장음표시 사용
291쪽
DE RE METALLI AQuinetiam arenae cum auri ramentis permistae lauantur in lacusculo, uel in lacu uel in alueo. Lacusculus, ex posteriore parte patens, aut ex arboris trunco quadrangulo cauatur,aut ex assere crasse,ad quem tabellae emine tes affiguntur,conficitur longus pedes tres,latus sesquipedem, altus digitos tres:eius cauum in aluei altera parte angusti figura formatur: quam partem angustam ad caput conuertinad quod habet duo manu ia longa, quibus in rivo cu sum uersus ducitur & reducitur: hoc modo lauatur arenaea, siue in ea fuerint auri ramenta siue lapilli nigri, ex quibus plumbum candidum conficitur. ia inus A. taxum s. rum bria c
292쪽
Itali, qui se auri colligendigratia ad Germaniae montes conserunt, rivos rum arenas, cum auri ramentis Sc carbuculis, maxime Carchedoniis mittas, lauant in longiusculo & humili lacu,ex una arbore cauato intrinsecus & exatrinsecus rotundato,ex altera parte patentrio altera clauso: quem sie in riu alueo infodiunt,ut aqua in eum non incidat,sed leuiter influat: arenam in ipssum coniectam agitant rutro ligneo item rotundato me uero rameta uel caris hunculi simul cum leui arena Muant, eius apertam partem tabella similiter rotundata,sed humiliore,quam lacus cauum est, occludunt. Auri autem rasmenta uel carbunculos,qui una cum pauca arena graui in Iacu resederunt, in alueo lauant,& in utres colligunt,ac secum asportant.
Deus A. Bias pars patens B. Eiassem pars el/ψε C. Rima D. Rurion E. Tabelli F. Vter a.
293쪽
Quidam id genus arenas in alueo Iavant amplo: is in domicilio duobus tuniculis ex traoe suspenditur,ut facile agitari possiti in eum arena comici tun& aqua infunditur.Deinde alueus agitatur: tu aqua limosa effunditur, rursus infunditur pura: quod iterum atque iterum fit. Quo modo auri rasmenta in posteriori aluei parte resident, quod grauia sint:arenae in priore,
quod leues .Hae autem abiiciuntur,illa ad excoquendum reseruantur.Redit uero qui lauat subinde ad opus:uerum hae lauandi ratione metallici raro Miuntur,monetarii & aurifices saepe, cum lauant aurum, argentinaeS. Sed eo rum alueus tres tantummodo habet ansas. quarum unam, cum alueum agistant,manibus prehendut in reliquas duas unicus funiculus includitur: quo
ille suspenditur de trabe, Ide stipite quem sustinent chelae duorum stipi tum statutorum & in terra defixorum. At metallici in alveo paruo expe menti gratia frequenter lauant uenas. Is autem, clim agitatur, in manibus renetur, &s cpe altera manu concutitur: alioqui hare lauandi ratio ab ill/non differt.
Alures amplas A. Funiculi B. Trabs C. Auriualter amplus quo monetarii utumar D. Alaeus parulis E.
294쪽
Dixi de uariis aren in qua auri rameta insuntdauads rationib. nunc dicade materiae permisi E cu lapillis nigris, ex quib.plumbu candidu conficitur. lauadae rationi h. quam octio sunt usitatae:at ex his duae nuper inuetae. Taintis aut materia metallica pleru a uenis & fibris impetu aquaru abrepta longe late reperitumetsi interdu uens dilatais ex eade costantullam materiam fossores ligonib.Iatis eruut,hanc cuspidatis effodi ut Ted anatis rostro similibus excinaut lapilloru expertem: quae no raro in id genus uenis reperiri soslet. Veru in locis,qui ea cotinet si abundauerint aquis,& uallestres aut mola liter devexi & eocaui Herin t ut rivi in eos deduci possint,lotores s stiuis diebus primo fossam agut longa & declive,ut aqus permanates rapide feratur. Deinde materia metallica fossa acta detectam una eu cute, qus alta est pedes plus minus sex,& coagmetata costat ex musco, ex radicib. herbarii, friticu, arboru,m terra,utrinq3 ligonibaatis sodiut,& in aquas,quae manat dier sestiam deficiuLTu arenae & lapilli niori uuod graues sint, in fundo fossae resio
rapiat lapillos nigros infimus,ssae cespitib,& lapidib. obstruitur: at ipsi Iostores,quoru pedes tegutur altis peronibus ex corio,no tamen crudo,saetis,
stant in fossa, & radices arbor lauticu,herbam ligneis furcis septicornibus ex ea esselut: at lapillos nigros ad caput fossae repellui. Postqua spacio quatuor hebdomadarii in hac re cosumpserint mul tu operae & laboris,isto mos do tollut lapillos nigros. arena cu ipsis mista identide ex sossa batillis ferreis
sublatam huc & illuc in aquis agitant usq; dum arena ex eis defluat & decio
295쪽
Dv RE NETALLI cadat in fossam soli lapilli nigri restent: quos omnes collectos rursus intreu, sculo sursum uersus batillo ligneo agitatos & conuersos lauant: ut arena realiqua ab eis secernatur.Postea semper ad eundem laborem redeunt, donee eos materia metallica deficiat,uel riui in fossas agendas deduci non possint.
