장음표시 사용
241쪽
pro, supra, ut alias saepe, atque haud scio an semper. - . Tractus,sed supero J Olini.Tactus. Cancrum ue recondit J Sic legunt exemplaria emendatiora. olim meum, Clarumque recondit. At parte ex alia I A nte hunc versum, deleui alitim, qui abundare videbatur. Dimidiam retinet sicilis distincta Corona. Ἀ-tat enim paullo ante. Vis maior Aeti J Sic Iegit quoddam exemplar. Meum olim Vis maior Aquari. Henr.Stephanus, Vis maior Probo Aeti. quod Aquilam significat: ex Graeco. Και - ἰs. Considens corpore Nisua Probaui lectionem ali tum Ebr-r . Nam in Grico. Αὐτὰρ ha γνα
olim autem in meo. Confidens corpore Nixus. Caudens illustria lumina VirgoJ Quid si, Candens illustri I mine. Sic supra de eadem Virgine . Splendenti corpore Vi go. Et item. Rutilo collucens corpore Virgo. Hic Equus I Forte. Hinc Equus. Per coeli lumina' avis I Alias,Numina. Hae medium Oc. Et iam iam a Luxati prius erant hi versus, qui nunc tamen, ex aliorum editione & Grico Arato, suis uterque locis sunt r tituti. Cuius in aduersum es 3 Henri Stephanus Iegit, Aduerso.Aliud exemplar, retinet lectionem, aduersum. Graece est βεβολημενον. Iam dextrum genus O decoratam J Alias, Dextrum genu . Sed Genus, Pro, Genubversus ipsius ratio extorsit. Vacans vulgato nomine. I Reposui pro Vagania de qua emendatione dixi etiam superius. Nisum prosecto appellat Cicero idolum illud,de quo dixerat superius Aratus.
Ft de quo Cicero ipse. Engonasim vocitant, genibus quia nixa
Quod igitur nomen certum non habeat, dicit nunc, Vacans Vullgato nomine: quod autem genibus nitatur, Nisum hic dc
Persaepe H pam I Foc Aldo. Olim, Persipe in paruum. Abdit in xvibras J Aldus. Abdet. Die fi su τρυι 2 mole arbitror, ut minimum,extremum hia . ius
242쪽
ius exametri, & principium alterius: quibus quidem se: itenti, quae coepta est, perficiatur in hunc modum. Oriente Scorpione, late fusa volat unda Eridani sub terram. Quin & hic ipse cxoriens, ac terrorem Orioni incutiens, depe lit eum in inferiora terrae. Tunc sequitur. Per terras fama vagatur. Quibus quidem & sequentibus verbis describit rationem fabulosam, cur Orion sibi a scorpione tantopere metuat, ut eo oriente ille occidat. Eam fabulam varie Ouidius, Lucanus, Servius, recitant. Defixa in gurgite Echineis J Vltima vox deeit in Heiar. Stephano. alibi non deest. Alij etiam legunt Echinus. Esse aute Echinus videtur, ciuitatis nomen, ut plerique scribunt, qui quidem citant hoc loco Ciceronem. Brachia qua viridi conuestit tegmine vitis 2 sic legit Henr. Si Phanus. Alii, eadem prope sententia. Brachia cui viridi. Olim
Brachia quam viridi conuestit tegmine vini. Non bene, ut opinor. Nam nec certam ullam sententiam continet, & vocem, Vitis, quam habebat Aldi liber, invocem Uini,peruertit. In Graeco totum id abesse videtur. Avienus tamen videtur Ciceronem imitatus dixisse. Cum sacrata Chij nemora, & frondentia late Brachia lucorum, cum siluae colla comasque Devote tibimet manus impia demolita est. Coenare nitentis J Nitentis, accli sativus. Nam utrunque exemplar legit. Nitentes,quasi tu dicas, lautas. Nastinat Aincolim Areto.Henr. Stephanus Arctoi. Est, ut,
Arcti nominatiuus multitudinis . Graece . a λυ- .
