Marcus Antonius De Dominis archiepisc. Spalaten. sui reditus ex Anglia consilium exponit

31쪽

Yain Ecclesiam statuerunt a nostra diuisam, di separatam; de Ilia . iane Ecclesia esse non potest, quia una est Ecclesia, non duae t Quin ea Ecclesia vult esse, extra Ecclesiam veram Christi eum

oportet.

6 Deceptum me ab Anglis Protestantibus fateor , Iciusquam n turam Schismatis diligentius considerastem : Mihi enim Schisina ipsis opponenti, respondebant aliqui, per ipsos non stare , quom,

nus cum Romana Ecclesia communicent; se ad unionem esse par tos i Summum tamen Pontificem nolle eos in communionem recipere , quos ab se anathemate resecuerit. Excusatio haec aliqua

diu mihi iusta, & rationabilis visa est. Postquam tamen caepi ex hoc capite in priuatis dissertationibus, & publicis concionibus unionem urgere, quae propterea mihi non admodum remota vid batur, dum digitum in vicus altius inserre tento, sentio in Anglia non Anglicanam, quam mihi ut modestam praedicabant,Confessi nem, sed Caluini, & multa Lutheri plane deliramenta regulam esse fidei communem. Hoc mihi clarius patuit ex umbratili quadam Synodo Protestantium Dordracena, in qua Caluiniani rigores, ex consensu& concursu etiam Anglicanae Sectae, per suos ad illam, Synodum Mitas, fuerunt confirmati: quos rigores Puritanicos , si Anglicana, ut contendunt, illa Consessio in certos articulos disposita, in se nequaquam continet, cur Caluinianis excessibus suum calculum,nomine Anglicanae Professionis, adiecerunt Qui igitur fieri potest,ut qui se Ecclesiae Romanae acerrimos hostes profitεtur, illi credantur cum Ecclesia Romana cupere unionem , S per ipsos

non stare quominus illa fiat Quomodo Schismatis culpam in Romana , seu Tridentina Anathemata possunt illi conijcere, qui ante ipsa Anathemata,Schismate se a Catholica Ecclesia diuiserui,&s ne Schismate, aliqua ex parte,longe peiori ac foediori, quam fuerit Schisma Luthero autore conflatum,& Caluino incensore postea fimmatum : quia Anglia a dogmatibus Lutheri & Caluini initio abstinuit, neque haeresim, aut idoIolatriam c quas suo Schismati praetexuerunt Luthermi & Caluinistae Romanae Ecclesiae appinxit,& nihilomin

32쪽

hilaminui absque causa , ne apparenti quidem , schismati commis. ni haereticorum, longe postea , manus dedit. Diuisionem 3e separationem tactam laudant nunc, & tuentur maxima ex parte Angli,& pto ea dimicant, unionem refugiunt, abiiciunt charitatem , quicquid possent efficiunt, ut concordia non sequatur, & fraternitas non conglutinetur; libentiusq; , dicunt non pauci, & facilius secum Turcis inituros societatem, quam cum Papistis. Hoc ne es paratum habere animum ad concordiam Z Siccine verum est per ipsos non stare quominus cum Romana Ecclesia communicent Fieri prosecto nullo modo potest, ut unio, quae mihi facile sperati posse videbatur, consequattur, nisi illi In ius, de haereses omnes ac naereticos detestentur, de cum Catholica Ecclesia Romana rectὰ sentiant, eiq; perstru charitate coniungantur. 27. Henricus octauus cum selo Summo Pontifice serme negotium habuit, & ipsius primatum haeretico spiritu negatiit, suprem

tumq; Eccletasticum duntaxat, nonnullis intemperiis agitatus, arripuit; in reliquis fidem, & Catholicae Religionis cultum, ritusq; concernentibus, moderatius se gessit. Sub Eduardo filio puero, di multo magis sub Eliacteta, non modo a Summo Pontifice Christi Vicario, & supremo totius Christiani gregis Pastore, discessum est, sed etiam diuinus cultus per summam vim,atque iniuria, Catholicis est ereptus, imo & publicis imibus laicis suppressus. Nunquid vero Synodus legitima prius coactaὸ Num obiecta contra Catholi ecdiunt discussa it . Num defensiones ipsorum auditae Num em. toris alicuius,& impietatis in religione conuicti P Num per Iudicem eompetentem uidicium est peractum Θ nihil minus. An non adhuc eadem violentia, iniuria eadem, eadem impietas perseuerat Quantum laborant etiam in Anglia,ij praesertim,qui Religionis suae qualiscimqtae curam assumpserunt, ne Catholicis diuinus, antiquus, pus, praescriptus cultus restituatur Itane ergo per ipsos non stat quominus Schisma tollatuν Resarmationem urgent. Aeresormatio quaeatumuis iusta &necessaria, si fiar eum schismate .cit turpissim deserinatio. Id prosecto relarniatur, quod idem in

