De testium ratione quae Romae Ciceronis aetate obtinuit Joannes Henricus Alfredus Escher

11쪽

CAP.

vii tu ruerit testin. Postis erat. si de judiciali Ioeis usu loquimur, qui aut

coram judice . ab actore vel reo productus, aut per labellas cum judice communicandas rem gestam ejus ve partem, in

qua actor vel reus quive eorum caussam agebant nitebantur.

judici de ea ui persuaderetur. illustrabat. Is solus, qui eculeo non impositus hoc modo judicem certiorem secerat. testis habebatur. Νusquam enim, quod sciam, si quis per lormenta interrogatus, quum celeroquin adem, quam modo in teste requisivimus, ratione judicem edoceret, respondit . vel ipse testis vel . quod dixit. lesiimonium dicitur: sed quaestionis nomine semper in eo ut un- iur. 3ὶ Nusquam porro quaestio ut testimonii species quaedam nominatur, sed e contrario, ubi de diversis rerum in judicio probandarum modis agitur, quaestiones a testimoniis

Cic. pro Delou i. g. 3. Schol. Bohiens. in Cic. orat. in Clod. et cur. pag. 338. 339 in M. Tuli.

Cic. oper. ed. Oreli. Vol. V. pars ait.) Cie. orat. Parii l. xxx v. g. 117. i. s. 118. Valer. Nax. VI. v II. g. l. VIII. IV. pr. g. 3. Tacit. Annal. al. 30. Cie. pro noso. Amor

xxviii. g. II. et Schol. Grono vad h. I.) xL . x Ol. tot Schol. Grono v. ad h. l. in pro Milon. xxia g. 59. 60. pro Sull. xxviii. g. 78 pro Cluent. Lxvi. g. 187.

12쪽

sejunctae tamquam peculiare aliquid enumerantur. η Duinetiam Tacitus expresse . per tormenta vel in quaestione inter rogatos non testes Psso habitos. demonstrare videtur. I e Firmio Cato enim. qui id egit. ut Libonem Drusum uoFas ros moliri Tiberio indicaret, narrans: . Ut, s ait aὶ u satis tes- . tium et qui servi eadem noscerent. repperit, aditum ad h principem postulat. μ Τacitus igitur de iis personis loquens. per quas crimen Libonis probatum iri Calus speravit, servoqinter eas a testimonium dicturis secernit. Iam non habemus. quomodo hanc distinctionem possimus explicare. nisi statui liceat. hos servos aeque atque omnes, qui in judiciis, ut suis verbis aliquid probarent. comparebant, in quaestione eSS interrogatos. qui autem in equuleum imposili rogati ossent non testes osse habitos. Duodcunque igitur aliquis eculeo

impositus testatus erat, quaestio vocabatur; quaestiones autem non inter testimonia numerabantur. -ὶ

Signator est . qualenus hic ratio ejus habenda, qui tantum id confirmat. eum. qui in tabulis testimonium continentibus tamquam ejus auctor compareat, revera, quae tabulis contineantur, testatum esse. Signator igitur ipse haudquaquam, quae in testimonio per tabulas reddito dicuntur, vera

Admeatus, ut jam, quid inter hujus partes et testis i lersit, dicamus, nequaquam similiter ac patronus ipse actoris vel rei caussam orabat, sed iis jus, in quo niterentur, ita suppeditabat, ut vel consilium tantummodo daret vel ipse quoque verba saceret: quamquam hoc minime ut necessarii aliquid in advocato requirebatur. εὶ

in Auet. ad Herenn. II. V . Vi . g. 10. Cic. de inveni. II. LIV. g. lsi. 47. xvi. g. 50. de orat. II. XXVII. g. 11si. 118. 119. XL. g. 173. orator. partil. xlv. g. 4s. 50. xxx V. XXXV. g. 120. Brut. Lxxx. g. 2IT. Valer. Nax. VIII. lv. pr. coli. c. v. g. l. ὶ Tacit. Annal. H. 28. Sieon. de judi . t . 15. a. i. Hei nece. Antiq. ROm. IV. L m. g. 26. R. i.

