In D. Remberti Dodonaei praxim artis medicae / ... Sebastiani Egberti Cos. scholia, cum auctario annotationum Nicolai Fontani ...

71쪽

eptum, tamen non negandum, id accidere posse

idonga experientia hac uectos persaepe 'iui-

quoniam omnes morbi omnibus temporibus, 1Dus naturis, in aetatibus potiunt accidere licetidam magis in quibusdam nant,& exacerbentur Iippocrates ait . bos. Quia humor qui est mor-iuia, non semper abunda pro ratione remporis, urae aetatis, s diro vivendi ratione. Bonum est,si detinat cum sudores dicit Avicenna tria significat tenuitatem, paucitatem materiae. hae aliter victus ratio est instituenda. t Cibi in medicamenta debent habere vim in scin - , lndi, attenuandi.& modice calefaciendi nam c/u i Febris uti dixi, est humor frigidus cramus, lentu S, .i,ut coquatur, postulat calefieri,in scindi, di atte-

: aari. Tempore accessionis vomitorium convenlt ex ni re ut docet Avicenna - I. Tractu. a. cap. decur.

b phlegmaticae. Sanguinis missis' Quamvis Galenus, Paulus, MK. is in curatione hujus Febris venae sectionem prae-rmittant, tamen ego eam nonnumquam prOPOHom Avicenna ;qui optime rem distinguit cap. cita Io.ao ait, in hac Febre, si cum abundantia pituitae, iiii abundat sanguis est phlibotomis dum ad ae- nendam plenitudinem , c maxime, si humores ad sint, ut scite notavit Galenus libro de curandi rat. sung. misi cap. ii de sinit. Tuenda cap.

D EPI ALA FEBRE .

CAP. VIII. aer Platae ex seriere sunt quotidianarum. In his

a simul febricitant ac rigent aegrotantes Mu- rumque percipiunt eodem rempore in omni Cor

72쪽

Proveniunt humore frigidissimo, ut ex aci pituita, vel etiam vitrea quum ex dimillo conitrescit, vel quum aliae partes putrescunt, aliae non. Gai de inaequali intemperie hujusmodi febre neri adserere videtur quando pituitosi fri id si de amara bilis simul abundant, per sentientia pora mouentur, ita ut calidum, fri idum tenui mi particulis sit aspersum. Curatio hujus similis cum curatione ipsius dii tidianae, nisi quod potentiora efficaciora ref est medicamenta tanto, quanto materia morbi

SEbastiani Egberti Scholia.

u. 'ν Micis quibusdam dicitur Ristor ii

cat quaterra Gai. ex Archig. d l. descripsit a. Aristoteles quidem scribit is simi cui igore sitim molestam esse verum id fieri ouod

lem. a. uem sorte secutus Ioubertus negat ab eodem utrumque percipii frigus,in ca- orem; sed ab aegro frigus duntaxat ab alio tan steri falorem, quidem fieri a pituita bili permixta sorde putrescentes frigus pituita li

penultimo. Sed Archigeni Gal. aliique viris in arte medica exercreati Timis hac in re fide temere derogare non debemus neque enim videt omnes omisia Omni tempore Locus autem ex problemat adductu S

73쪽

REMBER VI DODON RI. s i de invasione paroxysmorum accipiendus, uti sal accepit libr. de inaequali intemperie. . Acrimoniam enim, ut Macetuini,habent,prae- imini putruerint ut non minus quam bilis Riem facere possint quando per totum habitum runtur,proprie tamen dictum Rigorem bilis iacit, L aph. 63 comm .

NICO L. FONTANI.

Annotatis VIII ad captit VIII

l In Onmieorpora parte tam interioribus quam e X- moribus, tam majoribus, quam minimis, simul ui cet Galenus a dedisserentijs Febrium cap. 6 aeger ri- t. Febricitat. Est intemperantia inaequalis,composita ex calo-a,&frigore, exiit ut a vitrea suborta s quae putre- csta calefacit nonnullas, Malias parte refrigerat. uam sententiam sequitur Galenus, Paulus,in Atius aeriam assirmant, hanc posse concitari e X pituita, flavabile, ut attestatur noster auctor.

