De testium ratione quae Romae Ciceronis aetate obtinuit Joannes Henricus Alfredus Escher

21쪽

dum esse videtur, nudam vocem indisium hoc loco pr sessionem ejus significaro. qui erimen, cujus socius est. impunitate proposita aperueriti Duod ipsum atque generatim illam strictiorem vocabuli significationem confirmat Pseudo Asconius, qui ad divinationis locum, quem modo exscripsimus, haec moneat: , Index est .... qui facinoris, cujus , ipse est socius, latebras indicat, impunitate proposita. μDeinde voce indo interdum non accurato judiciali. sed iranslato quodam sensu usi sunt ad Ordinarium reum . testem vel eum, qui ordinaria quaestione de so habita responderat. significandos. quibus . ni saltem ponere velimus, indicare hic simpliciter dicere significare, id tantum proprium est ut in criminis socium hoc explanantes dicant. Cluentii accusator e. c. dicit, Nicostratum. Oppianici servum, quaestione de se habita i=uileium secisse, hi se una cum Cluenti O V neuo Oppianicum necasse. et Cicero in oratione pro Cluentio ab accusatore quaerit, qua ex caussa, Cluentium brevi

tempore aecusaturus. Omiserit, Nicostratum Romam deducere, ei dare potestatem indieandi, incolumem deritque eum

servare quaestioni; βJ et in eadem pro Cluentio oratione Cicero Oppianicum merito damnatum esse demonstrans: kΑvilius . ' inquit. . t , a libertis et amicis Asinii ante pedes Q.

- Manilii. triumviri, constitutus . . . Asinium ab se . consilio - Oppianici, interfectum esse latetur. Extrahitur domo latitans . Oppianicus a Manilio: index Avilius ex altera parte coram . tenetur . . . Ac tum in Oppianici caussa crimen hoc Asinia-- num quum testibus multis . tum vero iudicio Avilii probab - tur. In Oratione pro Milone habita Cicero adversarium

sibi hoc modo contra monentem fingit: h Cur igitur Milo,, servos hujus pedisequos, quum Clodius Occisus est nianu-

22쪽

, misit' metuebat scilicet, ne indicarent, ne dolorem perferre

is non possent. no tormentis cogerentur occisum esse a servis

. Milonis in Appia via P. Clodium confieri. g Postumius.

accusator Murenae, ambitus rei, de deprehensis pecuniis, ad eos. qui suffragium erant laturi, corrumpendos destinatis, ot

ile dieisorum thujus pecuniael indiciis loquitur. ερὶ Accusa

tor hic aut . divisores testes crimen Murenae patefacturOS. dicit aut, eos privatim extra judicium voces. quae Murenam suspectum reddentes pervulgatae essent, jecisse, commonefa

cit. Ulut est. Cicero do divisorum indiciis ideo loqui vi

detur. quod accusator. divisores sceleris a Murena commissi Socios fuisse, contendit. Quemdam etiam . cui, quum crimina

repetundarum una cum alio commisisse l. alterius accusator.

si . quod ipse vellet. pro testimonio in sceleris socium dixi Set, promisit, se eum periculo Illium conjunetione criminum liberaturum esse. et qui in testando certe, se criminum socium fuisse. dissimulavit, Pseud Asconius indicem v cat. fili Indicos a Romanis ut sociorum proditores contem-

hic memoremus saltem tres Ciceronis et Valerii Maximi narratio- nos. Cicero in Tu cul. II. XXII. g. 52. haec nuntiat: , Zeno . . . . Eleates . . . perpessu est omniau Potius quam conscios delendae .lyrannidis indicaret. φ CL insuper Valer. Max. III. ul. g. 2.)Valerius Maximux porro in mem rab. III. I. g. 5.: . In Theodoro . . . Hieronymus tyranuus frustra lor istorum manus satigavit. Rupita enim v rh ra . . . ut tyrannicidiiu conscios indicaret. φ Tyranni Zenonem Thoodorumque hortati sunt. ut conjurationis ad delendam tr-rannidem socios sibi palefacerent. Hanc patefactionem Romanus narrationis auctor inclicium vocat: at . dixerit fortassse aliquis, non Κο- Ium , quod socius conjurationis eam patefacero debuit, sed etiam. quod tyranno. in quem conjuratio facta erat, aperire jussus est. Denique Cicero, pro Cluent. Lx v. g. 179. 180. Verba faciens, haec

refert: , Strato . . . medicufi .

