Philippi Beroaldi Opera. Orationes multifariae a Philippo Beroaldo editae recognitaeque cum appendicula aliarum quoque oratiuncularum

71쪽

AD TRIBUNOS PLEBIS. 3.

Romanis discordiae ciuiles di intestina dissensio Tri

bunos ple. pepererunt quando I Sacro monte Roma na plebes iquae a patribus uexata secesserat 1 peculiares sibi magistratus creauit Qui tri.plebis nuncupantur. Nobis uero Iura Leges atq; Concordia tribunos ple. 'tradiderunt. Apud Romanos nemini patritio tribuo natum capere licebat utpote plebeium magistratum.

Ideoq; Claudius perniciosissimus tri. pie. iudicatus Qui recta Claudia gente patricia. .Fonteio homini plebeio se in adoptionem tradideriti ut tribunatum consequeretur.Atqui apud nos Plebeii Pataiciiq; pro miscue tribuni designans i nullo liuose nulla conten tionei nulla discordia. Romae ab initio tribuni tres

tantummodo fuerin t a quo numero tribunos nominatos Iureconsultus opinaturiuel ut Liuius ι Diony

si usi tradiderunt quini quorum numerus ad decerit puenit i quibus annua est finita potestas. Nostra autem ciuitas cum in regiones quatuor distincta siti ex singulis quaterni eliguntortquoFauctoritas quat tuor melium interuallo cocluditur.ita sit ut quotan uis duo de quinquaginta tribunos ciuitas nostra sor riaturiquq cum a Romanis. M. Fuluio.&. C. Manlio

consulibus Colonia latina deducta fuerit in creandis magistratibus di potissimum tribunis religiosior at foecudior ipsa parente fuisse cognoscitur. Quato Bo nonienses beatiores Philippus Macedonum Rex in clytissimus esse dixissetiqui beatos Athenienses nuta

72쪽

cupabatti singulis annis Praetores decem cu imperio

crearenti, ex suis ciuibus facillime reperirent. Praete,

tea apud RO.Tribunorum ple. potestas magis ad impediendum Q ad agendum erat accomodata ut Plu rarchus di Appianus memori ε Odideruti di ut Cicero meminit ira Osulibus erat opposui Tribuni:queadmodu apud Lacedsmonios Ephori aduersus Reges

collocati i Et cum Tribunis itrare curiam non liceretiante ualuas positis subselliis Senatus decreta pensita tes Q plurima rescindebant 'nec rata esse patiebantur. Cotra nostriiquae agenda suntlagunti us omitten da pariter omittut:Cosulibus uero a lusi magistrati bus adeo colunctitadeo connexi:ut ad res Q plurimas obeundas illis adiutoribus utantur et di non pauca ex illorum consilio administrare comperiantur. Quanto ergo uester o Tribuni si Romanorum Tribunorum maior est ordo quato numerosiori quato copositior. tanto uos magis eniti decet ac elaborare: ne uirtute ac rebus agendis iserior iudicetur. Et quoniam Discor dia ordinum uenenum est ciuitatum:quq Romanos zribunos cu Cosulibus altercales tapissime labefactauit: Vos concordia potissimu custodite sit Iter uos omnes I administranda Re. pu. stabilis di firma con sensio. in ore atq; animis uestris uersetur semper Salu stiana illa sententia:qua Historicus ille clarissimus de monstiauit Concordia paruas res crescere. Discordia

maximas dissipari propter quam M. Agrippa se ui

73쪽

AD TRIBUNOS PLEBIS. 38

rum bonum factum esse gloriabatur, Vobis exemplo sit prudelissimu illud Siluri factum: Qui .lxxx filiis

