장음표시 사용
261쪽
eo anno futurum consulem designabat. Quod eo etiam admonui libentius, ut primi etiam libri fragmentum aliquod, vel certe fragmenti loco aliquid habere possimus. nam ego id sa. ne, quod narrat Seruius, ad primum libriam existimo pertinere: quanquam Plutarchus de hoc isto aliter diserat. Praetermisi sum autem fuisse in ijs libris, quemadmodum Caesar, obieetii toget Curionis, seruatus esset ab impressione eorum, qui Cic tonem domum e senatu, post latam sententiam in coniuratos, deducebant, ostendit Plut. in vita Caesaris. Principio aetherio J Desumptum ex lib. 1. de diuin.ubi sic Q. D. Quid de fulgurum vi,inquit,dubitare num possumus λ non ne cum multa alia mirabilia , tunc illud in primis cum Sumna nus in fastigio Iouis Opt. maximi, qui tu erat fictilis, coelo ictus esset,nec u uam eius simulachri caput inueniretur, haruspiaces in Tiberim id depulsum esse dixerunt, idque inuentum est eo loco, qui est ab hariispicibus demonstratus. Sed quo potius
utar aut auctore, aut tesse,quam tei' cuius edidici etiam versus.& libenter quidem, quos in secundo consulatu Urania musi
Principio aetherio &c. Sunt autem versus, in quibus Cicero, vel potius Vrania Cicoroni, ea prodigia enumerare videtur, qui, Catilina petete consulatum,ipso costi Cicerone,dij immittere videbantur,de quibus Plut. in vita Cic. &ipse Cicero or. ii 1. Catil. Nam ut illa omittam,inquit visas nocturno tempore ab occidente laces, ardoremque coeli, ut fulminum laetus, ut terre motus, cetera li , quae tam multa nobis M. facta sunt, ut liqc, qui nunc sunt, canere dij immortales viderentur. & quae seq. Tu quoque cum tumulos Albano in monte. I Albanorum tumul
rum meminit etiam in ea,qus est pro Milone prope finem. Muctasti lacte Latinas. J Solebant enim populi, qui Latinas
. ferias erant celebraturi,lac,& alia secum in Albanum montem adferre, inde autem carnes petere : ut nos alio quodam loco ostendimus copiose. Nin pater altitonans. J Hos versus tres sequetes repetit etiam Lactantilis lib. i tr. cap. xvi r. sed medio nonnihil comutato.
sic enim habet. Ipse suas arces atque inclyta templa petiuit. putat autem iis versibus Cicerone alludere ad illud Lucretii, cum
262쪽
. Tuna fulini ira mittat, caede . : . . 'QIpse ias disturbet. Loq iniatur e.tim versus Ciceronis de icto sitim me Capitolio . qtia de re tota, praeter Dionem lib. xxxv in.& reliquos hist riuos, est etiam illud in eadcin illa oratione a ii. in Catil. Mei noria, inquit,tenetis,Cotta& Torquato coss.complures in Caepitolio turres de coelo e te percussas,cum ex simulachra deorum 'aortalium depulsa sunt, &statuae veterum hominum deietis, de legum aera liquefacta . Tactus eii etiam ille,qui hanc vet. bem condidit, Romulus, quem inauratum in Capitolio pamuum, atque lactentem uberibus Lupinis inhiantem fuisse menarsistis, quo quidem tempore, cum haruspices ex tota Etruria conuenis lent, caedes atque incendia, de legum interitum,& bel lum ciuile ac domesticiim,&totius urbis ac imperij occasum appropinquare dixerunt, nisi dij immortales,omni ratione placati, suo numine prope sata ipsa flexissent. Itaque illorum re-hisialis tunc & ludi decem per dies facti simi,neque res vlla quae ad placandum deos pertineret, praetermissa est,iidemque iusserunt simulachrum Iouis facere maius & in excelso collocare, de contra atque ante fuerat, ad orientem conuertere, ac se sper xe dixerunt, si illud signum, quod videtis, solis ortum,& forum, curiamque conspiceret, sore, ut ea consilia, qtis clam essent inita contra salutem urbis atque imperii, illustrarentur,ut a senatu populoque R. perspici possent . atque illud ita collocandum consules illi statuerunt , sed tanta fuit operis tarditas, v d neque a superioribus conssilibus,neque a nobis ante hodiernum diem
collocaretur. Haec Cicero.Vagebat autem tum quoque ijs coss.coniuratio, in qua Catilina quoque fuit, ut scribit Sallustius in Catil. Conflagrationis istius Capitolii meminit praeterea Cicero vi. Verr. Diuinitus, inquit, extitit illa sanam non quae deleret Iouis opl. mo. templum, sed quae praeclarius magnificentiusque deposceret. Omnes c si generosam. a Lego Generosa, quanquam praeterea de mendo videndum. Ae clades patrue. J De detecta coniuratione loquitur, γε hi . storia est notissima.
