장음표시 사용
381쪽
capillis a capite simul defluentibus ut 1 a. Malum quoque pedes tumidos ' fieri: ve hydropicis accidit. Iam lethale esse, Hipp.re- , si sputum injectum carbonibus graveoleato , illis a capite deauentibus ii quintae particular.
Quia tum alimentum in corpus distribuitur. Hic auum, patrem ac omnes liberos phthisirijsse vidimus. Ut istud averterent pagani, illo D, qui tabe, vel hydrope obijssent, liberos, pedesuae immergere jubebant, dum ureretur cadaVer. tarch. a. de sera numinis vindicta, . Ut in muliere, quae exieterica phthitica evase- .cujus sputum flavum Expurgat autem se qua u-ue per pulmones natura sic in nobili quodam ancholia laborante, ac illi sputum nigrum erat. rum non malum quum cnim non esset acre, pul-nes non erodebat. Contra, ex liene ad pulmones latis humoribus adustis P nautam morientem obrvavimus. Et cudilo destillatione ocinoris nisi g. sit Ichoris pulmones vomitans, interijt Amman. lib. q. Signa. q. Minor si a propria pulmonis imbecillitate.
Quia signum debilis pulmonis alioqui fuisset
tensus thorax.6. Intemperies aeris mane frigus, Post calor do- uratur. Autumno deficiunt humores: itaque nutri- corpus non potest.
T. Hinc usus principalis navigandi phthisi asseis, ideo l. in Hgyptum navigatio Plii . 31. c. 6.lvarum itidem resiniserarum. l. a 4 c.6. Averrh. inest hyopiam, Arabiamque ablegari tabidos dicito.
Ollig. c. 7. Coll. contra, densitate pro deli Alexan- rinuiu acrem dicit. l. a.cap. q.
382쪽
ΡRAxis MEDICINAE X. Extenuat enim corpus . quod illis satis emiciatum.
. Quia facultas debilis. .uIta resectione ii digent. Io. Sic neque liba aromatica; quia non sermen
Q. Carnes agnina excrementitia superfluitatiabundant quae in haedinis minime est. x omnium animalium extrema quum succualentum habeant, multum nutriunt aliorum tametanimalium dissiculier coquuntur.
13. Caricae ob humiditatem putrefactioni ob
r . In quibus plus praesidiiquam in pistachiis. xc. Quod non fit donec sola hectica laborant, sed
accedente putrida .is. Quae adstrictione sua prodest ulceribus.1 . Cujus solo usu qui incipiente phthisi laborarent, restitutos memini. 18. Huic laeti herbidos per montium aestiva potus vereres Medici commendabant. Plin. l.2ε. C. 6. Io. Vel dia prunum non laxativum, vel sola pruna. ao. Aut etiam aqua cichorij, vel inlybi. ar. Quod ut plurimum evenit quae si non reprimantur, ulcera consolidari nequeunt. aa. Quae tota substantia pectori utilis. 2'. Quae in omnibus artheriacis adhibet Gai auopium sic quidam ad multos annos troch de astere servati .a . Quam augent vehementer expectorantia. as. Qui tota substantia utilis habeatur 'uamvis nil eximium praestare videatur. ac Prigida enim morbus postularet, qua expectorationem impedientia,molestiam augent. a . Alioqui calidius, dum aetate rancescit, ossicitur. 28 Reprimit enim sensi insudores, cui res corroborat. 29. Potius
383쪽
REMax AT DODONAEI. 3 Potius papaveris quod vim somniticam ha-
ut hyoscyami, nec ita noxium est. Ad tertiam partem, adeo ut decoctionis aqua
r. Hinc Nero, quum Senecam interficere stasset, a muliere cum qua consuescebat Tabe labo- item brevi alioquin etiam interiturum, dimisit. ρbilin. a. Si frigido sint corde. nam illis sana pulmonisrs ad refrigerium lassicit. 33. Quia non solum vitalem, sed& naturalem sa- .utasem debilem significat. 34. Fit enim ex debilitate hepatis. 3s. Quia iumma putredo , dc summa virium lectioignificatur.
