Oratio de vitareverendi uiri Domini Iohannis Bugenhagij Pomerani, qui fuit Pastor Ecclesiæ Dei in oppido Saxoniæ Witeberga, & Lector in Academia annos sex & triginta, recitata a Petro Vincentio Vratislauiensi ... in renunciatione gradus Magisterij A.

21쪽

ORATIO DE VITA

Reuerendi uiri Domin Iohananis Rugenhagr Pomerant Theoologia Doctoris, fastoris Ec 'cletite Uitebergensis, a Petro Vincentio Vratista utensi De=eano collegi Philosophioci, habita.

RATIAS AGO

Deo aeterno Patri do imini nostri Iesu Chrio

sti, Creatori coeli diter

rae. Angelorum echominum,una cum fiolio suo coaeterno ec spiritu Sancto,quod clementer nos seruat ei protegit, o praebet doctrinarum tu men,Et toto pe flore eum oro, ut semis per inter nos sibi aeternam Ecclesiam colligat, ε protegato gubernet nos, ut salutaria doceamus di discamus, nec fingamus, aut stabiliamus ullas pernisciosa opiniones. Ad hanc meam os rationem

22쪽

rationem uestra uota adiungite, petite, ut filius Dei summus Sacerdos nosteriit,et εο Βεur perferens nostram Precationem ad aeternum Patrem. Recte autem institutum est, ut in his congressibus Oratio habeatur, uel de aliqua parte do, trinarii, uel de exoemplis cognitione dignis. Cum igitur de argumento cliberarem, e in hoc recenti tu stu adhuc imago Reuerendi uiri Iohannis Bugenhagi Pastoris E coclesiae nostrae oculis e mentibus no stris obuersetur, non aliud Argumen tum anteferendum ipsius historiae cen/sui, quaeso de dψctrina iuniores multa monet, o exempla continet uitae utilia. Cumc in hanc aetatem inciderit muta tio Ecclesiarum insignis, plurimum re fert posteritatis, scire quales fuerint, qui doctrinam emendarunt, initio Propagauerunt, et quorum Principum gubernatorum studiis adiuti sint, ne corco multitudinis impetu recepta do dirina putetur. Xtant fragmenta cerstaminum ueteris Ecclesie, quae etsi sunt exigua,

qui insi

ruriri

sunutil

liacti Pa

23쪽

idi ha

exigua, tamen de multis magnis rebus confirmam pios, Ut apud treneum ocTertullianum,qui antecesserunt Syno/dum Nicenam fere ducentos annos, leguntur illustria testimonia si λογov, Apud Clementem refutatio est illoris, qui coniugium prohibuerunt, sunt insertae dulcissimae narrationes. De recipiendis lapsis redeuntib ad poenistentiam confirmamur testimonio Petri Alexandrini, qui Meletio aduersatus est. Ac optarim maiore cura, eruditos rum N piorum historias praesertim eas, in quibus certamina doctrinae narrata sunt, conseruatas esse. Has legi mulibutilius esset, quam recentium Pontificum consilia, qui ut suam tyrannidem stabilirent, bella mouerunt, quae in Itaritia 5 Germania magnas uastationes fecerunt Nobis uero in Academus Praecipue curae sit posteris tradere do scirinae testimonia in historijs eruditois rum ecpiorum, qui Ecclesias 5 studia gubernaverunt. Quare de uita nostri Pastoris hanc narratio se bona fide

coalegi, quam piis gratam posteris utilem fore iudico. Eisi

24쪽

-IEtsi autem Basilius inquit, de sens

ciis non opus esse commemoratione Patriae, quia una sit communis Patria omnium nobilissima Ecclesia, tamen

sciti prodest maiorum disciplinati, ex quibus quisl natus est. Primum igitur de Patria nostri Pastoris dicendum est. in littore germanico ad Ocea hutii Arctoum, inde usq; a flumine Vistula, quod notum est, uersus occasum ad urbem Sundium longa regio est, quae nunc Pomeraniae nomen habet, ferὸ mediam influit Viadrus, quae multis rebus ad uitam neccuarijs ita abundat, ut aliis gentibus multis frumenta, pea cudes,ec pisces uendat. Quare &haognis ei opulentis urbibus ornata est, in quibus nisi Leges honestae seuere deafenderentur, multitudo tranquilla esse non posset, nec commercia cum pereagrinis esse pos ent. Principes igiturre Magistratus iusticiam constanter tuentur. Et cum sint Ecclesiae ibi Dei heneficio recte constitutae, amantur etiam catera uirtutes, Vera Dei inus

25쪽

tatio, Coniugiorum fides et trio destia. Fiunt ibi o do 'tinarum studia. Est uear in ea regione magna frequentia Nobilitatis, in qua multi nunc qu usu militiae clari sunt, multi uirtute re opibus ornati domi consilia publica regunt. Nec in ulla parte Germaniae plures ex Equestri ordine doctrinari intelligunt, quam ibi. Fuille eam re' gionem olim gentis Sueuicae sedem ex Cornelio Tacito intelligi potest. Est aute de Sueuic gens, ut Da o Sacae, quibus uicina suit ex Asia ad hoc littus Paulatim progressa. Fuerunt enim in Asia Syeui, unde sunt Suedi Suiones

