In D. Remberti Dodonaei praxim artis medicae / ... Sebastiani Egberti Cos. scholia, cum auctario annotationum Nicolai Fontani ...

발행: 1640년

분량: 613페이지

출처: archive.org

분류: 생리 & 의학

391쪽

REM BERTI DODONAEI. Gramen saepius in virginibus , di viduis ex retentostenstruo oriri hoc malum cum vapor venenosus levatur ab utero,ad cor. Si caetera non conserant,utere cauterijs in cruren parte domestica, o sanguis e saphena extractuae medio est. Sicut in virix, si occludantur haemor- hoides. impositio hyrudinum, super mariscas ominum auxilium praestat. V

CAP. XXXIII. SYncope det lipothymia cordis sunt affectus magia

nitudine disterentes major ac vehementior syncope est minor vero minusque vehemens lipothymi quae .lipopsychia dicitur,4 ut Ges ait, syncopen praecedit. Syncope autem est praxeps iubitaneus virium facultatumque vitalium aps iis,quem comitatur sensuum privatio, i faciei pallor, sudor frioidus. In lipothymia vero neque sensus omnino cessant, neque sudor frigidus erumpit. In syncope autem, cor quandoque primario proprioque affectu laborat: quandoque vero per consensum tantummodo. Veluti quando propter ventriculi affectum, aut uteri strangulationem, vel vel ementem alicujus partis dolorem, iriditur. Quando vero nullus alicu)us partis vehemens dolor adest , neque ullius partis affectus praecessit, neque signa alicujus inligniter affecti partis appareant,cor primario affectu laborare ac deficere existimandum,

392쪽

363 PRAXI. MEDIC INA Contingit autem fieri syncopen, sive animi deliquium , quandoque propter vehementem amita emotionem veluti a subitane magno gaudi i

repentino metu,aut ab ira excanclescentiai modica sic ab inspiratione corrupti ac venenu Wris syncoperit: veluti ab aere exfodinis nonnullis metallorum, Abarathris, aut alsissimilibus locis Quandoque a venenis assumptis, aut ab ictu venenatorum animalium. Immodicor etiam sangui nis vacuationes, tum Sc aliorum subinde humorum, sive per purgantia medicamenta,sive aliter,frequenter animi deliquium inducunt. Sic abscessus pro pe cor veluti in pulmone subito erumpentes , Ingens vero Malicujus partis dolor deliqui non raro

causa est. Quando vero cor ab aliqua occupatur inflammatione, aut erysipelate priusquam flectus augeri queat, vita,ut Gai ait,deficit Vulnus etiani cordis ad ventriculum pertingens syncopen,& subitaneam mortem subito infert ventrieulo autem per consensum syncope, sive deliquium acci dic quando vitiosi humores in corpore redundan ite Ventriculo, ac praecipuo ejus osculo molestiam inserunt. Ex utero verici mulieribus fumi, pores subinde afferuntur inui animi deliquium in

ferunt.

In omni autem syncope siue animi deliquio non fiat ab uteri, mox naribus admovenda sunt

odorata, quae piritus reficere queant ut sunt aqua rosacea, cinnam mi, acetum, vinum generosum, pta sertim aromatis conditum mea a mala, ut

caryops 1lli in ilia Prodest vero subinde aquae

393쪽

ODONA I

igidae 3 maxime in facie, aspersio sic Sc digito, ram extremarum partium frictiones. laborante utcunque eitituto, exhibendum moxi vinum generosissimum,aetate vetus, sub tantiaue, colore sulvum ac boni odoris quod omni vi , ut Gal. Ia meth ait, quos syncope male ha- ὰt, utilissimum etiamsi a flava bile os ventriculi festetur. Tali autem uino deficientes, substitui poterit vi- una sacchares aromatis conditum : quod vulgo lippocraticum nominant Danda vero cilectuaria, ac condita cordialia, similiaque fomenta, aut acculi cordis regioni admovendi veluti in palpi-

rcitione.

