장음표시 사용
411쪽
DE RE HETALLIc Ade ea qua argentum perpurgatu nam auri perpurgandi rationem ante εχ, plicaui. Argentum autem perpurgatur in ustrina: cuius fornacis secum sustinet testudo lateribus concamerata: eius Emix,qui priore parte existit, altuqest pedes tres. Sed ipse focus longus pedes quin*,latus quatuoria lateribus& posteriore parte muri sunt integri: a priore uero alter fornix alteri super, positus est:super quem & murum caminus statutus est. Focus foueam habet rotundam,latam cubitum, altam palmos duo S:in quam in icitur cinis cribratus. 5 in eum testa preparata sic imponitur,ut cinis undi sque altus ac ipsa sit.Testa autem,quae fictilis est,repletur pulvere,qui constat ex paribus poristionibus ossium in puluerem contritorii,& cineris sumpti de catino, in quo plumbum ab auro uel argento separatur: alq ad cinerem admiscent laterem comminutum: quo modo neuter puluis argetum ad se allicit: puluis compositus,& aqua madefactus paucus insscitur in testam,& tunditur pilo ligneo terete,longo pedem,lato palmum & digitum: ex quo extant dentes numesro sex crassi digit lati & alti digitu & tertiam eius partem inter se distantes fere digito. Hi sex dentes circulu essiciunt, in cuius medio est septimus dens teres aeque altus ac caeteri, sed crassus sesquidigitu. Pilum uero paulatim ab inferiore parte sursum uersus fit angustius, ut ultima manubrij pars teres fit, crassa tres digitos. Quidam utuntur terete pilo quod dentibus caret.
Pilam eis iantes A. Pilum quoὸ demibus creet B. Alaeus einerum plenus c. Testae praeparatae σήberibus impositae D. Testa uacuae E. Ligna secanti P. Sem G.
412쪽
LIBER DE IN vs. 3ε Deinde iterum paucus puluis madefactus inlicitur in testam,& tundituri qui labor iteratur usq; dum testa tota tali puluere fuerit completa: quam magister excindit cultello utrin* acuto,& utrin directo sursum uersus acto, ut media pars caua sit, lata palmum & digitum: quae modo recta est, modo curuata. Ipse uero cultellus latus sit sesquidigitum,uirin sursum uersus lorigus palmos duos,quae manubria ad altitudinem palmi careant acie uel in liis meis manubms includantur. Magister autem una manu cultellum prehens dens testae puluere excindit, ut circumcirca crassus maneat tres digitos: tum ei pulverem ossium siccum cribro superiniicit: cuius fundum setis admoduanguste collocatis est contextum. Postea globo ex ligno durissimo facto,&crasso sex digitos, iniecto testam utra manu comotam aequat,& denuo solidam essicit:quinetia altera manu globum agita Testae autem diuerta sunt rapacitatis: earum enim praeparatarum aliae capiunt argenti libras plus mionus quindecim aliae uiginti, partim triginta,quaeda quadraginta, aliae quinaquaginta. Sed quae testa sic praeparata in sole siccatur, uel in loco calido &tecto reposita. Quanto autem fuerit siccior 8c antiquior, tanto est melior: oomnes uero, cum argentum Perpurgandum est,prunis ini ectis calefiunt. At loco testae utuntur circulo ferreo, 1ed utilior est testa. Nam si puluis uitium fecerisiargentum in illa remanet,ex hoc fundi experte dilabitur. Testa praeaterea in socum facilius quam circulus imponi potest, & minus multi puluearis indiget:attamen ne testa dilabi possit,& argentum damnum facere, quia dam recte eam circulo serreo cingunt.
callelis rectus ilignea mnaria sint A. Cultellus evrvvs item lignea menaria B. GltellM euratas ligneis manar s earens c. cribrum D. Globas E. Foris ferrea, quam magister cum perpuris gat argentum, mittit ne calor ignis oculos laedat F. Ferrament eui imponantur ligna emergetamiam liquam perpurgandum est G. Mius altera pars penetrct in eirmum alteriri ferramenti infornacis muro iacissi H. Te Le in suas prunae simi inιectae I.
