장음표시 사용
41쪽
31goneratim porro quam Gajus Porphrrion ad Horalium haec
tradit: - Antiqui eos. quos in testimonium dimisit nolebant. ,. intestabiles vocabant. ' Duario loco. si statuero velimus. iiii tabili a principio unum hoc iam exiguum jus testimonii sollemnis dandi defuisse aliaque jura interprolati no post rioro demum tempore ei ablata esse, haud liquet, quanam de caussa jam ante eam aetatem, qua illa interpretatio si oridobuit. is usus loquendi. ox quo homines quam maxime invisi despeeiique vulgari et non ad jus perlinente sensu. tamen huic aptissimo intestabiles vocabantur, at oriri potu
M) Qua do eaussa adducimur. ut non modo, inios labilem semper duro testimonii sol lomnia si judietatis tribuendi ea ruisse. arbitremur. sed oliam. usquo ab omni tempore. ex quo intostabiles steri poterant, testamenti laetion m p piamquct testamonio aliquid ab alio adquirendi oum defecisse. statuamus. Ceterum etiam missa haeratione. inlesia hilem jam ex XII. tabulis tos lamonii laetondi copiam dolaeisso. ox l. 18. g. s. qui test. sac. poss. et t. 5. g. s. de injur.eollatis colligi potest. L. 18. g. 1.eli. eonstitui it , si quis ob eari, men famosum damnetur. Sena. tilus consulio expressum est, ut is intestabilis sit; ergo nec testa. is mentum lacero poterit nee . . . v
L. 5. g. s. eii. sane itur: . Si quis, librum ad infamiam alicujus por- Minontems seerto idem, quod earmen famosum) , scripserit, ron
is posuerit . . . . Di si condemnais, tus sit, qui id laeti. intestabilis, ex leue esse jubetur. η Secundum fragmonium prius nobis alla. tum Senatu geonsultum poenam, qua intestabilis anteitur, in damnatum ob carmen famosum transtulit. In altero autem fragmento. quo traditur : hie inleat albilis se lege esse jubetiar. si ea Dile eum μι tur conjungero accipereque voli. mus, hoc fragmento enuntiari, legem aliquam. e. g. Corneliam. ulob earmoti famosum damnatus it tostabilis reddoroiur. sanxisse, lum. hane vim in verbis: eae lege jubetur inosse. vix explanare possumus
s CL Walter. Gosehiellio des romi. schen nochios, S. η1o. N. 52. et Mareroli, dio hii rgerlicho Ehro. S. st . N. 4.), tum commemorata duo fragmonia inexplicabili quodam modo inter se repugnanti 0uin . quod ad verba attinet, multo
42쪽
Colorum Ciceronis aetate intestabilium conditionem nondum oboli iam fuisse. ex eo conjici potest, quod in Institu-
apitu toga cum inrositi is ron. jungimus et . ne duo illa Dagmenta inter se diser poni. senatus-eonsultum constituisso dicimus. Di ob earmon famosum damnatus in- tostabilis ossot habendus. itaque incommodis, quibus lex XlI. tabularum hunc mulctaret, os sol an sciendus' Quoniam aulom ex lego 5. g. s. ei l. scimus, Oh carmensamosum damnato ineommoda, quas lux X l. tahularum intesta. bili eonstituit, illata e so si exl. 18. g. 1. eit. cognitum habemus. Oh carmen famosum damnatum inis tabilom redditum ess ei ergo tosta monti laetondi eopiam eum defeeisso. Jam roncludamu nocesso Pst, sociandum XII. labularum quoquo legem inlostabilem testamen i laetionem non habu isso. Disse ito osl intolligere. quomodo, qui eo niendunt, omnia jura. exeepto eo uno ipsi imonii solle. mnis praehondi iuro, postpriore demum tempore intestabili ademia esso, hoe ox Gaii l. 2s. qui lo- stamentum sarpro poss.. Gellii Mei. Λ. VI. v I ., Porphyrionis ad uoralium verbis supra exseri piis. nasilieis doniquo. qua B voePm mis
guam Grapeam transtulerini. colligero possint. nosori quid mGaius: , Quum love quis inlesta. , bilis jubetur osse. Eo perlinst.. ne ejus testimonium recipiatur: at Digosiorum eompila toros mini. nas propositum habuero. Omnia inis ommoda, quibus intestabiles an Deli sint. enumerare, sod sub ii-lulo : Oui testamen a Deero possunt aperis id commemoraro satis
solis improborum ini stabilium- quo ineomm dis, quae ad is lamentum sariendum pori inobant. nuntia vorat. Omnino idem otiam do Ulpiani I. 1 R. g. 1. qui lost. sae. Poss. qua, oh carmen sanio. sum damnat in sonatusconsulto intestabilona fori, ergo nee testamentum sucere poti nee au testamentum a viiberi, traditur. dirondum est. Gellius porro doepi. logo uoralis Tarratias plurimos hono . ros saetos, inter quos jus quoque testimonii clisenui ei tributum testabulaquo uno omnium femines mut esset tum esse. Aperte ad nudam vocem testabula respieions
Gollius addite , Contrarium in XII. ut: hulis seripium psit improbus uini stabilis ius esto. Iam sieron eludunt: Testahuis idom quod
praecedentia verba i. P. Pam. Cuilias testimonii diesndi tribulum sit. signisseal ot a Gollio ea sola doraussa adjicitur, ut ipsum verbum. quo lex Horatia usa xii. Commo moretur. Sed undo hac do ro eor-iloros limus Itia testimonii die ncii, pergunt. est jus tostimonii solle.
