Brevis notitia fundationis Theodori Koriathovits, olim ducis de Munkacs, pro religiosis Ruthenis Ordinis Sancti Basilii Magni, in Monte Csernek ad Munkacs, anno MCCCLX factæ. : Exhibens seriem episcoporum Graeco-Catholicorum Munkacsiensium, cum praec

371쪽

- Super qua modo praevio coram antelatis Testimoniis nostris per praelitulatum Dominum Comitem Fatentem si peracta &c. Sc. Datum ipso Festo Beati Basilii Magni se Episcopi & Confessoris, in diem decimam quartam prae- ,, attacti mens s Iunii incidente Anno Domini Millesimo , , septingentesimo, quin qu 'gesimo octa . ,, Requisitarum proinde, ac juxta Gratiosam praelibati,, Domini Comitis, Domini Judicis Curiae Regiae Literatoriam Comissionem & Mandatum Sc. &c. Datum peris manus Egreg. Martini Franc , Jurati Notarii nostri, die is decima quarta mensis Julii , Anno Domini Millesimo, ,, septingentesimo sexagesimo. Lecta, ct correcta in voce

ri Bona per me antelatum Hermanniam Schuellam, LectO-

x iterae Cessionales praelaudati Domini Episcopi manuelis Ossa ab , quoad Μonasterium Μ. Pocs ense: si In Nomine Sanctissimae , & In dividuae Trinitatis , si Patris, & Filii, & Spiritus Sancti Amen. - Posteaquam ineffabili omnipotentis Dei Providenis tia, ad munus, & onus Episcopale meritis meis impari-- bus promotus fuissem, omni conamine in id intendebam, is ut coeptam Thaumaturgae Beatae Virginis Mariae, viceis secunda lachrymantis , ct miraculis clarae , Ecclesiam

372쪽

QR Notitia Fundationis Suriatho , ista in

is lapideam in Possessione Pocs Ι. Comitatui de Saabolis ,, ingremiata, non modo ad Persectionem deducerem, ve-o rum etiam Pro refrigerio animae meae , majorique Dei se gloria , atque Matris Dei augendo cultu penss dictamis Ecclesiam domum Religiosam pro Reverendis Patribus, si S Fratribus meis ordinis Sancti Basilii Magili Professisis Religiosis erigere in animo constituissem; Quia vero Ec- ,, clesia Parochialis antiqua per injuriam temporum ad ma- ,, nus Acatholicorum, qui subse cutis etiam Regni colaribusis Articulis fulciti cum summa licet rei Catholicae Iactura si tolerari deberent, devenisset, ct hucdum iidem in Rus,, dem Possessorio permansissent, Ecclesiam porro olim li- ,, gneam Pro Ritu Orientali in Fundo eotum Illustrissimaeo Familiae Rahocaianae, modo vero ad Possessorium Ex-

is cellentissimi Domini Comitis , & Generalis Francisci - Κarolyi Titi.) devoluto, positam, sed & modernam Ia-- pideam in ejus locum inchoatam , omni stabilimento , si quoad locum, S Fundum destitutam animadvertissem; si humillimum se ei recursum ad altefatum Excellentissimum Dominum Comitem Karolyi, qua actualem totius is Dominii Ecsed, adeoque R Possessionis Poocs haeredi- si tarium Iure Patronatus, etiam Regio provisum Dominum Terrestrem, non modo pro Fundo impetrando in-- choatae, & per me eontinuatae, atque etiam Deo pro- is pitio erectae Ecclesiae lapideae, verum ampliore in ejus-- dem Vicinitate pro construenda Religiosa domo , seu ,, Alonasterio Patribus , & Fratribus meis Religiosas oris dinis S. Basilii Magni, in eadem Ecclesia in perpetuum o Deo