413쪽
Purgator autem in promptu habet cratem ferream, cui panes argenteos superimponit, eo scp prunis subiectis calefacit ut facilius fiangi possint. Ηυhet item sellam orichalceam latam & logam palmos duos, & digitos duos, ac in eius medio cauam:eam imponit trunco ex ost a saeto,atque panes a senteos in ipsa locatos ancipiti malleo percutit S in partes diuidit: qui mabeus longus est pedem & digitos duos,latus palmum. Alia usurpant tantummodo truncum ligneum in medio cauatum. Panum uero isagmenta adhuc calida sorcipe preheia in alueum, foraminum plenum,inisscit, eis p aquam blandit,ut resei gerata in testam scite imponere possit. Imponit uero ea,ut ere eia stent,emineant ex testa interdum ad duorum palmoru altitudinem .m ter ipsa uero, ne unum in aliud incidat carbuculos collocat: deinde iniecit intestam prunas:mox carbonu duos alueos brae eis ligneis cotextos:tum sol
le uentum inspirat. Is duplicatus longus est pedes quatuor & palmos duo , posteriore parte latus pedes duos,&totidem palmos. Cstera simili unt ei, quem libro septimo descripsi. Eius follis naris sita est in fistula snea toga pς dem: cuius soramen priore parte prorsus teres,est latius digito:posteriore ἰδtum duos pali nos. llem quide,magister, quod ad hoc munus argeti pς Purgadi acrisignis atq; iccirco uehemetis flatus indigeat ualde decliuem pQ ni ut in mediam testam siue argentu liquefactum inspiret.Id esseruesces de Primit paruo truco ad ferrei instrumen cuius extima pars sursum uenus minet,
414쪽
3s net,affixo, & aqua madefacto. Liquescit uero argentum cum fuerit circi ter horam in testa coctum: quo liquato carbones ardetes ex testa remouet, at
ei superponit duo ligna abiegna longa pedem & palmos tres, lata palmum& digitos duos crassa superiore parte palmum in seriore ad tres digitos.Inis
seriores autem partes coniungit:in quae ligna rursus coniicit carbones: nam acri igni semper ipsi opus est ad purgandum argentum. Purgatur uero hos his duabus uel tribus prout fuerit purum uel impurum: hoc globulis aereis aut plumbeis in testam simul iniectiis efficit purius. Ut autem,dum argetum purgat, tantum ignis calorem sustinere possit,forem ferream, longam pedestres, altam pedem,& palmog tres demittit. Hsc utrin. inclusa est in bracteis ferreis: quam cum operam in hac re consumpserit,batillo ferreo rursus attolis lit,ut eius cultellus in serrum uncinatum,quod est in fornice, incidens ipsam apertam teneat. Sed cum argentum iam re fuerit purgatum, quam conteis eiuram de eo facit ex temporis spacio, tunc in ipsum infigit contu totum ferreum: qui aciem habet chalybeatam & teres est,at longus pedes tres & diis midium, crassus digitum Bracteam autem argenteam adhaerentem ad conis tum orichalco impositam malleo decutit:ac ex eius coIore coni j cit an argenatum satis purgatum sit necne. Si fuerit perpurgatum, albissimum est, & eiushes,drachma excepta,purus existit. Quidam uero argentum hauriunt ferrei instrumenti cauo: sed cuiusq; bessis argenti sicilicus comburitur:interdu etiaam cum ualde fuerit impurum,drachmae tres uel semucia. At purgator igne gubernat,& argetum liquidum comouet instrumento serreo, longo pedes nouem crasso digitum,priore parte primo ad latus dextrum curuato, deinis de recuruato,ut efficiatur circulus,cuius caua pars ad palmum lata sit, Alri uistuntur instrumeto ferreo, cuius extima pars recta sursum uersius extat. Quin idem ferreum habet instrumentum siue sorcipem uulsellae figura,quo carbones prehendit,&ipso manu compresso eos ponit ac reponit. id longum est pedes duos,latum sesquidigitum,crassum tertiam digiti partem.