296쪽
Laeusculus aut iste ex unius arboris utico cauatur: cuius pars caua sonoa est pedes v. alta dodrantem,lata digitos sex. Is ut decliuis fit collocatur, ei subqcitur uas,quod abiegnos ramos couolutos in se contine uel alter lacusculus cuius pars caua longa est pedes tres, alta Sc lata pede: iri cuius fundo minuti lapilli:qui simul cu aqua essi uxerui resident. Quida in lacusculi locuponul canale quadragulaein quo similiter ligneo batillo paruo, lapillos sursum uersus agitatos Sc couersos lauant. Lacusculo subisscitur canalis tras uersus: qui altera parte uel apertus exonerat in uas aut lacusculu, uel es aufug& in medio perforatus in subiecta fossam, quo modo aqua turbine aliquan tu extracto recta in eam decidit. Hare uero fossa qualis sit, iam dicturus sum.
Lecusculus A. Batillum ligneum B. Vas c. Catulis D. Batii ligneum parua E. c Galis trusiuersus F. Turbo G. Vas c. Aqua cidens H.
i. Sin aut locus aquaru copiano suppeditaverit,lotores fossam aput pedes αππ. uel Xππvi .longam: cuius solii sternut eiusde longitudinis arborib. inter se coagmetatis,& tabularii modo planis supina parte factis. Ad utru etia fossis latus, & eius caput quatuor arbores eollocant, & alias super alias imPonui: quae Οes,qua ad cauu couersae sun t,etia planar existut Sed quia arbores in laterib. oblique collocat, fossae supremu fit quatuor pedes latu, in
297쪽
x L DE RE METALMe Asmu duos.E canali uero aqua alte defluit prius in abiegnos ramos eonvolutos,ut recta & sere iunctim decidere sua. grauitate glebas dissipare possie quanqua aliqui ramos canali rio subriciu ted in eius laramen imponuitur. hinem: qui, canalem omnino no claudat,nec m eo essiuuiu prorsus impe. ditinee aqua longius sinit rapi,sed re ita delabi cogi operarius aute materiam lauandam cisio aduehit,& in lassam comticloror in fossa sere suprema olerurum fit postqua lotor diem in huc laborem insumpserit, tum ad
bessuant arena apponit,ac materia rursus in fossam suprema iniecta idem laivandi munus exequitur. In infima uero iam stat adolescens at ligone te. hui & cuspidato in id,quod ibidem subsedit,infixo ipsum subleuat,ne lapilati aqua rapti deuoluantum quod fit cum id,quod subsedit, tam mulctm iu Orit,ut etiam abiegnos ramos,quibus sessae exitus obstruitur,conteganti
auia ossa tam alte mima iam uam sit complet , inderi non potest C. Arborei Tertia istiusmodi materiae lauandae ratio sie se habet. Canales duo con
298쪽
fruunturiquorum uter longus est pedes duodecim, latus 8c altus se diis
pedem. Ad eorum eapita locatur lacusculus, in quem aqua per canaliculum influit: in alterum canalem adolescens uenam si pauper tuerit,multam: si disues, minus multam cossciuino eum aquam turbine uel ligno tereti extracto immittit. ac ipsam uenam batillo ligneo agitat: quo modo lapilli cum graui materia permissi subsidunt in canalis fundo leue aqua rapit in canalem subiniectum, per quem influit in aream linteis extensis con tectam: in quibus lapilli minutuli, quos rapuit aqua, ubsidunt et puri fiunt in canalem quo , post eius partem supremam imponit tabellam humilem, ut maiusculi lapilli ibiisdem resideant.Quain primum autem canalis materia lauata fuerit repletus, claudit os lacusculi,& in altero canali idem lauandi munus exequitur.Canalis uero repleti latera malleo ligneo postquam aqua turbine extracto defluoxit in lacusculum ei subiectum percutit ut id,quod ad ipsa adhaerei,decidat. Quod autem in ipso subsedit,id batillo ligneo, cui manubrium est curtu,eriscit quinetiam in istius generis canali recrementa argenti lusa pilis lauantur, atq; stannum & particulae panis,m pyrite conflati, sidunt.