εὶ Cie. do orat. II. LXXI . g. 301. pro Cluent. XL. g. 11 D. pro Coel.

13쪽

Interdum voces testis et inder ab antiquis scriptoribus ita inter se junguntur. τὶ ut earum significationes omnino diversae esse videantur: quinetiam vocibus testis et accusator promiscue utuntur: εὶ et contra iidem Oodem in judicio testes et indices vocantur. 'in Necesse est igitur considerare. quae sit ad res forenses pertinens significatio vocis in- deae. io Maiore sensu vox indeae eum significasse videtur . qui. ubi ipse sententiam laturus, accusatore non admisso. inquirebat, latebras delictorum huic patefaciebat. aut, ubi haeconicia separata, sed privato accusandi saeuitas non erat. m

gistratui accusandi potestate praedito crimina deserebat. Cuius significationis specimina jam haec asserimus. Li

vius narrat: , Minucia Vestalis . . insimulata . . . apud pol ,, tilices ab indice servo . . . iacto judicio Viva sub terram . . .

is defossa est: φ iij et paullo post: iῖὶ . Ancilla quaedam ad L .

. Fabium Maximum aedilem curulem indicaturam se caussam h publicae pestis professa est, si ab eo fides sibi data esset., haud futurum noxae indicium. Fabius confestim rem adis consules, consules ad senatum reserunt consensuque ordinis

. fides indici data. Τum patefactum muliebri fraude civitatem

, premi matronasque ea venena coquere; el si sequi extemplor v. g. ln. in Verr. II. xxx. g. γε.τ3. Valer. Max. VII. I. g. T. Cie. pro Quint. v m. g. 31. 111.

divin. in circi l. pag. 104. Or.

Cie. in Verr. III. Lxxx. g. lys. pro Sull. xx lx. g. η l. pro Sest. Lui. g. 11s. ad iam ii. VII. xiv. g. l. do ome. I. x. g. 32. Ferrat.

14쪽

ώ velint. manifesto deprehendi posse. Seculi indicem et c

is quentes quasdam medicamenta et recondita alia invenerunt. h. . . t Convictaei et comprehensae extemplo earum comitesu magnum numerum matronarum indicaverunt . . Neque de ,, veneficiis ante eam diem Romae quaesitum est. ' Tum servus

Vindex, qui coniurationem' 'post exactos reges ab nobilibus quibusdam ad 0Ieschnsibus Bonaanis cum Τarquiniis initam.

ad consulos detulit. index vocatur. i l Livius narrans. R manos milites Capuae aedificiis emotos in portis murisque tecta militariter aedis casse, haec noctis una hora omnia incendere centum septuaginta Campanos . principibus fratribus Blosiis, coniurasse. indicium eius rei ex familia Blosiorum lactum esse. Servos, qui coniurationem delexere, indices iam minat. i j Servus quidam . qui. magnis illis incendiis Romae. ut Omnes consensere, fraude lactis, amplo praemio ei, qui incendii auctores professus esset. proposito inductus dominos et quinque praeterea juvenes nobiles Campanos id incendium fecisse vulgoque iacturos alia. ni comprehensi essent, patefecit. Aebutius, qui . se flagitia in Bacchanaliis commissa ex Hispala Focenta iis initiata comperisse, ad consulem Postumium detulit. 16ὶ P. Sulpicii servus. qui Sulpicium a senatu hostem judicatum in quadam villa latentem ita prodidit, ut hic retractus occideretur, i in denique Firmius Catus. qui

suspicionem in Libonem Drusum, quod novas res moliretur conferre studens hunc adduxerat, ut coram te,tibus, quae eum suspectum reddere poterant . inconsulto diceret sacere

que . deinde crimen et reum Τiberio per equitem Romanum demonstravit. 1δὶ indices vocantur. Porro Licinius quidam popa de circo maximo ad Pompeium detulit, seroos Milo nis apud se ebrios factos sibi eonfessos esse de interficiendo