Crates A. Missa oriciacea B. Truncus c. Panris argenteus D. Halleus E. Truncus lιgneus in medio cauat s F. Alaevi foraminum plenus G. Truncus aὸ ferre instrumentum affixus H. Ligna abiegra I. Contus ferreus K. Ferrei instrumenti callum L. Instrumentum,cul circulussequens pictura continet: Instrinentum euius extima pars sursus Mysus extat M. Instrumentum sella figura N.
415쪽
E METALLIc ACum autem argentum uidetur ipsi esse perpurgatum tunc bacillo carbones ex testa ainouet: paulo post aquam haurit cochleari aeneo, cui manlimnium ligneum est, longum pedes quatuor: quodin ex altera parte in ium, marginis medio habet paruum foramen, per quod fere canabis sem pirat. Hoc cochleare ter replet aqua ter ea per foramen tota effluens in a gium, paulatim ipsum restinguiti si enim repente aquam multam in i deret dissilirer atin laederet astantes. Deinde artifici serreus est contus cuipidatus longus pedes tres: cui manubrium ligneum totidem pedes lhunc contum in testam infigit ut eam commoueat. Idem edacIt conuncinato, lato digitos duos, alto palmum: cuius pars ferrea item se 'grres Pedes,lignea, siue manubri totidem. Tum testam ex soco amotillo uel furca subuertit: quo modo argetum dimidiati globi ligurcadit: quod batillo rursus sublatum inqcit in uas, in quo ine' huc magnum sonitum reddit uel panem argenteu furca sublatum P Poniti instrumeto ferreo uulsellae simili,in uas aqua refertum limpoli V refrigeratum rursus ex vase, exprimens trunco, ex ostrya facto'upM P, di malleo percutit ut si puluis in testam iniecitus, ad ipsum . KΦς ales decidat. Purgat etiam argentum eodem instrumento, in v β δqV P .butii,
Posito superimpositu filis orichalceis colligatis,& in aquam in 'T: laborem percutiendi 8c purgandi iterat,usq; dum omnino tueri, pμπὸ
416쪽
ma id imponit tripodi, uel crati serreae. Tripus altus est palmum & digitos
duos,latus sesquidigitum,cuius caua pars est Iata palmos duos: tum sub acit tripodi uel crati prunas,ut argentu aqua madefactum rursus exiccctur. Posstremo praefectius rebus regis, uel principis, uel dominorum ipsum argens tum imponit trunco, & caelo excindit duas particulas, unam in seriore parate, alteram superiore. quaS igni experitur,ut certe scire possit utrum argetum perpurgatum sit nec ne, & quo precio mercatoribus uendi debeat: mox fiugillum regis uel principis, uel dominorum in id imprimit, & prope ipsum
ponderis numerum. Instrumentameia circulus A. Cochleare B. Enus 1 eae c. Contiue se Lius D. Furca E. Panis argenteus instramemo uulsilia figura imo posivus F. Vas lua refertum G. Truncus cia panis impositici Η. Μalleus I. Argentu rusus infir mento miselis similisuperimposit in K. Alterum uas aquae plenam L. Fιla orichalcea M. Tripus N. Alter tristatas O. Coelam P. Fornacis catinas Testa actae fumans R.
Sunt qui argentum in testa sub tegula serrea uel fietili collocata, perpuragant:hs item sornax est: in cuius soco locant testa,in qua insunt argenti fragmenta, eiq; superimponut tegulam a lateribus fenestellas habentem, a ston:
417쪽
te ponticulum: ad tegulae latera lateres apponunt: quibus & tegulae ea bo. nes superinssciun t pota ticulo titiones ardentes,ut argentu colliquescitiFor. naci est soris ferrea luto, qua spe stat ignem, Obdueia,ne ei noceat: ea clausa ignis ardore in cotinet: ueruntamen fenestellam habet, ut artifices in testam inspicere,&interdum ignem flatu follis excitare possinuqui quanquam tardius quam caueri argentum Perpurgant, tamen utiliuS, quod minus detris menti accipiat. Lenis enim ignis particulam eius minorem,qua acris ille peris petuo sollis flatu excitatus consumiuiidem res te panem argente si propter magnitudinem difficulter asportari potest, cum tegula fuerit sublata ipse adhuc caleat, cuneo ues securi, in eo impressa,secant in duas uel tres partes: nam qui refrigeratum dissecant, non raro minutas aliquot particulas dissi, lientes perdunt.