Si a venenis assumptis via cope exorta suit, repa- atis utcunque viribus ac Venenis vomitione expur-5atis, exhibendum mox erit aliquod alexipharma cum C, ut Theriaca Andromachi,aut Mithridatium, vel aliud similis facultatis. Cordi vero deinde e cordialibus elect fomentis, unctionibus erit providen idum ut,si qua maligna qualitas, vel imbecillitas relicta suerit, corrigatur. Ab ictu vero venenosa: fe- roe,offerenda quoque sunt antidotes ut Theriaca di- cla sed vomitione non est opus. od si autem magna aliqua tu consertim si csti evacuatio, sive sanguinis,sive alacrius humoris, causa extiterit deliqui, non solum vino odoribus', reparanda vires sunt, sed laborandum etiam, ut a mento idoneo restituantur 3 ut jusculi capOnum, vel aliarum carnium, vel contusis e pulpa caponia,

pulli, aut perdicisci quibus vel amygdala dulcia vel nuclao nucum pinearum addi valde expedit.

Dari

394쪽

Dari etiam potest succus ex carnibus non plane ass. tis expressus vel ab ipsis, in duplici vase decocti resolutus . . In valde debilibus exhibetur quandcque aqua carnibus caponis coctis atque ipsius ure,additis con rosarum,flor cordialium o latomatis nonnullis, extracta. Lect. 6. Martua.

Dolorem verbi copes causam etiam sedaret oportet,pro conditione 'artis laborantis, cau fae efficientisci veluti de dolore in febribus dictum est.

Si proin vitiosi humores,o ventriculi infestan te animi deliquium effecerint, expurgandi sunt.

eualescunque tandem fuerint, uti etiam dictum,ubi de syncope in febribus. Ab uteri autem strangulatione si animii Sat deli-lquium, suaveolentia nec naribus sunt admovenda nec exhibenda.Frictiones, ligationes inferiorum partium faciendae. Cucurbitulae ad foemora part interiore admota multum prosunt. Reliqua vero , adhibenda, quae affectus curatio postulat , de quo suo loco. Syncope autem saepius aliquom,citra manifestam causam, corripi, non est bonum nam, ut Hipp cui frequenter fortiter sine manifesta causa exolvuntur,derepente moriuntur aph.2.

Sebastiani Egberti Scholia.

r. Quia nulli adsint spiritus.

stantur hodie doctiores. V Ρ

395쪽

REM aERTI DODON AEr. 36 3. Idque per antiperistasin. quia excitat calorem

aturalem.

q. Quia spiritus ac vapores malos a corde re

acat.

s. Ration semptomatis, non causa'. Hic enim inploma magis urget. 6. Quae contra venena assumpta, ale Xipharmaca; aeriaca, quae contra ictus animalium prosunt . di untur theriace Androm utrumque praestat. 7. Ut in an eurismate erumpetaret. Verum etiamo in malo humore ut in aqua hydropicorum, vel uris,in thorace contenti fieri enim non potest ut o simul spiritus vitales exhauriantur. 8. Eoque liquido facilius enim impleri po uuam cibo. ι9. His fere, ac maxim opus, post magnam sanuinis evacuationem. Io. Quae quum valde subtilium partium sit, pa-

um nutrit.

Ir. Quia fumos magis ex utero exhalare, faciunt. ra. Ad miraculum prosunt restituta his quanoque, quae jamjam moritur e Viderentur.

NICO L. FONTANI.

Annuatio XXXIII, ad capti XXXIII.

Dit Terentia haec parvi est momenti quia ambo se em in corde habent sed syncope sudor perpetuus, nullus, aut paucus pro causarum magnitudine, conitatur, qui in Lip scbia nullus apparet. Si a venenis sumptu soncope exortafuit. A caiisaeitilenti, aut a veneno, aut materia venenata, est thalis. Utere cardiacis intus assumpti & extra admotis ter quae praecipuum locum Ptae stant, Lapn BO aγ-icus, de cujus emcacia, contra venenum sat multa

396쪽

ac PRAXI MEDICINAE retulerunt aromatum scriptores, monsiluites risimus Bauhinus tractatu proprio, de lapide eos