Atque antino pendens. J Nonius Marcellus,verbi, euentus, diuersa genera declarans,hunc etiam versum adfert,ex secundo,
ut ipse citat, libro consulatus. Pertinere videtur,aut ad illa selicia
263쪽
solicitudinem, cum vereretur Cicero, ne a C. Cornelio & Cethego occideretur domi, simulantibus salutationem . aut cum detecta iam per Allobroges coniuratione, &co iuratis pleris νeomprehensis, secum agitaret,quid iis facturus esset. Iverea cursu. J Ex Cicerone lib. ad Att. II . desumptum . Sic scribit Cicero. Hic sunt haec: coniunctio mihi summa cum Pompeio, si placet, etiam cum Caesare,reditus in gratiam cuni inimicis, pax cum multitudine, senectutis otium. scd me πισu mea illa comouet, qus est in libro ii I. Interea cursus&c. Et mox, Haec mihi cum in eo libro, in quo multa sunt scripta , Calliope ipsa praescripserit,non opinor esse dubitandum, quin semper nobis videatur.
Hic de ijs versibus. Stiquis est autem, qui ad eos quoque de consulatu libros, stagna tum, quod superius in ori de suo consulatu retulimus, existiment pertinere, cum hoc non vehementer pugnabimus,illud unum admonebimu quod ne ipsum quidem valde necesse est,uitiata esse fragmenti verba, cum sic, ut sunt, iub leges exametri cadere non possint. Quanquam etiam , si ad orationem referas, vix integrum locum esse, & a labe immunem,pos es obtinere. sic enim habet, Quorum luxuries fortunata censa peperit.
In librunt de suis temporibus.
β η ς ς libro sic scribit ipse ad P. I entulum Ci
lici proconsulem. Scripsi etiam versibus tres libros de temporibus meis: quos iampridem ad te misissem, si esse edendos putassem. sunt enim testes, & erunt sempiterni meritorum tuorum erga me, meaeque in te pietatis. Q id autem complexus eo fuerit, inscriptio ipsa indicat,ut in reta disertum velle videri minime necesse sit. Sed quemadmoduquidem in libro de consiliis iis fecimus, ut hunc istum de suis temporibus librum, ab illo differre ostenderemus, apertis ipsis signis atque indiciis, ita hic quoque discrimen aliquod demonstremus, inter hoc istud & illud de suo consulatu,quod proxime praeceia
264쪽
PMcbpsit, o pus quod ab e silicet: citere scribendi, & relateria eo librorum numero.& puri': aliis rebus persimile videri pavitest. Sit igitur positum quod colisiniatum ianit fur, librinde
consiliatu Afranio S Metello coss. perfectos fuisse. Inde enim: constabit planissime.libros de suis temptiribus diuerso ab illis extitisse. Sic enim se ribit de ijs Cicero ad. Lentulum od i gas ut mea tibi scripta mittam,quae post discessum tuu doecisum autem in prouinciam significat scripterim sunt orationeuqusdam, quas Menocrito dabo,&c. Scripsi etiam Aristoteli omore tres libros in disputatione ac dialogo de oviore &c. Scripsi etiam versibus tres libros de temporibus meis, & q. S. atqui Lentulus,ad quem epistola illa scribitur post Afranij & Metelli consulatum anno denatim quarto in Ciliciam procos. pro ctus fuit. Constat igitur quod volumus,libros de comulatu cae illo ante persecti lucrin quam libri de temporibus incita xi, in inisestissime ab ijs diuersos esse atque disterente illud magis cst obseruatione d ignum, quod etsi,vallam secuti, sta enita qusdam in hunc librum contulerimus, tamen fit nescio quoemodo,ut dubitare videamur ad hunc ne librum reuera perti neant. Cum enim alteritis eius fragmenti in oratione in Pis nem fiat mentio, quam cite Cn. Pompeio Magno II. M. Crassioe II. coss. habitam vult ridianti hos autem libros Cicero ui .epit stola ad Lentulum,quae seqbenti anno,ctiam stib extremum L.