Tegula A. Eius fenestatae B. Et iam ponticulus c. Lateres D. Fortiferrea E. Eius fenestella F. Follis G. securis Η. Annubs ferreus quo quid4m pro testa
utuntur I. Piltillum quo cinis in annulum intectκs tundιtur Κ. DE RE METALLIc A LIBRI
418쪽
I x i de modo,quo auru ab argento secernitur,quo contra argentum ab auro, quo ars ab eodem, quo plumbu tam ab auro quam ab argento, quo deni duo illa preciosa metalla perpurgant nunc dicam de ratione, qua argentum ab aere, qua idem ferro separari debeat. Ossicina autem, siue domiciliu nescessarium ad opportunitatem, &usum eorum, qui argentum ab aere secernu t,ita se habeat.Primo qua tuor muri longi ducantur: quorum primus, qui ad
alueum fluminis existat,& secudus longi sint pedes ducentos sexaginta qua tu sed secundus ubi longus fuerit pedes centum quinquaginta unum dea sinat,& quasi intercisus post pedes quatuor & uiginti rursus usque eo duca,tur,dum primi Iongitudinem exaequet.Tertius tem lonRus sit pedes cenis tum & uiginti:qui ex pede aliorum murorum septimo & sexagesimo usque ad centesimum octogesimum sextum pertineat. Quarti uero longitudo sit pedum centum quinquaginta unius. At cuius muri,ut etiam duorum relis quorum 8c transuersorum, de quibus posthac dicam altitudo sit pedum deiscem crassitudo duorum 8c totidem palmorum.Solus tamen secundus musrus longus propter se maces,ad eum construendas, altus sit pedes quindeis cim: uerum primus murus longus a secundo distet pedibus quindecim, &totidem pedibus tertius a quarto : sed secundus a tertio pedibus nouem &triginta. Deinde muri transuersi ducantur: quorum primus a capite primi muri longi ad caput secundi muri longi perducatur: secundus uero a capite secundi muri Iongi ad caput quarti:nam tertius murus longus eo non pertisnet.Tum ex capite tertii muri longi ducantur duo muri: alter ad secundi muri longi pedem septimum&sexagesimum:alter ad eundem numero pedem quarti muri longi. sed a quarto muro transuerso ad decem pedes uersus sescundum murum transuersum,ex quarto muro Iongo ducatur quintus musrus transuersus longus pedem uiginti. Ac vero etiam ex eodem quarto m
ro longo,qua distat ab altera parte quarti muri transuersi pedibus triginta
ducatur sextus murus transuersus usque ad tergum tertii muri longi. Septiamus uero murus transuersus a secundo capite secundi muri Iongi, ubi prismo desinit,perducatur ad tertium murum longum:& ab eius tergo octauus ad inserius quarti muri longi caput: deinde a septimo muro transverse, qua distat a secundo muro longo pedibus decem &nouem perducatur qui notus murus longus: cuius longitudo sit pedum centum 8c nouem: ex quo ad pedes quatuor & uiginti ducatur nonus murus transuersus ad tertium casput secundi muri Iongi:& ex eiusdem quinti muri longi capite in seriore duocatur decimus murus transuersus ad postremum caput secundi muri longi:
dc ex eo undecimus ad inferius caput primi muri longi. Postremo ab hoc quintu
419쪽
3'4 DE RE NETALLI ea quinto muro longo uersus tertium murum longum ad pedes qrin item ex septimo muro transuerso ducatur sextus murus longus: cuius longitudo sit quin et triginta pedu: a cuius inseriore capite duodecimus murus trans uersus perducatur ad tertium murum longum:&decimustertius ab eodem ad quintum murum longum:at Oacium, quod est inter septimum murum
Onsuersum & duodecimum, diuidat in aequales paries decim quan
murus transuersus. Hari longi sex: Prima A. Serenὼ prior pars B. Secinti polle-