1 E CARDIACA PASSIONE.

Cap. XXXIV. CArdiaceo oris ventriculi affectus est , quia:

corde nomen habet.propterea uita Veteres o ventriculi. AM . i. cornuncuparint: in hoc affectu cor per consentum laborat. Est autem vehemens oris ventriculi dolor, quem comitatur cor dis i imbecillitas, quandoquejactatio, animi arisor, sudores circa pectus faciem, caput copios extremarum partium trigiditas, cordis vero vehe mens frequentissimus, ac velocissimus motus quem palpitationi similem Gai affirmat, imilis arteriarum pulsus. Causa sunt acres ac mordaces humores, vel alioqui maligni,os ventriculi infestantes. In accessione hujus affectus, ori ventriculi adhibendum erit fomentum ex rosis rubris, absinthio floribus , chamaemeli ac melilcti in tenui albo vino, aut vino aqua decoctis. Frictiones vero,ac ligatUrie crurum, ac brachiorum etiam faciundar Enem vero loc leve in licere, aut glandem supponere etiam quandoque conducit. 6 Actius tum sponsia ex posca frigidas a ciem etiam lavandam, stragula incumbentia tollen da, erem refrigerandum consulit offerendum Quo panem vino intinctum.

397쪽

REΜBERTI DODONAEI. Revocatio ab accessione laborantes, cibi time tendi, qui non facile corrumpantur, ut qui lentum habent succum et veluti pedes suilli, ovilli, agnini , vitulorum pedes&capita istisana etiam cum cibis utiliter coquitur. Si vires dejectae sunt, cibus offerendus, qualis in ' syncope ex nimia evacuatione. Expurgandi vero sunt vitiosi humores quemadmodum cin syncope quibus expurgatis, os ventriculi ungendum it masticino, vel cytoneorum , vel γrtino, vel aliquot horum addito nonnihil olei nardini es aut admovendum empl. ex altiche corio inducta exhiberi quoque utile syr de absinthio addito syr degranat aut agresta, si calidior sit. Potest vero tommodum eis vinum absinthites, aut ejus loco cere- visi cum absinthio. De hujuscemodi autem affectione scripsisse videtur Hipp. aph. s. lib. . quibus in febribus fortis aeritus .cardiogmos, malum ubi Gai in comment ait Si per Cardiogmum, Hipp. intellexerit, crebrum4 Velocem cordis motum , praecipue palpitationi similem, extremum malum significari

Sebastiani Egberti Scholia.

i. Cardi algia dolor stomachi : cardiogmos ro- sonis sensus in stomacho quibus si accedat motu Scordis celer ac vehemens , cardiaca est et non antea. In syncope causa potest, dolor idem

esse : debilius tamen os ventriculi, quam in car diaca.

398쪽

37 PRAXI MEDICINAE Celsi .ῖ. c. 19. dixit quamvis saepe ad eam phrenitici transeant. Tertullian hanc, MPhrenitiden Ninulas somno illam decemi.hanc vero excessu. DAnima c. 33. Et siccitas Cels. l. 3. c. 10. . In palpitatione rarus tanta autem vehemenaria ac velocitas in quodam visa, ut magi de dolo brachii, quam stomachi, conquereretur quod sa ctum ob vicinum nervum. sano illi id non tu aderat s. 'a magnam vim anodynam habet absin illium ad abstersionem rosae ad astrictionem pars enim princeps usu non prorsus resolvenda. 6. Quae iaci, non facimus, 'uid enim sudorem ab stergeria facie refert, ventriculo laborante stragii la angustiis vexatus ipse aeger projicit aer refrigerari potest vino utendum, licet causa repugnet, ratione symptomatis in quo Plinius unicam cardia- cor morbo spem esse dicit aliquos autem in accessione dediise ut sudorem coercerent plures imminente morbo, tutius putasse. l.23. c. I. Sentius praetor Chio utebatur. l. q. c. I . Hinc illud Senecae Bibere, sudare vita cardiaci. i Nam praedicta longiori indigent conco 'ione. . Vinum enim , ni solidiori permisceatur cibo D , quod Medicis in artis suae exercitatione compertum cardiacis igitur cibum aliquem frumentaceum permiscent vino. - se Athenaeus. l. dipnos Oph. 8. Eae unctiones, vel empl. non sublatis humoriabus, magis nocerent, quam prodessent.

