장음표시 사용
441쪽
n RE METALLICA Sed Panes quatuor numero in unius fornacis laminis collocci xVri subissciantur lateres serrei. Quod si fuerint panes conflati uel ex erc V k uel eXsipinis,uel ex cadmhs,uel ex recrementis de quibus parti in iVp
442쪽
int simul in aereis laminis collocentur, nee eis subqciantur lateres. Verumne panis alius in allu,aut ultimus in muru,qui teritu murum longum ab iniuria ignis tuetur,incidat,carbones logi digitos sex interponatum med hsq; loacis uacuis ite longi & magni. Deinde parietibus apposit. & repagulo obdito fornax carbonibus paruis c5pleaturitum tot carbones,quot capit alveushrae eis ligneis cotextus,inriciantur in catinu: & superinflciatur prune pausto post carbones ardentes batillo sublati in omnes fornacis partes dispervatur ut carbones,qui in ea sunt: aequaliter accendant. Qui uero remanserui in catino,inticiantur in iacu,ut ipse calefiat. quod ni factum suerit stannu, quos illant panes, ct frigore cogelans non defluit in catinu.Incipiunt aute post quartam horae parte stillare stanno: quod,qua non coeunt lamin g, defluit in focum: carbonibus longis cobustis, si panes inclinant ad murum,conto uncinato eriganturi sin ad repagulum,carbonibus sustulciantur. Si praeterea pDnis aliquis magis quam caeteri subside Mad illum carbones addantur, ad hosn5 addantur. Argentu quidem una cu plumbo destillat: nam utrunm citius qua aes liquescit:spinas, qus non effluui, sed resident in soco, crebrius conto uncinato uersiare oportet,ut etiam ipsae stillent stanno, mox in catinum deis fluente: etenim id,quod in eis remanet,rursus excoquendu est in primis foris nacibus quod in catinum defluit,statim cum reliquo in secudas fornaces inis
fertur,& plumbu ab argento separatur. Contus aute uncinatus manubrium
serreu habea*logum pedes duos:in quo ligneu inclusum sit longum pedes
quatuor.Stannu,quod effluxit in catinu,secretor cochleari eneo effundat in octo catillos aereos latos palmos duos & digitos tres: quibus prius aqua lutosa it Iinatur ut eo facilius ex eversis stannei panes excidanti veru si eu catilli propterea defici ut quod stannum nimis celeriter defluit in catinum, tune in ipses aqua infundat, ut panes ref igerati citius ex eis elabaturivio mox rurasus iisdem catillis uti possimisi enim talis necessitas urgeat secretorem catilalis vacuis aqua lutosam illinat.Cochleare aut prorsus eius est simile, cuius uosus est in es undendis metallis, qus in primis fornacibus colliqueiacta sunt. Sed cu omne stannu e foco defluxerit in catinu, & in catillos aereos essuini
fuerit tunc primo spinae rutro trahantur e foco in catinum. deinde ex catino in solum:tum batillo coniiciantur in cisium: quo avectae coaceruentur atque
recoquantur. utrum uero fit longum palmos duos & totidem digitos, lais tum palmos duos & disi tu, cum cy eius posteriore parte coniunctum sit manubrium ferreum longu pedes tres. In quod inclusium sit ligneu totidem pes des longum. Postqua stannum ab aere fuerit secretum panes residuos appellamus lathiscen tes quod sie excocti sint, ut exueti esse uideantur. Hi spatha sub ipsos acta subleuetur,& forcipe prehensi cossciantur in cilium,at aduehantur ad fornacem, in qua torrentur. Spatha quidem assimilis sit eius qua cadmis, us ad parietes primarum fornacum adhaeserunt, decuti solent:foris ceps uero longus pedes duos &dimidiu. Eadem spatha stiriae decutiantuee laminis, ex quibus pendent: eadem ferrei lateres e panibus sathiscentibus.
ad quos adhaerent. Secretor autem opus diumu Perfecit, cum a panibus maioribus quater quaternis a minoribus quater quinis stannum secreuit: sin a Pluribus,extraordinariae operae precium ipsi seorsim persoluatur.
