D. Francisci Junii Opuscula theologica selecta recognovit et praefatus est d. Abr. Kuyperus

511쪽

est, sacerdotem illum summum, principem sacerdotum cuius unctio Leviticii diserto, Mose perscripta est. Etsi eo in loco de unctione, consecratione non Aharonis solius legitur, sed etiam reliquorum sacerdotum, qui tum auctoritate Dei in ministerio sacro instituti sunt nempe quia totus ordo prima illa actione simul fuerat consecrandus Domino, tum eorum qui aderant, tum posteritatis, quae ab ipsis erat ventura, nomine, successura in idem ministerium Leu. d. .Le. o. Num. S. Nam eorum posteri nusquam leguntur fuisse uncti ac propterea summo sacerdoti specialis est haec appellatio diuinitus attributa, quod sacerdos unctus est. Sed cum Aharonis nomen fuit hoc loco positum, exempli causa positum est pro eo quod est, summus sacerdos ordinarius, quo in ordine princeps fuit Aharon. Est igitur synecdochicum, Aharonis nomen pro sacerdotibus summis aut quouis de numero illorum usurpari. Vsus vero, modus applicationis, secundum quem unguento ungebatur sacerdos unctus, demonstratur illis vocibus, quod unguentum superfundebatur casui, quod descendebat super barbam, inde m orant vique estimentorum illius, atque haec de simili in praesentia satis. Iam de re, quam Propheta hoc simili adumbratam

voluit, videamuS.

In hac easdem partes opus est obseruari. Vnguento illi stimo, id est praestantissimo atque suauissimo respondet unctio spiritualis Dei: id est donorum omnium sua f. Saluissima, amoenissima communicatio, qua Deus perfundit ut ita loquviniur eos qui communionem sanctorum in unitate Spiritus .charitate vera, ac pace coluerint. Et certe quaecunque ad commendationem prisci illius unguenti adferri possunt, cum nihil fuerit nisi spiritualium diuinoremque charismatum typus Qvmbraculum, ea multo magis de veritate, quam adiuubrauit, necesse est praedicari. Dicitur neuentum, idque prastantissimum diuinae igitur benedic ones spirituali modo, adeoque diuino, illud simi quod istud unguentum modo corporali praedicatur esse. Cum autem dicatur primum quidem neuenium commmi nomine, deinde vero κατ' εeoaήν, ut ab aliis D uentis discerni queat, stimum ac praestantissimum appelletur, recti ex iis appellationibus conficitur, benedictiones Dei, si in ipsis considerentur, unguenta esse unguentorum omnium praestantissima caetera omnia, si ab

unguentis illis Dei separaueris aut inodora, ant graveolentia dici oportere. Quo indignior est illorum hominum protervia, qui documentis naturae, scripturaeque omnibus modis excitati, non possunt ex veritate animaduertere, quin sint ipsi putidi, putid ue omnia, aut certo inodora, quibus solent adhaerescere, ut saxis ostrea, donec unguento diuinae manus perfundantur. In primis autem incredibilis est tenacissimae illius naturae obfirmatio in iis quos regenuit Deus semine incorrupto verbi, aut admouit ad aliquam mysteri tanti conscientiam quod testes flecti, ac non solum conses maximae illius praestantiae, quam habet unguentum benedictionum Dei, tamen aut non afficiuntur conscientia illius, aut affecti non possunt eo usque assurgere, ut omnem praestantiam in illo solum diuino unguento benedictionum Dei spiritualium in Christo positam adiimgant sibi, seque sepositis aliis rebus omnibus teneant constantissimo. De re diximus: Iam de persona videamus, vel potius de corpore, cui tanquam obiecto unguentum illud praestantissimum applicatium, Domino. Nominatur hoc loco Marone nominatur autem ut persona quidem sed velut corpus considerandum est in hac personae appellatione quemadmodum illa partium quar-dam enumeratio, quae hoc loco ponitur, demonstrat euidentissime Fuit autem Maron, tanquam sacerdos summus ex lege institutus fuit inquam vario respectu typus Christi WEcclesiae. Nam quisquis mediator est inter duas diuersas, differentes partes intercedit, is apud unum agit personam alterius. Atque m in modum Christus

