De constantia libri duo. By Justus Lipsius

141쪽

DE CONs TANTIA 123 A P. XX. Comparationem ventum , sed prius exu gerata Belgarum hujus ἀυ mala. Eaquo opinio communiter refutataci is sensim ingenium humanum proniιm ad auget: dos suos luctus.

N ex spe a ut opinione mea tam se rvis angi sermo. Itaque abrum ens, Quo abis Inqtiam Mocne pollicisus 3 Meila, mulsa historiarum expecta-,am tu acre mihi promis, inuo nihil me actus in sapientiae penu Quid censes' um Thalete aliquo rem tibi eis. Cum ipsi est qui homo Winter medios'O-ines, remedia etiam desiderat pauli ma- is humana Langius clementi voce 'ul-itu Agnosco jure culpas, inquit. Nam dum urum illum Rationis radium sequor, eX Cessiis Publica via me video , furtim re lapsum in sapientiae callem. Sed jam emendo gradum figo in limite magis noto. Displicet Falerni illius austeritas melle tibi temper exemplorum. Ad Comparationem ecce vento ostendam clare , nihil grave aut magnum esse in his, quae un dique circumfusa malis, si ea confers cum antiquis Majora enim multis partibus, brmagis dolenda olim Ego iterum , Raι-dem impatienti gestu. Hoc ais Inquam.

----Et persuasarum mi hoc putast

142쪽

di umqtram angi, ouamdiu caput hoc sen-xit Quod enim retro aevum, si recte Xa- unas tam calamitosum fuit quam ioc no-:uum aut quod erit Z Quae enc, quae Legio tulit , Tam multa dictu gravia , perpessu aspera quam hodie nos Belgae Bello ecce jacta- natar, nec externo sol tim, sed civili nec hoc, Ied intestino. Non enim partes solvim internos sunt sed partium o patria quae Salus te crvet λ novae partes Adde Pestem

adcie Famam, adde Tributa, rapinas, caeces ui morum ultimum tyrannidem, Oppretiionesque non corporum solum , sed animorum Jam in Europa alia quid' aube iam , aut belli metus vel si pax , culceda servitute sub minutis dominis conjuncta , non laetior quovis bello. Quocui que oculos mentemque convertas, suspensa Omnia iuspeel , ut m domo male sulta, tigna plurima ruinae Ad summam Lan i, ut amiarum omnium confluxus in Oceanum sic cladium Videtur in hoc aevum. Et recenseo tantum quae in manibus jam, adsunt quid ea quae imminent i de quibus vere illud Euripidaeum calaam, Pelinus , miser , malorum contuor tam magnum , ut enatare facile non scies. Langius ad me severe in modum ocrcentis, iterum ne te per querelas istas dejicis' inquit Stare irni uinte jam putabam in ca diS

143쪽

DE CONs TANTIA I Sis vulneratii co issi, retractas Atque ania qua lana quiete tibi opus et , si sanesces felici finium, ais , hoc aevum. Vetus mihi a cantio scio avum tuum idem dixisse io patrem, scio posteros dicturos ex nepotes. asitum hoc natura humano ingenio, ad cistia acriter flectere oculos , praeterire quarca Ut muscaedi ejusmodi insecta laevibus olitisque locis non diu insident, scabris ad aerescunt sic querula ista mens incliorem brtem leviter transvolat , asperam non di-ittit. Tractat , inspicit, Lingeniose pleumque auget. Atque ut amantes in dominalia numquam non inveniunt, cur eae imia cante omnes: sic dolentes , in suo luctu Finimus imo vana nec praesentia solum dole- aus , sed fultura. Quo tam sagacis ingenii reti, Non alio , quam ut quosdam exercius motu procul pulvis castris interdum eX-it: sic nos dejiciat futuri discriminis falsa epe umbra. . A P. XXI.

Magis deinde proprie se presse id refutatrim,

ex Comparatione cum veteribus malis Primo dei liis .ct de clade mirabili Iudaeorum tu Lips , plebeja haec mitte ad

Comparationem me sequere , quam det-oscis Per eam tibi claram , no a partasO um in omni genere cladium olim veni illa majora: gratandi materiam huic eVo esse di

144쪽

est e , quam querendi Bello , inquis actamur uid' ergo bella nulla apud priscos.