Terras, in humeros I Quid λ si, Humeris, pro,Humeros: hoc sensu, contingens terras primum vertice, post humeris. - Hane EIU Olbri. Hanc isti. Ante pedum contem J Deeit in Hetnr. Stephano totus versius. Aliud exemplar versum habet, sed pro, Ante pedum, uno ver bo legit, Antepedum, itemque pro, Lumine pandit, legit, Lumina . Appellat aute Antepedes, uno verbo audacius se, quos Aratus προτερους dixit, Higinus etiam πρ π δα appestat, cum inquit, infra sinistrum pedem Geminorum, unam stellam esse, quae appellatur. Cuius vocis meminit etiam Gcrmanicus in commentario in Geminorum de scriptione. Idem autem illud exemplar, quod versum retinet,sic eum distinguit, u a vii
243쪽
uti distinximus nos hoc tempore.Nam olim sic distinguebatu . Eripit, e tenebris linquens vestigia parma Antepedum contecta, simul cum lumine pandit: Ipsa teram dextra retinet, prolabitur inde. Equidem sententia eius loci ex Graeco luculenter peti potest: quam etiam Avienus extulit sic Caput & turgentia membra i Centauro exuperant: manus eiicri dextera pridam Siluarum. Nam prima ferae vestigia mollis
Haud autem magnopere dubitarem eadem haec ista esse vetagia cum illis, de quibus superius sic cecinita Hic aliae volitant paruo cum lumine clarae, Atque priora pedum subeunt vestigia magni Arcitenentis, & obscurae sine nomine condunt. Hic ille exoritur J Hoc aliquanto post distat, in Henti Stephani exemplari. Aliud exemplar legit, nullo interstitio. Inite Sagittipoteuc Hunc versum sic legunt alii. inde Sagitti-ipotens superas cum visere luces Institit, emergit Nisi caput. Oba ct Lepus abditus umbra J Sequor aliorum lectionem.Olim erat. 9bijt simul abditus umbra. Pro quo Heri Stephantis,obht Lepus abditus umbra. Inferiora cadimi Hos,qui ad finem octo sequuntur versiis, mire luxatos & conturbatos sic, ut sunt,restitui,ex aliorum emendatione. Olim enim, in Aldo quoque, erant sic.' Inferiora cadunt Aurigae lumina lapsu Crus dextrumq; pedem linquens obit insera Perseus: In loca, tunc cedens a puppi linquitur Argo. Inde obicias Capricornus ab alto lumine pellit Aurigam, instantemq; Capram, parmos simul Hoedos, Et magnam antiquo depellit nomine Nauem: se Obruitur Procyon emergunt alite lapsum Et volucris terris existit clara Sagitta. Inferiora cadunt Aurigael Assentior Henri Stephano seiungendum hunc versum esse a superioribus. Exprimit enim illud.
244쪽
Quod autem versum Latinum duobus extremis verbis castrat Steptra vas, ipse vidGit. Auli luo depellit nomine P auem J Vix existimo locum esse ii
Emergant alite lapsum J Hic quoque locus manifeste corruptus est. In Graeco.
Pro quo quidam in I lino repo Junta Obruitur Procyonemergunt alites Vna , . . Bene quoad sensum, non item quoad carminis raptionem. Aldus legit. Obruitur Procyon mergunt a site lapsum. Et dierris volucris I . Alias. Et volucris terris. Sed ne sic quide locus est prorsus emaculatus. Atque hactenus quidem de ortu
sex signorum a Cancro ad Capricornum. Reliqua desunt, quae aut prosecto intelligi possunt ex oppositoriura ratione, aut v ro etiam ex Graeco peti, quae Aratus quadraginta fere versibus persequitur, usque ad initium Prognosticorum, de quibus nos alio loco agemus. Ita in his Ciceronis Arataeis,quod quidem videtur, damni pauxillum est factum. Nam quod signorum d striptionem attinet, ea Austi alia quidem extant omnia integra, Borealia aut partim extant quoque ipsa integra, par tim ex lib. de deorum natura secundo peti possunt: in quem lotam, totum eius partis succum Cicero ipse contulit. Quod autem orbium descriptionem attinet ea, nisi quod fere corrupta est: integra est. Ceterum quod restabat de ortu signoriim &oc. casu, id quidem etiani integrum, quod quidem Zodiaci dimἱ-dium attinet, retinemus. reliqua, ut, dixi, supputatione ad rationem oppositorum instituta, deprehendi possinit. Q uem neque tempestas I Ex Prisc. lib. x. Videtur autem esse ex curemo Phaenomenorum: ut sit sermo de libro ipse & opere, quem librum ita perpetuum ac ab omni tempestatis & vetustatis impressione liberum sere ait,sicut coelum ipsum & stellae, de
245쪽
de quibus tractat, perpetus sunt. ac ab omni interitu exemptae. Videri enim potest Cicero aliquid eiusmodi ad nitem eius operis addidisse, quale est illi id Ouidij:Ιainque opus exegi, quod nec Iouis ira, nec ignes. Nec poterit ferrum, nec cdax abolere vetustas. Et quae seqiiuntur. Q ale lite item illud Horatii: Exegi monumentum a re perennius, Regalique situ pyramidum altius . . . Quod non imber edax, non Aquilo impotens Possit diruere, aut innumeratalis Annorum series dc fuga temporum. Sunt qui ad initiu haec referre,& de Ioue intelligere videatur. Quod nos in medio relinquamus. Neque enim usquam in Graeco Arato quidquam deprehendimus, quod his Latinis respondeat, ut inde, quem in loclim ea conijci proprie oporteat,sciri intelligicue posse arbitremur.