iungens caelio go oν, id est, partes apud Deum Patrem nostro nomine obe--das,

512쪽

undas, personam gessit Ecclesiae cum vero defungeretur di se a Moc, id est, Partes apud nos Dei patris nomine perficiendas, personam gessit Dei patris, cuius est imago, sermo, sapientia aeterna. Sic Aharon, cum de rebus agitur apud Deum obeundis aut percipiendis ab eo, corpus Ecclesiae corpore suo ut ii dicamus adumbrauit cum vero de rebus apud nos, erga nos defungendis auctoritate Dei repraesentavit Deum, pro quo legatus erat in Ecclesia ipsius ad utrumque vero speciatim gessit personam Christi, id est, uncti illius summi sacerdotis nostri in aeternum. Hic autem agitur quidem de rebus quas Deus in Ecclesiam, ut omnis honi principium, praestiterat, Win Aharonem ipsum, velut institutum Mesesiae nomine: sed quas Ecclesia tamen occupare sancto tenebatur coram Deo Ar Angelis eius. ProPtere, hoc loco necesse est, ut nomine Aharonis figurari Ecclesiam intelligamus fideli obsequio suo sistentem sese coram Domino, hexercentem palam dona unctionis eius quemadmodum totam Ecclesiam Christianam in antecedentem salinum ostendimus non alia ratione Ecclesiam esse, quin singulari illa relatione ipsius hordinatione ad Deum, qua ordinatione fit unctionis illius salutaria particeps, ex qua procedit in singulos omnimoda benedictio. Sed quia benedictionum Dei in Ecclesiam ipsius ratio est huiusmodi, ut non solum communiter corpori, sed etiam singulariter in singulas partes tribuantur: propterini optimo Propheta hoc loco ordinem etiam partium ad commoditatem benedictionum sei, communicationem demonstrandam persecutus est. Partium autem in homine aliae sunt innatae, aliae adiunctae: Quae innatae, aut sunt necessariae de natura illius, ut caput aut non necessariae, sed de ornamento naturali illius, ut barba est. Quae advinctae, foris adueniunt ad commoditatem illius, ut vestimenta sunt quae Deus homini sanctificauit ad usum ipsius, ex quo peccati conscientia erubuit miser, Wpudefactus est nuditate sua. Atque hae quoque partes secundum quandam analogiam obseruantur in Ecclesia Dei, ut eo sit illustrior multiformis illa Dei sapientia, quam in Ecclesia sua coram imperiis potestatibus explicauit ordo est mem f. et Sa brorum in Ecclesia Dei alius superiorum, alius inferiorum; item alius pertinentium ad nece-tatem, alius ad Omattun, decus illius ut Apostolus ad Corinthios docet C. I a. v. . ordo est praetere, rerum quae commodo ad usum Ecclesiae adhibentur: quo innumero ij sunt de quibus in praecedentem Psalmum dicebamus; qui non sunt quidem de Ecclesia ipsi, sed tamen Ecclesiae non incommodant, quin potius eam circumuestiunt commodo ad gloriam Dei. Proptere enim statres ab amantibus Minaiae ihi distincti sunt, quia aliud est domesticum esse, aliud vicinum bonum, aut certe minime malum. In hac igitur persona a quam perimet unctionis diuinae communicatio tria haec optimo fuerunt distincta corpus es uniuersitas Ecclesiae; singula membra eius, etiam quae non ita sunt ad rationem Mesesiae necessaria; quae foris ei adiuncta sunt.

Restat nunc locus tertius, derisu, applicatione ut vocant diuini illius unguenti ad corpus hoc quod modo circumscripsimus. Eam applicationem Propheta fieri a Deo, velut principio omnis boni quod ani diximus ordine & modo conuenientissimo

demonstrat, seruato decoro similitudinis cum ait primum quidem Superfunaei, Posteaque superfusum descendere; deinde vero ordinem partium distincte obseruat, dicens, mperfunis capiti, inde in barbam descendere, eae ea efferri ad oram Nesti Masurum

Sensus igitur est, neminem hominem in Eccletia esse, qui suavissimam illam ovisδ-ν vel bonam fragrantiam Christio Deo Patre in Christo non percipiat: sed unumquemque suo ordine, loco pro demenso donationum eius neque tantum suauissimum illum amoenissimumque odorem ad germana Ecclesiae membra pertinere, verumetiam ad vicin