444쪽
Alcli argenti quidem,siue plumbi cum argento permisti, quod stannuin
appellamus ab aere secernendi haec ratio est. Stannum uero in secundas foris. naces infertur,in quibus plumbu ab argeto separatur: de qua ratione, quoaeam proximo libro pluribus uerbis exposui, unum illud dicam. Apud nouabhine aliquot annos stanni tantumodo quatuor & quadraginta eentupori dia & aeris unum simul in secudis fornacibus fuerunt cocta, nunc stanni sex& quadraginta aeris unum & dimidium coquutur: alibi uero stanni pleruΦeentum & uiginti aeris sex:quomodo spumae argenti centupondia plus mi
nus centu 3c decem, molybdaenae triginta conflantur. Omnibus autem his modis argentum, quod inest in aere iniecta, cum reliquo argento permiscea tu ipsum aes,aeque ac plumbinpartim in argenti spumam, partim in molybdaenam mutatur. Stannum, quod non liquesicit, e margine in catinum conto uncinato trahatur. At munus torrendi,in quatuor operas distributu,qua tuor perficiatur diebus. Primo,ut etiam caeteris tribus, magister mane hora quarta ordiatur,& una cum ministro stirias e panibus lathiscentibus decuistiat 8c hos aduehat ad fornace, illas aueetas spinis super inhciat. Malleus uom longus sit palmos tres & totidem digitos, acuta eius pars lata palmum, teres crasti digitos tres,manubrium ligneum longum quatuor pedes. p.ηM A. Halim B.
445쪽
Deinde magister puluerem terrenum confleta in uastesviri,&mmenes aqua affusia permisceat: qua totu sernacis secu P sundat, ens digiti erasiutudine puluerem carbonum inspergat. Quod si facere neglexerit, aes in vij, insidens ad laminas aereas adhaeret,e quibus dissiculter decutitur: aut adla. teres si secus eis stratus Heri qui aere ex eis decusso facile franguntur. Secu. do die idem magister lateres ordinibus decem disponat:quo modo duode. cim fiunt uiae . Primi autem duo Iaterum ordines sint inter primum sentarii ramen, quod est ad dextram &secundum:tres inter secundum & te unila ramen: rursus tres inter tertiu & quartum: duo inter quutum dc quintum.
Lateres istiusmodi sint longi pedem & palmum, lati palmos duos &di .
tum,crassi palmum & digitos duos:septem in Iatere crassi, ex ordine collo, centuT sint enim septuaginta numero .Mox tribus cuius ordinis prionbiu lateribus imponat panes fathiseentes,& tot carbones magnos in eos conflaciat ut ad altitudinem digitorum quinq; Hiirginudeinde similiter panes tithiscentes super alios lateres statuat eis* carbones superiniiciat, hoe modo
septuaginta panum centum pondia in soco sernacis collocantur. Si uero diamidia tot ponderum pars,aut paulo maior Herit torrenda, iq; ordini lari res quatuor sufficiunt attamen qui panes fathiscente ex aere residuo contitos, torrent hi centumpondia nonaginta uel centum simul in fornace collo. cant. Priore tarnacis parte locus relinquatur supremis panibus ex catino, in quo aes perfici tur ex eptis: quos sustinere panes sathiscentes satius est, quam
laminas serreas.Etenim si panes illi calore liquefiusti stillauerint aere, id cum spinis in primas iarnaces referri potest: serrum liquatum his in rebus nullo nobis est usui. Panibus istiusmodi ante panes sathistentes collocatis, torres fictor repagulum serreum includat in muri interioris seraminibus, quae a foco sursum uersus sunt ad palmos tres, & digitos duos: quorum sinis mlongius penetrat in murum ut repagulum in ipsium immitti et retrahi polae id teres sit & Iongum pedes octo crassiim digitos duos. Ad dextru lanis habeat ardam item serream,quae a dextro rapite absit pedem: eius pars caua e lata palmum alta digitos duos,ipsa crassa digitum. Repagulum autem O,stahne panes fathiscentibus oppositi, una cum eis decidant: id,cum munus torrendi fuerit persectum: torrefactor eonto uncinato, in ipsius ansa iud se,ut Postea dicam,extrahat. Sed ut ea quae dixi quaeq; dicturus sum, intelligi posiint, etiam de hae semaee, qualis esse debeat, praecipere oportet. Aquarto muro longo absit pedes nouem, & totidem a muro qui est intersi cundum & quartum murum transsiersum:constet ex parietibus se cibu , mino, interiore muro,isco. Parietes duo sint a lateribus, longi pede u decim palmos tres, digitos duos. Alti, qua sustinent caminum, pedes o a'NP lmum: qua prior Hrnix est,tantummodo pedes septem:crassi pedes dηUS,PRim OS tres,digitos duos: conficiantur ex fixis uel lateribus: distent is
ter se Pedibus octo,& palm o at duobus digitis. Fornices quo duo is etenim sPacium etiam postremum inter parietes statim a selo semicatum ii, ut caminum sustinere possit. Eius semicis iandamentum sit in parietib*β Pars caua inserius eadem longitudinem habeat quam spatium, quod est th Ler pariete ,habet:suprema parte sit at ta pedes quinque & palmum, . Disitig
446쪽
