Introductio in dialecticam Aristotelis. Libri quinque. Francisci Toleti S.R.E. cardinalis. Ab auctore multis locis castigata & tabulis aucta

발행: 1601년

분량: 424페이지

출처: archive.org

분류: 철학

371쪽

fi liarum constat quidem etiam sie, quod nulli est in subiecto. . homo enim de subiecto quidem quodam homine dicitur, in subiecto vero non est, neque enim in quodam homine homo est, similiter alitemm animal desubie cto quidem dicitur quodam hCmine, non est aurem animal in quodam homine . Amplius; ebrum,quae in subiecto sunt, nomen quid ei de subiecto aliquando nihil prohibet praedicarurationem vero impossibile est:secundarum vero substantiarum de subiecto & ratio prae dicatur,& nomen rationem enim hominis d quodam homine praedicabis,& animalis similiter: quare non erit eorum substantia, quae sent in jubiecto Non est autem proprium substantiae hoc, sed & disserentia eorum est quae non sunt in subiecto. bipes enim & gressibile de subiecto quidem quodam homine dicitur, in subiecto vero non est, neque enim in homi, se est bipes, nMue gressibile. Ratio quoque differentiae de illo praedicatur. de quocumque ipsa disserentia dicitur ; vel ut si gressibile de homine praedicatur,& ratio gressibilis de homine praedicabitiir; est enim homo gressibi lis. Non conturbent autem nos siabstantiarunt partes, quae ita sunt in toto, quasi in subiecto sint;ne fi te cogamur eas non esse substantias confiteri,non enim ita ea quae sunt in tubiecto dicebantur quasi ut partes inessEnt alicui. In est autem substantijs, di differentiis omnia is X a vnb

372쪽

vniuoce praedicari. Omnia enim quae ab his praedicata stintia ut de indiuiduis prodicantus aut de speciebus; a prima namque substantia nulla est praedicatio. de nullo enim subiecto dicitur .,cundarum vero substantiarum spdcies quidem de indiuiduo praedicatur: genus vero & de speciebus,& de indita id uis. similiter autem & differentiae & de speciebus,& de indiuiduis praedicantur. Et rationem quoque suis scipiunt pri inar substantiae specierum,& generum,& species generis: quaecumque enim de Praedicato dicuntur, eadem & de subiecto dicentur. similiter autem rationem disserentia rum suscipiunt & species, & indiuidua. univo

Ca autem erunt, quorum & nomen commune

est, & ratio eadem. Quare omnia quae a sub- νstantiis & ditarentijssunt, univoce priaedicantur. Omnis autem substantia videtur hoc

liquid significare. In primis igitur substantiis indubitabile ;& verum est, quod hoc aliquid significant,indiuiduum enim&vnum numero est quod si gnificatur. In secundis vero substant ijs vid tur quidem similiter appellationis figura hoc , , aliquid significare,quando quis dixerit hominem vel animat: non tamen vertim est, sed

magis quale aliquid significant; neque enim unum est quod subiectum est, quemadmoduprima substantia: sed de multis homo dicitur, α animal. Non autem simpliciter quale quid

373쪽

pRAEDICAMENTA 3as .

significatiquemadmodum album nihil enim aliud signifieadassium, quam qualitatem at' species S genus circa substantiam qualitate

aeterminant. qualem enim quadam substantiani significant ptiis autem in genere dete minatio fit,quam in specie dicens enim antimal plus complectitur, quanti quida inem ἐInest autem 'bstantijs nihil illis esse coriiraardum i Primae enim substantiae quid erit con trarium, ut cuidam homini, vel cuidam ani maliῖ at vero nec homini ne et animali aliquid estcontrarium. Non est auteni hoc substa tiae proprium sed etiam multorulia aliorum ut quantitas. bicubito enim, vel uicubito nihil est contrarium'. at vero nec decem, nec a 4ki talium. Nisi forte quis multum paucoidic adesse contrarium, vel ma gno parum deis terminatorum vero quantorum nulli nulli est contrarium .viditur autem substantia non

suscipere magis S minus .il ria r. i Dico autemέnon quod substantia non hina substantia magis: minus ilibstantiae hoc nim dictum est quod est sed quod vinaquaeq. substantia hoc ipsum quod est,non dicitur maegis & minur. ut si est eadem subctantia homo

non erit magis δ ι minus limiain, teque ipse seia ipso, neque alter altero, iton enim est alte altero magis homo: sicut est assium alterum: altero magis & minus albisur, dei bonum aulterum altero magis & minus honum i sed dil i ipsum