513쪽

vicinos omnes, qui modo nares suas dit ita dicamus malitiose non compresserint, odoramenta illa Spiritus Dei, quibus Ecclesia perfunditur, perfundit refugerint. perfunditur enim a Deo caelitus perfundit autem in terris secundum Deum eos omnes, quibus datum est Ecclesiam obseruare QSpiritu Dei inhabitanti ipsam minim obsistere. Quapropter ad iustam huius similitudinis intelligentiam optime distingui ordinem illum necesse est, secundum quem Propheta camam effecta amoenitatis suauitatisque istius in Ecclesia distingui voluit causa Deus est Ecclesiam perfundens,, quidem actione adeo gratiosa ut singula membra a capite ad calcem, oras ipsas vestimentorum imbuat odoramento salutari suo. Effecta vero sunt haec tria Primum, quod nihil est in Mesesia, nihil Ecclesiae, ne adiunctum quidem ipsi quod in se redditum non sit odoratum benedictione Des Secundum, quod hanc suauitatem siue ovisδίαν. quae in nobis est, ali aliis testatam facimus, de communicamus inter nos pro modulo donationis Christi. Tertium, quod etiam exteros ab Ecclesia, quibus spectaculum facti sumus, assicimus odoratissimis illis vestigiis quae in nobis impressit Deus. Atque hoc quidem in primis ad eos pertineto obstringit eos vehementissimo, qui tanquam Maron ad sacrum ministerium vocati sunt. Hi enim sedulo operam dare debent, ut cimi Apostolo dicant ex veritate Gratia Deo, qui omni tempore triumphum lacit nobis, Christo, manifestat per nos odorem cognitionis sui in omni

loco, a Cor. a. d. Sed nullum est tam eximum membrum cui pro suo modulo

haec quoque prouincia disindendae illius hisδιac non sit demandata. Quid enim annon onmes etiam minimi in re o caesorum odoramento illo Dei in Ecclesia perfusi sunt annon odorem illum in Ecclesia perceptum in eadem opus est exhiberi annon odore illo aerem circumstantem sic impleri, ut exteri sentiant nos in Christo odoratos esse quis ridiculum est, si quis odoramentum habere velit, redorem manibus comprimeret Christianus quisquis appellatur, aut odoramentum factus est in Christo, redori est aliis aut si odori non est, iam non est odoramentum Christi: haec suauitas non potest mam comprimi, quam suauissimorum odoramentorum odor, qui ad eos dimanet qui incumstant nos Mesesia praestantissima est unguentaria: singuli in Ecclesia sunt narthecia pretiosissima, si ad conditionem suam bene aspexerint. Haec unguenta, haec odoramenta cur dissimulemus cur non colamus cinmuscis iniectis ut Sapiens in Ecclesiaste loquitur cap. o. v. I. corrumpamus Cur disperdamus, proiectis huc illuc, proculcatis aromatis quae ad confectionem eorum sunt opus Etenim ut Propheta inquit bonum, amoenum est tabitare fratres etiam una in hac coniunctione sita est amoenitas: ex hac cohabitatione ac veluti confusione de contempseratione aromatum exsurgit illud spiritale unguentum optimum, quod Deus olim materiali figurabat, ut Dauidem habemus auctorem huius interpretationis Ad huius unguenti constitutionem usque adeo secundum Deum communio illa sanct f. TS imi vina aio necessaria est, ut insipidum, Winodorum, ac potius foetidum sit, quidquid in ista commmione minimo continetur. Totum odoramentum est Christi, ex quo solo Cin quo odorata est communio nostra, prout in Cantico Canticorim docemur passim huius odoramenti ea natura est ut tanquam oleum stillet per totum Ecesesiae corpus a capite ad calces illius qui in hac communione Christi versari

cupit, eum in communione Ecclesiae sese opus est continere, quam praecedenteriorum ex Davide cognouimus, emembris sibi adunatis in Christo constanter adhaerere Solus Christus seorsim odoratus est, atque adeo odoramentum ipsum nemo nostrum sine Christo, sine fratribus esse odoratus potest: me Christo, quia odoramento est, .nos in eo bona fragrantia vinus coram Domino: sine fratribus, quia corpus simul totum, non autem fastuosum, confidens, aut fastidiosum membrum

seorsim perfunditur odore Christi omnino perfectionem amoenitatis huius instituit