33쪽

XXXIV. sibstantia perseuerat. Manere ergo in Anglia Res io Crihesica, eiusq; exercitium rubitantiale de isset,& siquid in ea relatina dum Lisset, id reformationi legitimae, seruatis seritandis , subijci

potuisset: sed alia Religio, priori suppresse, aut compressa , non erat instituenda ; itaut iam sint duae inter se diuersae ,& pugnantes: nasi posterior est alia a priori, non est reserinata prior, sed, quantum in ipsis sitit, destructa, de alia noua constructa . Duae porro Christi religiones esse non possunt, sed est unita, illa, quae apud nos est,' ν ostendi; sicut una est Ecclesia, unum ε fundamentum , & unus

Christus.

et 8 Cum itaquc, inter calfra mala, trie inueterato Schismate circumcinctum esse, do spem omnem Vnionis. abiisse cerncrem, ego sane Altari contra Altare erecto, & a charitate Echlesiae disiuncto , tuta conscientia astare nec poteram, nec debebam. Quare ad eam me rςdire conscientiae stimuli coegerunt . Ad Sanoessimam Rometianam Ecclesiam I ominam suam, meam Amr reuerti fuit necesse . audita Angeli ipsam increpantis voce, atque dicentis ei, Reuertere ad Dominam tuam sub manu illius . Gen. I 6.y. Fuga

illa mea non potuit milia, nisi & ignominiam parere , & ruinam υSub Dominae meae manu me humiliari Deus iubetῆ Atque in hoc maxime me DEUM SE U I oportet. Vtinam illi, ad quos stulte fugeram,statum spiritualem suum miserrimum , non selum propter haereses, sed etiam ratione Schismatis deploratillanu agn scerent; a quo Schismate iam ostendi eos non posse excusari, quia a vera Chiisti Ecclesia, quae est nostra Catholica Romam,se iniusto separarui: &hoc me terruit: Schismatiei enim a Dei filiatione lan:

exelusi, nam Deum non habent Patrem,ut asserit Cyprianus lib. de simp. Praelat. qui Diaesam veram nolunt babere Matrem . Mortuq est Christus, vi filios Dei, qui disperserant, congregaret in unum 4 ρ. I r. a. Mors ergo Cluisti, non solum hominum redemptionem , sed qtiam Vnionem Ecclesiae operabatur, atque Operatur. Ante

mortem Christ erant filij I ei spassi &diuisi liqui sub I ge Mosai- ωb sola lege naturae, inter se valde ditati, nullam certam G

34쪽

xx X V. . mul constituentes uniuersidem congregationem. Iam vero dmina illud voluit Sapientia, ut omnes penitus ipsius fideles, ac veri per fidem filsi,unicam per totum mundum constituerent Societatem, ιvnlaam, sub Duce & Imperatore Christo, eiusq; vexillo sancta de vivifica Cruce, ijsdemit; sacramentorum signis, & tesseris, milistianinofiterentur. Atque haec Societas & Congregatio, insigniuest euectus mortis Christi; quae mors effecit, ut discordes sectae, di innumerabiles vivendi rationes, inter se dissimiles, ac valae con trariae, in umtatem Christianam coirent, per illum prosecto, qui pax mina, edi fecis utraque unum. Et hoc sane per Crucem , Ephes a. r-. Huc applicat Anastasius Synaita lib. verba illa Creatoris . congregentur aqua in locum unum, id enim ad Ecaclesiam spectare, ait, ex diuersis populis gentibus, de sectis,sub unitate fidei, congregum. Propterea & ipse Christus de sita Cru

ce dicebat. Dan. ra. 3 a. Si exaltatu uero a terra, omnia traham

.d me ipsum. Athan. de Incarnat. Vetbi Dei, ait, Exaltatus eηi- in crure Daminus , et reoque extens brachio grumque μυαμην I. daicum o Gentim ad se inum inauauiqvι-νum e a Ima Ado in num suum relligerra. ivnicus vero est sinus intra brachia

Saluatoris.