CRIpsis sa Ciceronem poema hae inscrtiptione,testatur Iulius Capitolinu, in Cordiano, cuius verba superius recitauimus. Cum Gnim vellet, inquit, Cordianus Inap. perireteravvideri Ciceronis poemata,scripsit& ipse quoque ijsdem inscriptionibus aliquot, inter quae
Alcyones fuerunt. Astyou gemita Desumptum ex Non.dict. Prisuius: incertutis tamen ex quo poemate. ego huc retilli, primo ipse nomine ad monitus. Error enim comminus esse uidetur, quod cuni ita QR prima esset: Cicero Alcyone. Alcyon genuit Fec. erat, qui bis idem nomen per mendum esse crederet repetitum.
246쪽
V s s et usitat m apud Graecos Limonis inscriptionem in libris, testatur Plinius in praf tione suae historii. plane, sicut illas quoque ,
quas ibidem Plinius,&Gell. lib. xx. cap. vltimo commemorat.Fuisse autem Ciceronis quocque Limonem, vel fragmentu' a ipsum indicio est, quod Dona, tus recitat in vita Terentii e cuius quidem fragmenti verbis uia tur Terentiu poeta Coimicus.
E M A ni o cum plena sit onadis Rom. historia, tum Plutarchus etiam facere non dubitauit, quin ipsius vitam, inter ceteros, nominatim litteris commendaret. Ciceroque adeo ipse, ne Arpinati sito suae quoque vocis, suorumq; scriptorum deesset testimonium, scripsit versibus hunc istum librum, quem Marium appellau it, quod in eo municipis sui Marij res gestas fuerit persecutus: ut hac ratione reviro quidem laudatissimo debitum sus virtutis redderet testia monium,& Arpinum quoque zermanam suam patriam versibus celebraret. De quo sic scripti ina extat lib. i. de legibus. Lucus quidem ille, &haec Arpinatium quercus agnoscitur, saepe a me lectus in Mario. Et mox. sit ita sane. veruntamen, dum Latinae loquentur litterae,querciis huic loco non deerit,qiiae Mariana dicatur, eaq; , ut ait Scauola de fratris mei Mario.
Canescet Rclis innumerabilibus. Ex quo etiam apparet poema hoc in adolescentia etiam tum Ciceronem con ripsistis, cum videlicet adhuc apud hunc Scaeuolam iuri ciuili operam daret, ut in scholiis in libro de iure ei uili diximus, & copiosius in ipsa vita Ciceronis. Et item. A . Hoc iam non ex te Quincte quaero, sed ex ipse poeta, turne versus hanc quercum seuerint, an ita factum de Mario, ut scribi acceperis. M. Respondebo tibi equide, sed non antriti in
247쪽
t tu Ipse mihi responderis Attice, certo ne csic enim seperius . tre dixi legere non longe a tuis dibus inambulans, post ex- cessum suum Romulus Proculo Iulio dixerit, se deum esse &c. De hoc eodem opere sic lib. xi I. epistolarum ad Atticum.Heri quidam urbani, ut videbantur, ad me mandata & litteras a ' tulerunt a C.Mario C. F. eum multis verbis agere mecum, perctgnationem,quae mihi secum esset,per eum Marium,quem scris psissem, per eloquentiam L. Crassi aut sui, ut se defenderem. fulua Iouis 3 Ex libro I. de legibus desumptum. Qua re glandifera, inquit Quinctus, illa quercus, ex qua olim euolauit Nuntia fulua Iouis miranda visa figura,nunc sit hic.sed cum eam tempestas vetustas ve consumpserit, tum erit his in locis, quam Marianam quercum vocent. Etsi enim nec librum Q uinctiis, nec poetam illic nominet,de quo versum recitat, tameu, cum quercum Marianam nominet, satis, ut opinor, indicat,
de Mario haec sumpta esse. Hic Iouis altisoni. J Hoc ex lib. I. de divin.Q iid illo,inquit ad M. fratrem, auspicio diuinius, quod apta te in Mario ut utar potissimum te auctore j Hic Iouis altisoni &c. De- scribit autem his versibus augurium, vel quod Mario, cum ado lescens adhuc nidum aquilae cum septem pullis reperisi et, factu est, ut trad it Pilitarchus, vel potius, quod ipse deinde urbe pul sus, in quercu sortasse notauerat . unde quod hic generaliter, arboris in trunco ait, libro de legibus initio, quercui Marianet l
pennis. J Festiis, Gellius, Macrobius. Sinistris. J In auspicijs sinistra dicuntur a sincndo. Festus, Plutarchiis, ceteri. Cicero ii. divin. Haud ignoro, quae bona sint, sinistra nos dicere, etiam si sint dextra.