decoratus cum iam morti proximus esset: Uirgarum sascem uniculi natorum porreXit iubens: utiliu con fringerent. Id autem singulis facere nequeutibus:ipse sigillatim uirgas omnes facile co fregi t: quo callidi Timo comento solertissimus pater filios admonuit: eos firmos ac potentes tantisper futuros:dum inter se concordes di animis conglutinati esse perseuerarentum becilles uero di 1firmos:si discordia seiungerentutio di uina concordiae uis:quae dissipata connectit: infirma corroborat:sine qua magistratus non salutares sed detrimentosi in suis urbibus efficiutur. Conspirate itaq; tribuni di uno consensu descendite ad rem publicamicapescendam: quae omnibus profecto rebus anteponenda est Cuius causa Marcus Lepidus cum Marco Fulvio Collega:quo die censor factus est: homine inimicillimo statim rediit in gratiam: & simultates intamicitia a deposuit. induite personam publica: exulto

priuatam. Mens uestra praeter publicum comodum nihil spectet: huc oculos i animum cogitationes thuc studia uestra conuertite. Aequitatem uero in primi custoditet& Iustitiam amplexamini: Sine qua ut in quit Augustinus Reges Tyranni nuncupantur. Sine qua Optimatium consensus factio est ι Sine qua nec domus nec ciuitas nec hominum genus uniuersum

nec ipse m udus consistere potestaustitiae patroci uari ι

74쪽

est Ipsam uirtute eoterae cuius hic uis est efficacissimarHostem esse atq; immicu hominum morul malo Contra defensorem hominum moru* bonorum: Comoda praeterea Patriae sibi prima putarer Deinde parentum:Tertia iam supremat nostra.

Quos Lucillianos uersus Tribuni no solu uobis edi scedos sed quotidiei manibus i ore i intimis pcordiis

habedos esse censeo: di sicut crysippus imaginem Iu stime facienda esse docet:forma uirginali: aspectu ue hemellatuminibus oculoF acrioribus:ita oportet ma gistratu:qui Iustitiae Antistes est:esse graue sanctu inicorruptu contra improbos nocetes* ieXorabile.enim

uero cocordi & iusto magistratu nihil prsst1tius nihil utilius in bene costituta Repu. reperiri potest Discor. di uero &imusto nihil perniciosius. Concordes duce Iustitia Rep.seruaticolume.Discordes Iniustitia do

minate labefactat & euertunt. E stote ergo tribuni Iosticiae cultores acerrimi: N aequo honestol patrocina

mini.in hoc uersetur omne uestrum ocium tomne ne

gocium vn hoc quies di labor reponatur.in hoc studiuec diligetia collocatote sit quoad fieri potest magistratus uester portus bono iscopulus reosy. di quom a Tribunus popularis est magistratus Populares uos plebi colas pbitore idc populi comoda pro uirili parte de fendite. Cstersi cu plures sint rerum publica speciest . Platone di Aristotele principibus ita tradetibus:Cum sit principatus regius qua Monarchia appellant:cum

75쪽

AD TRIBUNOS PLEBIS. 39

sit optimatium: quae graece Aristocratia nuncupatur: cum sit popularis statu sicut Democratiae nomen est rcum sit Oligarchia idest paucoFiquando magistiatus a censu eliguntur: Cum sit etiam Tyrranica adminia. Astratio ruestrae sunt partes Tribuni uestru munus:ue sitae est ditiqentiae tuestraim uigilantiae eniti cotendere elaborare pro uiribus: ut principatus huius Vrbis: qui ex Aristocratia Democratiam copositus e: nulli alios cedere nulli postponendus esse uideatur. Tribuni pro populo excubare debent:& munia rei. pu .saluberrima

capescere: id quod prisco' Romanoφ instituta decla

rant:quibus nultu die integru Tribunis plebis abesse ,

Roma licebat :queadmodu nec prouinciaF rectores extra prouincias abnoctare iura permittuntaut uideli

cet semper psto essent: di si quando opus foretine unumF opera a plebeis desideraretur. hic etia ianuae anti

quitus die noctui patebant Tribun :taqua portusta refugiu laborantibus semp paratu esset:quibus se rei opitulandu: Quietiam Tribuni purpura minime

gestare cosueuerutrui popularis magistratus in omni uictu ac cultu popularibus similis cospiceretur. Et ut

