Introductio in dialecticam Aristotelis. Libri quinque. Francisci Toleti S.R.E. cardinalis. Ab auctore multis locis castigata & tabulis aucta

발행: 1601년

분량: 424페이지

출처: archive.org

분류: 철학

401쪽

a De t ossis , cap. I. I

E Oppositis aut in quot nudis solent opponi di,

cendum est.. Dicitur evnim alterum uteri op

' poni quadruplicitetisaut ut ea quae ad aliquid,aut ut contraria ἰaut ut Pri, uatio & habitus, aut uvassirmatio, & neotiis . Opponitur autem umminiquodque istorum ut sit figuratina dicere, inqu/m ea quin ad aliquid quidem, ut d . plum climidior tanquam contraria, ut m lithono: inimam utem secundum priuationidi habitum, ut caecitas di visio; tanquamve .roatismatio&negatio, 't sedet non sed*Quκcumque igitur ad aliquid opponuntur, ea ipsa quae sunt oppositorum dicunxur, ut quomodolibet aliter ad ipsa : ut duplam di

midii, hoc ipsem quod est, alteriu3 dici*ura alicuius enim duplum dicitur: & scismi sti, bili, tamquam ea quae sunt ad aliquid oppinnitur. & dicitur scientia ipsum quod est scibi lia:αscibile dicitur Urim quua est ad 0p9 ac situm

402쪽

314 S ARISTOTELIS. situm ad scientiam. scibile enim aliquo dierutri , scilicet scientia scibit Auriumque ergo

opposita sunt tamquam ad aliquid, ea ipsa quae sunzoppositorum, velaticiquolibet m do ad inuicem dicuntur.Illa vero, quae opponuntur ut contraria, ea ipsa quidem quae sunt nullo modo ad se inuicem dicuntur:contraria tamen sibi inuicem dicuntur: neque enim num mali dicitur bonum, sed contrarium , . quare disirunt ab inuiceni hae oppositiones, aecumque vero contrariorum talia sunt . vi in quibus nata sunt fieri.& de quibus praΘdicantur, necessarium sit iterum ipserum ii esse, horum nihil est medigm. qu uinhon est necessarium alterusa inesse, horu omnino est aliquid medium. Vt aegritudo & sentias in corprire animalis nata sunt fieri reessarium est alterum ipBrum inesse an ima, Iis corpori, vel aegritudinem. vel sanitatem .&par quide & impar de numero praedicantur necesse est horum alterum numero inesse vel par vel impar: & non est horum aliquod medium . neque aegritudinis &sallit iis, neque imparis atque varis Quorum a tem non est necessarium alterum inesse, e rum est aliquod medium ut nigrum & album in corpore animalis nata sunt fieri, & non est necessarium alterum eorum inesse corpori non enim omne corpus, vel album, vel niagrum est, sed di prauum di sudis sum: praedia

403쪽

ribus: noh est autem necessarium alterum eorum inesse ijs , de quibus praedicantur . no Enim omnia, aut pratu aut studiosa sunt, sed est aliqhid eorum medium : ut albi. dc nigri ἡfuscum di pallidum, Si quicunque alij col r est praui vero & studiosi quod neque prauu; neque sudiosum est. In aliquibus igitur me- dijs posita sunt nomina: ut albi &nigri,&fuscum & pallidum , quicunque alij huiusemodi colorest in aliquibus vero non est no mine faelli medium assignare utriusque u

To extremorum' ne ratione medium. definitur: ut quod neqtie bonum,neque malum est bneque iustum neque latustum . . Prinatio vero habitus dicuntur quidem circa idem alia quid : ut visio & c citas circa oculum , vm- uersaliter autem distere est in quo natus est habitus fieri , circa hoc dicitur utrumque e rum fieti e Privari vero tunc dicimus unum quodque habitus lusceptibilium, quando ira quo natum est,inesse, vel quando illud natum habere, nullo modo iniit edentulum enim dicimus', non quod non habet dentes, δι ni non quod non habet visum di sed quod nothabet,quando natum est habere. aliqua enim ex natiuisate, neque dentes habent , neque visumi sed non dicuntur edentula, neque cae ca. Priubri vero, & habere habitum non est, priuattuo& habitus. habitus enim visus est ι' . L a priu