514쪽

86 EI RENICIPARSII. Deus: amoenitatem facit odoramentorum communio. Communionem Charitas, quae

perfectionis vinculum a Paulo dicitur pax necessarium est charitatis instrumentum Quid ergo putamus miseri quid fingimus, cum tanto supercilio ali alios quasi furcilla extrudimus, .censoriam quandam virgulam in hos in illos promiscuo adhibemus, tanquam si nobis solum esset iudici nasus aut Christus hanc facultatem cessisset nobis, qua ad libidinem animi nostri abutamur Id sano faciant Satanae stabularij at oues Christi non decet, pastores minimo Quin potius Christo cedimu nos, illos in communionem corporis, Spiritus sui gratiosissimo adhibenti viris potius odores amoenissimos, illo in nos derivantem manum ipsius animaduertimus pquin potius unguento tuo odoratissimo fratres communiter nobiscum sentimus delibutos quin potius etiam amicos ad participationem suauissimi eiusdem odoris ab illo capite in corpus unum adscitum iri confidimus quin potius, continendis iis qui iam vocati sunt, Quocandis qui absunt, damus operam diligentissimo, ab omni foetore abstinentes, quo crepant animi nostri, omnem suauissimum odorem illis Exhibentes, qui ad Christum, ad nos per Christum vnx perducantur O beatum studium eorum, qui in hoc pietatis ossicio consumunt operam beatas mentes quae de hoc studio cogitant beatos homines, qui ista statuunt cum animis suiS, eo se odoratiores fore, quo coniunctiores cum Christo, suis fratribus futuri sunt Contra vero, quin perditum, deploratum studium, in quod funestis hisce temporibus plerique abripiuntur qui se odoratos fore tum demum arbitrantur, cum alios a se alienaverint, aut etiam sordibus, inquinamentis indign commaculauerint Ahimprobo, inquiebat David, prodeat improbitas I Sam. I ., tu, miser itinestatuisti desipere, ut improbitatem vomens, pacem oppugnans, odoramentum fratrum tuorum, meliorem te fore iudices aut odoratiorem fore, cum a fonte odorum purissimo a Christo ita discesseris non cogitas sordes a te in proximum excreari non posse, quin prior sordeas aut spargi venenum, quin venenatus sis

Agite ergo, o fratres dilectissimi, participes unctionis illius pretiosae Christi, Wincommunionem sanctissimi illius corporis vocati virtute Spiritus, amoenitatem istius commimionis nostrae recognoscite mecum per Deum immortalem; in qua communione Deus ungit, Christus a Patre unctus est, membra unguntur in Christo, viminimi etiam quique in regno caelorum tamquam hamae ipsius pili si ita placet, odoramento perfunduntur, ipsae denique vestes,, quicunque nos circumstant, afficiuntur odoris istius amoenissimi conscientia. Ne sinamus ergo tanti illius, non priuati, sed catholici vel uniuersalis boni sensum, aut usum, aut fructum nobis intercidere ne suramus nos ab eo excidere in quo odorati sumus ne sinamus ab iis nos deuelli quibuscum odorati sumus, Codoratiores amplius efficimur, quo amplius ipsis in Christo adhaeremus odorem illic inuenimus, non intulimus quem si oppugnemus in ullo, non illum sed nosmet ipsos extrudimus ne sinamus vel minimi cuiusquam mem-hri fastidium aut contemptum in animis nostris inualescere ne sinamus denique vel eos ipsos qui foris sunt, foetorum nostrum sentire ex contemptu sui sed quem odorem gratioso communicauit nobiscum Christus, eundem summo studio, alacritate cum illis communicemus, si fieri potest, ut ille ipse odor noster tum in illis qui in peccatis mortui ac foetentes erant, tum in nobis qui a morte, corruptione per Christum vindicati sumus, sit Deo gloriosus, Ecclesiae illius salutaris. Si fecerimus, bene est, L Ss ossicium fecerimus Christo, Ecclesiae eius debitum: si non, iam non odor, sed foetor futurus est, quem coram Deo, Ecclesia, .uniuerso mundo eructabimus: quod malum auertat Dominus. In eos homines optime quadrabit illud sanctissimum Augustini dictum Ephes. at Magnum istis hominibus consilium vindicandi est libido moriendi, non in corpore, sed in corde ubi funus occulie prius suo

