In D. Remberti Dodonaei praxim artis medicae / ... Sebastiani Egberti Cos. scholia, cum auctario annotationum Nicolai Fontani ...

발행: 1640년

분량: 613페이지

출처: archive.org

분류: 생리 & 의학

411쪽

RE ΜBE I DODONAEI. 38, tutioirum humorum curandi erunt. Vomitu qui

uis ad hunc prompti, alij purgatione per inserna. :Hut in curatione nappetentiae dictum est. 3. Quibus vero aliqua in corpore latens hujus

inplomatis causa fuerit, non prius cessat depra-iata appetentia, quam causa sublata quae si tolli ne meat, affectio permanet licet tamen non assidue per intervalla tantummodo recurra causa videcet se movente.

Sobasiani Fgberti Scholia.

r. Ita ut non possit sanguinem per menses pus nilum abrum ere. a. Non tamen cum vomitione. 3. Ut humores superflui melius possent conco-ui. alioqui multi humores congesti corrumpunturi malis illis succis. . Ita per universum distributi humores minusion fluent ad ventriculum. Et omnia quae roborare stomachum possunt. livae re siccant,quia salsae ri astringunt, quum im- naturae conditur. underi salivationi ventriculi con-

erunt.

6. Sic absinthium ratione abstersionis . Ut pira omnia nostra, ac bellaria ex his con

ecta.

8. i. Rha barbarum per Barbariam ex re ione binarum ad nos delatum. ratione astrictionis v. Hostium ventriculi omnino refrigeretur adniscenda calida pauca astringentibus. Laudat Aetius pastillos Amazonum verili GaI x quo citat, ad ventriculi subversitones, non

ommendat.

1o. Non tantum prosunt in M,Si, sed & si non solum

412쪽

38 PRAXI MEDICINAE.

solum mane, e etiam interdiu vomant ii N. Rosar rub balauit absinthiianas j.s foeniculi, coriandri myrti an a Di fantal. Iul. brorum, mastich. rhuris, garyophyllorum anas cum goilypio . . S. sacculus. Pulveres plumquam 12. pauciores 16 3 debent esse. ideo sint h. I rosas per Pondera descripsi. R. Dod. ir. Ut a lato lumbrico quod in virosactum.AU eui intestinum dissectum plenum flatibus inventur quibus commotis cogebatur crudos pisces comedire, unde vulgo utram eam in ventre habere exist

NICO L. FONTANI.

notatis XXXVIII, ad capti XXXVII

fCitta, sive Malacia ita ex Graecorum mente, sed Latinis ut ait auctor, Pica nuncupatur,sorte quia simili symptomate multoties corripiatur avicula illde qua Martialis lib. . ita cecinit: Pica loquax certa Dominum te voce saluto, Si me non videas, esse negabis avem. Est autem concupiscentia quaedam ciborum vi tiosarum qualitatum , ut prae omnibus ac notavi Aetius lib.9. 3. 3, quando videlicet ventriculus, tiosis humoribus scater,natura similia appetit,eduli: vitiosa nempe, tetra, nidorosa, ut terram, te stas, carbones, octipium, lanam, gypsam, et cae

tera.

413쪽

CAP. XXXIX.

SItis naturalis est appetentia humidi ejus , quod cibi ac limenti est vehiculum; sed quae modum xcedit symptoma est appetitricis facultatis depra-

atae.

Cujus causa esse potes aut calida, aut sicca, vel traque, ventricultri praesertim ipsius intemperies. et salsi biliosi tum es, os ventriculi mordi-l ntes vel etiam ejuscemodi edulia, aut potioneS.aon raro veri, etiam meracissimi ac potentissimi vi- lii potus. Injocinore vero, ac praesertim ejus simal interna parte, in mesenterio, in jejuno intestino,n imo Ventre, vel etiam in ipso pulmone si at Sectio liqua constiterit erysipelatis aut inflammationis nauram referens sitis etiam accenditur , ut in febri- acutis. Potest vero Minopia humidi sitis caudia esses veluti post copiosa sanguinis profluvia , vel tost alias vacuationes sive sponte, Vesa medicamenis factis ic&post labores ac sudores immodi- os Non raro autem odiabetes,proprius renuna fectus ingentis sitis causa est. quem Cal. ea de cau- a Dipsacum vocat, de caninae appetentia propor- ione respondere ait. Iam ver, hydropici fre- tuenti lime siti premuntur.' Si itaque sitis causa fuerit calida aliqua in Ore en- riculi citra humorem intemperies, frigidpes potio Ironducit tum Mea prosunt,quae adversus inappete