Inaonata ea, ipsi , cum Orbe nato nec desitura , nisi cum illo. At non tam grandia

sortasse aut tam gravia , quam ista deo contra est , ut ludus haec onania sint 'ocus serio loquor si conserantur cum priscis Nola aditum non eXitum facile reperio , si semel me penetro in profundum hoc exemplorum sed tamen visite paullum peregrinemur per orbis partes eamus A Judaea ordiamur , id est a regiones gente acra. Ornitio quae in AEgypto passi, quae post ecflum ab AEgyptori tradita enim haec prompta in divaris librisci ad extrema Venio, quae cum funere eorum conjuncta. Quae operae' mihi e ut exponam Velut per indicem , singillatim Passi igitur civili externoque bello , non totis septem annis ista: Hierosolymis primum intersecti, jussu Flori , sexcent triginta Caesareae ab incolis odio genti si religio nis , uno tempore iginti millia. scythopoli Coelae Syriae urbs est' tredecim millia. Ascalone in Palestina , item ab incolis , duo

millia quingenti.

Ptolemaide pariter duo millia. Alexis trire in Egipto , sub Tiberio Alexandro Praeside quinquaginta millia Damasci decem millia. Atque haec velut per seditionem aut tumul-

145쪽

DE CONsTANTIA 27 tum gestat legitimo demde dc aperto a Romanis bello:

oppe capta a caesio laro caesi miialta QT, monte quodam Cabulone , duo millia. ii pugna ad Ascalonem decem millia.er insidias iterum si millia. pla cae cum capta citet. quindecim millia. In monte Garizim caesi undecim millia, D C. Jotapi, in qua ipse Iosephus, circiter m-ginta millia Ioppe iterum capta submersi quattuor millia C C. In Tarichaeis caesi si millia D. Gamalae , tam interfecti, quam sponte praecipitati, novem iuia nec quisquam homo natus ex ea urbe salvus , praeter duas mulieres . sorores. Giscala deserta , in fuga trucidati bi milis GDeminarum ac puerorum capti tria

millia.

Gadarensium Caesa tredecim millii capti duo milia A ducenti Praeter eos qui in flumen desiliere infiniti. In Idumaeae vicis caesi decem luia. Gerasti mille.

In siisa ardes tria millia. In Mail da eastello, sua manu perempti non genti a X.

In circa a Catulo praeside ea tria milis'

146쪽

At ii ipsa Hierosolymorum urbes, per omne tempus obsidionis mortui aut caesi, decies centena millia. capti , nonaginta septem millia. sumina haec colligit praeter ' innumeros qui mill l duodecies centena ct 'uadra

ginta millia. Quid ais ipsi λ dejicis ad

haec oculos attolle potius aude mihi comparare cum unius gentis clade , aliquot annorum in orbe Christiano bella. At quantula tamen illa hominum terraramque Pars, si constratur cum Europa tin p. XXII. De Graecorum item Romanorumque Cladibus ex elis Magnus interse lorum numeri ta aliquot ducibus. Item anatio novi

Orbis, o miseria captivitatis. J hic in isto ad Graeciam me con-a fero. In qua diserere ordine omnia

Delia, sive inter ipsos live cum X ternis gesta, longum , nec cum fructu. Hoc dic Ita exhaustam attonsa in eam continuo

cladium isto ferro, ut ' Plutarchus tradatinum suam mihi sine ira admiratione erctum jam universam non fuisse , suo aevo, conficiendis tribus millibus militum quot tamen , in quit, olim bello Persico , unum Megarensium opidulum consecerat. Heiu,

quo cecidisti os ille terrarum, solis fal

147쪽

D et Gom IL' entium Vix opidum hodie alicuius quirin nominis in hac ipsa attrita Belgica est uod numerum eum non adae triet idoneid bellum sextis. Jam Romano. Italiatrierlustramus levarunt me pridem hoc δε- re recensionum Augustinus 5 Orosius. os vide, in iis maria motorum. Unula ellum Punicum secundum , in solis Italia, aspania , Sicilia , supra Mnuecie cemen et illi hominum quaesivi enim curiose n rn 'tis annis septemdecim consumpsit Bel in civile Caesaris, Pompeji, ad millia ecensa largius , Bruti , Cassi , Sex. ompej arma. Et quid bella recenseo pla- uium auspicio gesta aut ducta' Unus ecce

Caesar o pestem perniciemque generis

iumani j fatetur quidem glorians , untdectes centena nonaginta duo millia ominum proeliis a se occisa atque ita ut non veniat in hanc rationem strages ci- . . ilium belloram. Pauculis annis quibus ille Hispaniae aut Galliae praefuit , in exte nos editae istae caedes. Quo tamen major etiam hac parte ille Magnus qui in delubro Mineruae inscripsit fusa a se fugata, occisa, in deditionem accepta , hominum icies semelntana LXXXIII millia. Quibus velut innumerum , si is , adde, Q habium , qui centum decem Gallorum millia m. Marium, qui ducenta Cimbrorum posterior aevo At tium , qui memorabili Catalainaico proelis