515쪽

Et RENICI PARS I t. 8i putore sentitur, quam mors nostra cogitatione prospicitur hos anto laetantes sentimus. iam mortuos nouimus. Hoc vero non laudi cuiquam nostrum, sed fraudi, perditioni acerbissimae futurum est; si pro odore etiam exteros ad Christum pellecturo foetorem damus fugaturum. s. ros Teremnis, is qui descendit sufer montes Sionis. Nam siue mandauit Moua benedictionem, iram usque in raecisum. AMOR NITATEM, quam in communione sanctorum Dominus collocauit, cuius phsunt apud se conscij, quam exteri utcunque sentiunt virtute Dei, ex praecedente versu, Davide teste, cognouimus. Cum vero duobus nominibus sanctissimam illam Communionem Propheta celebrauerit, amoenitatis, boni iam nobis ratio illius boni quod in Ecclesia communione sanctorum in Christo deposuit Deus, videnda est. Videnda autem, non accumulatis, arcessitis hinc inde testimoniis, sed ex his ipsis Prophetae verbis, quae modo exscripsimus ut certissimum hunc ductum securi, de pace illa, quam nobis dedit Christus, continenda, seruanda, atque colenda in dies magis ac magis cogitemus. Bonum itaque communionis sanctorum, bacis in hac communione a Christo imperatae, duobus modis hoc loco describitur primum quidem simili a naturae ordine sumpto, ut anto dicebamus deinde vero simplice nunciatione tum boni, tum Causae, unde emanat bonum, ad communionem sanctorum peruenit. Simile quo Propheta utitur, quamuis specie duplex atque Circumstantia, ratione tamen unum est, cum hoc modo dicit, en ut ros Hermonis, is qui descendit sufer montes Sionis. Agitur enim de uno rore, cuius naturam siue rationem non variat subiecti loci, in

quem decidit, constitutio Propria autem boni illius descriptio noλoriae io a salte subiicitur, dicente verbis sequentibus. Nam illic mandat Moua benediationem 'e. Quod autem Propheta ad rei eiusdem circumscriptionem duobus his similibus utitur, id certo consilio ab ipso factum est quod consillum anto exponi a nobis opus est, quam ad explicationem argumenti ipsius veniamus Hermonem montem, vel potius montana Hermonis, ex ripturis constat pascuis illis Basanis fertilitate summa nobilibus esse imposita montes vero Sionis in ipsa urbe fuisse constat, proximo urbem Hierosolymorum, admodum siticulosos adeo ut neminem, ne puerulum quidem, fugere posset cognitio commoditatis illius quae proximo agro ex rore caelitus accidebat. His rebus animaduersis, facit iam omnes visuri sunt, cur duo similia argumento eadem loco differentia Propheta hoc loco adscripserit. Prius simile ad copiam amplissimam bonorum a Deo in Ecclesia ad extremos usque terminos pertinentium respicit posterius ad vim illam benedictionis Dei, qua loca etiam arentia& siticuloso unde Sion Hebraeis appellatus est ac fermo inepta edendis fructibus, efficiuntur ferendis illis habilia. Nunc de argumento ipso videamus. In hoc itaque simili easdem partes sumus obseruaturi, quas in praecedente ostendimus. Primum enim videndum quid sit quod analogia cum illo spiritali bono, de quo hic sermo est, habere dicitur similitudinem: Secundo ad quem ros ille perueniebat naturae ordine nam hoc exemplum naturale est ductu singulari Dei: Tertio, qui usus, modus istarum rerum ex instituto illius. Quid sit cum bono illo compseratum, palam est, dicente Propheta est is ros. Quo perueniat, demonstratur verbis illis, super montes 'ermonis , super montes vel moniam Sionis. Qui reus hodus docetur eo quod Propheta rorem ait descendere. AC rorem quidem natura bonum esse nouerunt omnes, cum fructus illius quotidie ab hominibus percipiantur amplissimi ad commoditatem praesentis vitae. Quod autem

516쪽

de rore secundisi naturam, vulgo percipitur diciturque idem a piis de bono spiritali dicitur percipiturque in communione sanctorum ab iis prophere, non percipitur ivtanto dicebamus quia percipiendis illis plane inepti sunt, donec regeniti fuerint a

Domino,

Neque vero hic necesse est, ut amplissimum illum laetissimumque campum honorum spiritalium decurramus,' percenseamus scriptis. Haec bona, etiamsi chartis innuit et S63meris statueremus Perrexere, tamen percepturus esset, nisi qui iam per

Dei gratiam insitum habeat in se, ingeneratum bonum. Haec bona inquam laninino intus sentiri praestat, quam perscribi multis quia singulis suo ordine sua sint homa Deo distributa virtute Spiritus, quae in conscientia leguntur digito Dei examin,