NICO L. FONTANI. Annotatio XXX I ad caput XXXI.
Oritur Phthis tribus maximὸ de causis Ideo moris, symptoma dici potest,tabes. Morbus, ex so-ltione continui,per quam laeditur actio. Symptoma, ratione magnitudinis imminutae dum macies in toto corpore. Distinguitur a Caellexia, ab Atrophia, ct ab Hectica bre, ulcere, quo carent reliquae tabes, seu emacraonis species, ut docet Hippocrates lib. de locis in hο-ine, V libro de Glandula.
DE PALPITATIONE CORDIS.CAP. XXXII.
Ab uaris ad . Alpitatio cordis est motus ejus depraVatus,tremia ori quodammodo similis , Galfectio conmi a nati
384쪽
,s P Axi s MEDI CAE N Asiaturam, per quam diastole, seu dilatatio cordis im
Causa palpitationis quandoque languis est cratius i multus, circa cor consistens ipsum coar stans quandoque ver , Sciapores, ac fumi crassi, elan cholici Potest vero palpitarionis causa essem mor multus, copiosior quam secundum naturas, iti pericardio collectus, ne cor libere attollatur impediens . Vel etiam tumor aliquis in eo consi stens,ut Gal ait. Sic o callum in ipsa arteria juxta cor innatum, palpitationis fuisse causam compertum oris ventriculi dolor, .morsus, cordis praeter naturam motum quendam quandoque etiam concitat sed hic non ἴ DP te palpitatio est; nec cordis, sed oris ventriculi affectus qui cardiogmos cardiaca passio dicitur, de quo post agemus. Accedit his omnibus caussis cordis quaedam naturalis debilitas ac imbecillis facultas, absque qua nulla fit palpitatio cordiS.
Sanguis aute multus .crassus palpitationis cordis causa in adultis, ac medior aetatis hominibus esse potest praesertim quando liberalius vivunt multis vescuntur alimentis, crassiorem sanguine in generantibus, copioso utuntur vino, praesethia rubente vel admodum dulci . Sanitate isti fruntur sola cordis palpitatio ipsis quandoque molita est crassis autem,ac melancholicis vaporibus,ac
mis palpitatio cordis quandoq; succedit, ij qui in lancholia, a pro sertim 3pochondriaca laborant
385쪽
dilatuosi autem spiritus palpitationem cordis inge-l nerant in senioribus. tunc quide praecipue, quan-edo crudiores ac flatulentos cibos ingesierunt; vel i alioqui ventriculi cruditate laborant. Ex hac causa
et quae oriuntur cordis palpitationes,subinde levissimai Miqua,vel cordis, vel corporis immotione suscitata, uir, non raro simul accedit in si respirando quam h dam dissicultas, sicut erecta cervice laborantes, spirare ccgantur. In cibo etiam ac potu deglutiendo impedimentum etiam quandoq; comitatur. Pulsu. alvus,rarus,tardus, inaequalis est. Humorem autein pericardio urinae colore substantia non admodum absit milem, supra naturalem Atlantitatem augeri,ac colligi contingito quando affectus sepius per
intervalla recurrere solitus inveterascit vigor aetatis perit, corpusque eXtenuatur.Eodem tempore callu in arteriae principio nasci accidit, quo praesente, vel humore copiosi, ac multo in pericardio contento, palpitatio accedens non amplius remittitur,sed ad vitaei nem is quo perseverat. Adest ri Unc non modo respirationis,sed, cibi potusque in deglutiendo difficultas, pulsus omnino parvuS,Valde
debilis,lardissimus ac rarissimus, ac simul inaequalis,&quandoque etiam intermittens. Se sit laborans diu in hujuscemodi constitutione permanseri r tandem&pedes intumescular in pees ris spatio quosi humores colli untur. Curatio palpitationis cordi pro conaitione laborantium variat adolescentibus, o adultis sanitate fruentibus sanguini detractio utilis si ut Gal ait. e citi de ex degiro brachio, si plenitudo adsit. sinistro verb,si sanguis non superabudarit. CX
386쪽
318 PRAx1 MED1CxNAE quo etiam brachio facienda est , quando essem attones vapores molancholici palpitationem corast efficiant praesertim si consuetae sanguinis vacuationes, luti menstrum,aut per haemorrnoides, suppressae sunt. Aeeedere vero debet: idonea victus ratio, aiqesdem, ut Gai ait, attenuans: similis facultati medicamenta. Abstinendum igitur ab omnibucrassum Sc frigidum succum ingenerantibus laudantur carnes fuerit inae,perdices,phasiani,capo ne ii 4Ues omnes in montibus docis ab aqui remotis versantes. Vinum album eius,, paucise rum ex herbis origanum, majorana, rosmarinus
thymus, las pus, lamintha; quae reliquis praeferuntur, melissa ac 3 cymum. flores dicticordiades ut borag. bu l. iiobe, qui tamen ina
sis frigidi sunt quam calidi quae sive cum cibis coquantur,sive aliter sumantur utilia sunt.
