Epitome doctrinae metricae Godofredi Hermanni

6쪽

Quum exemplaria deficerent editae ante hos sex et viginti annos epitomes doctrinae metricae, operam dedi ut eorrigerem, quae vel salin vel dubia esse intellexissem, servatis tamen numeris paragraphorum. Erant autem duo potissimum metra, quorum alterius numerum non reete constitueram, dactylicum hexametrum sui νον dico, alterius autem, quod est Saturnium, de antiquissima prosodia salsam opinionem eram secutus. 'aeterea in iis potissimum metris, quae in carminibus antistrophicis et parona ostrophis usu pantur, exempla, quibus u8us eram, alia emendanda, alia omittenda, alia cum aptioribus commutanda erant. Nam quo maiores progressus ars eritica vel eodicum novis optinis vel diligentia criticorum facit, eo magis intelligimus, multo severiores quam olim putabatur veteres lioetas suisse. Ceterum ex iis, iluae priori editiovi praelatus eram, repetenda duxi, mutatis nonnullis, quae Sequuntur. Eos, qui vel ipsi ex hoc libro sine viva magistri voce cognoscere metra volent, vel alios hanc rationem docere instituent, admoneri operae pretium est, ne ea negligant, sine quibus inutilis et quasi caeca manet metrorum scientia. Sunt ea autem tria potissimum. Primum enim mult08 esse vidi, qui, qu0d ea, quae universe de natura numeri dispntavi, non satis intellexissent, ne singulorum quidem numerorum rationem legemue potu rint perspicere. Obhaereseunt illi sere in eo, quod temporibus

7쪽

i RAEFATID.

exprimi caussarum atque effectuum consociatio dicatur, quum tamen tempora ipsa lier Re non aliud ex alio nascantur. Quo niam enim brevitatis caussa saepe de temporibus ita loquimur, tamquam si ip8a caussae essectusque sint, obliviscuntur, quod semper volumus intelligi, imaginem tantum caussarum consecutionis esse numeros. Imago autem illud est, liuod non sualite quadam natura aut necessitate tale est, quale est, sed quod propterea, ut Speciem reserat alius rei, easdem, quas illa res, tiarius proportiones lue partium habet. His igitur suadeo, ut hanc Omnem rationem in eiusmodi lUtissimum exemplis considerent, in quibus numerus inest cum vera caussarum atque effectuum progressione coniunctus. Non sunt autem ulla ad hunc finem magis apta exemtila, quam quae ab incessu, cursu, saltu vel hominum vel equorum depromuntur. Vnum nsseram, ex quo intelligi poterit, cur basis,

quum vocamu8, Semper iante Rr8in, numquam ante anaer in

inveniatur. Qui non e cursu, sed ex ipso, in quo suant, loco pedibus iunctis vel fossam vel lanem tiringsilire volunt, colligendarum virium caussa primo bis subsilire solent, tum te tium, collectis viribus, illum, quem Volebant, saltum peragunt. Eum geminum subsultum basis refert. Nunc subsiliat aliquisita, et deinde uno pede gressum iaciat ad impetum capiendum, altero autem terram pellens transsiliat: statim videbit, gressu illo, limo impetum capiebat, qui gressus est anacruseos loco, collectas subsiliendo vires rursum dimitti, omnemque illam subsultationem inutilem reddi. Secundum, quod plerique negligunt, exercitatio aurium est. Nam quod de tironuntiatione ituorumdam verborum V lerius Probus apud Gellium ait lib. XIII. c. 20. nis similion silitis praerancidaa neque foetutinas grammaticas spectameris, sed aurem tuam interrosta, quo quid loco conveniat dicere: quod illa suaserit, id profecto erit rectissisnor: magis etiam in numeros quadrat. Sed ut instituantur aures ad eam subtilitatem, qua in hoc genere opus est, ante omnia recitationi versuum operam dare, multaque eam exercitatione excolere convenit.

8쪽

rna EFATID. V

Qua in ro iis versibus initium sacere oportet, qui et facillimi sunt et minimam aberrandi ab iusto numero copiam faciunt: versus dico heroicos atque ele pacos, aliosque dach lieos, tum lyrica poetarum Aeolensium metra, ut Strolilias Sapphi- eas et Alealeas. Est autem statim ab initio curandum, ut non dubia et titubante, sed firma et aequabili voce singula pronuntientur; ut n0n pedes singuli in pronuntiando, sed Ordine8 et membra versuum notentur ae distinguantur; denique ut non sola metra, sed sensus verborum, parte8que, eX quibus constat oratio, interpuneti0nibus rite observatis, bene e primantur. Nam qui non mature adsueverunt firmae et ni sculae reeitationi, gemper titubare Solent, et, dum neque mensuras syllabariim, neque ar8es et theses reeto et fidenter notant, timidum liuiddam et vastillans proserre discunt: ut multo melius videatur, firmiter etiam aberraDium a vera rati0ne numeri, quum sine errore, Sed timide ac vacillanter pronuntiare. Errorem enim tanto faeilius animadvertas, quo distinetins et certius proferas; luod Pontra, haesitans, nec Vera, nec salsa singula internoscas, praesertim si comp0situs sit numerus, aut c0ntractionibu8 et solutionibus variatus. Sed