373쪽

- Deo famulaturis. Cum autem Idem Excellentissimusis Dominiis Comes, S Generalis pro innata sibi singulari se erga Thaumaturgam Beatam Virginem pietate , atque M Zelo , peculiari item erga ordinem S. Basilii Magni se gratia, ejusmodi Votis meis pientissime a uisset , deri non modo Fundamentalis lapidis quaestionati Religionis aedificii impositioni, medio Plenipotentiarii sui Spectabilis,, Domini Demetrii RacZ interfuisset , verum Fundum ,, etiam tam pro Ecclesia saepefata lapidea, quam & domo -Religiosa cum suis appertinentiis, prout in Geome- ,, trica delineatione authentica hicce subnexa liquidius,, CXPressum haberetur, praemissum Sacrum in sinem, Fano sone authentica perennali contulisset, tradidisset, ct per ,, manus effective assignasset, imo etiam Consensum Re- ,, gium desuper semet eXoperaturum optima side appromit- tere dignatus fuisset, gratiose addito, & eo, quod comis possessoribus in praefata Possessione Pocs adhuc existen- tibus , quaqua via ex Cutiendis , Ecclesiam quoque Ris Fundum ab antiquo Ρarochiales non obstante articulariis impedimento recepturus , jurique Episcopali Deo fa-- vente re tituturus esset. Taliterque Clementissimus Deusis me in mea intentione erigendae toties fatae Religiosae do-- mus misericordissime adjuvisset, quae etiam majori in is parte meis propriis sumptibus jam adaptata haberetur, is & sensim Deo propitio per me adaptanda Veniret eum se in sinem :o Primo : Ut in dicta piis potissimum Christi Fidelium

se oblationibus , signanter piae memoriae Antecessoris mei

374쪽

4o Notitia Fundationis Koriathouitsianae

is III inrissimi condam Episcopi Genadii Biaanc2y pio Leo gato, propriisque meis sumptibus ad persectionem ferme si deducta Thaumaturgae aede nocturna , ct diurna secun -

, dum Ecclesiae orientalis Ritum devotio , preces, & in- is cruenta Missae Sacrificia, Fidelis Catholici Populi utriis usque Latini, & Uniti Ritus in majus gloriae, & honoo ris Dei incrementum, Virginisque , S. magna: Matris

si Thaumaturgae cultus augmentum, atque animarum sa-o lutem, Promoveri, ct continuari quirent, praefatam do-o mum Pro Pace, quiete, Ac tranquillitate Religiosa meis moratis Reverendis Patribus meis Ord. S. Basilii Magni ,, professis, modernis ct futuris, in praefata Sacra aede ju- ,, giter , ct pleno jure Deo, ct magnae Matri famulaturis is inhabitandam, usuandam, atque possidendam consero, is trado , S per manus resigno, imo contuli, tradidi, &is fassione authentica jure perennali per manus resgnavi, si id expresse decΙarando is Secundo: Ut mei Iegitimi Succes res in Episcopatuis Μunkacsiens, & Vicariatu Apostolico, ad antevertendas, ne fors in futurum emergibiles, & moVendas quasis cunque, & quomodocunque quaestiones, aut praetensionesis huic meae dispositioni liberae, contrarias in dictam do-- mum , cujus Fundum in huncce utpote finem , ut praeo missum est, collatam impetrassem, seu Μonasterium, Iussi nullum proprietatis , Iurisque proprietatem, atque sa-- cultatem , seu sibi, seu Successoribus Vendicare , usur- pare , aut praetendere ullo modo possint , & valeant.

Quin imo:

375쪽

Pars III. Caput V.

is Tertio : In visceribus Christi orandos , ct rogandosis meos Successores Episcopos esse velim, ut in Christiana, is & Fraterna charitate ab amantissimo Salvatore impenseo commendata eosdem PatreS Protegere, adjuvare, atque is conservare satagant, ct studeant, contraque omnes impe

si litores, & pacis turbatores Episcopali zelo defendant,

is atque tueantur. Patres vero

is Quarto: Eisdem Successoribus nostris Episcopis, quasi suis immediatis Praelatis juxta Sanctiones , S Decreta se aecumenicorum Conciliorum , nominanter Nicaeni Ca-- nonem tertium, ct alibi Passim eXpressatos omnem ho-o norem, reverentiam , debitam obedientiam Religiosamo Praestare obligabuntur, & tenebuntur; sed &is Quinto: Iidem Reverendi Patres moderni, ct futuriis pro refrigerio animae meae, S aliarum in Ρurgatorio deis tentarum omni hebdomada annue unum Sacrificium canis latum, aliud vero mense quoVis pro conservatione Excel-- Ientissimae Domus Narolyianae, atque salute amicorum, is & conversione inimicorum celebrare obligabuntur. se In cujus rei majus robur, & firmamentum futura pro se cautela eorundem Ρatrum Basilitarum praesentes Cessio se nates manu propria subscriptas, S usuali sigillo robora -- tas extradandas esse censui, prouti R extradedi. Dasi tum in Possessione Pocs, die a. mensis Decembris, Anno

is Domini 1753. Michael manuel ossa ab , Episcopus Roso sensis , Munkacsiensis , Μara morosi ensis, per Inclytum H Regnum Hungariae Vicarius Apostolicus, Sacratissimaeis Caesareo - Regiae Majestatis Confitiarius m. p. L. S.)