lura

15쪽

Pomptio conjurasse, dein postea se gladio percussum esse ab

uno de illis, ne indiearet. 3'ὶ Νenalus, ab Aebutio Hispalaque Foeonia de flagitiis in Baechanalibus commissis certior factus, pro eo, quod Livius reseri, alios indiees praemiis invitari jubet: δρὶ itemque senatus a Cicerone de Catilinae coniuratione, quam Curius ei patefecerat, certior factus decrevit ut si quis indicavisset de conjuratione . quae contra rem publieam facta erat, praemium seriM libertas et sestertia centum, libero impunuas ejus rei et sestertiorum ducenta millia essent. Nin Allobroges denique, qui ad hujus ipsius conjurationis societatem invitati studium conjurationis Cicerone jubente simulaverunt ejusque ita latebras huic potuerunt palefacere, indices v cantur. stat Bellorum intestinorum aetate mulli unico studio sibi crimina majestalis investiganda habuisse δὶ atque propterea contem tui fuisse videntur. Cicero Clodium in invidiam adducere studens: hIlle,' inquit. z-ὶ , qui monumenta pu-hblica. qui aedes sacras . . . Oppugnavit, excidit, incendit, quin stipatus semper sicariis . . . munitus indicibus suit. R In oratione pro Sulla habita hunc de Catilinariae conjurationis societate postulatum cum Lentulo. qui conjurationis societatem capite luerat . comparans, ut illum Ornaret, hujus autem s mam altereret: hQuis' inquit. βὶ , Lentuli societates eum, indicibus, quis insaniam libidinum, quis perversam atque uimpiam religionem recordatur, qui illum aut nesarie co- .gitasse aut stulte sperasse miretur ' Idem quum pro Mu

in Catil. III. v. g. 11. v . g. 3. V. . g. 5. v. g. 10. pro Sull. v. g. II. IIII. xlv. 7 Cic. ad Quint. sral r. l I. iii. g. 5. Xulla re cogimur acri pero, Nerium, quod Sestium do ambitu postulavisset. indicom vo

catum esse.

16쪽

Grena diceret, Catilinae vallati indicibus atque sicariis Mi mei sionem Deit. Certo semper vel respublica ipsa vel ejus nomine ipse sonatus delicta in rei publicae integritatem et securitatem et tranquillitatem atque in populi majestatem commissa pates cienda puniendaque curabat. Nisi enim tum, cum senatus

do ejusmodi delicto certior fiebat . iam privatus aliquis hoc

erat persecutus, senatus non amplius exspectans. num sorte

homo privatus delictum perseeuturus esset, in delictum ipse inquirebat. 27ὶ Senalus autem non solum indicia eorum, qui ipsum ultro do talibus eriminibus certiorem secerant. respiciebat. sed etiam . talia indicia ne deessent, populo senatuique curae erat. Jam enim constat, τ in senatum saepe peculiari aliquo decreto ei, qui aperti sceleris auctores nondum manifestos indicavisset, praemia pollicitum osse. Porro pristino tempore more uSuque, POSteriore aetate certa quadam

de majestatis similibusque criminibus lege generatim sceleris talis socio. qui de eo indicavisset. impunitas proponebatur. Conjuratione enim in urbe Servio Sulpicio Camerino et M'. Tullio Longo Conss. ad reges restituendos facta P blius et Marcus, qui inter primos coniuratorum suere, eo

πὶ Liv. xxvi. 27. xxx x. 14. Sallust. Catil. 30.

17쪽

Tjurationis indicium 8'j sibi nihil timentes consuli secere. φὶ Cicero porro quum in divinatione in Caecilium huic, quae ab justo accusatore postulantur. derogat: , Facite,' inquit homnes intelligent. vobis lVerri et ejus quaestori Caeciliolli inter vos non modo voluntatem suisse conjunctam. sed ne

u praedam quidem ad buc esse divisam. Duapropter, si tibi. Caecilioὶ indicium postulas dari, quod tecum una secerit.