Ioc NOsriCA Arato, ex eodemq: etiam phaenomena, Ciceronem conuertisse in Ia miliatriti, isere constare video. Ac de Phaenomenis quidem satis ut opinor superius est actunt. Dei Prognostici, autem,qui vulgo in eam renat 'stes adducuntur, loci sunt in libris de diu in tiones
248쪽
tione, quos locos in explicatione citiusdam controuersiae, quae de ijs libris inter doctos esse videtur statim reseremus. Etenim praeter ea quae ex Arato couersia esse diximus Prognostica, sunt qui existiment Ciceronem librum alium eadem inscriptioneargumento autem quoque & tractatione persintili, multo post confecisse, Afranio videlicet & Metello cosia tertio nimirum post sutim consulatum anno. De quo quidem libro sic videtur Attico scribere lib. ii. epistolaria, epistola I. Prognostica mea cum oratiunculis propediem expecta.Videlicet libellum fuisse putant quidam qui Prognostica ipsius de repudi complecteretur. Quod quidem qui sic putant, viri sunt eruditissimi. Ecce autem his quoque rursum ex aduerso exorti sunt eruditissimi quoque &ipsi viri, qui totum hoc, quod de altero Prognosticorum genere ab alijs inuehitur, libertate quadam, communibus litteris 3c communi illorum amicitia dignissima, reprehendunt: seibi adeo tenere malle aiunt quod sciant de Prognosticis ex Arato conuersis, quam putare quod nesciant, de altero ullo Prognosticorum genere: ita plane,ut locum quoque ex epist Ia ad Atticum, quem locum illi de conuersis ex Arato Prognosticis accipi posse non existimarunt, hi de ijsdem illis dictum
accipiant. De qua re mihi quidem velim cum bona virorumq; venia liceat, sententiam quoque meam hoc loco, si modo me a communibus his litteris,& communi sua amicitia , non repellant, libere exponere. Nam cum illi, qui aliud Prognosticorum genus in historiam Ciceronis inferendum sibi esse necessario existimauerunt, illa,n videtur, semina ratione niterentur, quod cum ad Atticum, Afrapio& Metello coss. Cicero scriberet, eumq: Prognostica sua propediem expectare iuberet, de
alijs potius coeptis recens, necdum persectis, quam de illis iam pridem, se adhuc puero, absolutis loqui videretur, in eo potius mea quidem sententia reprehendendi fuerunt, quod, qua ratione de iisdem illis locus posset intelligi non perviderent, si
non perii iderunt, suam in eo,quod a Cicerone Prognostica ex Arato conuersa esse aut pernegarent, quod non pernegarunt, aut vero etiam ipsi ignorarent, quod, cum in viris eruditissimis & a me, & ab ipsis illis habeantur, ig rare non potueriit.
