo detrahatur, longe magis valebit.Quod si postquam ustionem attulerit, non resoluitur, picis nauibus erata selibra adimenda erit, postea medicamen illinendum. Sin no inueniatur derasa narauibus resina,lanuginis vetustae,quam anthelen vocant, triens adiicieturam, guentum hoc adurendi vim optimam repraesentat. Amburitur etiam pars unguine delibuta sequenti, quod continet bituminis iudaici, fissi aluminis, singulorum selibra axungiae veteris libram,argenti sipumae quadrantem, galban lachryma panacis,singulorum unciam, aceti scyllini sextarium,olei heminamiquae simul miscentur dum in unu corpus coalescant, dicamen quod Pelagonio aut rinuncupatur, capit argeti spumae libra,ammoniaci quadrantem,squamae pre resinae arefacta, caeruta, singulorum selibram, cerae libram,aetis cremati quadrant olei sextarium unum. Est & aliud nesmedicamelum quod armis peculiariter & coxendicibus auxiliaturigalbani selibra,ammoniadibituminis,singulam tries, picis brutiae scrupula quin absinthii sextans,bdelli seminis papaueris,propolis, farinae thuris actarulaur resinae colophoniac singulorum sextas, dictamn resinae gastricae,sinisguli quincunces,cerae duapondo,omnia promiscue subiguntur,ut in unum coeant. Est Raliud no inefficax quod habet cerae, bituminis,resinae terebin,

thina ,singulorum pondo libra ammoniaci podo selibram,bdelli oesypi,

singulorum pondo unciat galbani, raris,singulorum pondo quadrante, mannae thuris pondo unciam,scissilis aluminis pondo quadrantem, aceti pondo trientem,oles iuglandibus expressi,quod caryinon nominat,oles v ieris, nitri,singulorum pondo unciam, piperis,uis Propolis, singulorum pondo dextantem, petroselini pondo unciam . Confert & idem officii me, dicamentum quoa costat cerae libra,siccatae resinae seli, ammoniaci triete,

203쪽

LI B. II

pineae nucis quadrant bdellij uncia, bituminis iudaici unciis senis, vini cya this tribus. Nec parum auxilhadfert ijs quae postulant adustione meae dicamentum quod sequitur,aceti scyllini,atidae resina inguloru sextarius, sinopidis sextam,pollinis farinae sextam italici dimidium, acetum ex pice

concalescit,& ubi abunde pix efferbuetit, reliqua adi iuntur,& inclinato calore linutur,deinde tusa cannabis in et lychnia turandas ve digetitur,quae superponantur,lacusis fasciis vincitur . Asia adurentis medicamenti ratio: Bela in aqua discoquitur,succus decocti cum nitro ae hemina olei miscetur, ut adurendi facultatem sibi vendicet. Apsyrtus quomodo veterina conueniat farragine recreatio

s PSYRTUS Orioni Marcello salutem. Literis quas ad me

'indedisti, rogas quana ratione equis oporteat farragine ministrati.

Est autem id genus pabuli seges vitidis disiecta antequam gerat

siliquas. Ea equi & iumenta vemo tepore purgantur, ac saginantur: quipp*cum sit maxime necessaria,primam equino pecori curatio. Vbi equum pri uatim Iocauerimus,farraginem dabimus,nec patiemur alium ullum cibum degustare.maxime probatur triticeassin desit,hordeacea farrago praebenda

Leadem diebus quius danda fide iam diebus dere alijs obijcita Longe

melius cedet si iuxta mare sata farrago fueritiqua eoditione sinon possit inauenta,ea quaepdsens apud nos erit,utemurain dies sextarium unum hordei priori modo adiecisse satis est,quoad ventum erit ad constitutum modumi in quo morabimur iride foen quadae suppetit,sine intermissione dantes