Sueui. Permixti his 5 Heneti furarunt, qui magnam oram in eo littore compleuerunt&adhuetcnent. Hora

pars Sidini fuerunt, a quibus, Stetini, appellatio reliqua est. Non procul a Stetino oppidum est Iulinum ubi in/fluit Viadrus in lacum, qui effunditur in Oceanum,d portus est comodissio

mus. Quare ibi propter mercatum

fuisse olim aiunt ampla urbem, quam VENETAM nominant,ec rusne ado

26쪽

liue eernuntur. Nee nitror id nomen isti celabre suisse, cum certissimum sit ibi Henetosec fuissedc esse. In eo opopido Iesino natus est Iohannes Bugenhagius in semilia honestata senatoria, die lunii ae Anni 168ς anno ante

JHaximiliam Coronauoem. Et naturae

robur significat coniunctio Saturniae Iouis in dicorpio Simul autem ocdoamestica disciplinae scholae consuetuν dine Bugenhagius in puericia ad Chri/stianam κατηχησυ adsueta lius est, eccum Grammaticeni Musicam didi, cisset, in Academiam Gryphesualdenssem missius est. Ibi e Tyrocinium lina gute latinae melius habuit, ε Dialecti

cenec Elementa Physice didicit.

Erat natura non solum capax doactrinae,sed etiam auida,& accendebant

aviditatem tempora, quia iam Hegh Dauentriensis, S Rodolphi Agricolaedi Hermania Buschii scriptis taxata

erant Soloeca priorum temporum, Nreuocabatur trirentus ad diligentiam

rectius loquendi, Semina etiam graecs linguae

27쪽

ra doctiinarum bonis ingeniis iucuti distina erat . Flagrabat igitur adoleastens studio discendi, re cupide linea ha ueteres linguae latina Scriptores, ec in scribendi luta oratione, ct incomponendo carmine exercebat.Caiam uisesimum annisi attigisset, in op pido Trepta docere iuuentutem emit. Ubi, luia linguae latinae exercui a melis ora erant, quam in aliis scholis, fama

frequentiam scholae ipsius augebat. Curri autem adolescens, studion Guicisset Elementa doctrina Christianaequantum tunc potuit, o taberet scitia earunt uirtutum, quas filius Dei voce Euangeliso Spiritu sancto accendit. libenter oc adsidue legit scripta Prophetica 5 Apostolica, ct adhibust enarra. tiones Hieronymi & Augustin aemuscebat precationem, qua se doctri, gubernari petebat, di uera platate Dea colebat. Recesserunt & Erasmi lue

hrationes, quae laxant Monachorumhutrionicam,et statuarum adorationea

β similes

28쪽

ia . .

sinisse Ethnicis . Cum igitur sontes legeret dirueritatem quaereret, non sint labor irrinis. Fugiens illa tetra pedita quia inuocationis hominum mortuoa. um Regulam toto peritore amplexus

est, DOMINUM DEUM tuum a

dorabis,& illi soli seruies: Et intellexit, Deum non uelle coli histrionica exteranorum gestuum, Sed iis uirtutibus, de

quibus ipse inquit. LN MASCE.

PTIS meis ambulate. Vt igitur ecauditores ad ueram pietatem flecteret, enarrare Mattheum , Epistola ad Ti. motheum, o Psalmos in scholis cepit, Et μυσάωσip iuuentuti tradidit, in qua Symboli di decem Praeceptorum enarά ratio erat, in qua monstrabantur uera cultus Dei e Exempla Ethnicorum similia laxabantur,ac docendo profici ebat ipse.

Adeo grata piis haec in scholis e

cito fuit, ut ad eam audiendam accoderent,di ciues, sacrificuli,ei Mona/ cies, qui non erant αθεο i. Et quanquam Pastor no crat, sed tantum scholae prae erat suerunt tanaen ei hortatores amis

29쪽

deci,ut in templo concionaretur, quod ut facere posset usitato more Collegio presbyterorum adiunctus est Pii eius concionibus e laetabantur& meliores fiebant. Et fama do strinae ipsius, cum ab auditoribus, tum ab aliis late sparogebat tir Et quia multos habebat audiatores adolescentes, natos in Equestri ordine, expetebatur eius familiaritas a nobilibus,ac praecipue ab eruditis,cum quibus cum alias de Ecclesia, alias de Uatria saepe colloqueretur, hortantur

eum plerit ad colligendam Patriae lidostoriam, quam ad rem cum 5 sumptishus, e mandatis Principis opus esset, aulici rem ad Principem Bugslaum reo ferunt, qui cum audiret eruditionem re uirtutem uiri praedicari, historiani Patriae sibi filiis ecconsiliariis notiorem esse uellet, di natura munificus estiset, Consilium probat, dat mandata, ut monumenta uetera in aula inspiciano rur,iubet ipsum Bugenhagium in Coulegiis Monasteriis quaerere historia as, d inspicere iteras, sumptibus ea instrui , qua in re cum biennium cona

30쪽

sumeret, strism Principum, Mila, Ecisciesiarum constitutiones ordine N prudenter des ripsit Liber adhuc in aut custoditur, e cum a Principibus, turna Considiariis saepe legitur. Nec dilia

gentiam tantum d fidem probant hi, qui legerunt, sed etiam formam operiae orationςm . Circa id tempus N Reuerendi uiri

Martini Luttitii certamina mota sunt, quorum iam statim uniuersam Ger m niam peruῖgata est. Erat ut scitis. πψτ σι ρ αξι de indulgentiis, ingrata Idonachiso aula Romanae, Sed quia lantes do strinae de uera Poenitentia Conuersione, e salutares cosolati/ones monstrabat, omnibus piis in unis uersa Germania, gratisiima crescente igitur certamine doctrina Ecclesiae paulatim magis illustrata est. Legit seripta

Lutheri Bugenhagius, di uidit ibi perospicuum discrimen ostendi, Legis egEuangelii, vidit iusticiam Fidei melius e*poni, quam ab Origene, uel aethos