. surtum fecit et caedem Hu modi., Quum essot tu aedibus armarium,u in quo sciret osso nummorum saliquantum et auri. noctu duos . conservos dormientes occidit . . :u ipse armarii landum exsecuti et

23쪽

nebantur. Duare interdum accusatores, qui accusando pi tati os ciebant, vel quos pravos accusatores videri intereral, translato vulgarique sensu indices dicebantur: ut Vibius S renus , qui in senatum inductus patrem suum, quod pri

cipi insidias struxerit et in Galliam concitores belli miserit.

natur, et Cicero in Oratione pro Murena habita. Sulpicii

accusatoris quum sortem in praetura odiosam fuisse perspicuum reddere velit. quaerit ex eo si j: h0uid tua sors Τ tri , tis, atrox: quaestio peculatus, ex altera parto lacrimarum. et squaloris, ex altera plena catenarum atque indicum. μQuamquam index - ut jam, hujus vocis tota vi cognita. indicem cum testo comparemus - quae indicabat, saepe certe etiam pro testimonio dicebat. tamen se inper ne poterat quidem ea testari, et ubi revera una testis erat, indicis ei testis partes in eo ut diversae nunquam non secerni pol

rant.

Ex totius vitae anteactae ratione moribusque rei argumenta in judiciis publicis vel pro reo vel adversus eum pr mebantur. Quod Ciceronis et aliorum accusationes defensionesque satis perspicuum faciunt. Generatim quoquo Cicero : iEorum l. inquit, βη , qui cum Summa elegantia atque, integritate vivunt, hoc maxime interest, non ex libidine haut simultate aut levitate testium caussas honestorum h

,, lnummo fi aurumquo) ah tulit . unon ex fervis puero non grandi eoni, elo. Aperte insimulato Stratono . puer ille conscius pertimuit: remisomnem dominae I Stratonis et ip-nsius. Saggias, in cujus domo sur- . tum iactum orat) indicavit. l ClCic. pro Cluent. Lxv. g. 183.ὶ Vox inclicare hic sensu vulgari. quod, qui indicat, seelus non cum judice magistratu e communicat, usurpatur. Ceterum hoc quoque loco sor. lasso Cicoro illa voc non fiolum ea do cau sa utitur, quod se loris socius aliquis crimen patefecit. sed eliam, quia delictum ei aperuit, cujus . latebras ejus noscere. magni

Mi Tacit. Annal. lv. 28. 29. . in Cic. pro Muren. xx. g. 42.6ii Cie. pro Sull. xxv II. g. I9.

24쪽

. minum ponderari. sed in magnis disquisitionibus repentiis nisque periculis vilam uniuscujusque esse testem. μ Porro Pseudo-Asconius non minus generatim: , Crimina repetun- arum . M ait hη , et alia pleraque anteacla vita saepe firman-- tur. Sumitur etiam hinc saepe defensio. Omnis enim . confirmatio ab attributis personae et negotio sumi solet.. Ergo attribula personae maxime in anteacta vita quaeriis Solent. negotio in ipso crimine. g 6 in Non minus autem quam singulae res ad crimen. de quoreus postulatus erat, probandum vol negandum prolatae . ha quoque totius vitae morumque ratio per testes judicibus

probaretur, necesse suisse videtur. Primum enim non soli defensores Vitam reorum ex O

nahant, sed etiam inveniuntur. qui, ne judices arbitrentur . reos crimina, de quibus accusati erant, commisisse. nullo alio consilio in judicio compareani, nisi ut reorum vitam . quatenus eam noverint, integram sane tamque esset lentur. Uui ipsi laudatores vocabantur. Cicero e. g.