A primis quinq; diebus equum ad aquas prodigemus,totumque sicundis proluemus,ut natandi detur potestas. dein omni diuticha cutis illuuie,oleu& vinum oportet inspirare,& manibus pressis terga secundo pilo subigere, dum insidens humor protius abstergeatur. reliquis diebus, ut paulo ante scripsimus, Meu una cum farragine dandum erit. Quodsi per calamitate fuerit farraginis penuria maior, am videre diebus possit offerti,dece illis diebus quinq; tatum dedisse satis erit. dies tamen qui mensem finiunt, icnegotio destinabimus,ita ut quinq; dies illos ad tricesimu usq; diem suppua temus, & a calendis reliquos hordeam pabuli dies auspicemur,id obi j cienstes ad decim usq; inchoati mensis. Veruntamen antequa farraginem praesbeamus,sanguinem mitti necessum est, sectis in pectare venis,sauciati palati toris, ut qui prassuerat sanguis una cum sani a solidis suffundatur, novusque inanitas impleat venas,8c in palatum feratur.hac ratione vivendi firmatus equus,non facile aduersis valetudinibus patebit, & obeundis par

erit laboribus. Careenim equo qui viridi pascitur hil salem praeberi pe quam utile fueri ne os manatibus ulcusculis,quae veterim ij si ases,nouam ib

204쪽

VETERINARIAE MEDICINAE

nulli aphthas vocat, obsideatur. Non est comittendum ut equus qui malide iam implicatur, sub dio pascat . nam facile lues haec tergus subtercurrit, scabiem creat, ex qua flagrante solis ritu furor vel insania cocipitur.

tet ergo clausum intra techa cotiner vita cibum obiM . Porro longe optumum ante fuerit alui deiectionem moliri dato cucumere & nitro, quam vieridi segete genus equinum exhilaretur.

Hierocles de farragintam'm NCIDI equidem allias in probatissimu Dioclis comentarium, Antigono,nucupauit: ibus qui fuerit usus, perpullia nomen ac

famam aucupabitur. Opera pretiu ergo fuerit enarrare quona pacto verno tempore farragin quam grassim Graeci nomina oporteat equos roborari,

obiecta viridi segetu Mina. Nans rectam pascendi genus sequuti vix erut morbis opportuni,qui robur ac vires infirmetitam viridis pabuli tempus adpetit,dabis operam ut uno die sylvestri foeno vescaturi postridie in nares medicamen inspirabis,quod cocci radice, iris folio,costo dc pipere compos nituricinium; ad pascua diebus binis aut ternis emittas trapto naribus medicamin caput humi deflectetes omne ei insidentem humore excutiat. ita triduo pascitarint,in equite reducas. Sylvestre foenum quatriduo repragentes . Quinetiam farraginem in primis triticeae si desidereturinoris deaceam quinq; diebus ministrabis ideinde sanguinem detrahes, ae cum eo

qui profluxit,nitrum &Metu additis ovis & oleo miscebi ac totu ranimal oblines, & talisper in sole cotinebis,dum omnis illitio resecetur.Farragine, uti ante diximus,maxime triticearta carueris i deacea quinq; diebus uti toriquibus exactis stabulo educens equum lavabis,& stragulis deterges, ut omnis exhauriatur humor,& spurcitia radatur.dein via equili se receperit,

triduo farragine obhesesiae si fieri possit,coplurimu diebus quatuordecim. sed ne paucioribus quidem quam sepi vel nou quot pruinguis & obesus

eniteat.Porro sale equo qui viridi pabulo recreatur,exhibere comodum est, quo minus manatia oris vicer quas appellant aphthas,innascatur. Troes pler aliqui prodidem longe meliore esse farragine quq maritimis tractibus sata prouenerit.Quod si malide corripiatur equus: o tempore suem lime experitur,sub diuo pascuae no credatur. Facile enim tergus vitium subiens percurrit.quod nonnunquam cum aestus is modis expositu est anima in insaniam praecipitati oportet iras farragine intra tecta conferre entrem antea purgatione solicitare dato cucumere ae nitro . Hic Hierocles sui voluminis finem fecit, auxilia tamen permulta subiunxit,ut omnibus hisceat nosse quibus ae qualiter singula componantur.