DE CONTINUIS.CAP. IX.

Ebris quae Synechees . h. e. continua dicitur, a 'Synocho differt. Continua exacerbatione ha-rt remisione , sed ad apyrexiam non pervenit.,ynochos vero unicam habet accellionem,ab initio id finem perdurabilem. Continuarum autem febrium quaedam adTertia-ias accedunt inonnulta ad quartanas nonnubad Quotidianas.Tcrtiana continua Causos , Febris

74쪽

rebris ardens proprie dicitur; praesertim si diuerit harum vero ardentium febrium ui exquisitae sunt, ac puram aliae minus exquis Comitatur ardentes febres exquisitas intentor mordax quoque ac acris sitis valde uroelgua sicca ac sis era est. Vomitus si succedat' duin biliosus, sudores copiosi erumpunt Vrinae modum rubent, magna in pulsu celeritas, quentia Vagent hujuscemodi febres in summo aetis ter Ore. requentes sunt in calidis ac siccis reonibus .Qui autem temperamento sunt calido acico promptissime in has incidunt: praesertim

In minus e uisitis ardentibus, sive impuris mitior ac minus acris est, siti. non semper amagna,iae lingua usque eo aspera,sed frequei balbis sordibus gravata. Superveniens autem febrib ardentibus 1 bonus est.nam quae febris continua filii in internes

Aliae Continuae, ut Quotidianae, auarta non suntArdentes febres.Contingit tamen ac quandoque nominari, sed improprie. Quotidiana conti nua similis est quod ad accideiatiaditae inter mittenti sed exacerbatio cum frigore non incipit nec ad apyrexian pervenit; sed priusquam una icessio desinat ri altera supervenit.

75쪽

REM BERTI DODONAEI. I ncc integre destinunt litae si triplices fuerint ille ab impuris ardentibus agnoscuntur. Ha- tamen hoc proprium, quod accessiones earumn meridiem aut circa noctem superveniunt; fa cit,in intermittentes mutentur.

5 basiani Egberti Scholia.

Quando pro specie accipitur haec vox , quae: tra Synochum dividitur mami generis nonae in squod Synochos . continuas ambitu suo com-ditur. Gal. a. de differ Febr.C. a. Quae alternis dieb exacerbabantur a πιτψε-u veteribus dicebantur. . Rarissim videntur Quartanae continuam. Epid.

Ac propterea dicuntur a Gal. 2. deisib. Causus,&Εxacta Tertiana. . Has duplices Tertianas Quotidianas con- auas quidam Hemitritaeoru nomine in digitabant, od Gai tamen se facere negat. a. de febr differ. itio. 6. Haecque duo simul juncta proprisissimum Cauli num, atque indicium sunt. q. Acut. I.&q. comm s. epidem sect. 3. aph M. I . Praesertim si destillent humores ex capite. χ8. Ob pituitam adustam hinc istud apud nos sae-ssime;linguae vero asperitas, qualis puris Causisse soler non ita saepe conspicitur. 9. Quando sequitur remissionem prioris paro mi ut it initium subsequentis. Si autem in vig paroxysmi accidat lethale est nam significat in- riora uri, exteriora frigere. Ita conciliandi aph.

textu sup citatis cum 46 ejusdem libri 4.ro. Major nempe morbusin minorem quod mi-rs malum est.

II. Ideo

76쪽

x. Ideoque nec de curatione harum, praeter quae de Intermittente supra scripta sunt nece Dum fuit dicere.

12. Quod pituitosus humor aegre discutiatu

NICO FONTANI. Annosatis IX, in caput IX.