digitos. In huius semicis parte caua:existat murus ex lateribus calce conglutinatis factus : qui sursum uersus a solo pedem dc palmos tres habeat quinoque soramina spiritalia alta palmos duos & digitum lata palmum 8c di isi:
quorum primum sit ad dextrum murum interiorem, ultimum ad sinistrum reliqua tria in medio eorum spacio: quinetiam ea foramina per murum interiorem qui est ad Hrnicem penetrent. In eiusmodi seramina lateres dimidiari imponantur ut so max nimia aura non inspiretur: dc eximantur interdum, ut is, qui panes aereos lathiscen tes torrefacit, in uias, quas uocant, inspicere
possit et contemplari,an recte torreantur. At prior fornix a posteriore distet pedibus tribus: 8c palmis duobus: cuius pars caua aeque longa sit ac posteatioris fornicis: sed lata pedes sex. Ipse fornix eadem habeat altitudine quam ibidem habent parietes. Fornicibus autem &parietibus caminus,ex laterib. calce conglutinatis faetiis superstruatur, altus pedes sex Zc triginta: is per te ctuin penetret. Murus uero interior ad posteriorem Hrnicem Sc utrunm parietem appositus, ex quibus extat ad pedem, altus sit pedes tres, Sc totidem palmos, crassus item palmos tres: ex lateribus luto conglutinatis consectus undi luto crassio illinatur, adeo ut id ipsi superius illitum clementer assii, gat ad altitudinem pedis. Murus hic quidam quasi clypeus est aliorum m rorum: eos enim tuetur ab ignis calore muros labefactante: qui non facile refici possiunt quum iste leui opera reparari possit. Focus uero fiat ex luto,&tegatur uel laminis aeneis,quales sunt fornaci,in qua argentum ab aere seceris nitur,sed quae particulis eminentibus careant: uel lateribus, si domini in t hulas aeneas impensam facere noluerint. Horum latior pars ponatur desisuis: qno modo tacus posteriore parte tam altus fit ut usque ad quin ra, mina spiritalia pertingat : priore tam humilis, ut posterior prioris semicis pars caua sit alta pedes quatuor, de palmos tres, ac totidem digitos prior pedes quinque palmos ire, & totidem digitos.Quin etiam secus extra larnaiscem ad pedes sex tec his sit lateribus. Prope hanc fornacem ad quartum musrum longum, est lacus longus pedes tredecini 8c palmum, latus pedes quas
tuosis tus pedem & palmos tres : asseribus undiq3 munitus, ne terra in eum incidat: in quem altera parte per fistulas aqua influit, altera eandem, si turbosuerit extractus terra sorbet. In huius lacus aquam conriciun tur panes aerei,a
quibus argentum 8c plumbum sunt separata: prioris semicis pars prior partim claudi solet fore ferrea, inserius lata sex pedes & duos digitos, seperius
aliquantum rotundata, altissima parte,quae media est alta pedes tres 5c paIsmos duos. Composita uero est ex seneis bacillis Sc bracteis, ad ea filis item feraeis affixis. Bacilla numero sunt septem, tria transuersa, quatuor statuta: .
quorum quod latum est duos digitos, crassum semidigitu: sed infimum transuersum longum est pedes sex, ς duos palmos, medium eandern habet
longitudinem uapremum incuruatu media parte altius est,atque sic songius aths duobus. Statutoru aliud ab alio distat pedibus duobus: quorum uirunque extremum altum est pedes duos,& totidem palmos,media uero alta pedes tres Sc palmos duos,ex supremo transuerso curuato extant, & foramina habent in quae inclusi sunt unci catellaru longarum duos pedes. quam in suo premi annelli inclusi in unum aliquem annellum tertiae catellae: quae extensa
447쪽
ti illi caput aliquantum excisum complectitur, & ei circvuoluitur, rursus' demissae uncus uni alicui ipsius annello iniectus haeret.Tigillum autem lon. um pedes undecim latum palmum & digitos duos,crassum palmum circiterreum axem,in proxima trabe infixum uoluitur. Posteriore parte seneum habet clauum: qui logus palmos tres,& digitum per tigillum,qua subit subtrahem penetrat: Sc ex ipsa extat altera parte palmum & digitos duos. alte, ra digitos tres, qua perBratus est,ut annellus, in eo infixus, ipsi obstet ne ex tigillo excidat: nam ea pars uix crassa est digitum, quum altera teres crassor
sit digito. Is clauus, quum Hris demittitur, sub trabem subit, & licit ut ibi
retenta prorsus non decidat. Idem Obstah ne serrea lamina quadrangula,muae ante ipsum complectitur tigillum, & cui iniectus est annulus longi utisci de capite decidat. Catenae autem serrear,longs pedes se infimus annulus iliciusus est in annulo fibulae utrin* in dextrum iarnacis parietem ame, &plumbo, in laramina inisso, firmatae. Vncus uero superius ex annulo pens dens,in uno aliquo annulo, cum seris attollitur, includi solet: cum doevitiatur,& ex eo eximi,& in supremum imponi. Parietes A. Eo xprior B. Fornixposterior c. Murus in eiussa
te caua D. Murus interior E. Foramina F. Camnus G. fi
cus H. Lacus I. fistula K. Turbo L. Foris errea M. Facilla transiens N. Facillastatuta o. Fractea P. Facssiori fra iana m. Calesiae R. Oriunes laterum s. Repagulum T. Sina .sea v. Tabula aenea x.