404쪽

ptimis vero, citas. habere aut visun non est v si , nec caecum ei e cit .ipru tiuo enim quaedam est caecitas ; caecum Vero

esse priuari,non priuatio est. Ampliu)di iden

esset caecitas , & caecum esse, utraque de eordem praulicantur. sed caecus quidem dicitur mor caecitas vero homo nullo m0dotur. Opponi quidem etiam ista ridentur pri uari scilicet & habere habitum, quemadm dum priuatio & habitus . idem entin modu est oppositionis . nam sicut caecitas vi sui ore ponitur, sis: caNum esse & visum habere οπψnuntur . Non est autem neque hoc quod si hassirmatione & neg tione est, affirmatis,

negatio . affirmatio. namque oratio assima

tiua est, & negatio oratio negariu et quod usis sub assirmatione & neg ti ς - , null* ςst alio, sed rea . dicuntur autam hac en op posita ad iuuicem, ramum affringito Ugatio . oam & in his modus opposivmis id est . sicutenim assirmatio ad ne timonii Hisponitur, ut quod sedet, ei quin nun st; π,uc dc res quae sub uti muc esse opponi M, si Iicet sedere aliquem ad non sως - μtem priuetuti habitus non opponun rad aliquid, manifestum est. ne i indiciti id im quod est oppositi. visus enim non est caecitatis visus , non ullo *lio modo d ipsum dici s. similiter autem mAus: caecu*s visis

405쪽

ilan is dicitur, exei s vero-stici. reri teque istis 'caecitatis. Ampli ad quid omnia ad conuertentia dicunturiqnare si caecitas eorum quae ad aliquid fritiesset,utique di conmertreetur ad illud ad quod dicitur . sed non conuertitur: non enim dicitiae visus caritatis visas. Quod autem neque vecontraria opponuntur quae secundum priua

tionem & habitum dicuntur , ex his manifestum est. Contrariorum enim, quorum nihil est medium, necesse est vel in quibus fieri nate, sunt, aurde quimus praedicat itur, salterum ipsorum inesseo erreorum estim nihil me limitZerat, quorum alterum inesse iuste ibi. li necessarium erati ut in languore di Enitare S impari atque pari, quorum vero illud me flium est, inins ream necesse eis omni inesse . a terum neqtae enim necem est omne sesceptibile, vel eanitidum vel nigrum ellas, nequου filaidum vel ea sdum: horum enim messi mihi uid nihil esse prohiber. hassipen autem LN umerat aliqu id mediuiti , forum altersi inesse susceptibili non necessarium Erit prae rerin quibus unima inest natiirsitque imieulidum Est in diui caniuidum. 1nhi. enim , fleterminate'necessarium 'al-- est inesse, non utrumuis Pontigit. non ierim pini ila emignem stiridum esse, ne με tituem tilia

misi, quare omni quidem itinertibili no inere tum inalterum ipsbruni inesse,sed

406쪽

3 38 1 ARISTOTELI P

iis quibus natiu a unum inest: di his determi,. nate unum non utrumuis contingit. In priuatipne autem di habitu neutrum eorum quae dieta sunt verum ess non enim semper altera eorum inesse nisceptibili necessariu est . quod enim nondum natum est habere visum,nequet caecum,nequς visum habens dicitur.quare noerunt taec ut ea contraria, quoru nihil est medium. Sed neq. ut ea,quorum aliquid est medium . necessarium enim est aliquando omni susceptibili alterum eorum inesse . quando.n. iam ad habendam visionem natuin fuerit, ilicaut caecum,aut habens visum dicetur.& eoru non determinate aIterum, sed utrum ui co tingit. non enim necessarium est vel caecum vel visum habens esse, sed utrumuis contigit. in contrarijs autem quorum aliquid medium est numquam necessarium erat omni suscenptibili alterum inesse, sed quibusdam: & his

git. Vnde palam est quod secundum neutrum

modorum , tanquam contraria opponuntur

ea, quae secundum priuationem &.habitunia, opponuntur. Amplius in contrarijs quidem Quin sit susceptibile, ad inuicem mutationem fieri postibile est: nisi alicui unum natura inest, ut igni calidum. etenim sanum possibila est languere,& candidum nigrum fieri, & ca lidum stigidum, & ex studioso prauum , dc ex

407쪽

enim ad meliores exercitationes deductus,

R doctrinas etsi ad modicum aliquid proficiat, ut melior sit si certe semel quamuis modicum incrementum sumpserit, palam est. Auia aut perfecte mutabitur, aut satis multu in caementum sumet. semper enim bene mobilior ad virtutem fit, etiam quodcumque incrementum sumpserit a principio: quare etiaverisimile est plenius eum sumere incremenditum, & hoc dum semper fit, perfecte incontrarium habitum restituetur: nisi sorte tempore prohibeatur. Veru in priuatione & habitu tui possibile est ad inuice mutatione fieri. Os hae bitu.n. in priuati inniatio fit, a priuarione vero in habitu impossibile est.nmiae.n: cari usfactus aliquisaursus vidit.neque cum:caluuSsuerit,rursu comatus factus est,neq.cu fueriτedentulus,dentes ci sterii orti sunt. Quaecuq uero laqua assi atridc negatis opponutur solam est quod nullo praedictorum modo opis Ponuntur, in soli ehim his oς es artiun ea semper, ii quidem qorum vςrum, ill uad u- pem talsum ossς. nequa enim in contrarus neqcessserium est Rmper, ψlterum verum esse,altorum aute filὶ pqque in ijs, quae ad ali uidi sun eque in habitu priuatione. ut sani as