etsi sacillime hanc timiditatem evitare licet, ubi versum per singulos pedes scandas, tamen ab hac quidem ratione propterea

abstinendum egi, quia pedes arbitrariae menSurae Sunt, ne que naturam continent numeri, quilae dumtaxat in ordinibus cernitur et membris vcr8uum. Quare semper ordines singuli, ex quotcumque I edibus conStent, voce exprimendi sunt, si numerum auribus recte insinuari volumus. Quem qui semel penitus lierceperit, n0n modo nullis varietatibus mensurarumc0nturbabitur, Sed etiam, quid aptum in sim0que numero atque elegans sit, Sponte animadvertet. At ne hoc quidem satis est, sed ratio habenda est etiam sen8us verborum, et partium, ex quibus composita est oratio, interpunctionumque et pau-Sarum, is ins sensus in recitando seri postulat. Nam quum

metra non nisi sensus adiuvandi et quasi coloribus quibusdam pingendi caussa inventa sint, neque illi recte recitant versu8,

9쪽

VIPR. FATIO.

qui ad sensum tantummodo attenti, metra negligunt, neque hi, qui metra Rota notantes, quid Rententia Verborum exigat, non eurunt: sed ea demum iusta est reeitatio, quae utrumque respiciens, id agit, ut, dum sensui aptis distinctionilius satisfiat , simul etiam metra certo et firmo incesAu decurrant. ANque veteres ipsos ad hunc modiun recitavisse versus suos,

illud prodit, quod multis in metris pro interpunctionis divem

sitate maiorem minoremve licentiam videmuA concessam eS8e.

Animadverti autem magis sere tu Latinis versibus recitandis quam in Graecis peccari, et quidem duobus modis: primum eo, quod multi syllabas in vocalem vel in m litteram exeunteη ante vocalem plane omittunt, pronuntiantque

descende cliel et dic tiste tibia, monstr horremi ιν form inyens, cui lumeu Greempi eSt, quum plene omnia proserenda sint, descende ciaelo et dic age tibia, monstrum horrendum informe uiuens, cui lumen tidem pium eSt, sed sic, ut et o ante e et ista um ante ea8 quae sequuntur

syllabas raptim inseria audiantur quidem, verum ut pars tantum sequentis syllabae. Alierum in quo peccatur hoc est, quod quum Latinus germo non Munt ultimas syllabas, multi, si syllaba finalis sub ictu est, solum ictum iu recitando notant, neglecto qui cuiusque voeabuli proprius est accentu: ut quum in his versibus

sunt delicia tamen, quibus lynovisse velimus, saxa per et Scopul03 ei uestresScis convalles, tumeri et scopulos pronuntiant, quae vocabula sic proserenda sunt, ut simul utriusque numeri ictus audiatur, t tmen, Scd-pulos.

Tertium denique, do qno admonendos puto eos qui recte cogno8cere rem metricam volunt, hoc est, ut discant, qui

10쪽

quoque in genere carminis et quoque in loco usitati, et apti, et boni numeri sint. In qua re etsi illud, quod m0do dicebam,

primum esse debet, ut quis numer08 et firmiter pronuntiare, et secundum ordines quemque suos recitare, et sensum voster te exprimere sciat: tamen ad hoe alia etiam accedat exemcitatio oportet, quae in eo versatur ut qui8 multii diuturnaque

lectione, quid proprium euiusque vel aevi, vel seribendi generis, vel imetae, vel caminis loci ve sit, diiudieare discat. Quod qui consequi volunt, id inprimis curare debent, ut non

multos simul, Sed unum eumdemque poetam quoque tempore, Bumque solum, et iterum atque iterum, neque obscura illa cum diligentia, quae singulas syllabus atque apices rimatur, sed, quo fine geripserunt poetae, oblectationis caussa, legant. Nam etsi ego non is sum, ilui a diligente atque accurata veterum scriptorum lectione dehortari quemquam aut dete rere Velim, quam laudandum potius Re vehementer commendandam arbitror: tamen ita sentio, illii recte intelligero scriptoreη antiquos velit, eum hoe eos fine ieetitare debere, quo ipsi ut legerentur, e0nscripserunt hos libros. Quod etsi nos, qui et temporis tanto intervallo ab iis disereti sumus, et corrupta plurimis in locis scriptii eorum habemus, non PORS mus aliter, quam magno diligentique studio efficere; tamen ita debemus accuratam illam lectionem a cursoria, itum vocant, disiungere, ut cursoria illa et incipiendum, et in ea finiendum esse meminerimus. Nam incipiendum ab ea est, ut mentem prius ingeniumque scriptoris cognoscamus, quam de singulis eius locis dictisve iudicemus, et finiendum in ea, quia operosiore illa et accurati0re lecti0ne hoc ipsum consequi studemus, ni sine difficultate legere geriptorem possimus. Vbinam autem hoc magis, quam in poetis, facere oporteat, qui non ut magno cum labore scripta Sua pervestigemus, sed

ut oblectemur, animosque no8tro8 commoveri Sentiamus, carmina illa condiderunti Omninoque si quis quaerat, cur multi, iique doetissimi homines vel fuerint, vel etiamnum Sint, qui, si verum sateri velimus, nullum umquam veterem Agriptorem