43쪽
iionibus quoquo Iustinianeis hi) improbi intestabilesque inter
eos. qui in testamento faciendo testes esse non possint.
enumerantur hi et porro in Digestis hie illi e si j statuitur. ob
carmen famosum damnatum intestabilem reddi.
Nequaquam teneri potest . infami generatim jus testimonii in judicio tribuendi defuisse. Primum enim nusquam, quod sciam. hoc juris praeceptum a Romanis scriptoribus Statuitur neque, quicunque erant infames, singuli juris lestimonii dicendi aut omnino aut singulis in judiciis expertes fuisse traduntur. Deinde leges auliae de vi. repetundarum et peculatus, quae enumerasse videntur, quibus testandi jusmnis praebendi. Cujus circum fieri plicani caussam aliquam rursus non addunt. Donique statuunt, vocem
intestabilis. quam Gellius legis Horatiae voci testabilia sor lasso verbilantummodo gratia oppoauit, ac
curate contrarium ac vocem testa
bilis conlinore. Al hoc quoquo auctoritate eg l. llis ex vano positis tandem elucere dicunt, intes labilem eum siguis cars, cui jus estimonii sollemnis dandi desiti Porphyrionis deinde adnotalioni ad
Horatium opponimus Scholiaslao ad ejusdem Moralii Sermon. II. m. 8 l. aliam adnotalionem: . Intesta- ,, bilis. cui non Ileet testamentum . condere vel testamento quid abis alio accipere. Si ex illo loco colligi necesse sit, antiquitus intestabilem solum jus testimonii solis lemnis dandi delaeisse, hoc ex loco coneludero debemus, intestabili posteriore tempore testamenti sa-ctionem copiamque testamento aliquid ab alio adquirondi defuisse, jure contra testimonii et sollemnis ot judicialis tribuendi non caruisse. Νemo erit autem, qui hoc dolandat. Neutro enim in loeo id agitur, ut omnia detrimenta, quae intestabilis patitur, enumerentur, neutro in loco subtilitas juri investigando idonea animadvertero possumus. Vox denique, qua nasilica vocem intestabilis in Graecum transferunt, nulli momenti est. Verbum quam brevissime lautum. modo reddendum suit: tota ero verbi vis non nisi mullis Graece exprimi poterat. g. 6. I. do testam. Ord. Tlieophilus ad hanc para- graphum pandem ilIam caussam, ex qua quis intestabilis fiat, refert. quam ex XII tabulis cognitum habemus. Aelati. qua ηcripsit. Eo gruenter Theophilus non de testamento per aes et libram, sed detestamento per septem testos auhseribendo loquitur. l. 18. g. l. qui test. Dc. pos . l. 21. pr. de test. l. 5. g. s. 10. de injur.