376쪽

42 Notitia Fundationis Koriatuviislanoe

g II. Omni quidem conamine, & studio' adnitebatur,

conteniebatque Praesul ille, ut caeptum hoc suum opus, seu Μonasterium, & jam pro octo circiter Religiosis adaptatum, ad statum perfectum perducere posset, verum reditibus suis propriis, iisque aliunde exiguis, in continuanda Ecclesiae structura pene absumptis, ab opere continuando desistere, quoad usque resumeret vires, sumptusque necessarios comparare Valeret, in animo constituit, ast morte praeventus Voti hujus compos factus haud fuit: Interea tamen non sivit Deus opus hoc in statu imperfecto diu permanere, Verum medio Spectabilis Domini condam Demetrii Nair illud consumare dignatus est, quatuordecΙm circiter millia Rhno renorum in id continuandum, de proprio aere per eundem Dominum Ruthenum liberaliter insumptis: aedificium hocce quadriangulare est ad duas CondignationeS elevatum, amplum, atque Ide se piissimi Praesulis, & Fundatoris apprime correspondens , conjunctum cum Ecclesia medio ambitus murati, pariter post mortem dicti Praesulis prae existentibus

jam & proeliabitis Fundamentis constructi g III. Introducti sunt ad Maria Pocs Religios ordi

nis S. Basilii Μ agni, per praelaudatum Praesulem manuelem Ossa ab , Anno Domini 1749. & Domum Parochialem ad latus Ecclesiae Septemtrionale stam, primo inhabitare coeperunt, & postmodum Anno 1 53. ad noVum aedificium pro iisdem construi coeptum, & ex parte adaptatum translati fuerant primi hi Religiosi inhabitatores videlicet Patres Hieromonachi:

377쪽

is Ioannicius Mkrψka, Hegumenus. o Leontius Satarofata , Spiritualis. o Antonius Samolysto, Parochiae Administrator. o Bonifacius Grecauta. o Ambrosus Teleposik, Diaconus. Auctus postea successu temporis eorundem numerus , usque ad 1a. In dividua, ct ultra assurgens necessitate ita exigente, accedenteque praesertim intertentionis mediorum per alte fatum Excellentissimum Dominum Comitem Fran- ciboam Adrodii facta Provisione prae exposita : imo Annis compluribus retro actis etiam viginti quatuor Religiosa numerabantur Individua , complures horas tam nocturnas , quam diurnas laudibus Divinis in sacra aede ad Thauma turgam Iconem Beatae Virginis Deiparae quotidie impendentes, ac populo deVotionis causa concurrenti omnimode

inservienteS.

De praesenti vero Scholas docent , & juventutem ex remotis partibus confluentem elementaribus disciplinis instituunt, atque ad altiora studia solerter disponunt, exercent, qualisicant, lingua nativa Ruthenica, Hungarica, SLatina quoque ; duo Individua systematice per Dominos Studiorum Directores approbata tradunt. g IV. Anno 1 gr. Excellentissimus Dominus Comes Antonius Ahobi, qua in Districtu litterario M. Varadiensi superior Regius Director Studiorum, peracta Bathoriensium, S Pocsensum Scholarum jam prae existentium visitatione, clementer sibi injunctam praestitit desuper Informationem, F a quin