NICO L. FONTANI Annotat o XXXIV, ad caput TXXIV.

Stomachus est intestinorum principiuuri, de

ra sui nervo us a pinae vertebra incipiens , circa

399쪽

praecordia, cum ventriculo conne Sus. Quapropter

non mirum est , quod saepius dictum est, praecordia

interdum pro ore stomachi sumi,quandoquidem ex vicinitate datur occasio. Saepe pro toto ventriculo ponitur, ut Iuvenalis cantat Sisomaehus dominifervet vinoque ciboque. Causasunt, acres, ta mordaces humores,vel alioqui ma-rni, os ventriculi infe stantes. Multiplex causa est, ex Galeno. I. de caums tom. cap. . Traniano lib.7. cap. o. Celse lib. 3 cap. 9. Sic a flatu, etiam ab adusto pituitoso salso, acidoque humore a capite, hepate, liene, aut quavis alia parte elevato, qui tenaciter infixus, impactus, vehementer os ventriculi mordet, ferit, pungit. Sic etiam a violenti medicamenti vi venefica, de dira, etiam a vermibus cum enim animalcula tetro suo odore vires ventriculi enervent, halitu maligno mordent,3 ipsius os pungunt. Denique ex cruditate nimia distendente, ex intempestivo frigidae potu, maxime post exerciti uiri hausto, contingit hoc modo fit Cardia ia in passo illa ventriculi, qua Cardiogmos, dicitur.

DE IN APPETENTIA.CAP. XXXV.

Lect. s Martii Nappetentia, sive fastidium cibi,facultatis est ap- . petitricis abolitae, seu debilitatae symptoma, ad ipsius oris ventriculi suctionis sensum,deperditum,

aut multum debilitatum,subsequens. Contingit autem inappetentiari fieri , aut quia corpia non Vacuatur, neque ei quicquam decedit, aut propter Oris ventriculi intemperiem, aut humo a a Ium

400쪽

rum in ventriculo atque toto corpore redudantium.1. Corpus autem non evacuatur, I propter consueta intermisi exercitia,vel quia otio ac somno dedi. tum est et Intemperies verboris ventriculi προ-

tentiam dejicit calida praesertim, maxime humiditate accedente. Calor siquidem corpora laxando robur eorum dissolvit in attractionis functionei reddit imbecillam. 3. Humorum autem copia si adsit, 'uidem in toto corpore, partium nulla fit naturalis appetentia illaque cessante neque per venas exsuctio bnsequitur,multo minus suctionis sensus in ore ventriculi percipi aut sentiri potest. Sic&copioso in ventriculo , praesertim circa os ejus,

haerente humore,suctionis sensus impeditur. Humores isti frequenter calidi sunt,quandoque vero frigidi,crasti,ac pituitosi, sed non lacidi Signa autem calidorum sunt uetus i nidorosi, aut amarulenti. frequenter sitis, subinde nausea. Frigidis vero, crassis, ac pituitosis humoribus redundantibus, ructus non acidi, sed insipidi,sitis nulla. Qiuando igitur intermissa exercitia, vel nimia

desidia, vel otium,vel somnolentia , nappetentiae cause extiterint, ad exercitia Mad labores revocandus est male habitus vel ad minus in cibi parsi monia,vel inedia coni inendus. Sic etiam,si humo rum multitudo in corpore recens collecta fuerit. Sed si dudum repletio facta, vena secanda, aut humorum purgatio adhibenda. Si autem sola ventriculi,aut oris ejus intemperies calida, nappetentiam causarit, offerenda erunta frigerantia: ut lactuca, similia acetaria tem edulia actu irigida praesertim ex aceto, panis in posca

SEARCH

MENU NAVIGATION