44쪽
in judiciis his ex legibus deesset, certos quosdam infames in
horum numero non retulerunt. Compertum enim habemus. 63
in publieo judicio calumniae caussa aliquid fecisse judicatum infamia notatum esse. Papinianus autem de hoe dicit: β'ὶ - 0uaesitum scio. an in publicis judiciis calumnias damnati - testimonium judicio publico perhibero possunt Sed nequo - lege Remmia prohibentur et Iulia lex de vi et repetundarum, et peculatus eos hominos testimonium dicere non vetuerunt: - verumtamen, quod legibus Omissum est. non omittetur re-
iigiuno judicantium. ad quorum officium pertinet. ejus,. quoque testimonii fidem, quod integrae frontis homo dixe--rit, perpendere.' Iam hoc ex fragmento id quoquo intolligitur. Papinianum nullum juris praeceptum. secundum quod infami generatim testimonium dicere non liceret. cognitum habuisse; quia, si habuisset, certe Papinianus, qui calumniae
damnatos a testimonio propulsare quam maxime cupit. Pro
pter illud praeeeptum calumniae damnato jus testimonii dicendi ademisset. Duoniam vero Papinianus juris aliquod praee pium, quo infami generatim jus testandi desuerit, cognitum non hahuit, quilibet sine dubio facile, id omnino non fuisse,
arbitrabitur. Lux Iulia repetundarum propter turpitudinem senatu m tum neque restitulum testimonium dicero vetuit. 70ὶ 0uia senatu moveri minori erat damno quam insaniem reddi. 73 jam dixerit quispiam, non esso verisimile. minori poena asseclum jus testimonii tribuendi amisisse. majorem quandam poenam sustin pntem hoc jus retinuisse, statuendum esse
45쪽
igitur, legem Iuliam repetundarum otiam infamibus jus in judiciis hac lego exercendis testimonii dicendi ademisso. At sic concludi non debere, Digestorum quodam fragmento 78ὶ
docemur . ex quo. unam Sallem classem infamium ex lege
Julia repetundarum jure testimonii dicendi praeditam fuisse. constat. 73ὶ Ergo omnibus infamibus ex lege Iulia repetu darum testimonii tali in quaestione dicendi jus defuisse. ii quaquam teneri potest. Sed neque, illo fragmento auctore. Omnes insanies in quaestionibus ex lege Iulia repetundarum juris testimonii dicendi participes suisse, statui licet, quum,
eam conjecturam vanam esse . exemplo legis Iuliae de vi.
quae ut lex Iulia repetundarum calumniae in judicio publico damnato jus testimonii dicendi concedit. 7 l aliis infamibus
contra adimit, r)ὶ doceamur. De saculiato infamium dicendi testimonii his omnibus expositis hoc tantum certo scimus: Lege Iulia do vi eautum est, ne hae lego testimonium dicere ei liceret, qui capitali crimine damnatus neque in integrum restitutus est. 7η qui ad bestias ut depugnaret se locavit, qui depugnandi caussa auctoratus quive jaculandi caussa ad urbem missus est. 77
Contra publico judicio calumniae damnato leges Juliao de
vi. peculatus et repetundarum, testimonium dicere. permiserunt. 73ὶ Quae una lege Saneila essent . in unoquoque ex
Ni l. 13. dct test. 73, Omnino ejusmodi conclusiones incertae sunt. Sint etiam B. g., qui latui necesse esse ducant. simulae qui pro octo, tutelae. mandati . depositi suo nomina damnati fuissent . infamia
sint notali l. 1. de his qui notiins. . etiam omnes in judicio publico poena affectos infames redditos esse. Attamen hanc opinio. nem salsam ess . demonstrant l. l. de his qui not. in , l. s. g. g. de postul. l. s. pr. ad lex Iul. de
vi pri . ὶ l. 13. de test. ) l. a. s. 5. de lestimi l. a. s. 5. de test. l. s. g6. de postul. πὶ L 3. g. 5. de tost. Coll. lug. U. Et R. IX. IX. g. 2. l. s. g. 6. de postul. l. l. da his. qui
46쪽
aliis etiam legibus judicio valuisse. temere statuat aliquis. Quod in dubio relinquendum esso. quum ex aliis tum inde, quod Marcellus tradit. 7'ὶ Cassium Longinum non putasse ei
permittendum, qui propter tumitudinem senatu motus nec resti-lvius sit, testimonium dicere, quia leae Iulia repetundarum hoc
fieri velaret. colligimus. Per Marcellum igitur comperimus. ipsius adhuc aetate illam opinionem, ex qua . quod una aliqua lego do testimonii dicendi copia osset constitutum . nisi ex criminis. de quo haec lex ageret, proprietate explicari
posset, ubique esset ratum . nequaquam Omnibus acceptam
fuisse: quamquam hodie saepius ea defenditur. Nonnulli etiam Ciceronis aetate non infames quidem, sed guadam tamen vitae nota asseeti juro testimonii in judiciis certis quibusdam ex legibus dandi carebant. Copia lestandi deerat in quaestionibus ex lege Iulia de vi ei, qui publico, non capitali judicio damnatus nequo in integrum erat rest, tutus, tum ei, quae palam corpore suo quaestum secerat. ερὶ denique ei, qui . ob testimonium dicendum vel non dicendum pecuniam accepisse, judicatus vel convictus erat: il deerat in judiciis ex lege dulia repetundarum ei. qui propter tu piludinem senatu motus nec restitutus erat. εβὶ Denique lege Iulia repetundarum condemnatus haud dubio hac lege omnino testimonio prohibebatur. Denique nobis jam de feminarum testandi facultate exponendum rat.
nia accepta salsum testimonium
dixerat, quo quis publico judi-eio roi capitalis damnar tur . ea. pitali poena aniciebatur, infamis reddebatur: itaque huc non perint inel. l. 1. g. l. l. a. g. 5. ad leg. Cornel. do sicar. l. 2. de pubi. jud. l. s. g. 6. do postul. εῖ; I. g. de senator. Min l. s. g. s. de leg. Iul. re. Petula d. l. 15. pr. de test. l. 20. g. 5. qui ipsi. sac. POM.