non autem in charta humanisve tabulis. Sed quia viasque in Scripturis sacris verbum Dei, quod potentia est eius ad salutem omni credenti cum rore Comparatum est, velut instrumentum vitae aeternae a Deo in has terras demissum caelitus, quo perinde animi nostri irrorentur humectenturo inebrientur gustu ac potu salutis aeremae, ac rore aluntur gramina atque recreantur: proptere, non dubitamus, quin hoc etiam loco ad illud sanctissimum verbum vitae aeterea Psaltes respexerit, cum bonum communionis sanctorum describeret. Nam Deus cum omnis honi in natura auctor. rorem suum defundit in agros ad infirmae huius naturae sustentationem, tum vero maximo, ut boni spiritualis in Ecclesia auctor, verbum suum defundit in Ecclesiam suam, quae ratio est vinemve ipsius, ut singula quae in ea sunt, roris illius communicatione alantur, augescanto ad iustam maturitatem virtute ipsius perducantur. Ac proinde quemadmodum rorem non solum secundum se, virespectu principi sui nouimus esse bonum, verumetiam his rebus inferioribus bonum id est, utilem, necessarium, omnibusque modis commodum si enim omnes comperimus usu experientia communi ita verbum quoque Domini cum in se, secundum principium ipsius spirituali modo honum esse docemur hoc loco, tum summo nobis utile ac necessarium, qui adiuum vineamque illius pertinemus. Hanc autem haereditatem Domini, in qua, nos sumus, Propheta circumscribit montium,ermoniis , Sionis appellatione quorum illi ad fines regionis sanctae Orientem, Aquilonem versus pertinebant, hi velut ad umbilicum eius illi ad feraces valles, agrosque irrigandos commodo impositi; si arantes, siticulosi vix subiectis vallibus alimentum subministraturi esse videbantur. Quapropter his duabus a-

tionibus, tanquam ex re praesente, priscam Ecclesiam instituit David non esse curtam aut infirmam Dei manum, quin ab uno fine Chananaeae ad alterum potentissimo rorem suum diffunderet, seraequo loca arentia, siticulosa ac pinguia arua, valles uberes foecundaret. Quod autem hoc modo aspectabili Deus Ecclesiae in typo Chananaeae testificatus est, idem nos sine typo habemus testimonium, evirtutem Dei experimur. Nam communio hae sanctorum, ad quam vocati sumus, culta est haereditas illius, quam Christus suo sanguine comparavit. In hoc aruo Christi haereditario sunt herbae, frutices, virgulta, arbusta, arbores quas tum sua paterna manu colit Deus in Christo, tum Christus in sese insitas alit hconseruat diligentissimo, quas indesinenter temperato veluti caelo rore consimilibusque adiumentis curato prouehit scientissimus fidelissimusque agricola, studiosissimus salutis nostrae nec curat nos nimborum impetu, quo futurum esset ut corrumperemur prae tenuitate, infirmitate nostra; sed rore lenissimo, stillante commodissime in nos, quamuis infirmissimos ut paulatim singuli possimus in ipso augescere. Ita fit, ut omnes, velut rami in unum truncum insiti atque in unum corpus unum Spiritum, emam commimionem vocati, tum hono, Deo erga nos collato utamur ipsi salutariter, tu idem bonum ad gloriam ipsius Wad communionem sanctorum pro eo a possumus aedificandam occupemus. Proptere,

517쪽

illius boni in commmione sanctorum appellaret emoneret simul nos tam ad aliis

spectari atque obseruari in communione hac, quin ali 1 nobis obseruantur: ideoque necessarium esse, ut totum lud bonum quod Deo accepimus, tum quia bonum est, tum quia nobis ipsis bonum, in aedificatione, salute occupemus alienaenostra. Etenim cum in terris nulla tam exigua herba sit, quae rorem ' Deo non sentiat, quae non utatur, inquae non 'ccupet eum ad testificationem gloriae Deo auctori omnis boni tribuendae indignissimum illud est, si nos tam multis , natura bonis instructi, Cincti gratia copiosa atque infinita seoescamus in officio hoc, Deo palam proclamante. Ecce, Angelis hominibusque in Ecclesia, extraque Ecclesiam, spectantibus, non demus operam, ut bonum hoc a Deo collatum ad Dei gloriam, communionem corporis, quod Christus sanguine suo redimito in quo sumus ipsi, vicissim referamus Enimuero cur segnescamus, aut illud agamus in hoc opere sanctissimo, quod Deus nobis imperat Pross. Set)phetae verbis meus non segnescit benefaciendo, dat omnibus, nemini exprobrat, suppeditat omnia, suggerit commodo velut rorem herbae aeque non semel, sed indesinenter stillantibus o caelo benedictionibus eius. Quid est, siue in nobis, siue extra nos, quod ab officio hoc sancti