Domitij & Appij Claudij consulatus,scripta suis editos: nondufiitisse testatur, fit,ut alteria horum necessario suspicer,aut Asconium in tempore orationi PiQnianae designando abe rasse F nestellamq; potius audie lum esse,qui eam anno posteriori vitimam habitam esse scribit: aut vero Vallam ipsum falsiim)esse,
qui haec ista fragmenta,de quibus loquimur, ex ijs libris desumpta sitisse profitetur. De quo alias cossiderabimus. Inn iisdem profecto libris extitisse scribit idem Valla. illud quod sine libri nomine Ciceroni tribuit Quinctilianus lib. x t.:cap. i. & quod reprehensum fuisse & derisum scribit a nonnullis, a Ioue se in
concilium deorum aduocam,a Minerua omnes artes edoctum
fuisse quae sibi, ut inquit idem Quinctiliatius, Cicero. secutu&qusdam Graecorum exempla. permiserat. De qua re etia video fieri metionem in ea,qus Sallustio in Ciceronem tribuitur oratio. Hocq est illud adeo quod lib. i l .ad Q. f atrem scribit ad hunc modum. Placiturum cibi cile librum in eum iuspicabatan tam
265쪽
eam valde placuisse quam scribis alde gaudeo. me admones de non curantia, suadesque ut meminerim Iouis orati nem,quae est in extremo illo libro: Ego vero memini,& illa omnia mihi magis scripsi quam ceteris. Quibus quidem ex verbis illud etiam intelligitur hos libros ante ad Q ratrem missos quam editos in vulgus fuiste. Est enim haec epistola Pompeio
m ipta dc Crasso II. coss. ipse autem ad Lentulum anno post scribens dicit libros hos editos non esse. Cedant arma togae.J Eius versus mentio est,ut iam dixi, in ea in Pisonem.ubi multis verbis respondet ad eius versus inuidia. habet autem ibi pro Linguae, Laudi. Cocedat laurea laudi. Respondet item pro eodem versu in ii. Philipp. sed eius initium tantum recitat. Libro certe primo de officiis ita scribit ad filium. Illud autem optimum est,in quo me invadi Blere ab inuidis & improbis audio. Cedant arma togae, concedat laurea
linguae vi enim alios omittam,nobis rempub. gubernantibus non ne togae arma cessere λ Sallustius,si modo est Sallustius, in Ciceronem sic. Etiamne aures nostras onerabis tuo odio ζ etiam ne molestissimis verbis insectabere cedant arma togae, concedat laurea linguae. Quasi vero togatus,& no armatus ea
quae gloriaris eonfeceris. cii Tullius ipse,si modo etia est Tulilius. An ego tunc falso scripsi,Cedat arma togae, qui togatus armatos,& pace bellum oppressi λ Vide etia Q inct. lib.xi .cap.I.&Seruium in I. Aen. Eodem autem respexisse etiam videtur Plin. lib.vr r cap. xxx. dum ita affatur Ciceronem. Salue primus omnium parens patriae appellate, primus in toga triumphum,linguaeq; lauream merite,&facudiae Latiarumq; litterarum parens&c. & Cassius ad ipsum Cicer. xi I. iam. Est enim tua toga omnium armis felicior. Haec de sententia versus. ceterum unde ipse desumptus sit,tantum habeo dicere,qui de Varula superius adnotavi. O fortunatam. J Citat hunc versum Diomedes lib. ii. sed uti p- presb Ciceronis nomine. Meminit & idem ille, quisquis tamen est,qui se Sallustium profitetur, in ea in Ciceronem. Atque is,
inquit cum eiusmodi sititamen audet dicere. O fortunatam natam me cos. Romam. Te cos. sortunatam Cicero, immo vero infelicem & miseram,quae crudelissimam&c. Meminit& Quinctilianus litae ein xi. cap. i. & supra lib. IX. cap. III I. De hoc Iuvenalis ad hunc modum Sat P. X. .