Quod si vero intuosi frigidi spiritus palpitationis cordis causa fuerint, ut in senioribus ac sis, qui cruditare laborant, sanguis non erit detrahendus; sed exhibenda , quae flatus discutere ac concoctionem promovere queant, victus ratione, qualis ante dicta, observata. Si opus videatur purgante med. iive ex flatuos spiritu, sive alia de causa cor palpiaret dandum etit aliquod, quod ventriculo prosit, nec cordi obsit, qualis hiera picra vel pili. lephan-Osserenda ver6, ex quacunque tandem causa cor laboret, quae ipsum confortate ac roborare possunt ut sunt cinnamomum, nummoschata caryO: vlli macis, 3 crocus,& similia aromata, quae
387쪽
REM BERTI DODONAEI. 3 9 inioque cum his componuntur.item flagallochum,
ctra, moschus. Iamdi margaritae sive uniones,ac, plerique alij lapides pretiosi lapis si beZoar, ac γunicornu etiam commendantur,& Os de corde cer- vj.Conveniunt quoque galanga, 'Vedoaria,cardamornum,cubebae, pretesertim quum Ventriculus cru-
riditate laborat sic demina anisi ammios, carios, i foeniculi ad flatus discutiendos Inter compos prin- v patum habent iccst de gemmis,diambra,de mossu cho,diamargariton cal. descriptione Nicolai, dia-iat margar cal. Avicennae,si absque thapsia paretur le- a tificans Rhasis, gallia moschata laudatur Sc a multis M. alcermos quod quidem utile esse poterit, si abs-rx que lapide laetuli praeparatum fuerit aliter adversus a cordis palpitationem dari absque nocumento non potest nisi detur ad humoris melancholici expurgationem quo casu, justo pondere exhiberi debet. quod cito 3 i. ad 3 i. si ut erues scribit. Ex
elec t. autem supradictis formari poterunt tabellae cum saccharo, aut addito aliquo γ r. simul concalicujus floris, conditum componi : ut pro aetate vigentibus , cum syr de violis, aut de buglossa, conservis eorundem florum pro lenioribus vero ac cruditate laborantibus,cum syr de corticibus cytri. cons florum rosmarini, vel majoranae, aut cumrad cnulae campanae conditis Commendantur ver, theriace Andromahi, bc Mithridatium Iraesertim quando propter uteri consensu cor palpitat.