. concedo. At id lege permittitur. Sin autem de accusatione, dicimus. concedas oportet iis, qui nullo suo peccato im-upediuntur. quominus alterius peccata demonstrare possint Ilis ex Ciceronis verbis elucet. certa quadam lege ei, qui indicavisset socium non cujuslibet, sed quorundam tantum criminum - et si legis praeceptum non ad omnia delicta pertinebat, nonne, id ad ea, quibus rei publicae integritas securitasque periclitaretur, pertinuisse, jam maxime verisimile est 3 - impunitatem saltem promissam esse. η Quam

nostram sententiam Pseudi Asconius quoque confirmat, quum

praecipit: al , Certa sunt, in quibus impunitas indici datur. in

heaussa proditionis, majestatis et si quid hujuS modi est . . .

, Itaque repetundarum caussa non per indices agi solet. . .

72ὶ Graeca verba μηνυειν, μῆ- νυσις, μνὶ-της, eandem vim, quam Latina indieare, indicium invia hahors. persuadotur nobis comparantibus Dion. Cass. xxxvii. 33. Appian. holl. eivii. H. a. eum Sallusi. Catil. 26. M: Dion. Casa. xxxv II. 35. eum Sallust. Catil. 48: Dionys. Halic. v. T. 13. eum Liv. i. a. 5.asti Dion. Halle. v. 54.

30. narrat , senatum Catilinaria eo vi urations palosaeta decrevisse. ut M quis indient lauet cla conjuria. tione . quae eontra rem publiecim saeta erat . praemium servo Mertas et sesteriis emtum. libero impunitas ejus rei et sestertioriam cluemla millia forent. non magis. imputii. talem non generali quadam logo cuilibet socios coniurationis indiea. luro promissam esse . concludi potest . quam servum. eonjurationis foetum qui indicavisssi. liberum quidom tactum esse nummosqupaecepisso. sed nihilominus poenam ah eo, qui conjurationis socius suis.

sol, sumiam esse.

18쪽

η, salvis legibus. μ Curius, quem Catilinariae conjurationis socium Cicero amplis promissis per Fulviam =l ad id adegerat. ut primus Occulla Catilinae consilia consuli proderet, hoc sua sponte iacit minimo fidem publicam. ne indicium sibi

noxae esset. implorans. Cicero Deiotari regis servo Phia dippo. qui Deiotarum vitae Caesaris insidias fecisse accusavit ejusque sepleris se Deiotaro conscium fuisse contendit. respondet: βὶ , Puid . . . Τ ita demens s Deiotarusi erat, ut . eum t Phidippum . quem conscium tanti sceleris habebat, ah se dimitteret Romam etiam mitteret . ubi et inimicissimum. Sciret essct nepotem suum Castorem, alterum Deiotari a si cusatorem J et C. Caesarem, cui fecisset insidias ' praeso k lim eum is unus esset . qui posset de absente se indicare. RDenique fortasse etiam aliquot Livii narrationes huc resorri debent. Duod pro certo dicere non possumus. quia indices. qui in iis comparent. sceleris socios fuisse, non ipsis verbis adeo constat. Livius enim haec tradit: . Servilia urbom uti, incenderent distantibus locis conjurarunt. . . Avertit nefanda ἡ consilia Iupiter indicioquo duorum comprehensi sontes po

. nas dederunt: qa' et alio loco: 7ὶ . Obsides Carthaginien- tum Seliae custodiebantur. Cum iis ut principium liberis, magna ViS Ser Orum erat . . . Cum conjurationem fecissent.

umissis ex eo numero, qui in Selino agro. deinde circan Norbam et Circeios servitia sollicitarent, salis jam omnibusu praeparatis. ludis, qui Setiae prope diem suturi erant, spec- aculo in lenium populum aggredi statuerant. Aelia per ca isdem et repentinum tumultum capta. Norbam et Circeiosi, Occupare. Hujus rei tam foedae indicium Romam ad L. . Cornelium Merulam, praetorem urbis, delatum est. Servi

Mi Sall. Catil. 23. 28. l. R. ad I g.

cio. pro Driol. V l. g. 21 Iul. maj. Dio Cass. xxxvii. 33. Cic.