148쪽

GO LIBER SE CuNDus. Centum sexaginta duo millia Hunnoruni occidit. Et ne bellis illis hominum ad vehi. ra tantum fuisse censeas fuere etiam opi-j dorum ' Cato ille Censorius gloriatur plu'ra opida se in ' Hispania cepi is , quam

dies m ea egerit. Sempronius Gracchus , si Polybio fides , metenta in eadem delevit Nec habet omne aevum , opinor, quod ad 3struat his exemplis praeter nostrum sed in orbe alio Pauculi Iberi ante annos Octogm-ta in vastas illac novas terras delati, quae funera, Deus bone, ediderunt quas strages: Nec de causis aut jure belli disicro , tandrum de eventis Cerno ingens illud terrarum spa itium , quod id ille magnum sit, non caii Vicisti; a vicenis tricenisque militibus crVadi passim inermes illos ore res si eriai ut segetem a falce. Ubi tu es insu rum maxima Cuba tum a ii 3 vos lucari qu. Olim hi ingentis aut sexcentis hominum inibi ibus succinctae , alibi vix quindecim ex ii retinuistis in semen. Ostende etiam te paullum tu Per vana, tu exicana ora. Heu mi iam arseramque faciem l immensus ille tractus vere alter Orbis ' vastus attritusque apparet, non aliter quam si coelesti quodam agne deflagras et Mensi lingua mihi cadit, Lipsi, dum haec memoro video nostra omnia pro istis non aliud quam palearum cassa esse . ut Comicus acit, aut gurguliunculo minutos. Nec tamen legem illam mancipio in

149쪽

D Cous TANTIAD, no1um adhuc refero qua nihil acerbius veterum bellis. Homines ingenuos mo- les , pueros, faeminas, omnes victor abri liebat, quis scit an in aeternam servitutem rierte servitutem. Cujus vestigium jure gra ilo non fuisse , non esse adhuc , in Chri biano orbe Turcae sane usurpant. Necliud est quod magis invisum terribi in nobis reddat Scythicum illum domi

tatum.

A P. XXIII. 'sis Famisque prisca insignia max me exempla Item Tributorum magnitudo qua olim rapinarum. T tu pergis in querela. Et Pestem etiam adtexis amemque : Tributa 'apinas. Vis igitur singula comparemus Sed breviter. Dic mihi quot millia Pestis in tota Belgica abstulit, his quinque aut sex annis r Opimor quinquaginta, aut ut largiter millia centum. At una in Judaea pedis sub Da- id rege, septuaginta milii absorpsit die non toto Sub Gallori Volusiano Imperatoribus, pestis ab ' Ethiopia exoriens , omnes Romanas provincias pervasit, per quindecim continuos annos

incredibiliter exhausiit. Nec alia umquam major lues mihi lacta, spatio temporum , sive terraiam. SKIitia tamen d impetu in-- figulor

150쪽

ri Ira E Srcu Nnus signior illa quae Byzantii finitimisque cis grassata, Iustiniano Principe. Cujus

is tanta , ut in singulos dies quinque ita

lia funerum daret, interdum etiam decem.

Timide hoc dicere dc ambiguus fidei nisi fidissimi mi rei ab illo ipso aevo testes nec minus miranda africana pestis, quae eversa Carthagine orta, in sola mi Numida ' Octingema hominum milii de- levit in maritima Africa, ducenta des apud Uticam triginta misit militum , qui ad orae ejus praesidium relicti. Iterumque in Graecia Michaelis Ducae imperio, tam saeva: CZonare verba sunt ut vi ror iis pares non essent mortuis sepeliendis. Denique Petrarchae arvo ut, ipse rescrt, tam valida in Italiam incubvir, ut ex millenis ii busque hominibus vix deccm supercit ni Jam de Fame nihil

profecto nos aut aetas nostra vidimus, si videmus antiqua sub Honorio Imperatore Romae tanta caritas, raritas omnis annonae, ut homines hominibus jam imminerent, in Circo palam audita sit illa vox , P o ut m In tota ' Italia, .istanti blas eam Gothis, sub Justiniano, iterum tanta ut

solo Piceno quinquaginta hominum misita fame interierint: passim in usum ciborum versae sua non carnes solum humanae, sed ii Maana Σcrenaenia Pace naulieres nar