II. LIII. g. 6. au t. ad Herenn.ll. III. Valer. Nax. II. x. g. s. lT. g. 3. ad leg. Jul. maj. , Cie. pro Font. I. g. s. X. g. 22. Pro Cluenti xx. I 56. LXIX. g. 196. u. a. s. in Verr. V. XXII. g. 57. Ascon. ad Cic. Scaur. Pag. 28. Or.ὶ Cie. Pro Flacc. xxv . Pro Coel. II. g. 5. in V rr. II. XLVI. g. 114. xxvI. g. 64. IV. Lxvi. g. 147. II. Lv I. g. 13s. v. g. 13. Pro Font. l . g. a. Pro Scaur. H. g. 41. 43. pro Cluent. XL. g. 110. pro sull. xxix. g. 81. de Orat. II. LXXXIV.

g. 341. Lxxxv. g. aiη. Pomptius laudationum usum lego aut omnino interdixisse s Dio Cass.

x L. g. 52. aut saltem circumscripsisso Valor. Max. VI. H. g. 5. videtur. Sed is ipso logem non curans Planeum. de vi ex loge Pompeia reum. laudavit. Dio Cass. X . . M. Plut. Cato min. 48. Pomp. M. Valer. Max. VI. H. g. 5. Et Su tonius in Aug. 56. laudationem judietatem Octaviani aetato, Quintilianus in I. O. III. vI . g. 2. eam ipsius a late rursus seri solitam esse demonstrant. Non ita apto nosshirt lΝ. Archivd. Criminal rechies x I. S. 392. laudatorum suhscriptorumque partes

25쪽

narrat, Syracusanam civitatem Verris, praetoris Siciliensis. laudationem, quae in judicio, in quod de repetundis v catus erat, cum judicibus communicaretur, decrevisse.'ὶ eleo in decreto his verbis usam esseῖρὶ: , Duod Verres virgis is neminem cecidisset . quod vigilanter provinciam administra .set. quod praedones procul ab insula Sicilia pro hi huisset. REtiam laudatores, quam vim voci testis suisse docuimus.

pro testibus habere debemus atque revera interdum auctores veteres. quum de iis agunt, voco testimonium ulu tur. 7il Non raro ceterum Vox laudator, quae eum d

notabat, qui generatim de rei vita moribusque testimonium dicebat. voci testis. quae ipsa strictiore sensu eum tantum significaret, qui singulas res gestas ad crimen, de quoreus postulatus erat, probandum vel negandum prolatas testaretur. Opposita esse videtur. 7qTum reis ab accusatoribus non id unum crimen, de quo nomen eorum delatum erat, sed alia etiam exprobrabantur, aperte non ea de caussa. ut rei horum quoque criminum poena afficerentur. Sed ut eorum vitae assurretur infamia, quo certius reus crimine . quo eo ipSO tempore erat accusatus. condemnaretur. Et de his quoque criminibus. de quibus reus non postulatus erat, ergo solum ad probandum. vitam rei r prehendendam esse, testes interrogabantur. 73l Testes. qui

26쪽

generatim tantum . vitam moresque rei reprehendenda esse. judicibus probare sint conati, quos sorte tyituperatores Voc tos esse Oxistimares. non invenimus. Saepe etiam vox auctor ad testem significandum usu pabatur 7-ὶ et auctoritates nonnunquam testimonia praesertim

civitatum significabant. 75 Dicendi formula adesse alietii. qua saepe de judiciis agentes utebantur,r' minime, ut quidam 77ὶ arbitrari videtur. ad solas patroni partes pertinebat. Duam e contrario non minus in advocati ιδὶ et laudatorisy'ὶ quoque partibus usurpatam eM . certo scimus.

Eliam in teste sti et laudatore Fit defendere dicebatur.

CAP. II.

Cui t timonii claricli saeuit uerit. Non solum singulis hominibus, sed etiam civi latibus collegiisque privatis testimonii reddendi erat copia. Primum de eivitatum privasorumque collegiorum testimoniis

disseremus. a. s. ad lamil. VI. xiv. g. 3. lopi . xvii. g. 65. Phil. II. xxxvII. g. 95. Suet. Aug. 56. 77ὶ Haubold in Heine c. Rutiq.ROm. ed. Hau hold pag. 56. 73ὶ Cie. pro Sull. xx x. g. 8 l. xxx. g. 83. Pro Quint. v m. g. 30.31. do orat. II. Lxv. g. 262. 7'ὶ Cie. pro sull. xx x. g. 81. Mi Cic. pro Bath. x x. g. 43.3 Cie. in Verri IV. LX F. g.

v. pro Foni. . g. 4. Coll. c. I l. g. 5. pro sull. xx x. g. 81. 7-ὶ Cic. pro Font. lv. g. 6. iuverr. V. L. g. 131. 7βὶ Cie. pro Coel. XXII. g. 55. in Verr. aet. I. XVm. g. 56. m. g. T. Ε . g. 33. III. LXII. g. 146. V. xxxxx. g 103. Ceterum auctoritales hi sese in Verr. locis Cominmemorata lanium modo ad testimonia ac non ad tabulas publieas. iii quibus aliud quid conscriptum fuerit, reserendax esse. exploratum

non efii.