266쪽
Ingenio manus est & ceruix caesa, nec unquam Sanguine causidici maduerunt rostra pusilli. νο fortunatam natam me consule Romam. Antoni eladios potuit contemnere,si sic omni, dixisset. Ridenda poestiata malo i Quam te conspicuae diuina Philippica famae, Queris a prima quae proxima,&c. Ergo Ciceronis esse versiim dubitari non potest . quo autem ex libro ita in ora hominum venerit,quidquid habuimus,quod dici possit,exposuimus. Quod autem hunc versum Iuuen. inter ridicula poemata commemorat,arbitior ad eundem Senecam quoq; respexisse,qui lib. I ii. de ira sic scribit. Non aequis quendam oculis vidisti,quia de ingenio tuo male locutusest. Dci , pis hanc legem e Ergo te Ennius,quo non delectaris,odisi etide Hortensius simultates tibi indiceret,& Cicero,si derideres carmina eius,inimicus esset. Omnino enim idem scribit lib. t tr. Declam.Ciceronem,inquit,eloquentia sua in carminibus destituit. Ex quo etiam illud Taciti in dialogo de oratoribus,manasse existimo. Fecerunt,inquit,Brutus & Caesar carmina, non
melius quam Cicero, sed felicius: quia illos fecisse pauciores
T. titulus & fragmentum huius Elegiae ex seruio desumptum est, qui scribens in illud Vergith Egloga r.. Rauce tua cura palumbes, citat manifeste eiceronem, in hac elegia:verbaque adfert: qui nos inter stamenta reposuimus. Notandum tamen varie Elegiae nomen scribia descriptoribus Servij. Quidam enim Tamesamn scribunt,
uti a nobis Fide descripta est.Quidam Thamelastis,quidam etiam Telemaella,nonnulli vero Inique olei aia.
267쪽
ID Ex v R. Cicero Homerum in ratinum, ve sibiis conuertisse. Meminit eius rei,praeter ceteros etiam Fr. Petrarch x lib. I D. inuectivarum contra medicum. Ex quo etiam est illud lib. v. finium . quem locum totum pene descri
bam. Quid vero, inquit, qui ingenuis studiis atque artibus delectantur,nonne videmus eos, nec valetudinis nec rei familiaris habere rati em,omniaque perpeti ipsa comitione &scientia' captosῖ cum maximis curis & laboribus compensare eam,quam ex discendo capiant, voluptatem Mihi quidem Homerus huiusimodi quiddam vidisse videtur, in iis, quae de Sirenum cantibus finxerit. Ita enim eae inuitant Vlyta sem nam verti,inquit,ut quedam Homeri, sic istam. ipsum l cum . - . r M t O decus Argolicum, quin puppim siectis Vlyxes, iAuribus ud nostros possis agnoscere captus Nam nemo haec unquam est transuectus caerula cursu Quin prius astiterit vocum dulcedine captus, poli variis auido satiatus pedore musis , Doctior ad patrias lapsos peruenesit oras. Nos graue certamen belli,clademque tenemus. Graecisquam Trois diuipo numine vepcit, FOmniaque e latis rerum vestigia terris.iu
Te id id libat de diuina nk sc allabat, si coniecturam ex
Po.iens de passi rum numero, iis yerbis utitur. De conciectura, inquit,Calchantis sic apud Homerum,ut nos bciosi conuerti .mus, loquitur Agamemnon.
Ferte H&duros animos tolerate labores, lAuguri y histri Calchantis sita queamus : ciza I mII a Scire,ratos ne habeant,an vanos pectoris orsiis: Nanq; omnes memori portentum mente retentant,
Qui non funestis liquerunt lumina fatis. Argolicis primum ut vestita est classibus Aulis,
268쪽
Quae Priamo cladem & Troiae,pestemq; ferebant et Nos circum latices gelidos fumantibus aris. Aurigeris diuum placantes numina tauris, Sub platano umbrifera, sons unde emanat aquai, Vidimus immani specie,tortuq; draconem Terribilem,Iouis ut pulsu penetrabat ab arar ut platani in ramo foliorum tegmine septos Corripuit pullos: quos cum consumeret octo, Nona super tremulo genitrix clangore volabat et Cui ferus immani laniavit viscera morsu. Hunc,ubi tam teneros volucres,matremq; peremit et . Qui luci ediderat genitor Saturnius idem lΛbdidit,&duro firmauit tegmine saxi. . . o Nos autem timidi stantes mirabile monstrum tVidimus in mediis diuum versarier aris. Tum Calchas haec eli fidenti voce locutus, Quidnam torpentes subito obstupuistis Achiui Nobis haec portenta deum dedit ipse creator, Tarda & sera nimis, sed fama ac laude perenni. i a Nam quot au s tetro mactatas dente videtis, Tot nos ad Troiam belli exanclabimus annos: Quae decimo cadet,& poena faciabit Achivos. Edidit haec Calchas quae inti matura videtis. Tales sunt hominum. J Haec Ciceronem ex Homero conuestisse, palam testatur Augustinus in libris de ciuitate Dei lib. cap. VIII. Sunt autem Homeri versus in Odyssea.