414쪽

386 PRAX1 MEDICINAEtiam ex hac causa supra commendata sunt. Sic siiccitatis solius humidum remedium est. Quod si vero salsii ac biliosi humores sitim exta tarint: quod ex salso vel amaro in ore sapore, aut ejuscemodi ructu cognosci potesto tunc humorun vacuatio facienda,ic in curatione inappetentiae ex hac causa dictum est. Cibis ver,salsis aut acribus

assumptis,aut nimio vino meraco .superdormire uti te fuerit concoquitur enim ut Gal.in comment.27.

h. s. particulae, per somnu quod assumptum i est

ac deorsum descendit. Qilando ver,interiorum partium aliqua inflammatio , aut rysipelatis naturam referens affectio aut sebris acuta, magnae ac modum excedentis siti causa extiterit quomodo, qua ratione eis sit suo curendum ante ostensum,ubi de siti in febribus.Ibi dem quandoque dictum,quid faciendum quando post magnam vacuationem,sive sanguinis, sive alte rius humoris,sitis nimia urget Cit,enim nutriri, ac refici laborantes,debent, filiumido quidem alimemto: nam,ut Hipp. facilius est impleri potu quam ci

bo. o. aph. s.

Adversus diabetem autem, quae semper ingentis a sitis est causa cujusmodi remedijs sit utendum, suo loco dicetur Hydropicis sitim ferre expediens ac utile est. , pr. esertim leucophlegmatia sive hyposar ca laborantibus profuit his nonnunquam in gibe ris frustum 7 in ore continere, atque ipsum subindomandere , salivam enim provocat se quam sibi nonnihil sedatur, rimul ad superflua humiditatisrcsiccationem Onducit.

Cavendum autem est urgente siti, ne multus ac s

415쪽

RΕΜBERTI DODONO, 38 copiosus potus affatim ingeratur: nam vehementi siti laborantes,si larga potione utantur. q. accidentiu periculum, ut Gal. ait,subire solent: etenim ad initum irritantur: vet,potu cito per intestina des- cedente suore,alvi aut benteria corripiuntur Vel potus in ventriculo haerens ejusdem inflationem bparit vel, celeriter per vias urinae transiens diabetem,sive urinae fluorem excitat.

Sebastiani Egberti Scholia

Ut in bima puellula, cui ventriculus, qua folli culo fellis adjacet, non solum aeruginosa bile perfusus, edo ab eadem perforatus erat unde ingestis uno die cere vitiae libris sex, septemve , sitim tamen

restinguere non poterat.

a. Quae in litium medkamenti bene operantis. a. nascue, quod humores sint acres In leuco- phlegmatia, quia ebricii a fere etiam adest ut sole humoribus putrescentibus. . Non solum aquae,sed etiam cerevisiae. Ac tum qualitate amissa , sitim non faciunt amplius. 6. Concretis quosdam ossibus, ac sine medullis viVere accepimus signum eorum esse nec sitim sentire, nec sudorem emittere .Quamquam, voluntare cimus sitim victam equitemque Romanu in pupillaribus annis aquae subtercutem fusae morbo prohibitum humore a medicis , naturam fecisse consuetudine atque in senecta caruisse potu. Plin. lib. I. cap. 18. VI. In scite forte non prodesset ob humorum

acrimoniam.