205쪽

Theomnestus de farragine dc o mo, RECTE cupit equis ae mulis secundam valetudinem linitueri eorum p saluti prospiceremon hos quomodocunque,sed ex quadam industria farragine vel o mo solicitare debeti quippe

cum verno tempore naturalis ad hunc modum purgatio moueri consueuit

Cum tepus anni viride pabulum sumministrahcirciter Aptiles Mus sereno die cum celu sile equos & cstera id genus animalia stabulis exiges, sylve, stribus herbosisis cespitibus uno die pasces. postero in nares huc pulverem inspirabis,cuius coponendi ratio eis Radicis cocci, peris,pulegi origani,

singulorum unci soli viris, cost radicis cucumeris erratici ci tenuissimae, singuloru semuncia,omnia simul tunduntur,& tabro tenui farinario creta, per arundinem in nares inspirantur. Caput semissem horae suspensum exstollitur: in sequentis triduo pastioni veterinum indulgere sinitur,ut omnis pituitosus humor qui frigoribus hemis in cerebro coierat,capitis depressu cum incumbitpastu destillus ruat. Ea res omne pituita per nares elicit, ecpecudem expurgat, ita enim nes malidesines tonsillae,nes humae ih mismantibus enascentur. Dein in equilia r legentur. Agreste foenum diebus quins obimaturasexto incipias farraginem pra bet, liceam dari comoadius estita defecerit, hordeaceam.dums eam quinis diebus obtuleri tum sanguinem dimittes:collectos toto qui profluxit, oleum, acetum,nitrumscomiscebis,& animal a capronis ad inlcem secundum pilos illines. accurate desticas in sole talisper habebis,dum prorsus ea sanies resiccata cohaerescat, postea remittes in stabulum.rursum alias quinq; diebus farragine ob cies, in quibus ne ullis quidem corpus Mistibus demulceas. sexto praesepibus emissium elues,&quam asperrimis exterges stragulis,ut omnis humor ex ancietur, receptums praesepio quatuordecim diebus farragine firmabis. Hoc mangonio politos, tiles,&venustos tibi vendicabis,sth hma, tinuo salem veluti cibi condimentum opus est ministrare t ligneis iueri: bus aut tabellis impositum, cum e potu redierint,vatum velint libere citra

necessitatem lambant, eodem os totum manu mulceaturatae enim affricta

salis occurritur ne vitium quod aphtham vocantios ulceribus obsideat.

EUMELUS. Q i ii post trimatu farrago dari soleti haec enim purgatio

maxime necessaria equino perati.Quod diebus dece facere opor, te nec pati alium ullum cibum degustare. ab undecimo usque ad quartumdecimum dandum hordeu,quotidieadijci edo minutatim. Quod quarto die feceris,in eo decediebus proximis manendum. Ab eo tempore mediocriter exercendu de cum sudauerit, oleo perungendum. Si frigus

206쪽

VETERINARIAE MEDICINAE

erit, in equili faciendus ignis . Ea etiam bubus caeterili pecudibus optime dissecta praebeturat si depascere saepius voles, usq; in messem Maiu sussicit. Apsyrtus oppletioni,&cruditati. tap. XCVII. i P S YRT VS Papiae Antiocheno veterinaria medicinae I prudenti salute . Oppletionis ae cruditatis auxilia pleri,

Iliteram monumentis tradiderunt. in quo affectu sanguinei e cruribus mitti salubertimum est. Cum animans calidata nata sit condition celeriter a distributione ciborum rue tem contrahit. quare, sicuti supra scriptum est, detra here sanguinem expedit. Etenim ex hoc vitio transit equus in febre quae aegret medicamentis discutitur.

THEOMNES TVS. Ui 3 fi li P P LETIO cum cruditat viiijs acutis annumeratur. Accidit Nig*xem, cum animalia nouos fructus attigerint,qui nondum te a

gibus illecta ventres infercire distento , saepenumero rumpant. Oportetitas parcius recentes cibos degustare,& aqua quidem prius maceratos ud turgido humoris coitu seras euocat tumorem deponentes in qua madue' rint aqua cruditatem relinquan citrael; periculam maneant ilius necnon alimentum inde sentiant. d si vel inuito vel halla ante pastore pecus frugibus in aceruum cogestis et per areas extructis in meta sese satiauit: steribus in aluum inditis, & missod eruribus sanguine ederi coueniet, quando parteis has primum cruditas consueuit latinare, earums partium tentare neruos . Quapropter cum detracto sanguine locum inaniuetis,

occurre manentem membrum hoc noxam amolieris.

Quod remedium adhibetur veterino cruditate laboranti. Africani.