Canales A. Laresculm B. cartalitatus c. Lignum teres n. Batillum I reum Ε. ΜHieri ligneus F. Batillum Igneum cui manabrium curtum G. Turbo in eam Ii defixus H. Lacustalκs ei subiectas I.
299쪽
Hae ueteres materiae,quae nigros lapillos in se continet, lauandae rationes sunt: sequuntur duae nouae. Si lapilli nigri,cum terra uel arena comistion dequeXa montiS uel collis parte reperiuntur,aut in campi planicie quae uel riui Caret,uel in quam riuus deduci non potest ista lauandi ratione metallici nu Per uti coeperunt etiam hybemis mensibus:capsa patens ex asseribus consi citur longa circiter pedes sex; lata tres: alta duos & palmum: in cuius p Πς posteriore DE RE . ET ALMζε Materia taIis insuper uda Iauatur in cribro, cuius fundum est serreis Ancontextumatq; haec quarta lauadi ratio est. Cribrum autem in aqua quam vas in se continet,immissum c5quassatur:cuius uasis fundum tam magnum habet foramen,ut tantum aquae,cum eo,quod cribrum trasmittit permistae. continenter ex ipso effluere possit,quantum influit:id quod in canali substadisiadolesces uel serreo rastro tridenti eruit,uel rutro ligneo uertiuquo mo do aqua magnam tam arenae,quam limi partem rapiulapilli nigri uel metalis lorum ramenta resident in canatuquae postea in canali devexo lauantur.
300쪽
posteriore intus ad altitudinem pedis unius &semissis ins*gitur lamina seris
rea longa & lata pedes tres,ac soraminum,per quae lapilli, maiores qua crui semina, penetrare & decidere possint, plenissima. Capta autem sub acitur canalis ex una arbore cauatus, longus circiter pedes quatuor & uiginti, altus& latus dodrantem: quem plerunq; tres tabellae,in eum impositae, interua istis distinguuntiquaru alia alia altior est,sed turbidas ex ipso dequetes rursus excipit lacus. At materia metallica interdu sub terrae cute altius reperiri non solet,interdum uero tam alte,ut 8c cuniculos agere & puteos fodere necesse sit:ea cisiis ad capsam aduehituri cum iam lauaturi sunt, canaliculum colloacant: per quem tantum aquae,quantum ad loturam satis est, in laminam se, ream influit: in quam mox adolescens materiam metallicam batillo ferreo con 3cit:ac massulas eodem huc & illuc agitans dissipat: tum aqua & arena per laminae soramina penetrantes decidunt in capiam. Quod uero crat Ium est in lamina restat:id eodem batillo in cilium inricit. Interea alter adolesces minor natu arena sub lamina rutro ligneo,sere tam lato quam capsa est, cre/hro trudit,&in supremum capsam pellit: quod leue est aqua desert in subi eactum canalem: quanquam paucos etiam lapillos nigros: hunc laborem adoalescentes continenter sustinent, quoad quatuor cis Ia,uel, si materia diues laspillorum nigrorum suerit,tria rebus crassis & inanibus repleuerint: que deis uehunt & proh ciuntitum praeses laboris assere, in quo ante laminam sito asdolescens stabat, sublato arenam cum lapillis permistam crebro sursum &deorsum rutro trudit, & eodem arenam, quae, quod leuior sit quam lapilli superiorem locum tenet,de cis detrahit ut appareant:quos rutro in priorem capta partem tractos batillo euertit, ut etia tunc, quod leue est, defluere poGsit. Mox omnes coaceruatos ex capsa tricit & aufert. Haec dum praeses agit. alter adolescens interea arenam cum lapillis nigris mistam,quae ex capsa dea fluens in canali resedit, rutro ferreo agitat, & retro ad supremam canalis partem trudit: quae, quod plurimos lapillos nigros in se co tineat, rursus in lam nam coniecta lauaturiat ea quae in infima canalis parte resedit,separatim Hescta cumulatur,& in canali devexo lauatum quae uero in lac in area linteis extensis contecta. Omnis hic labor fructuosus aestiuis diebus saepius nempe decies aut undecies iteratur. Sed lapilli nigri,quos praeses ex capsa ericit,des inde in cribro angusto lauantur, postremo in Iacuiculo, ubi tandem omnis arena ab eis separatur. uinetiam omnibus his rationibus materiae mistae cum ramentis aliorum metallorum,siue ea fuerint a uenis & fibris abrepta, sue in uenis dilatatis ad rivos & fluuios orta,lauari possunt.