In Latino, pro qualis pater, legendum suspicor, quali pater,
269쪽
RAs TR R eos libros, quos superius poeticos Ciceronis nominauimus, videtur etiam scripsisse libellum nescio quem iocularem, de quo tantum habeo dicere, quantum infra in ipsius' fragmenti patebit explicatione. Certe huc Lactantium allusisse arbitror, cum lib. III. cap. xiii t. sic scribit ad Ciceronem sermone conuerso. Idem, inquit,in consolatione,id est in opere non ioculari, hanc de philosophia sententiam tulisti &c. Equidem, versibushe hic liuerconscriptus totus fuerit,vix habeo ut affirmem. Fundum Varro.J De hoc sic minctilianus lib.viis. cap. vltimo cum hyperboles eam partem, quae adaugendam orati nem pertinet,exposuisset. Nec pauciora sunt, inquit, genera minuendi. vix ossibus haerent.
Et quod Cicero in quodam ioculari libello.
Fundum Varro vocat,quem possim mittere fundar Ni tamen exciderit,qua caua funda patet. Sensus est. quanquam modicus etiam locus fiuidus dici potest, cum fundi uia non magnitudo jpsa faciat,sed domini affectio,& designatio,tamen Varronis cuiusdam designatio ridicula potest videri,qui tam exiguis finibus hindum definiuit ac designatuit, ut totus quatus est,funda mitti possit, immo ut propter par, uitatem vix in cauitate fundae haerere possit.Quod dixi defundorum designatione,repetitiun est ex Vlpiano Llocus, Everborum significationibus. alibi tamen legitur,Quo possim mitto re funda: & item, Ni lapis exciderit. Haec de libello ioculari videtur etiam scripsisse epigrammata quaedam. certe Plin.epiastolarum litavi I. meminit epigrammatis cuiusdam in Tirone, cuius sententiam quoque ibidem versibus suis recitat eiusmodi,de Cicerone loquens. Nam queritur,quod fraude mala frustratus amantem. Paucula coenato sibi debita suauia Tyro Tempore nocturno subtraxerit.
270쪽
In ea quae sunt librorum incertorum.
sa haec quidem Ciceronis, tam certum est quam quod maxime.Ceterum quo pertineant,& ad quem Ciceronis librum reserantur, cum diuinare nec valde propium, nec nimis etiam tutum esset,omnia sub inscriptione eorum,que ad libros incertos pertineant,comprehendere, liouit. itaque nullum etiam in ijs certum ordinem tenere potuis mus: illum duntaxat secuti sumus,qui est ex eorum auctoru nO-
minibus, eorumque libris, qui haec ad nostram usque aetatem, in
tantis imperiorum mutationibus, conservarunt. Nullum νnquam verbum. J Hoc fragmetimi auctius refertur ab
alijs. Nos tamen pleraq: non tam Ciceronis quam Aus 'stini ad Ciceronem alludentis esse iudicantes,quod Augustini esse credidimus, induximus, quod Ciceronis reposuimus. Recte autem fecisse nos, is profecto iudicabit, iiii epistolam ipsam Augustini legerit, ex qua haec sunt sumpta. Mirum autem ni haec dicantur de Catone,& ad librum de lande M. Catonis pertineant: sicuti
etiam in eo exponendo libro admonuimus.
De plebeia fecesellulariorum. J Ex Augustino contra Iulianum Pelagianum lib. I r. sub sinem. Nunquid, inquit, Irenaeus, Cyprianus,Retitius,Olympius, Hilarius, Gresorius, Basilius, Ambrosius,& Ioannes de plebeia fece sejlulariorum, sicut Tulliandiocaris, in nostram inuidiam concitati sunt. Puto autem seli larios opifices esse a sella dictos, in qua sedentes quotidianum
Paestum exercerent. Cicero orationem r. in Catii: Nulli sunt, inqtii inuenti,tam aut fortuna miseri, aut volutate perditi,qui
non ipsum illum selis atque operis,& quς stus quotidiani, locum,
qui non cubile &c. saluum esse velint. Sellularioru nomine usus est etiam Liuius lib. i tr. Opificum quoq: vulgus,inquit,& sellia larij, minime militiae idoneum genus exciti dicuntur. Fece igitur appellat, quod opifices omnes in sordida arte versentur, si- cut scribit ipse ad filium lib. de offr. Earum quippe opinioni J Hoc fragmentum neque sic consormari, neq; librum Augustini de vita beata praeferre debuit. Ego enim plane illud in lib. t D r. eodem illo contra Iulianum Pelagianum reperio. sensus fragmenti,ut puto,est Hominis fortis,de sapietis,vel certe iam hominis summum bonum,disterre manifeste ab