RUDIT ATIS signa sunt crebri ructus, ac ventris senitus,

fastidia cibi, neruoru intenti hebetes oculi. Remedio erat aquae calidae duo congi & mox triginta brassicae caules modice cocti, aere aceto dati.Sunt qui feruefactas brassicae mas ex oleo terat,& corniculo in os infundant,ae vestimetis opertos cursim agat. sed uno die abstinedum est alio cibo. Quidam clausum intra tecta continent,ne pasci possitatum sentisci oleastris cacuminum pondo quatuo ex libra mellis,ma trita persmiscent aquae comitiquam nocte una sub dio habet,ais ita saucibus iniundunt:deinde interposita hora macerati erui quatuor libras obiiciunt: ia potuine prohibet.hoc per biduu fieri,dum omnis causa languoris discutiatur. Nam si neglecta cruditas est, inflatio ventris, de torminosius intestinorum

207쪽

LIB. II.

dolor insequitur, qui nec capere cibos sinit .gemitus exprimit,locom stareno patiturisve decumbere,& agitare caput.caudam crebrius ager Mani festum remedium est, exiguum cibum offerre,proximam ungulis carnem circunsecar ut sanguis emanet. Si dolor permanet icinam clunibus parte mcaudae fascia vehementer obstringere: ubi vena intumuit,sanguineae emitetereiqui cum satis profluxit, inhibetur papyri ligamine. atq; ita citratu age, re, eousq; dum anhelet. Sunt qui in tribus heminis vini tres uncias pinsiti allij permisceant, ae faucibus infundant. Alij salem cum cepis conterunt,&digerunt in collyria, quae penitus impelluntur ano et postea currere cogunt. Alij ubi huiusmodi medicinanon profici rusum nitrum peros infundunt. Apsyrtus de ratione castrandi. Cap. XCVIII.

P S Y R TVS Eudoxo Seetari salutem. Te qui alendis

equis tua impedis industri scire perquam utile duxi, is bus temporibus,dc quonam pacto equos castrare deceat. strationis autem in hoc animali duo tempora seruans tur, veris, ae autumni. Aestate tamen quibusdam virilita.tem dempsimus,necvlla prorsus affecim iniuria. Admisnistrantacastrationis ratio ita se habet. Oportet deiectum equum pedibus comprendere, exceptosq; testes stricta pelle claudi, aut duabus angustis h. gneis veluti forpicibus vinctos teneri.folliculum solum, ambientemve curuticula non latius restandi, quam ut per impressum vulnus exprimantur te, sticuli. Cum virilem partem ferro resectam detraxeris, binas utrinq; fibustis lineas aut canabinas adhibuisse satis est . tum mediam quasi tunicaquae interuenit duobus membris genitalibus expressam rescindito . Testiu ner uos,quos gneci cremasteras ab eo appella quod ex illis genitales partes deo

pendent, qua parte testiculis ad erebant, ferramento candente resecat

admoues a posteriori parte, non per anteriorem.Sed maxime ferrum ignisbus incandescat,ut Cossin minus,altero detraxetisinans si plures ardetis

ferri acies imprimantur,inflammatione movebunt. Linameta,lanarumve

flocci,oleo ae pice imbuti vulneribus indutur, fibula colliginiuravera lina, menta tertio die resoluenda, vicerael, pennis oleo & pice intinctis quotidie linenda,quousq; cicatricem ducant. Abstinendus quo die castratus fuerit, omnicibo.postero ad liberaliorem potu sensim inuitandus , cibos in dies largius obiecto alendus.Horisqui nonnihil refrigerationis praestant, paurululumagatur.peraestum in equili manere melius est.Hac ratione curabis eu qui intra pra sepe cotinetur. Quod si in armentis equumstraueris,canderate ferrameto ti supra scriptum est,excides . Pice BL oleo vulnus inunges,ae

ad pascua relegabis.Sed id tempore verno tantum gregatilibus fieri debet. Si ei qui praesepio recipitur, vulnus per inflammationem intumesca cimo:

208쪽

VETERINARIAE MEDICINAE

liam cretam ex aceto linere coveniet. Qui uno teste praediti sunt,non oporaret res uo dempto canterios facere. Nans facile iniurus patent,&castravitione periclitantur . Cum autem statim a dissectu consurges equus hinnirii ediderisinon facile sospes evadit. Fama est eum qui secundos dentes ebcit,

castratum reliquos non mutare,nem caninos emittere grandes.Horum qui

pullinam an aetatem agunt,testiculi nobis vix conspici possunt. Non est tamen ignorandum castratos maxima ex parte malidis lue non implicari,nes destillationibus quae ad crura decumbant, facile torqueri . addiderim nes strumas in ijs erumpere

HIEROCLES.