448쪽
Terio die magister aggrediatur opus principale perficere. Primo tot cars hones, quot capit alueus, in solu, quod est ante secu, conrj ciat, & prunis,ad eos additis,accendat. Cadentes carbonib. in panes iniectis batillo ferreo sus
449쪽
periniiciat, aequaliter dispergat. Batillum lonM sit palmos tres ti digii
latum palmos tres:eius manubriu ferreum longu PalmOS duos ligneum ptides m. ut ad posteriore fornacis pariete pertingat. Cum panes fathiscente, iam ex cadescunt quod eis, si aes bonu & dum fueri esquihorae spatio accibditi si malu & fragile, post duas horas tunc torrefactor ad ipsos addat carbones qua eos deficere uidentur: qs carbones postea Per patens spatiu, quod utrin Q est inter pariete & sorem demissam,in somace inriciavid uero latu fit pede re palmu. rorem aut demittat, cum recrementis primu effluentib.ui conto aperitiqd fit posto horae quino abierint:& iccirco quidem fori, subsuprema fomicis parte cauam ad pedes ducis et totide digitos demittitur ut magister uim caloris sustinere possit. Sed qua panes desidet,ea carbones nosunt adη ciendi ne linquentur. Quod si panes, ex malo & fragili se constiti. cum panib.ex bono & duro aere c5se 'torrentur,saepenumero aes adeo inuhs insidere solet ut contus adaetiis in eas penetrare non possit. Is ferreus sit, di logus pedes sex at palmos duos: in quo manubriu ligneum includatur longu pedes quinq3. Deinde rutro recremeta detrahat de foco ad dextra: id ex bractea ferrea Aestu priore parte : latum sit pedem & palmum: mox paustatim angustius fiat manubriu uersus. Altum uero existat palmos duos:eius manubriu secteum sit longu pedes duos, ligneu in hoc inclusum, decem. Foris demissa A. Contin B. Panesset hiscentes c. Lateres D. Forceps E.
450쪽
Cum autem panes famiscentes fuerint torreficti, magister sorem eo, quo dixi modo subleuet repagulum quo conto uncinato, ireeius ansa incluso, ex dextri muri foramine trahat in foramen sinistri:atin inde retractum reposnat:tum contis uncinatis ipse & magister extrahant panes fathiscentibus oppositos:mox de lateribus detrahant panes lathiscentes.Vncus autem quis' sit altus palmos duos,latus totidem digitos, assus unum: eius manubrium ferreum sit longum pedes duos, ligneum undecim. Sunt etiam ipsis rastri bidentes quibus torreficti panes extracti trahantur ad latus sinistrum ut forcipe prehendi possint: eorum dentes cuspidati existant, alti palmos duos, lati totidem digitos, crassi unum. Eorundem manubrq pars serrea sit lon*a pesdem lignea pedes nouem. Panes torrefactos, a magistro & minist is e foco exemptos, alq forcipibus prehendentes in lacum quadrangulum, aqua fere plenum,iniiciant: qui sorceps longus sit pedes duos & palmos tres. Eius manubrium utrunm teres & digito crassius, posteriore parte ad latus recta existet palmum & digitos duos: utram chela priore parte lata sit sesquidigitu Scacuta, posteriore crassa digitum, deinde paulatim tenuior. Hae cum coeunt, pars caua sit lata pasmos duos & totide digitos. Panes autem torrefacti, qui stillant aere, statim in lacum inhciendi nonsunt:quod dissiliant,& tonitru instar sonitum reddant:iidem panes rursus ex lacu,duobus asserib. transuersis, in quibus stent operam superiniectis ipsi,forcipibus mox eximantumquansio enim citius ex eo fuerint exempti, into facilius ex ipsis aes,quod cinereum colorem contraxit,decutitur. Postremo magister spatha lateres adhuc calentes de Meo parumper levet: ea longa sit palmu & digitos duos, inferius amista & lata palmum & digitum superius palmum: ua manubriu uersus fiat teres: cuius pars serrea sitIonga pedes duo lignea septem & semissem. Foris subtaa A. Contus incisuuiu B. Restrum