Θnechos hoc est,continua, synochus non Uilrunt nominis origine, sed vocis usui putredine docte consul Sebastianus notat.

DE SINO CHIS FEBRIBU

CAP. X. CYnochus ebris quae nullas habet exacerbato nes, duplex est vel enim a sanguine sit citra

tredinem inflammato,vel a sanguine in omnibus sis maximis aequabiliter putrescente Ir flammati autem sanguis quia non eventatur, & vapor calic non transpirat qui retentus ea tia contingit lefacit.prohibetur autem transpiratio propter u densitatem obstructis videlicet exilibus meatibus obstruuntur autem Sc constipantur corporis isti Catus vel propter balnea adstringe ia, ut sunt es inii Cfa,Vel propter externum frigus,vel alii simi C. causa. Similis autem haec febris Diarijs habem quandiu citra putredinem consistit tunc enim G alor ' ejus mitis,ac blandus sentitur.Urinae sanoru similes sunt, in pulsu nulla inaequalitas deprae henditur. Sed quando istae febres diutius consisti lcito in Synochum cum putredine mutantur .sangui

enim quum calidus sit lumidus prohibita tra spira

77쪽

REM BERTI DODONAE M. 49one cito putres it Contingit vero Uyno-m cum putredine fieri non praecedente altera, c videlicet, ubi tanta est sanguinis copia ut gra- vires quando enim vires copia sanguinis gra-- , bonitatem naturae suae sanguis amittit quassa fieri nequit ut non computrescat,ut Gal.9.h,ostendit. In synocho autem putrida Vrinae a ali constitutione mutantur in pulsibus inaequa- paret Sc calor I minus mitis aut blandus sen- citatur synochus in iis,qui aetate sunt vigente, ra calidi,&in carnosis bono habitu praeditis. densi sunt corpore , sanguineque multo abun- Tempus autem harum febriuin maxime Ver-m est,teste Aetio . Qui autem raro ac soluto sunt itu, corpore gracileS, aetate ac temperamento idi,hujuscemodi febribus non corripiuntUr. urati autem Synochorum in abundantis sanis evacuatione consistit, in caloris praeter natu- exstinctione, obstructarum partium, si quae tant, apertione.

1. Ad sanguinis autem detractionem in utraque ocho festinandum quem ex dextrubrachiivenalia, vel interna duci expedit pro virium ratione. quibus sanguis tempestive detractus non est inod gravius ' malum incidunt nisi sanguis e na- erumpens,vel aliunde profluens ut per menses, it haemorrhoides vel etiam copiosus sudor super- ualens,ipsos a periculo eripiat. a. Calor autem praeter naturalis victus rationς ida tumida adimetur a ut aqua decoctionisanae, cremore ptisanae, qui solus pro cibo sufficere

78쪽

so PRAXI MEDICINA

sufficere potest,donec febris cessariti nam tenui diu in febre synocho utendum est. Sunt alia res aerantia non inutilia, ut lactuca,lapathum, xatis

nmiles herbae.

3. Meatus obstructi sudoribus succedentibu daperiuntur, quod si tanta fuerit constipatio ut suc ire erumpere non queant balneum aquae dulcis sic jCurrere poterit Aquae frigidae potionem synoch c& febribus ardentibus utilem Graeci tradunt me nci sed ut tuto exhiberi queat quaedam requirunt a

I.Vt venae sectio,& Purgatio,ubi Convenit, prae aserint. a. Vs in urinis manifesta appareant signa coococtionis. Vt non propinetur nisi in statu is ubi jaroxysmi tunc quidem tantum quanta I egrotanti libet. . Vt aeger sit assuetus frigdgpotioni validis viribus,nullo interno viscere o bili, aut male affecto, s. Vt aqua sit pura, ruit Icarens Abstinere autem ab aqua frigidae potio iconvenit eos qui gracile corpore sunt. modicia sanguinem habent , ut sunt qui Hectica febre laborant cito enim aqua frigida solidas corporis partia ' carne nudatas offendit Abstinere etia debentes tura frigidiores, atque in senectute constituti. P