47쪽
Ante Omnia paucis videamus, num seminis facultas testimonii judicialis dandi jam antiquitus et ante Ciceronem su rit. Primis rei publicae Romanae temporibus seminis eam copiam defuisse. vix in dubium vocari licet. 3-ὶ Gellius per legem Horatiam super Τarratia. virgine Vestae. ad populum latam quum plurimos ei honores factos esse, tum jus qu que testimonii dicendi testabilisque una omnium Ieminarum in esset, datum esse refert. ηβὶ Plutarchus de Poplicolae a late agens idem his verbis enuntiat: εοὶ δε τι.uας. αντὶ τοίπου μεγαλας, ἐν αἷς ον καὶ το μαρτυρίαν αυτῆς δει- χεσθω μονος Θαικων. Ex quo Plutarchi loco id ianium novi comperimus, Poplicolae aetate h. e. statim post reges exactos Tarratiae illum honorem datum esse. Iam si Tam ratiae uni omnium seminarum jus testimonii direndi tribulum est, ceteris seminis, et ipsi Τarratiae ante legem illam loraliam latam. jus testimonii dicendi defuisse constat. Duum concedamus, jus testimonii dicendi. de quo Gellius agit lasso non ad solum testimonium judiciale sed ad testim
nia etiam sollemnia reserendum esse. altera ex parte non minus considenter contendimus, non esse cur arbitremur.
sus testimonii dicendi ad testimonium solum sollemne et nullo pacto ad testimonium forense pertinere. De eo, utrum mos an certa quaedam lex seminis jus testimonii in judicio dandi derogarit. acriter contendere nolumus. Illud nobis vero propius esse videtur. Sin autem quidam . solum morem minis jus testimonii dicendi derogasse, arhil rani s putant. sibi hoc posito datam esse copiam statuendi, seminarum i stimonia judicialia inusitata quidem . sed tamen pseculiari hus
de caussis concesga suisse, Contra monemus . Gellio auctore
Tarratiae jus testimonii dicendi lege Horatia tributum esse. itaque, seminis copiam testimonii dandi logis Horatiae tempore
48쪽
omnino defuisse. Gellium nuntiare, noque id tantum, seminae ut i larentur. illa aetate non moris suisse. Minimo ante oculos positum est. Valerium Maximum narrantem. 37l Ν m- proniani . Tib. set C. Gracchorum sororem, ad populum a tribuno plebis productam osse. ejus ut testis in judicio mentionem sacere. Atque Hori Ensiam, caussam matronarum gravi tribulo a triumviris onera larum apud hos agentem. βὶ non testem judicialem fuisse, cortum est.
Sunt. β'ὶ qui putaro videantur. Comptium Sullam primum seminis jus testimonii in majestatis reos et in hos solos dandi lege sua de majestate concessisse. duae opinio nititur unica lege R. ad legem Iuliam majestatis, evius verba haec sunt: - In quaestionibus laesao majestatis etiam mulieros audiuntur: . coniurationem denique Sergii Catilinae Iulia leorr. ex Fulvia .. mulier detexit . et M. Tullium consulem indicium ejus in- . struxit. Sullam ipsum mulieribus jus in hoe fragmento commemoratum dedisse . nimirum ex eo colligitur . quod proxima lex de crimine majestalis ante Catilinariam conjurati nem Cornelia fuit. Sed fragmentum illud minime de juro testimonii dicendi exponit. Primum enim fragmentum ei pra cedens de iis, quibus majestatis accusare aut majestatis erimen deserre liceat, agit et in para grapho secunda ejus inter alia hoc modo scriptum est: .. Servi quoquo deserentes Ru- iuntur' et rel. Iam Sallustius, quum de Catilinaria agit coniuratione, narrat, illam Fulviam Ciceroni enuntiasse. G. Cornelium et L. Vargunteium consilium sum confodiendi iniisse. 'ρὶ Fulvia ergo index fuit . quod Papinianus comm morato in fragmento confirmat. quum de indicio Fulviae t quatur. Porro sac. legem Corneliam majestatis solam et per exceptionem mulieribus jus testimonii in reos ex hac lege
49쪽
tribuendi concessisse. quomodo explicandum est, quod Cicero Verrem ex lege Cornelia repetundarum ab eodem Sulla lata accusans seminas tostes in Verrem sacere 'iὶ potuit ΤΝon dubium est, 'at Ciceronis aetate seminas generatim jus tostimonii in judiciis dicendi habuisse ejusque juris exemcendi caussa et ipsas in judicia venisse. Cicero Verrem repetundarum accusans hisce verbis utitur: ' ὶ - A me produ--clae mater eius in alleolii atque avia . . eversum a lo erro puerum patriis bonis esse dixerunt; ' porro: - Curia pudentissimas lectissimasque seminas isodalis uxorem et so-- crumi in tantum Virorum conventum . . . . prodire cogis
Quae verba planum faciunt, has seminas in ipso judicio prae
sentes voce testimonium tribuisse neque tabulas tantum . in quas testimonium conscripsissent, asserendas judicibus curasse.