7.ὶ Cic. ad Att. l. I. g. a. u.

27쪽

Jam non desuerunt, qui statuerent, testimoniis vel a civitatibus vel a privatis collegiis redditis judices non de si gulis rebus, quae in crimine, da quo reus postulatus erat, momenti aliquid habebant, edoctos, sed per ea sententiam tantum aliquam, qua rei vitam vel laudarent, vel eam vituperarent. allatam esse. Pro ea opinione testimonia a civitalibus vel aliis collegiis pro reo reddita semper laudationum nomino comprehendenda essent. Sed quae ab antiquis traduntur. parum opinionem istam adjuvant, in qua id tantum veri inest, testimonia de singultis et plerumque quam maxime Occulio gestis rebus rarius a publicis privatisve collegiis pro magno eorum, qui hoc conjuncti sunt. numero quam a singulis hominibus dari posse ei ergo rarius data esse. 0uod enim ad collegiorum testimonia adcersus reum dicta attinet. multi veterum loci, qui de iis accuratius copiosiusque agunt, testimoniorum asserunt exempla. quibus iudices de singulis ad crimen. de quo rei nomen delatum erat, pertinentibus rebus edocti sunt: ut legati Centuri pinae. Halesinae, Caii-nensis. Panormitanae multarumque praeterea civitatum in Verrem pro testimonio dicunt. tota Sicilia per triennium neminem ulla in civitate senatorem faetum esse gratis: neminem, in leges eorum sunt. suifragiis: neminem nisi istius imperio auflueris: atque in his omnibus senatoribus cooptandis non modo sullstasia nulla fuisse, sed ne genera quidem spectata esse, eae quibus in eum ordinem emptari licereι. neque census neque aetatis neque cetera Siculorum jura valuisse. 1l Porro Cicero resert. -)Artemonem Andronemque legatos a Centuripina civitate esse delectos, ut possent multas Verris et varias injurias quam ape tissime judicibus planissimeque explicare; legatos Εnnenses publico dixisse. ὶ sese a suis civibus ea habere mandata . ut ad Verrem

28쪽

adirent eumque Cereris et Victoriae simulacra quae Verres Ennensibus abripuerat j reposcerent, si Verres ea non reddidisset . tum uι judicio adessent et de Verris injuriis i si nodubio do simulacris illis abreptis j judices edocerent; legatos Τyndaritanos publice apud judices dixisse. Mercurium, qui sacris anniversariis ab ipsis ac summa religione coleretur. a Verre vi sublatum esse.' Romae Verrem esse pollicitum, sese id signum legatis esse redditurum, si ejus rei testificatio tolleretur cautumque sibi esset, ne ii testimonium dicerent.

dixisse hoc apud judices Zosippum et Hismeniam . principes Τ3ndaritanae civitalis. βὶ Dicit nimirum illos Tyndaritanos legatos. tu caussa Verrina judicibus Cicero Apronii. administri Verris in decumis exigendis. improbitatem singularem

gravissimarum legalionum querimoniis comprobatam in m

cavere , quantum frumenii atque pecuniae Verres per occasionem decumarum exigendarum hisce civitatibus extorsisset. Philinus Herbi tonsis de ealamitate aratorum et de fuga et de reliquorum paucitate, de Verris rapinis in decumis erigendis essectis publice. i. e. a civitate sua jussus ejusque nomine iij, pro testimonio dixit. i' Cicero in caussa

V. xxII. g. 58. x L x. g. 128. II. LIX. g. 120. III. xLil. g. 100. Lxx IlI. g. 1 Tu. Lxxxvii. g. 200. IV. H. g. 16. x . g. 25. xL I. g. 92. xLVlI. g. 104. LI. g. 113. 1 4. Lx II. g. 139. Lxiv. g. 142. Lxv. g. 45. Lxvii. g. 150. V. LVIII. g. 149. pro Flacc. v I. g. I. A . g. 34. pro Cluent. Lx x. g. 196. t 3 Cie. in Verr. III. ΕΚΕΙ . g. m.