378쪽

44 Notitia Tundationioe Koriationiuianae

quae postea per Exe. Consilium L. R. Ung. Suae Majestati

Caesareo - Regiae repraesentata in Iocum praehabitarum

Scholarum, Nationales de benigno Iussu Regio ad Maria Ρocs introductae sunt, ad sensum gration Intimati proe laudato Domino Comiti sonantis, cujus hic tenor: is Spe-- ctabilis ac Magnifice, Excellentissime ac Illustrissime Sc. is Circa peractam per Excellentiam vestram Bathoriensium, is & Ρocsiensium Scholarum Visitationem sub tr. mens sis Januarii isthuc submissas literas, Consilium hoc Locumis tenen. R. Suae Majestati Sacratissimae demisse repraesen- tavit. Quibus uberius eXpensi S cum omnino appareat in se neutro praedictorum locorum ob vicinitatem cumprimiso Setathmariensis, & Harolyiensis, nec non DebrecZinensisse Gymnasiorum necessitatem adesse , Gymnasium etiam is minus cum Universis quippe Grammaticis classibus ino troducendi. ,, Hinc in eo depromptam per praelibatam Excellenis tiam vestram opinionem, ut nimirum Bathoriense minus o Gymnasum usque ad Principia inclusive, ultro quoqueo excolatur, & conservetur, e contra vero Pocsini minus se ejusmodi Gymnasium nec aperiatur, ea ratione Clementero rati habere , S tam apud Μinoritas Bathorienses, tam &is Ρocsienses Bafilitas disponendum Benigne praecipere cli-- gnata est altefata Sua Μajestas, ut illi pro usu circumis Vicinae Plagae accolarum; hi autem cumprimis pro Ru- is thenis, S Graeco Catholicis, bene formatas Nationales, si & Triviales Scholas cum adjuncta Elementari classe eriis gant,

379쪽

gant, ct easdem citra ullum Fundi Studiorum onus, pro si utilitate publica illarum partium, ubi partim fundati sunt, partim ex publicis Eleemosynis Vivunt, rite provideant, is ac immediatae Inspectioni Regii Nationalium Scholarumis Inspectoris, in conformitate systematis eatenus stabiliti, is subjiciantur, relate tamen ad Catecheses, distinctim peris ordinanda eatenus Individua tradendas cum ordinariisse quoque debita correspontantia foveatur. o Quam proinde Benignam Resolutionem, S ordina-- tionem Caesareo Regiam Excellentiae Vestrae pro debita se ejus Observatione, & effectuatione hisce de altissimo Iussuis Regio intimat Consilium hoc Locumten. Reg. Sc. Sc., Datum ex Consilio Regio Locu laten. Hung. Posonii, die is 28. mensis Aprilis, Anno Domini 1777. celebrata Spe- ctabilis ac Μagnificae , Excellentissimae ac Illustrissimaeo Dominationis Vestrae ad officia paratus, & paratissimiis Comes Georgius Festete m. p. Franciscus Meriaca m. p. o Lazarus M Da m. P. Praemisso gratioso Intimato percepto, Dominus idem Excellentissimus Comes hanc Altissimam ordinationem Regiam, Patri Proto-Ηegumeno eotum Μartyrio fiasper, illico notam reddiderat, quatenus duos, aut tres sui ordinis Religiosos fine condiscendae novae methodi Magno - Κarolyinum inomisse statuendos ordinaret; pro uti etiam proe- nominatus Pater Proto-Ηegumentis, pro defignato termino primae diei mensis Maii Anno Domini i78o. tres e gremio

F a Sacri

380쪽

46 Notitia Fundationis Koriathouitsianae

Sacri ordinis recentiores professos, & jam in praealtacta Possessione Pocs juxta antiquum system a Et ementa, & Principia linguae Latinae eotum docentes effective ad destinatum illum Locum ordinavit, atque submisit, qui etiam brevi, unius circiter mensis spatio praedeclarata methodo

percepta , & publico tentamine absoluto pro Doctione Hungarico, & Germanico Idiomate λ Idonei declarati, &approbati, Testimoniisque desuper provisi ad suam reversi sunt stationem, seu ad Monasterium Pocsense, moxque solenni ritu per Districtualem Scholarum Nationali uin Inspectorem Regium Spectabilem Dominum Carolum Ludi de Benedia alva, & primariae Nationalis Scholae M. Raro lyiensis Regium Iocalem Directorem Spectabilem Domi num Iacobum Betho, introductis in saepefatam Possessionem Pocs Scholis Nationalibus , hi neo approbati, numerosae Juventuti e partibus etiam remotioribus congregatae, & per- prius jam methodo veteri institutae, recentiori hac instituendae deinceps constituti sunt, aliis, ac aliis sibi de eodem ordine Religioso in munere docendi succedentibus , non absque magno Iuventutis Scholasticae prosuctu, ct singulari aedificatione populi, quotidiano suo in pede sacra cantu sua

vissimo, quo idem populus ad latam aedem undique conis fluens ad devotionem commoveri ac provocari assolet.

Et haec sunt, quae de origine, & progressu Fundationis Ecclesiae, Monasterii item, & Introductione ad Possessionem Pocs Religiosorum S. Basilii Magni , atque emanatione exinde utilitatis in bonum publicum referenda prae