Atque ita, non illud, quod ipsi non ignorabant, sed id solum. quod, ut videtur, non inueniebant, ab ijs ostendendum fuit,
quemadmodum videlicet id, quod multo ante persectum iam
249쪽
fuit, denuo Cicero, quasi imperfectiun,iubeat Attico expecta e. Dopec id enim inexplicatum manet,sententia quidem ill xum stat, qui locum illum de altero quopiam Prothosticorum genere intelligendum putauerunt. Neq; enim propterea quoqiocus mihi de vulgatis prognosticis intelligendus. proponitur, quaerere illud euestigio deustam. quomodo iis,quod tanto ante perfectum est, Atticus nihilominus iubetur expectare. modquidem sane vel alia certe quadam via atq; ratione ostenda potuit,vel illa profecto non nimis siubtili,nec acuta, si diceretur, id Atticum iuberi expectare, quod a Cicerone quidem multo ante pectectum,sed vel a librario nondum descriptum, vel ta bellario ad perserendum nondum est et traditum. De quo quiadem viderint alij. Nos enim sane etsi haec ita,'t dictum esticon mode componi posse existimemus, tamen de illis quoq*ς ipsi
ex Arato conuersis Propnosticis,quaestionem praeterea non sine causa adferri posse arbitramur. Si enim alia Ciceronis Progno. stica, praetereaque ex Arato conuersa sunt,non sunt, quid est,
quod in his quidem fragmentis,qus libro de diuinatione primo ex Prognosticis Ciceronis recitantur, tum ordo ordini Pr gnosticorum Arato,ut videbimus,lum verba verbis non respoudent λ aut cur Priscianus,cum citat Ciceronis Plisnomena,citat Ciceronem in Arato, cum Prognostica eiusdem, non in Aratu Ciceronem citat, sed Ciceronem in Prognosticis ζ si tam Phae-m mena quam prognostica Cicero conuertit ex Aratoὶ Cur a tem quoque versum de Acredula, qui vulgo sic habet, Et matutinis Acredula vocibus instat, i Isidorus, ut videbimus, citat sic. iEt matutinos exercet Acredula cantus λs omnium Prognosticorum Ciceronis unum est & simplex,&Π-lud quidem ex Arato comtersim genus ZRursiis autem, si haec ruae extant,ex Arato conuersa non sint, cur ea ipse Cicero lib. e diuinat. i i. appellat Arataea e Nam cum libro priore Quin eius frater, versiis ex Prognosticis ipsius aliquot desumptos r citaret,quibus ostenderet longinqui:atem temporum, cipiente memoria prodendisque litterarum moni nenxis,quiduis e scere poste atque assequi: tum libro posteriore Marcus ipse adiea respondens, ita inquit. Atqui pe illa quidem diuinantis esse dicebas,ventos aut imbres impendentes quibusilam praesentire, signis: in quo nostr quaedam Ar i ara m oriter a tς pronun , - ciati
250쪽
ciata sunt. Ex quibus nos quidem ita propositis, scrupillum plane inesse existimamus his, quς vulgo de conuersis ex Arato Ciceronis Prognosticis circumferuntur. Ac qui haec quidem ex Arato conuersa esse nolunt, respondent, Arataea appellari propter similitudinem argumenti, non propter conuersionem.
Vod nos quidem interea in medio relinquemus. QEi autem ni esse ex Arato, ij verborum M ordinis curam leuioresn ob id duci existimant oportere,quod a Cicerone haec ista liberius, id autem est ipsius more, conuersa esse putant. Quod etsi non item in Phaenomenis via inersis, ut in his paucis atque exiguis Prognosticorum fragmentis, demonstrari possit, camen interea diutius in his herere omitto. Nam & Latini oeconomici ordinem non satis Graeco Oeconomico video respodere: idem autem, quid nobis ad Isidorum & Prisciantina respondeant, pecto. Nam in Prist iano sane non est, quod ad illud confugiat, dipsas quoque Arataei Graeci libri partes varie a vabis inscriptas
esse, prioremque partem a quibusdam φαιν4Mἐνα posterioremae /οσημεια inscriptam esse. Neque enim sic Priscianus citat, Cicero in Phaenomenis, &, Cicero in Prognosticis: sed, Cicero in Arato, Cicero in Prognosticis: cuius rei insigne exemplum est apud ipsunt lib. x. in verbo Extin o. Cicero tamen, inquit,in Arato, stinguens participio usus est , quod a verbo stinguo nascitur. Quem neque tempestas &c. Idem passivum eius verbi in prognosticis protulit. Vt cum Luna means&c. quasi videlicet
innueret, Prognostica Ciceronis, non esse ex Arato. In Isidoro autem quoque frustra nobis pro Prognosticis,illam a sciolis excogitatam Ciceronis Prognen obiiciunt, quaecum nusquam, prod sciam, extiterit, tum ex prsciso Prognosticorum vocabulo manifeste nata est, ut cum olim scriptum esset, Cicero in
Progn. id autem est Cicero in Prognosticis, ineptus quispia in ciceronem in Progne legerit, inque alios libros Amere transtulerit. Itaque ego M. Por bium amicissimum meum suspicari memini quid enim aliud praeter suspicionem in tantis ah tiquitatis imiolucris habere possiimus Ciceronem ex Arato, Phaenomena tantum, idque cum puer adhuc esset, conueriisse: cumque reliquam deinde partem, quae est de signis& praesensionibus, Brte a suis hominibus desiderari animaduerteret ad eam quoque litteris tradendam, se post suum, sic enim Attico significare videtur, consulatum contulisse. In quo quidem sta a dio