Misibenda autem sunt cordi palpitanti localia extrinsecus veluti sacculi, epithemata Sc similia Sacculi componi possunt ex herbis, floribus, iemini-
388쪽
36 PRAXI MEDICINAEbus ant dictis, additis speciebus alicuius ex supallatis electuarijs qua cumgosypio in tela line aut potius ex serico eoque rubente ac coccoti est, consuendi, atque ad regionem cordis adna in vendi , ac gestandi sunt. Absque gos pio& his quoque sacculi fiunt qui in vino aqua memtissae, vel simili, aut vino solo decocti foment
Fomentum ver etiam ex aqua vitae sola, quandlaborans aetate provectio , temperamento frioi dior. causa similis,multum subinde profuit.Sic do Theriace fori est plastri modo cordis regioni ad mota Prodest vero inunctio ex ol cinnamona maceris,nucis moschatae, si artificiose extractis. α' si majoris refrigerationis signa adsint ex ol desipia ca lavendulae Conveniunt vero idores oratisi ut pilarum, quae ex ladan alijs odoratis cum ambra & mos cho componuntur; quas saepius nari dbus admovere convenit. Sicis suistus suaveolentes, velut ex alipta oschata, similibus com positionibus , conducunt Ventriculo etiam cruditate laborantii ovidendum , ut posterius di
Dissiculic autem ista affectio integre curatur. nam ubi semel que in invaserit, fac te saepius re
currit quique hac laborant, ad magnam aetatem non provenient magna sic affectorum pars aeta cinagit, ut inquit Gai inferiorem, O anni. sed quae O. annos excederet rarissimum sane aliquemcx his o annos superare non omnes vero etiam ad O. perveniunt. Moriuntur nonnulli,quum sibi
sani esse videntur,subito. syncope intercepti, alij
389쪽
REM BERTI DODONAEI. 6 I acutas febres, quidam longo diuturno morbo: onficiuntur.
1. Palpitatio est nervorum, cordis , venarum egrotantium, motus Nicandri scholiast. h. e. musta ulorum, qui nervos recipiunt paut Cordis atque arteriarum Palpitatio porro aegri pulsus sani varilique corporis motus est. Id. Disserta tremore, luod per magna ita intervalla Gai. a. de caul.
a. umorem callum vidimus tumorem nunquam. R. Dod. In Maximi l. 2. Imperatore, praeter 'ydropen pulmonis, palpitationis causa fuit aqua indem cardio ulta. Epist. Me dic. . Craton. . Aeris enim attractionem impediens, quo mi ius attollatur, es scir. . Hinc fit quod omnes fere in trago aut so .annum moriantur Gai de loc assecl. l. s. c. I. Illud enim copiosum crassumque in generati anguinem. 6. Quia ulla non longe cor transiens impleta, e X-,licationem impedit. T. Contra, quam in cardiogmo fieri solet. 8. Quia nec humor, qui in peri cardio, minui, nec itallus tolli poteli pulsu autem adeo exiguus est; ut quandoque in una manu non sentiatur.
o. Quia magis prodest, si iat, ubi magna, lenitudo non adest. Io. uris Gai pravum habere succum ait quod forte verum in Italia Belgia minime inditi uiri quod non crassum habent succum quod jus non ci-ito concrescat in gelatinam. II. Etiam gallinae Indica: ia Sic quidam leviter hoc morbo laborantes, mellisa oleribus injecta, liberati sunt. s 3. PO
390쪽
PRAXis MEDICINAE ira Potius semine quam ipso Ocymo utantur.offendit enim odore caput.
r . Maxime prodesse cordi fertur ab Arabibus unde subito quibusdam vita quasi restituta. is Lignum Rhodi appellant ossicinae, etiam lig.
num aloes verum non ei agollocliuin Copios uir nunc ex India habemus Agollochum.16. Valde resistit venenis talia omnia prosunt cordi. II. Ramenta uni corian non scelent combusta, ut eboris: neque corticem habet ebur ut unicornu.valde prodest , sive autem ebur,sive medulla unicornu sumatur inutilis est. 18. Quae est Zerumbet. vera Zedoaria alias antit hora dicitur. 1 o. Si aetas major vel in hac decoctione pannum intinctum coccotinctum, Vel sericum, Vel spongiam, applicant. 2o More chvmico sunt enim tenuiorum ea partium. quae ii non adsint istendum l. despica lav. 2I. Quia qui cor natura habent debile vix recreari possunt qui autem palpitatione laborant, cor tale habent. 22. Imperator Maximilianus ij so anno aetatis mortuus est hoc morbo.
a 3. Sic Regina Maria subito interijt. NICO L. FONTANI.
notatio XXXII, ad captis XXXII
Dicitur etiam cordis tremor: qui curatur ut syncope, quia tremor via est ad syncopen, syncopis via ad mortem ideo . Canone dixit Avicenni ca-i eant illi tui tremorem patiuntur, ne subita morte moriantur.