29쪽

Verrina ad judices se convertens: u Memoria tenetis, i quit 35ὶ , Artemidorum Aetnensem. legationis eius principem. upublice dicere. Apronium venisso Aetnam cum Veneriis; n Vocasse ad se magistratum: imperasse. ut in foro sibi me, dio lecti sternerentur . . . Sed mihi Aetnensium brevisu est oratio. Ipsi enim venerunt . . . Docuerunt vos, quid. lueelli secerit homo non malus familiaris praetoris. Apronius. n Id, quaeso, ex ipsorum testimoniis cognoscito. neci lautestimonium Aetnensium. TESTIMOΝIUM AETΝEXSIUM.u0uid ais Τ sc. tu. qui testimonium recitasti,t dic, dic

gnitudo igitur frumenti pecuniaeque Aetnensi civitati dee marum titulo expressorum illius civitatis testimonio acci rate est indicata. , Quid, g Cicero do hac Aetnensis civitatis spoliatione loquens pergit,iεὶ is hoc Aetnenses soli dicunt si Immo etiam Centuri pini, qui agri Aetnensis multo ma-n Timam partem possident . . . . Aratores Centuri pinig qui quum a Cicerone sena lui Centuripi no oppositi sint, privato collegio conjuncti esse debebant i h tres legatos. cisen Ves suos, delegerunt. ut eorum testimonio non unius agri,

, sed prope totius Siciliae calamitates cognosceretis. μ Alio Verrinae accusationis loco Cicero: , Dicunt, g inquit. iri ut .gati Melitenses publico 33ὶ, spoliatum templum esse Iunonis: h nihil istum i verremi in religiosissimo sano reliquisse, g et tertio loco de Verre narrat: 1η h Deinde alii quaestus insti-vtuuntur, ex uno genere navali videte quam multi: aeciperena civitatibus peeunias. nc nautas darent: pretio certo mis. Sos sacere nautas : stipendium lucrari: reliquis, quod deberet. unon dare. Haec Omnia ex civitatum testimoniis cognoscite;

denique: ρὶ - Verrem pretio milites remigesque dimisisse ar-

ηλὶ Cie. in Verr. V. LI. g. 133.

30쪽

-guO . . . Hoc Νetinorum laederata civitas publice dieit:. hoc Herbi tensos, hoc Αmestratini, hoc Ennenses, hoc Agv- inenses, Τyndaritani. Locrenses publice dicunt. In caussa Flacciana Asclepiades, qui se Acmonensis civitatis ad testimonium ejus nomino in Flaccum dandum togatum esse fiamulat . disu publiee data drachmarum CCVI miliis . ail et Maeandrius, qui pro Τrallianae civitatis legato ejusque publico teste se gerit. Flaccum reum pecuniam apud Τrallianam civitatem Flacci patris nomine a civitatibus collatam inde abstulisse queritur. aq0uod ad testimonia pro reo dicta attinet. civitates aut collegia privata oliam singulas res, quae accusationem refutarent. judices edocuisse. ergo non laudationes lantum do bonis rei m ribus dedisse, Cicero p. g. in oratione pro Archia poeta adve sus Gratium, Archiam civem nomanum esse negantem. habita significat, quum haec dicii 23: - Adsunt Heracleenses legati. - nobilissimi homines: hujus judicii caussa cum mandalis et is cum publico testimonio venerunt, qui hunc adscriptum Horahcleensem lat. Heracleael dicunt.' Cicero, Archiam civit tem habere, probaturus lege Silvano et Carbone rogantibus lata nititur, quae praecepit, ut civitas data esset. si qui foederatis civitatibus adseripsi fuissent: si tum, quum leae ferebatur. in Italia domiellium habuissem: et si sexaginta diebus vi praetorem essent professi. I laque primum omnium Ciceroni. Archiam Medoralao alicui civitati adscriptum fuisse . planum laciendum est. Quod Cicero publico illo Heracleensium lestimonio, quo, Archiam Heracleae, laederatae civitati. adscriptu In esse, confirmatur. Ostendit.

Ceterum constat. sicut civitates et sine dubio privata quoque collegia singulas res ad crimen, do quo reus postulatus crat. pertinentes pro iis, quae modo exposuimus, te-