19쪽

9. duo ante lucem ad eum venerunt atque Ordine Omnia, quae hac la suturaquo erant, exposuerunt Si quis socius sceleris vel in ipso lacinore deprehensus vel jam accusatus, minime Sua Sponte. se scoleris noxium esse, aperiens indicium Obtulerat, ejus indicii commoda ei vel concedi vel denegari poterant. Hoc inde apparet, quod consul Postumius Hispalae Feceniae. quam Bacchis initiatam Aebutius ad consulem detulerat. ηὶ antequam ex ea quaerit . quae in luco Similae Bacchanalibus in saero nocturno solerent fieri. fidem dat. eam. si verum indicium sacero in animum inducere posset perturbari non debere: Mὶ quod Memmius, quum in Scauro et aliis in Africam. ut Iugurtham contra populi Romani jussa facientem poena assicerent, missis. sed a Iugurtha, ut sibilaverent. corruptis id hoc modo exprobravisset: , Hosti acer- ,, rumo prodita senatus auctoritas, proditum imperium D is manum, domi militiaeque res publica venalis suit; ij populo persuasu, uti L. Cassius, qui tum praetor erat . ad Iugurtham mitteretur eumque imeumsita fide publica Romam duceret. quo facilius indicio regis Mauri ει reliquorum delicta patefierent: at quod Volturcius, Catilinariae coniurationis socius, a praetoribus Flacco et Pomptino. literas Lentuli ad Catilinam secum portans, in ponte Mulvio per insidias deprehensus el a Cicerone in senatum introductus tantummodo. ubi fide publica dieme jussus est. βὶ indicium εὶ fecit, quo omnia ad coniurationem pertinentia aperta sunt: quod L. Tarquinio, qui ad Catilinam proficiscens ex itinere retraelus et ad senatum adductus erat, dicere opus fuit. se indicaturum. si fides pu-νὶ

Liv. xxx x. 14. Catil. II. H. g. 6.

sallust. Catil. l. . Cic. in Catil.

20쪽

s Dbliea data esset: quod Vettius, qui praemiis a Caesare inductus. υι se de inferenda Pompeio rinee sollieuatum a quibusdam l Caesaris inimicis, quibus hic invidiam sacere studebat profiteretur. -δὶ ad hoc conficiendum id egit. ut in foro

cum Rugione et item seres ejus comprehenderentur cum telis. deinde ille se diceret indicaturum. 'l postea vero. re nimis mature patefacta et ad senatum delata. in senatum iniri ductus fidem publicam postulare necesse habuit βρὶ quod quo Vel lius hac denogaia reus apud Crassum Divitem de vi factus. quum esseι damnatus. erat indicium postulaturus. et Cicero hoc

referens addit: si ij - Quod si Vettius impetrasset, judicia soro- videbantur: ' quod denique Vectius Valens, qui, fortasse unus de hominibus, qui Obsignareni βη. adhibitis, conscius. Jerat matrimonii, quod Silius consul designatus cum Claudii eonjuge Messalina inierat. Claudio, cui hoc lacinus apertum erat . confessus indietum olfert, sed sine dubio, quia Claudius indicium non accepit, hujus jussu ad supplicium trahitur. β-ὶ

Strictiore sensu vox indeae citam in eo praeci e usu pala esse videtur. qui sceleris socius de hoc indicabat, ut ipso impunitatem sui delicii assequeretur. Primum enim Cicoro in divinatione in Caecilium huic. quod una cum Verre crimen repetundarum commiserit et ne praeda quidem adhuc inter eos sit divisa. exprobrans pedi

gii hoc modo: Τη . Duapropter . si tibi i Caeciliol indicium

.postulas dari. quod tecum una secorit, concedo. si id lege permittitur. Indo quod hic sceleris socio. ut indicium ejus sibi daretur, postulare necesse esset et hoc ei lar tum , si id lege permitteretur. concedi posset, concluden-