374쪽

. λ ARISTOTELIs 5 ipsum seipso magis, & minus dicitur

pus cum sit album, magis nunc albiam esse dicetur quam prius: & cum halidum sit, magi, '& mimis calidum dicitur . bstantia vero n5 dicitur magis neque minus . nihil enim ho mo magis, nunc homo quam prius dicitiir;neque aliorum quidquam, quaecumquσsubstan tiae sunt nia propter nou dipiet substantia magis & minus Naxime vero proprium sub stantiae esse videtur, cum vnti m diadem numero sit, coeatrariorium susceptiuum esse.quale,

enim aliis quidem non hallatquisquatri,quod prosera alea quacu mques non suntsubstan, tiae ; quod cum ti unum num er isceptibile

Contrariorum sit. velut color, qui est atrius &idem numero, non dicitur albus M.que eadem a Modc una numero,praua&stu

Elaser fimiliter autem S in alijs quaecumque non siim.2bstantiar. Substantiaivero; cum unum & idem numero sit, iusteptiua cohisa riorum effari quidam homo cum unus & idem siti inquando quidem albus 9 aliquando fit nigeri 3: calidus, ' frigidus, di prauus est studiosus . in alijs autem nullis aliquid taIe videturust Nisi quis Qrsitan inflat,dicensor

tioneni re opinionem contrariues; esse suscentibilia.eadem enim oratio vera,& falla vide vir esses ves uti si vera sit oratio, sedere quempiam, eo sithgente Ipsa eadem sella erit, similiter autem di de opinione . enim veru. - putet

375쪽

putet aliquem .sedere .surgente e 3 Ialseput biit,eandem dς ipso opinionem habens Sed si suis N hoc suscipiat;tamen modo dstare. Nata; quae in iis stalatus sunt, ipsa Milicini mutata susceptibilia fiant contrariorum Ustigiduna enim ex calido 'inum mutatur aueratur efnim & nigrum ex es , & studiosum ex pr uo;sintiliter autem & in alijs unum quodque eorum mutationem sitscipiens:4 sust tibile contrariorum est Oratio qntem n inH,ipsa, quidem immobilia omnino perseuerant;

cum Vero reS mouetur,contraria circa ipsa fiunt. oratis namque eius quocIsedeat alia quis, permanet eadem: cum vero res mota sali qualido uidem veta, aliquando' cutem filia dicitur similiter autem est in opinione. Quaproptensatiem mpdo propraumatistantiae est;, ut secundum mutationem sui ipsius sust tibilis sit coiitrariorum:Siquis autem recapiat etiam haec, orationem & opinionem steptibilia esse sontrariorum non es ocrum. Oratio namque, & opinio non eo quod ipsa aliquid recipianta contrariorum susceptibilia esse dicunturi sed eo quod circa alterum aliqua pastio facta sit: nam eo quod tres

aut non est,eo etiam oratio vera v. . talis esse dicitur, non eo quod ipsa susceptibillis sit comtrari mam,simpliciter enim anulio, ninueratio, neque: opinio mouetur. quapropter nouunt suoptabilia contrariorum im nulla Sa X con-

376쪽

contraria sit passio in eis facta.Verum substa, tias quod ipsa contaria reclinat, hoc suscepti e contrariorum dicitiir . languore enim tini tem scicipit:&c orena & nigredimnk:δ .maunaquodque talium ipsa siisti Hendo , contra umsitas italis esse dici 'tuni inare proprium erit hoc .cuvnum,' idem numero sit secundium sui ipsius mutationem susteptibiIem contrariorum es, se . De si inantia quidem haec dicta sint. Ioa

Vanti autem aliud quidem discretud. EaIiud autem continuum r&aliud quiddo habentibus positionem ad se inuis cem in ipsis, partibus constat,aliiud autem erati γn habentibus positiohem. in autem discretrum quidem ut numerus & oratio contihuis oro, Ut linea, superficies,corpus,ampliuSaatem praeter haec locus di tempus.. ua. Parsum etenim numeri nullius est commnas rermisus, ad quem copulantus partes euius. ut quinque,si sint deharsi panes,ad nitrulum terminiam communem copulantur qui ἰque, dc quisque, sed semper discreta sunt. tria &septem ad miliuin communem termi anum copulantur. neque omhino habeas in numero communem terminum tarquin accipe -ι:oo X re,

377쪽

ris, sed semper dissicretae sunt: quapropter num tua qui leni discretoi um est. Similiter au-iani Monatio: quod etenim quantum est Oratio muoifestum est i mensuratur enim syllaba

breui S longa. dico autem cum voce orati nenvisctam': ad nullum enim communem ter minum particula: eius copulantur: non enim

est communis terminus, ad quem syllaba: CΟ-

'ilentur: sed unaquaeque diuisa,est ipsa secundnm seipsam. Linea vero continua est: est j qnim sumere communem terminum punctum,

ad ''m partes eiusaeopulentur: superfi-:ciei, lineam: plarii namque partes ad aliquem l