sim nos auocare possit, cum Deus aduocat,in omnia quae sunt opus ad hoc ossicium nostrum sapientissimo, commodissimo Cutilitate summa communicat Si alienum vitiiun offens ue esse nobis impedimento querimur, quid nos v Ieramus alieno v iere quid indimus in alieno casu quid aliena macula insani maculamur alienum malum curemus potius, quis ut participemus maliun non curatur malo. At bonum nostrum nunquam omittamus, aut illius tendi commoditatem sinamus eripia manibus nostris. Sin autem vitium a nobis est, an ergo putamus idem etiam foras effundi oportere annon praestaret intus suffocari, Nium ad alios impotentia animi nostri aut imprudentia dimanare reuellendum, extirpandum maliun non propagandum est id iusta communio postulat, ut bonis communicemus inter nos, non malis haec enim ubi sim atque adeo ubicunque, quumprimum nascuntur, praestat extingui, quasi suffocari: bona vero cum in nobis ipsis tum in aliis semper in commmione sanctorum procurari. Atque hoc officium eo studiosius fieri , nobis necesse est, quo amplius procliuem esse Deum animaduertimus ad beneficiorum suorum communicationem. Nam ut rorem

videmus descendere, nec semel descendere, sed subinde nec uno in loco, sed in tota oratione Domini; nec frustra, sed effectu certissimo: ita etiam de rore illo bonorum priritualium iudicium nos oportet facere semper decidit ros ille benefici rum es, descendens commodissimo in omni tempore, loco, coniunctissimus diuina efficacitate, quemadmodum olim per Prophetam Deus pronimclauerat, Ecclesiae s. Io. Verum ut amor descendit magis a parentibus in liberos, quam ascendit retro, ita haec efficacitas. Non enim assurgit a nobis ad Deum usque, ut capiat fructum de nobis sed in communione sanctorum tota est a nobis occupanda ut fili simus patris illius nostri caelestis qui facit ut sol suus exoriatur super malos, bonos, pluit super iustos ac iniustos, non vlla dignitate aut virtute nostra adductus sed sola benignitate, munificentia sua, ait S. d. . quid enim terra ad rorem superadobtinendum datac Deus idem auctor est, faciendi, demittendi roris eum non terra meretur; sed largitur gratia, qua naturae ordinem constituit Deus. Vt itaque nec Hermon, nec Sion fecerunt quidquam ad habendum rorem ita etiam de nobis profiteamur coram Domino necesse est. Descendit amor infinitus illius ad nos vindimentissimo; at mox vicissim ad illum ascendit pusillus noster: efficit ille amor, rorem benedictionum, effecta singula ex rore illo procedentia. Nos igitur, qui tam gloriosa benignitate patris caelestis nostri in communione sanctorum participes effici-

518쪽

inur oris caelestis illius quo studio, qua contentione tenemur laborare, obseCro, ut istas benedictiones Dei refundamuso gratum animum nostrum omni ossicio ac potius pietate Deo testatum faciamus At non refredit terra, nec rependit caelo, , quo perfusa est bene est: Nam eadem quoque ratione res a se acceptas per nos Deus refundi postulat. Nec terra re-dit caelo, nec nos Domino resemdimus, sed cum terra refundat creatis rebus aliis, in quarum commodum fructus ipsius instituti sunt, ac proinde hominibus ipsis sit

parens, altrix benefica utrumque nobis tenendum est, nec posse nos Deo en ficia accepta refundere, ut terra Caelo non potest nec posse nos non refundere vespotius profundere in nos tanquam vicarios, quibus destinauit Deus omnes fructus a nobis prodituros. Proinde ut terra animantibus, ac praesertim humano generi, fodicunda est ita nos foecundari necesse est humanae societatis uniuersae, & maximo Ecclesiae bono. De hoc bonorum diuinorum usu dies, noctes oportet cogitemus, in hoc laboremus, hoc unum agamus coram Domino, denique toti in hoc simus: cum Dominum illum, qui solus est ovisex.gagog, in hoc totum esse videamus, ut Communioni sanctorum benedicat, per nos etiam, quoscunque honore isto dignatur, quotiescunque fieri potest, benefaciat. Ad hunc finem nos prouocaturus vehementius Psaltes, simpliciter exponit quae duobus antegressis illis similibus ad institutionem nostram pronunc uerat, altera Parte huius versus dicens; Tam ictu mandat Motia, M. Cum enim verba illa adhibet innoλmrικῶ , Perinde est atque si diceret optimo consilio, ex veritate se bonum

ad communionem sanctorum pertinens cum rore coelitus demisso comparauisse.