408쪽

neque inum, neque famussi. sed neque eae quae secundiim priuationem & habitum dicu

rum qia' secundum nul Iam dicuntur complexionem,nihil neque verum,neque falsum est. omnia antem quae die a sunt sine complex so ne dicuntur'. Verumta clien maxime tale hoc contingere videbitur in ij quae secundiano complexionem contraria direntur. fanum snamque esse Socratem ad Ianguere Socrate contrarium eta Red neque in his necessarium semper alterum verum isse, di alterum fanuis relin Socrates9j1t,lusini quidem v j rum Ialjud autem falsii ii est 'cum vero non sit, ara bo si ila sent. ne e edim I s giis reriti que ianum' verum est eum ipse non sit omiano Socrates. In priuatione vero & habitu ciliniarin sit omnino 'nisi mi in 'vera est leuna aut m sit , non scilii, i alteriis quidem verum erit, alterum sutelia m. habere namque visum Socratem , t quculest caecum esse So. tern opponi ruris eur priuatio & habitus. & cum sit non neeetari una est alteraim

verum esse vel falsum . Eumeniri nondum fienatus habere, utraque septa furit. A 'inim non

sit omnino Socra rex, finhili is si loque falsii

sunt utraque & visum enm hahere, & carenn aeum emi Ilii affirmatione negarione semper siue sit,sive non sii' hoe quidem sarii merit,illud autem verum Diere'nam .'S6

409쪽

.etareminc non ipsiavit, palam est quod abierum eorum verum.a D terum ero filisui si Adicum non sit similiter languere Eretiim cum non sit, non sanguere autem erum. . re in hi G dis proprium me se pre alterum iotu rive . rpalterum Blium essUdqvi cirruiue

intionem palam sanitati linguori & au- .stitiae initimis, S titudini ti dirahi siniLliter autem&:m aliis: Malo autem aliqttiin, do quidem bonum est contrarium, aliquando

malum. desectui enim, cum malum sit, siaperabundantia contraria es cum sit etiam ipsa malum. similiter amni ia mediocritas. cum utiq. contraria sit, bonum est. Sed in paucis

quis tale, caspiciet, in pluribus vero stri-Per malo bonum contrarium est. amplius,

contrariorum hon necessarium est i alterum reliquum esse oSanis namque omnibus . nullas quidem erit, languor vero non , simi Ater autem albis omnibus , albedo quidem,mni .nigredo vero non . Amplius, si ei quod est Socratem sinum esse, Socratem languere

contrarium est: non contingit autem fimul ν-uaque eidem inesici non Utique continget,cu alterum contrariorum sit,& reliquum esse.cumum sit Socr*tem sinum esse. pnguere Socrani bruS L 3 tem

410쪽

tem non erit. Palam vero est quod ei reaid aut Mecie. aut genere nata sunt fierileontra ria. Languor namque,&sanitas in corpore animalis nata sunt neri, albedo autem & ni fredo simpliciter in corporeiasustitia vero de iniustitia in anima hominis: Necessarium a tem est omnia contraria, vel in eodem gen re ine, vel in contrariis generibus . vel ipsi genera esse album enim dae nigrum in eodem genere sunt: color enim eorum genus est i yitia vero, & iniustitia, in contrarijs generii bus:iIlius namque virtus genus est, huius auo tem vitium. bonum veru 3c malim mon in genere sed ipsa sinit genera aliquorum erimus autem alteriuri altero dici rq - druplicirer. Primo quidem*vii maxime proprie secutidum tempus e secundum .quod 3ntiquius alterum altero νetustius dici tur in eo enim quod tempus amplipς est, antiquius εὶ vetustius dicitur. Secundo autri quod non coiiuertitur secundum rubsistendi consequentiam, ut unum duobus prius est,.

duobus enim existentibus, mox visumi esse consequens est et uno vero existente, duo esse non necessarium est . quare non conuertitur

ab uno consequentia , ut reliquum sit. priust A autem

SEARCH

MENU NAVIGATION