9 - Nec mysterio care e censet ibidem Athanasius, quod Christus mortem Crucis elegerit, non detruncationem capitis, qua Ioanni Praecurseri vita erepta est D non sectionem corporis, quam Isaias passus est ; Ut in misie, inquit, Me murilatione integrum corpus seruaret, O causa sub μυιua' i , qH Ecclesiam in partes evi-ι discinrire. Erat i; tantopere cordi Christo Domino haee Unitas , ut seruentissima oratione, ipsa ultima vitae suae nocte, a Patre perietis, ut ipsius discipulos, di reliquos fideles ab hae Unitate discedere non par ur Ioam Ir. x I. M'. a I. &bis addidit, se propte rea pro hac Vnitate orare , eredar, inquit, Mundus,quia tu me mi i Sedinostri Aduersari, nihil um: considerantes, quantum in ipsis est, mortem & Crucem Christi,absque essectu hoc praesta tissimo Vnitatis flavestini; di per diuisiones,ac schismata,Iudaeis,

35쪽

& Infidelibus ansam praebent obloquendi, de blasphemandi, Chis stum , non suisse filium Dei, nec a Deo missum ; siquidem ab ipsbconstituta Societas non consistat, sed subinde in partes dis luatur. Ecclesia Christi est una domus, ct una similia: qui ab hac se disi lia subtrahit, qui ex hac domo exit, ille ad familiam Christi non

pertinet, de a salute prorsus est alienus ; sicut qui intra Arcam non erant, in diluuio perierunt, Gχη. A corpore Christi , quod est sola Catholica Ecclesia Romana , cum sibi persecto nexu adhaerentibus, se Protestantes resecuerunt; igitur membra Christi non sunt, ac proinde Caput ipsorum non est Christus, aeque in eos influit ille Spiritum suum, & dona sua. Sunt itaque membra putrida, & iam resecta, quia sua sponte impie se a Corpore absciderunt. Sum palmites . vise praeci , nutu usui, ni igni ani, Mech. II. s. Neque potes esse particeps diuina charisaris,qui is hosis Uni. tans, ait Augustinus pia. 3o omnium bonorum spiritualium, siquae putant se possidere , iacturam per Schisma fecerinu: Si linguis hominum loquar OAet

lorum, inquit Paulus I. Cor. I 3. I. Charitatem autem non habean

nihil tim, nihil mihiprodes dic. Ex his Pauli verbis monet sapicter

Augustin. de baptismo lib. I. cap. p. Nulla opus bonum sciuismatico quicquam prodeite. Aperte Cyprianus hoc ipsum, nec semel ex pressit. Ersei, inquit, lib. ψ.uis. a. occisus propter nomen Chi in modum fueris extra Ecxlesiam consitutus, ct ab Unitate atque charitate diuistis,coronari in morte non poterit. Ide inculcat lib. I .Erima. o ad Iubaianum, O tra I. de p. Praeiat eu de Vnisatae Eecie .ssa, edi de orat. dominica. Eumdem sequitur Chrysostomus in Epis. ad Ephes homil. II. 3I .anto vero scelere se obstrinxerint,sacta dira separatione,con sidercnt, quaeso, ex eo quod Schisma sit Ecclesiae sanctis destrium uum: nam vox Christi est Omne Regnum in se diuisum desolabitur .

c. r I. Ir. de Pauli, Videte, ne dum inuicem mordetis, inuicem

consumamini Gal. s. I4 Et hoc scelus destruendi Ecclefiam, posse esse illud peccatum in Spiritum Sanctum,quod Christus dixit non remitti,