Suetonius de Clodio reo adulterii et pollutarum Bonae Deae
cerimoniarum narrans. matrem Caesaris Aureliam et sor
rem Iuliam apud judices omnia eae fide retulisse, iradit. quae iis de adulterio Clodii cum Caesaris uxore Pompeia et de cerimoniis Bonae Deae ab eodem pollutis comperia s erint. De eadem re in scholiis Bobiensibus haec necepimus : - Aurelia , Caesaris mater. testis in judicio sal. judi- ..cium J citata est. Ea pro testimonio dixit, suo jussu eum -i Clodium esse dimissum. Idem dixit dulia soror Caes oris: 'βὶ et paulo post: 'βὶ - Feminae quoque . quae illi s orificio interfuerant. de interventu virili testimonium di x - rant. Atqui Clodii delicia apud judices reserentes aut in
'ii Cie. in Verr. I. xxxv l. ναὶ Κlonro IZoilsuhrisi surgesch. nee his iss. Bd. I. s. 113.ὶ omnes statim enu morandos lOeos . qui, minis Cieeronis si posteriore aetata copiam in judieiis tostandi fuisse. probant, negligens, semi. nis hane saevitatem defuisse, putara videtur. s' cie. in Verr. l. xxxv i. g. 04 Sueton. Caes. 74. Schol. Bohiens ad sic Orat. in Clod. Et Cur. pag. 336. 3a .
50쪽
judicio cumam necesse suit, in consessu iudicum testimonia praesentes dare. Aseonius Pedianus de vis judicio, in quod nilo vocalus erat, agens haee narrat: '7ὶ - Ultimae testim - nium dixerunt Sempronia. Tu dilani filia, socrus P. Clodii.
- ei uxor Fulvia et seiu suo magno opere eos. qui adsta--bant. commoverunt.' Quas antea ab Asconio sunt relata. demonstrant, muliere . testimonia dicentes, media in seditiosa turba, quae judicio intersuit, stetisse. In caussa denique Flacciana Falcidii mater sororque ab accusatore productae' lopistolas Falcidii ad se missas protulerunt dixeruntque . Falcidium ad se scripsisse. talenta quinquaginta ipsum Flaceo dedisse.''ὶ Ciceronem. Verris in accusatione. quum hunc Calinae signum Cereris ex sano sustulisse narrat, inter alia dicem lem: iοοὶ -nem cunctus senatus Catinensium legibus judicat. - Sacerdotes lillius sani in vocantur: ex his quaeritur speret O- in curia, quid esset sactum. Despondent illae, praetoris in is eo loco servos esse visos: ' huc asserro nolo. quia Cicero de judicio a euneto senasu Catinensium exercito, non de judicio Romano loquitur. I e ratione aulem judicii apud Romanos exercendi ex institutis forensibus magistratus provincialis conjectura capi non potest. Iam mihi liceat. etiam ex tempore Ciceronis mortem proxime insequente et exempla seminarum promere. do quibus non ut aliquid novi inusitatique nuntiatur, in judicio testimonium dixisse, et legum fragmenta commemorare. quae . nisi seminis generatim jus testandi suisse statuas, prorsus non intelligi possunt. Tacitus, εἰ aium Lutorium
Priscum carmen composuisse. tradit, quo Drusi. qui tantum aeger, sed adhuc inter vivos erat. supronia deseret, idque socru ejus Vitellia coram mullisque illustribus feminis legisse: quum ejus rei delator exstilisset, ceteris ad testimonium ex-