Curio dicere solebat: Tribu no couenit prςbere se multitudini comodum atq; tractabile i ta 1 adeundo se fa cilem:quod etiam a Iuriscosulto non solum de Prssi de t sed de omnibus quoq; magistratibus dictum esse existimare. debemus. plurimu 1 Repu. administradaualet magistratus ' maXima i rebus obeundis est ma

76쪽

ostiatus auctoritas .quod in oculo pupillann naui gubernator: in quadrigis auriga: hoc in Ciuitate pollet

magistratus. quemadmodum oculoru acies sine pu pilla hebetatur: Sine gubernatore nauis periclitatur: Sine auriga currus saepe couertitur Ita sine magistra tibus ciuitas labascitati uacillat. nid enim aliud significat magistratus: si rectore ac rei pu moderatore. Vnde a magistrando.i. moderando Magistratus no men ipsum derivatur. Et quead modo magistratibus

leges :ita populo prqsunt magistratus. Et quemadmodum legem dicimus mutu es e magistratum: ita ele ganter di uere dici potest: magistratum legem esse lo quentem.Vos ergo Tribunilqui magistratus estis tecquidem sacrosancti: rebus moderandis incumbiterpublica eommoda pro uirili portione fouere:& quod re/ictum erat:id solum utile existimatote:& quod iureiu rando astricti facturos uos esse promittitis: Id rebus comprobate Imprimi a diuina illa Catonis Censorii uerba semper in memoria atq; in pectore habetote. Si quid uos per laborem recte feceritis: labor ille a uobis

cito recedet:benefactum a uobis idum uiuetis no ab

scedet. Sed si quid per uoluptatem nequiter seceritis: uoluptas cito abibit: nequiter factum illud apud uos semper remanebit. Ita Tribuni ad benefaciendu men tem studium operam industriam applicantes Vobis honoritamicis ornamento: Rei publice utilitati di po/steris exemplo esse poteritis. Dixi.

77쪽

Ad Illustrissimum Principem Ludovicum l Sphoma Phil ippi Berotidi Epistola.

Vemadmodu Parthoue Rege nemo sine q munere salutatilia ego te illustrissime PL. ip ceps salutaturus attuli tibi O munusculo Panegyricuique ista fiote ac hilari uultu accipias quq . No. n. minus regia res est parua bent gne ac comiter accipetu magna largiri, Multa ideo inciosa existimatur P dus 1mortalibus sunt dicata. Li bellus hic ad fama fortasse pueniet tila tuu clarissima nomen gestat in titulo/Cu alioquin subire posset Ea mia.quico id estiqualecum est boni consulito.Et csi ociosus eris ac feriatus ab occupatioibus reφ amplissi maytqbus iugiter distineris it in manus accipito idcinc iuuis teporibus plegito. In suma cu nihil ager uoles hoc agito. Dii faxit ut istud sit perpetua pignus ac monumentu meae erga te fidei ac obseruantiae. Vale: di meiqui tibi mancipatus sum in clientela ascribito.

Panegyricus ad Illustiissimum Principem Ludovicu Sphortia. ORATIO . XII.

Aepenumero ipe mecu dubitaui illustris, s sime Pitceps Lu douice Sphortia i utrumne fortuito ac casu principes terris daren turtan ab omni potentissimo reru omniu store Deo traderentur . Sed haec omnis iam ex

78쪽

animo ωblata dubitatio empostsi tu inelytissimi Du

catus Mediolanensis habenas gubernare cepisti . Li quet. n.te Principem diuinitus constitutu. Tu ab ipso Deo repertus electus atl mistusee uidetis ad liccamplissimu Imperium moderandurquod aliquadiu Re ctore viduatum labasse ait titubasse accepimus: Sicu.