36쪽

remitti, neque in hoc saeculo, neque in si ituro Mati. ra. 3I. pro bat Ambronus lib. a. de poenit. cap. ψ. Sic Meretrix illa pessimas. 3. malebat inlantem non esse , quam illum sinu propriae matris excipi; & contra eani clamabat, Nec mihi, nec tibi ,βου diuidatur. Schismatia i , quantum in ipsis est , ne fides integra & vi .ua in sinu verae Matris Ecclesiae conseruetur , conantur iplam'diu dere, ut apud neutros viva sit i sed nihil obtinent: & sciant de ipsis dici; dissipat sepem , mordebit eum coluber. Eccles ro. r. 3 a Neque mirum quod iam in plures iuereses inciderint ipsi Angli, S Puritanismus apud eos dominetur, licet Lutheranis & Calvinia-- tuis haeresibus nondum essent contaminati,cum primum schisma imtale secerunt: Irenaeus enim tib. I. cap. 6o. O lib. cap. 63 praeclare docet , discissos ab Ecclesia,ex fonte Spiritus Dei non potare, sed eos sedere sibi Iacus detritos , Sin errores scedissimos, conir fidei veritatem, delabi. Sic & Cyprianus tu .cie in . Prat. Ecclerisiam Catholicam ficit radicem , sontem, siam, ut sic ramus v tam habet a radice, riuus aquam a sorite, radius splendorem a s Ic, ita fidei sinceritatem ex contummode cum Ecclesia Catholic haberi. Qui igitur ab ea se praeciderunt, fidei veritatem non poL sunt haurire, seu necesse est decidant in errores. Sunt enim arbo res sine radice, sunt rivi sine sente,& sunt radij sine sole. Vnd passim Patres, his, & similibus rationibus conuincunt, Schisma tandem in haeresim erumpere qui enim cum Ecclesia Catholica iconiunctionem habere det ectat, is ab ea discere etiam veritates dei, quarum thesaurus & inservatrix est ipsa seja, detrectabit Bene igitur Augustinus emt. Cre n. lib. a. cap. 7. definiuit,' I ueteratum Abima, ese i ammei haeresim. Et merito Cuprianus lib. 1. epis. 6. in omni Schismate illam ad minimum haeresim inuennii , quod per ipsum tollatur articulus, credo Sanctam Eceloiam Ptholicam; O remissonem peccatorum: qui enim credunt Eccle-sam Sanctam Catholicam,esse veram Christi Ecclesiam, ab ea ita credunt, discedere non possunt: quod si discedut,piose non credunt,Catholica Ecclesia, esse veram Chiisti Ecclesiam. Sic August.

. - - -

37쪽

xx XVII I.

bare p. ad God vult Deum,ait, Donatistas chisma in Ila resim

vertis e. Et Ambros in Orat. de funerestatris approbans illius factu, qui Luciferianas fugerat Ecclesias, ut ego nunc Anglicanas, ait. Non putauit fidem esse in Schismate; Nam et ridem in Deia tenerent, stamen erga V ei hcclesiam non tenerent, cuius patiebatur velut quosdam antis diuidi, ct membra lacerari. Etenim cum propteν Eccle-

fur ab νι exhibeνi christo des, a quibar evacuatur eius passo , corpusq; disrahitur. Fuitne igitur mihi, cum tanto animae dispendio, inter Schismaticos & Haeteticos commorandum ξ absit. Acerbo animi dolore is angor; quod tandsu inter ipsos fuerim versatus , & impia contra Matrem meam, contra Veritatem Catholicam arma sumpserim, detractarim, librosq; de Republica Ecclesiastica haeresibus plenos, quas penitus abominor & detestor, consa serim, & in Castris in semibus , non sine perpetua nominis mei insemia, militarim. . Tanti me serieris profecto& piget, & pudet: Venianui; facinoris a Deo optimo Maximo, a Christo Saluatore nostro, & ab ipsius interris supremo Vicario Summo Pontifice supplex, totusq; venerabundus posto,& errata mea summae Clementiae eiusdem Pontificis plenὰ subijcio: Quippe qui a nemine in terris iudicandus, nostriim omnium supremus Iudex, Vices Christi in Ecclesia militanti plenissime gerens, sedet. Vt ; Dominus ipse, poenitenti sinum mise- mordias suae libenter aperit,Ita brachijs Clementiae suae Sanetitatis me taceptum iri plurimum confido . Exemplum Cypriani contra Stephanum Summum Pontificem, in Ecclesia Catholica reprehensum admodum, & damnatum, me aliquando in scelere, Summo Pastori obnitendi,confirmabat; nunc vero turpis meus lapsus, meo periculo me docuit, quim facile a recto fidei tramite deuient Epia scόpi , qui, unico potari θdere cinarempto, certissimum videlicet, ac tutissimum Romani Pontificis diustum posthabentes, proprios ignes fatuos sequuntur ad interitum. Vtinam , quemadmodum . diuinus Cyprianus, proprii satauinis pro Christocilusione innem