8. Lib. 6. de loc. ais cap. r. Nulla re similis est febricitantium sitis sim sanorum hi si bibant, non ul-Bi a Ira

416쪽

388 PLAxis MEDICINAE

tra sitiunt illi vero brevi tempore se bibisse cum delectatione sentiunt, dein nauseant, aqua in bilem

vertitur,vomunt, tormina patiuntur, iterumque va lidius sitiunt. Epictet apud Arrian L . 9. 9. Quod multum contingit febricitantibus, crassam cere viliam bibentibus, quum descendere nono i possit. Nocet etiam ac magis tamen ex quo bu-u Wrum extractum. jto enim concrescit in ventri r culo calido sic quidam subito pereunt hausto a lete nisi id concretum evomant.

rotatio XXXIX, ad Caput XXXIX.

Non parvi facienda est ejus curatio,nam nonnultalos Galenus I des spe catos, per ijsse propter sitim docuit quod confirmant historia illa relata a Io Jhanne reiso Textore. 1. Omosui operis, titulo de sitit

cisam mortui. Nec minus gravitatem sitis ostendunt verba illa filiorum Israel modi i . contra Mosen dicentum Curfecisis nos exire de Hupto, ut occideres nos, s liberos non ros, ac timenta itipPlura de ea si legere concupiscis, consule Plinium lib. IO. Nat. His .cap. 3.

DI NAUSEA ET VOMITU.

CAP. XL.

Lecl. 82. Mariij 13. N vomitus ficultatis expultricis ventri. culi motus sunt de pravati, accedentes retera tricis debilitate in hoc tamen disserentes, quod nausea conatus quidam sit ad vomitionem irritus,

I sive

417쪽

RE11sERTI DOD t. 89 sive inanis irritatio ventriculum atque o jus Ollium commovens; nullum interim humorem expellens vomitus vero coium , tuu in Ventriculo contin tur, atque ipsi molesta sunt, sursum per Sichemens est expulsio. Contrahit autem se tunc ventriculta circum ea,

quae in ipso sunt ac eo modo extrudit expellit,

quae X Crnuntur. Nausea V in Vomitum pr*cedit non tamen semper, nauicam vomitus scquitur. Haec si in mo ibis acutis in die stipervcniat the ritico, aut dccretorio, apparent stat: fghi concoctionis, futura per vomitum crisis S solutionis ipsius morbi pem acu atque hujuscemodi nauseo non est, sistendum veluti neque omiti ni,quae in die sit decretorio uamdiu conscri cvitcr

Sed natiscae alio tempore Olcstae , per curati Oiem peccantium in 1Olbrum humo tum curanderint,ut prilis dictum. Sic vomitus, qui die non decretori a nc appa- entibus signis concoctionis supcrvcnit, & Olciloci tur,mocum que cxcedit, ac vires Q icit omni sistendus est modo, altim divertoetibus portim alijs remedias pro caul e tamen eiaclan sc nitio ne nam si umorcs bilios acres ac m0rdaces orni tum effecerint, veluti in sobribus acu s cura i , i intuenda ut dic stum est, ubi de curatione vomicus 'hebribus. Si autem frigidi ac pituitos Dura copia su ventriculum aggravent. ad vomitionc impcll o , simul adsint grave ac mole ii dolores colicio liniles fachi prius sive per nemata, si e per si Aa

418쪽

des diversione fomenta erunt adhibenda ventricu lo ac ejus ostio calida, veluti ex crusta panis tosta aceto deinde, vel generoso vino leviter madefacta, superasperso pulvere caryophiliorum et vel garyor phillis , ipsis crustae impositis, quae tam calida quam serri potest applicanda. Hujus loco sacculo uti licebit, in quo absinthium,

rosae,Origanum,calamenthum,pulegium,serpillum, thymus vimiles herbae sem anisi, carvi, cymini sint insula . qui in vino decoctus expressus erit ventriculo admovendus Sedato vomitu, offerenda ventriculum calefacientia ac roborantia , unguentis, ceratis, ac saeculis cum ossypio utendit: veluti in curatione fastidi a causa frigida. Observata eadem ac simili victus ratione. Si autem non ve hemens pituitosorum ac crudorum humorum vomitio sit, neque cum magno dolore, frequenter singulisque fere diebus recurrens : hiera picra danda