ti cymba sine gubernatore a procellosa tempestate dein prehensa inter fluctus undabudos agitae. Deus italcu labanti ac nutabundo Insubriu statui subuenire ac opitulari uellet: Te unsi ex omnibus potissimu deles git qui tua singulari uirtute fulcires titubantia: recreares afflictassedares tumultuosa:qui denil cucta redi geres ad tranquillitatem: Non poterat mediusfidius illustrissimus Dux adhuc pupillus 'adhuc puer tutore

proximiorem ι sanctioremi cordatioret ussi reperire:

si Ludovicum Sphortia:qui consanguinitaris gradu arctissimo coluctissimus est ut pote germanus ipsius genitoris:quia bitaretinnocentiasitegritate nulli prino cipum postponedus est et qui prudentia solertiat lata splendescit: ut cordatus merito cognominati possit et haec summatim di intranscursu magis signata iudicra latius iam explicanda sunt & copiosius enarrada . qd ut comodius luculetiusq; perficere possim: uelle mihi a diis 1mortalibus dari fluuiu Tullianae eloquetiae :&torrentem Demosthenis sacsidia. grandes enim materias ingenia parua non sustertit: di in ipso conatu sub inde succubunt. grandis imo ingens hac est mauriar

79쪽

qua aggredior . Ingenium mihi perquam mediocre

nec inficior uires tenuissimae. Sed in magnis uoluisse abunde magnificum ac pulchrum existimaturietiam si assequi nequiveris. Proinde hoc nos ausos esse non improbabis Illustrissime Princepsi etiam si uires ipsae defecerit . Caeterv no auspicabimur laudes tuas a cu nabulis ipsist crepudiis sicut nonulli laudatores fa ctitare cosueuerunt no stemata generosissimae iam iis recelabimus ide qua melius est tacere si pauca diceret non fortunas luculentissimas i neq; eXimias corporis dotes referemusiqui neq; tu magnifacis ineq; iter procipes solus possides. nihil nisi propriu i nisi genum sit nisi tuu laudabimus Illustrissime Priceps hoc ε solas ,

ipsius animi tui dotes quae in homine sunt bona principalia comemorabimus.na diuitias genero sitate honores formositatem luires hoc est Fortunae de corpotis bona magis circa nos iu in nobis esse scriptores idonei tradiderunt i5c ideo aliena bona nuncupantur. ipsas uero animi uirtutes quae neq; ab aetate mutabiles neq; ullo infortunio caducaei nostra di uera bona notare so lemus quae quidem dotes tanto ptiosiores iudicaturι quato maior est illelin quo enitescunciquas in te optime Princeps tanto splendidiores existimamus tuto tu inter reliquos principes enitescis Quae implantiarum

mihi de laudibus tuis dicturienti agminatim se in georunt di cateruatimi ita quslibet festinabunda se offert ut a nobis i hoc Panegyrico prima 43 matur Quae res

80쪽

PANEGYRICVS

mediusfidius Eqsitantem me facit & cunctabundum. Nant si cepero de Prudelia tua singulari praedicare occurret Iustitia:Quae postponi gemebunda dolebit. Si dixero de Fortudine tristabitui Teperantia. Si lau

daueroi Liberalitatem: Frugalitas ipa se cotemni exi stimabit. Si Clementiam extulero:Seueritas indigna bitur. Deniq; quacul prima arripuero: illi caeterie in uidebunt. ita enim i singulis uirtutibus emines quasi reliquas non possideas. Ego tamen pro uirili parte ira

contendam lac elaboraboet tale temperamentu adhiabebo. ut singulis etquod suum esti tribui sis uideamur. Sed unde prius ordiar:q a Prudelia: qus ut scribit Plato diuinitus:caeteraF uirtutum dux est quae in te adeo fulget ait splendescit: ut net in Nestore maiormel in Catone prassentior fuisse credatur: Prudentia cum omnes mortales:tum potissimum pricipes decet: qui hac duce'nihil insipienter i nihil temere in gubernadis subiectis agere neq; uolui 1 neq; possunt. Prudentiam Solomon in parcem iis amicam uocadam esse praece pii.haec tibi est Prudentissime Priceps amica peculia ris:hqc te dies haec te noctes fouettac am plexatur. bacine transuerso quide digito abste digredi sinis .hac avi riganta habenas imperii consultissime moderatis. hac duce cucta prudelissime disponis r hac adiutrice nihil in te reprehesibile cospicitur. Prudelis germana Iusti ita te iugiter comitae etsi ne qua Principes Principii nomen amittunt:di in Trrani nome detestabile trae