comminacm terminum copulanturor simili iter autem l & in con re habeas sumere communem terminum lineam veI superficiem , ad quam corpyris partes copulantur. Est autem talum & tempus & locus: praesens enim ferripus copulatur aὰ praeteritum & . ad futu-, rimau rursus locus continuoru m est: locu . enim Mendam partes corporis obtinent,quq alcestim em terminum copulantura ergo α laci partes, quae obtinet singulas corporis i part od cundona chmmunem terminum eopulantur ad quem γ'&i corporis parte S. qu propter cbntinuus erit locus: aqv- Irum enitas Communem teresinum eius pasertes capsilantur .liΑmptius' autem, alia quidem Tqnstant ex, parcibus 'quae in eis sunt,

positionem habentibus aut se inuicem, alia' . autem

378쪽

autem ex non habentibus positionem . vi luneae quidem partes positionem habent ad is inuicem. namque earum sitiae sint alicubi; & habeas unde distincte sumax; & assis gnes ubi singulae sitae sint in plano, Si ad quani

partem. reliquarum copulantur. simiIiter auatem i&partes plani positionem habent aliqua similiter namque assimaretur;vnaqmeque vis bi iacet:& quae copulantur ad se inuicem,sedi&solidi partes similiter , de loci. Innumero autem non poterit quisquam ostendere quemadmodum partes eius positionem aliquanta habent ad se inuicem, aut ubi iacent, aut quae partes ad se inuicem connectuntur . Nequi eae q uar temporis iunt. nihil enim permanent partes temporis: quod autem non est per Anens,quomodo positionem aliquam habebit Sed magis ordinem quemdam dices habere reo quod aliud quidem prius ut teporis, aliud vero posterius. Sed di innumero similiterieci quod prius numeraturi unus.quam duo, &duo quim tria; & sic habebunt aliquem ordinem epositionem vero non omnino accipini sed Moratio similiterinulla enim remanespartium sed dictum est simul & non es hoc amplius assumere;quapropter non erit uulla possit pantium eius; si quidem. permanet. Igitur alia ex habentibus postionem partibus coiistants Ita ex non habentibus positionem. Propriae amtem quanta haec dicuntur sola quae dicta sunta

. . vi , alia

379쪽

alia vero Gmnia secundulia accidens. ad haec enim aspicitentes & alia dicimus quanta; ut multum dicitur album , eo quod superseies multa longa,eo quod tempug mu tum sui,& motus, motus multus. Neque enim horum singulum per seqΠantum dicitur,ut si qu is asst ignet quailral a ctio est tem pore des niet annuam,vel sic aliquo modo assignas, de album quantum quid sit assignas, superfidie, de iet; quanta enim merit stiperficies.latitualbum esse diceret . quare ista propriae secui dum seipsa dicuntur quantis,quae dicta sun Σ-liorum vero nihil per se, sed fiserte per accia detis. Amplitis, 'quanto nilial est contrariurn .

enim mani semini eis quod nihil est e rarium; it bieqbito stet tricubito vel super' iei elaticillitatiumrni hi j enim illiuest e mir rium. Nisi quis: Brte dicat multum vico esse contrari uim in ma Dum paruo Horum autem nihil ini quantum, sed musseseotum quae sunt ad aliqii id nihil enim ipsum

perseiphum magnum vel par tum dicitur, sed eo quod ad alterii in resertur ut mons quidsi paruns dicitur, niti sum veris magnum . quod hoc ij quae sunt sui generis maius sit. illud vero iis quae sui sunt generis minus: ergo ad alterum est eorum relatiό. nam si per seipsum magnum vel pliruum diceretur mamquam mons quidem aliquando partius V milium vero ma gnum diceretur rursus in uiuo quidem plures

380쪽

homines esse dicemuti Athenis vero patre .cum sint illis multo plures. R in domo quidumultos, in theatro vero paucOS, cum sint plu, res. Amplius,bicubitum quidem,&tricubitu, de unumquodque talium quantum significatu magnilinivero vel paruum non significat qua-tudi , sed magis ad aliquid: quoniam ad alte rum consideratur& magnum & paruum.quare manifestum est, quod ipsa sunt eorum quaei liquid. Amplius; siue aliquis m,nat quanta esse haec siue nonponat, nihil est ii illis com-rrarium,quod enim non potest sumi per seipsum, sed ad aIterum refertur,quomodo hic aliquid erit contrarium Amplitis autem, si sunt magnum & paruum contraria, continget idelsi inui contratia suscipere, & ea ipsa aibimet est e contraria conti pidi, enim simul Re parnium esse de muniim in n. adhuc quidupa uuin, ad aliud vero idipsum magnum, quare Musa & paxuum di magnum codem remi'reiesse contigit: sinlut contraria suscipe Te. ed nihil est, quod videatur simul contra, ria suscipere posse, ut in substantia quidem risus ceptibilis olim contrarium : esse videtur, aed nullus simu anus est & aeger, neque albae nigrum est simith niluique aliud simul miseitraria suscipiet. Et eadem stibi ipsis contingit

esse contraria: nam si est magnum paruo con

SEARCH

MENU NAVIGATION