hibenda quoque est aquae potio tempore hyberia linque locis frigidioribus Ab aqua frigidavi eos abstinere expedit qui febribus laborant non exquisit ardentibus, tertianis impuris , vel alijs ex cras frigidisque humoribus originem habentibus. Inut iis quoque incommoda aquae frigidae potio ominil, qui internum aliquod viscus debile habent vel obstructum et alioquin ab Erysipelate inflana matione, vel tumore aliquo male affectum habent

79쪽

REM BERTI DODONAEI. scqua enim frigida intempestive, ibi non convet exhibita, crudo lentosque humores attenuari concoqui non permittit,Ob tructiones augct, in- immationeS, erysipelata, aliosque tumores resolvii pedit xlicet fortassis dum sumitur , vi mox almptione conferre aliquid videatue morbum talen reddit difficiliorem in periculum ac vitae iscrimem aegrotantem non raro adducit. nonnullisi in stomachus , aut ventriculus ipse, alus pulmo, septum transversum, Vel hepar,Vel reneS, aut Ue- a, aut alia pars adeo graviter omenditur, ut diffici inde consequatur allectus, ut difficilis resipiratio, bi cruditas, coli renum aut vesticae dolores , Sc,nvulsione vel tremores.

S/bastiani Ethberti Scholia.

Differentia Epac masticae, Parac masticae, Ho-iotonae, nihil ad curationem facit nam crescit rei edijs non adhibitis decrescit adhibitis, dinacul teron sistit quod si contingat Homotona dicetur. a. et comparat vino novo in vasis cis rvescen serna s. cap. O calefactus eodem pacto sanguis ire sit, atque ita loco conrineri non potest. 3. Ut norati utina sub sole; quod tamen rarumst vel a sordibus. q. Calor sequitur materiam in qua est in bile cris existit; in sanguine mitis est. s. Serum enim sanguinis sunt; ideoque illo non

uiri putrescente mutari non solent.

6. Potest esse magnus, frequens, celer inaequalissse non potest. 7. Sanguinis enim tenuiores partes in bilem mu

tatur.

a P. Quia

80쪽

sa PRAXI MEDICINAE 9. Quia non superveniunt nisi in Plet hora aququantum periculi sit liquet ex Aph.Hippocr. de habitu a hletarum quidam ab hac mutus factus sol phlebotomia curatus fuit.fiunt, Syncopae, non defectu, sed suffocatione spirituum Angiuae itiden

ac Catochae. metus itidem ne venae rumpantur.

io. Id est,su stantia hordei mundati, quod pissana veterum est ex decoctione relicta. Refrigera autem , satis nutrit ad sustinendum Vires done

morbus cessier.

II. Apertos poros indicat sudor, illo itaque procedente sufficienter, de apertione non est laboran

dum.

12. Non taure ultra quam libet bibere cogeidus est. 33. Inter quos praecipuae sunt nervosae nervis autem frigidum inimicum. . Aph. I 8. I . Sive ex naturali intemperie, sive ex vitio adscititio. Ir Calculo, aut crudis humoribus qui alioquii descensuri erant, illic retentis.

NICO L. FONTANI. notatio X ad caput .

Differentiam Dacmasicae Paracmasicae, Non tonae, nihil ad curationem facere . vobis persuader: conatur auctor tamen hanc distinctionem ego uti, lem bre ad maiorem notitiam, puto, cum Galeno,

Meth. 3.

Synechis seu continua febris putrida est duple una in qua humores aequabiliter, altera, quum inae quabiliter putrescunt in magnis venis. Quum aequabiliter putrescunt, consurgunt re Febrium differentiae iisdem nominibus distincta quales fuere in Inocho non putri. Una Homolonos, quoties putredinis par est modus toto morbi cursu. Altera,