erit , vel pillube lephanginae , aut simile aliquod

med cum syr.acetoso,Vel, melite. r.etiam acetosus siue silmpi vel etiam ' compositus jejuno ventriculo sumptus saepe solus vomitionem curavit tale humores pituitosos incidens ac deorsum compellens. Postea possunt confecto dari: unetiones similiaque localia adhiberi, ut ante dictum. Lect.83 Marti 1 s. Contingit autem vomitionem non solum propter vitiosorum humorum in ventriculo colleci ionem ac redundantiam fieri,sed alijs de causis. Colicos, ac nephriticos dolores frequenter comitatur vomitus, moniai b ipsius paul5 ante assumpti cibi , , nonnuli quam vertici crudorum humorem. Huic

419쪽

REM BERTI DODONAEI. 39IHuic autem vomitioni non aliud adhibendum remedium, quam affect io,quam comitatur, requirit. Exonerat se quandoque lien, aut jecur,4 copio- tum sanguinem, cumque atrum ad ventriculum demittit, qui deinde cum vomitu per vim cum molestia&magna virium dejectione ejicitur, de quarius dictum est. Ite dolorem vomitus quoque co- mitatur: qui gravis Olestus terniciosus, ut Hip. refert, O. aph.7. praesertim quando alvi excrementa per os redduntur, Mea quae subtus injecta sunt,sive enemata ,sive glandes,sursum rapiuntur. Est is ius vomitus ex phymatis, sive tuberculi interioris ruptione quod quidem vel in ventriculo. aut sima hepatis parte,vel in liene,aut vicina aliqua constitit. Iam malus vomitus est in omni capitis vulnere. ostendit enim cerebri meninges, vel ipsam ejus substantiam simul laesam esse quod absque summo vitae periculo non accidit Pellilentes febres comitatur etiam' perniciosus vomitus: qui veneni velle mentiam & malignitatem ostendit. In Omni a vomitu ex quacunque causa fiat, singulitis αδ oculorum rubor, Hipp. authore, mala sunt Malae vero convulsiones significant enim superfluam ac nimiam corporis inanitionem. Extant vero lon-

nullae apud Hipp. a. praedicto de vomitu sententiae. quas illinc requirenda reliquimus.

I. Sic quidam dissiciles ad movendum quod retentricem habent firmam. Loquimur autem de ea, quae sit ante cibum assumptum de ea , qua post cibum, infra agemus,

420쪽

EDICINAE,

2. Incrassis corporibus ut pene et in tenuibi magis vinum placet, quum tanta diductione non est opus . . 3. Quia calfaciunt, inique ut fructus immatu astringunt. . Ut si sint status aliqui discutiantur. s. Vel spongia horum decocto imbuta quidam orbem ligneu calfactum applicant. apponunt etiana I igneam patellam, cineribus calidis plenam, cuisu perinductus pannus duplex vino madefactus Itala: muliercular cineres calidos linteo immissos appli cant. Ex ligneis orbibus nimium calidis, nimis tu frequenter admotis, hepar inflammarum, suppura tum,atque aegrum mori vidimus. 6 . Vel ipsi ex ijs quae ventriculo utilia, ut enu Ia mentha, origano cum aceto: saccharo compia

nimus.

7 In e Nigua quantitate, Mut vomitum faciat. ta imen causam tollit. 8. Quicquid verit in ventriculo non enim peras assicitur. In pulmone, vel melanterio vomitum non mover sed quandoque per intestina effertur pus quod eri et ait, vidi nihil autem mali modita erumpat.1 Semper quidem adest verum quandoque minor ita ut affuinpta retineri queant ac tum ma spes saturis. i. Qui vomunt facile laborant oculis nec adematum neque etiam in Coacis ejus fit mentio sed

solum in qb qui ior: depravati.

SEARCH

MENU NAVIGATION