De alia castrandi ratione, I PECVS castrare viae mense Maio cum Aquilo ventus adspirat,tasiam excavabis,& chedibus vinctum in eam supi, num inhetas,ut non possit renitens exurgerer districtas vincu, Io testibus, de exerta acie serti quam celerrime pellem secabis. ms testes per impressum vulnus exierint,rescindes , omnem adhibens diligentiam ne simul radices eorum suculetis. Deinde sese vulnus implebbis,ne per inflammationem intumescat.dein excitu educes . Postridie cum sanguinem videtis non exire, inculcatum salem resolues, iam piceiis renes ut d nares pecudis recte sines,nec patieris multum progredi, quoad sernitati restituaturatam calido ae a perfrictionibns tuto stabuletur. Uiure

210쪽

vETER INARIAE MEDICINAE

illinetur. Quod si cedes 's ematuruerit,quona modo fractum consueuit,aeperiatur,ut quae inibi mirum fames,exeat. penicillus medicamento imbutus, quod atramento sutorio componitur, impresso vulneri inditur . Hoc tam tisper agendum,donec ex morbo se recolligat, BL sive sanitati reddatur. Si vero medicamenti non detur occasio, Hlychnium oleo & aceto maceratum

super vulnus quod apertum hiat,imponitur. hoc quousq; sanescat efficacia pollebit.Quod si fractu sursumuersus,id est qua effunditur ungula, prorumpere eontingat,id quod pretaris veterinorum pedibus solet eueniretin pinmis oleum aceto dilutum in et lychnio receptum adhibebis. Si vero quantutati potest dolor leniaturimedicamine quod lacertis constat erit utendum, Hoc autem unguine delibuta tota ungula succrescit,&augeturisictis depulisum sensim apparens diruptionis vitiu abigirur. Ratio medicamenti haec estun fictile nouum temi coniniuntur olei sextaris, in quod lacertar virides merguntur, deindito operculo tantisper coquuntur, dum in oleo crematae eontabuerint. dein ossiculis earum exemptis, tini bituminis selibra, &Ii, quidae picis hemina cum adipis suilli vetetis libris duabus adiiciun- . Laec omnia recte coquuntur,ae in postulatvsus, ungula perungitu hoc quatum maxime fieri potest ungulam durat,firmiorems animatis pedem praebet. Sed ne pecus interdum praestimat ungulam cum avitidi pabula redit, pabmula quae relinquitur solibus excoqueta, phoenicobalanum vocant,ossiculuerumitur,cetus ventris sinus comple-,8cindimroti. Asiam de imo, lume reuocatur pecus.Hocper temporum vicissitudines faciundum.

HIPPOCRATES.

I FRACTUM extra pedem promineat urandi ratio Decest ungulam scarificando circuncisam cocto in aqua hordeo lini t aut calidos furfures subactos misto pauco vetere fimo indues cito.Si in cauo pedis, qua hirundinem veterinam nominant,os, siculam apparuerit,oleo dc aceto imbutum linamentum triduo inculcato, imponito.aut malicorium in aceto decoctum tritum,aut aridum in fari, nam redactum inspergito.Item atramenti sutoris&ga pares portiones tun eundem exhibent effectam:sed prius aceto locus eluatur.

PELAGONIVS.

MI CORNV perfractum hiet alios salis ex aceto in patentem

simmadhibebisaurfuribus calidis unguem fovebis . post triduu

quam profluxisse sanies desierit, alumen scissile eum sinopide &auceto pernutam impones, ubi calor AEquieuerit,iuilla vesicam rite Io, cum indues,& ubi non amplius claudicarit,resolues, ita periculo tutus ema

SEARCH

MENU NAVIGATION