U. 58 Nam certissimam esse analogiam inter opera naturae, gratiae, corporalia spiritalia, visibilia, inuisibilia, temporalia, aetem Dei. Etenim rorem , Deo esse, hamandari ab eo ad res creatas, praesertim vero ad haereditatem suorum: consimiliter bonum illud quod de communione sanctorum praedicatur, ab eo esse, Wab eodem amandari, speciatim communicari mim Ecclesia ipsius, in qua

est illa communio sanctorum, de cuius causa laboramus. Haec summa sententia est

sermonum, quibus Propheta in fine huius Psalmi utitur. In hac autem propria nunciatione illius, quatuor distincto ponuntur ista, de quibus iam ant ex parte diximus auctor, obiectum, modus o species actionis illius siue bonorum spiritalium in Christo Iesu. Auctor est Mouae obiectum, Ecclesia

communio sanctorum in illa modus, mandatum seu verbum ipsius species, bendi dictio eius, vita aetema. Auctorem Iehouam esse natura, scriptura docent euidentissimo natura quidem, auctorem esse omnis naturalis honi quanto magis illius quo natura quam longimime superatur Scriptura vero auctorem esse omnis supernaturalis boni quandoquidem nemo res Creatas supra naturam potest euehere atque transmittere, quam qui supra

naturam est utramque appellatione Mouae ostenditur, qua Hebraei soliun significant verum, viventem Deum, ut qui esto se, in se, per eo propter sese, quo, in quo, per quem sunt omnia quae sunt, quaeque futura sunt; denique , quo acta sunt omnia, sine quo factum est nihil quod factum est: quibus verbis Ioannes diuinitatem Christi affirmauit, Iohan. I. a. Hic vero summus, summo reuerendus auctor etsi res omnes creatas colit curat arbitratu suo, tamen obiectum illud secreuit a reliquis creatis rebus, quod Ecclesiam appellamus, ut in ea omnes vires effecisique suae illius gratiae per insin, tam dilectionem suam in Christo exsereret. Hoc autem corpus est quidem ex hominibus, atque etiam si ita placet Angelis constitutum; sed alium non habet quem Graeci vocant x.on vinis, est id ist exsistendi modum in forma, esse suo vi

519쪽

ostendimus primum quidem cum Deo nostro, deinde vero inter nos, prout in Christo unum corpus in unus spiritus effecti sumus. I se ergo id est in illa Ecclesia illaque communione sanctorum, quam haereditatem sibi in Christo per gratiam aeter: nam adscivit Pater, obiectum divinae gratiae hisericordiae oportet recognoscamus : neque soliun vi communio spiritualis est, quam communionem habent Angeli, Spiritus iustorum consecratorum in caelis; verumetiam prout hic in terris haberi potest, spiritualis, corporalis, intema externaque secundum ordinem, relationem' inteream exremamque a Deo sancitam in verbo ipsius. I ic ergo, ubi Ecclesia est, ubi communio sanctorum fratrum una habitantium; ubi Christus communionis illius

fundamentum inexpugnabiles ubi Christiani huic fundamento impositi per verbum, quod Prophetae in Apostoli tradiderunt ubi a nobis quidem imperfectiones quis

plurimae, mentes dissentientes, animi diuersi, conatus aduersi opera ad impietatem Ciniustitiam plus satis adspirantia infirmitate nostra sed persectio maxima in fun- damento eradice nostra illic, inquam thesaurus totus benedictionum Dei certis simo est depositus. Quo fit, ut quenquam hominem in hac communione neque

nouimus, neque iudicamus secundum carnem: nam vetera Praeterierunt, omnia noua

facta sunt ut antecedente Psalmo dicebamus sed sec dum Christum agnoscimus, quamuis adhuc laboret grauissimo ex vitiositate sua qui in Christo, in hac commu- nione in

Modus harum rerum a Propheta unico verbo ostenditur, cum Iehouamsraecepissei siue mandauisse narrat. Si quis enim roget quem modum adhibeat Deus in praestandisi actionibus suis, respondebimus ex Prophetae verbis, Deum sine motu suo agere, , solo dicto siue mandato suo, id est, voluntate apud se concepta actiones sum poteni tissimo efficere. Quod si alias hoc modo efficit, certo multo magis eas quas sibi soli vindicat, in quarum gloriam cum nemine homine aut creatura vlla Communimi. Huius generis autem sunt bona spiritualia, quae ad Ecclesiam perueniunt caelitus, s .immediat a Deo perficiuntur in corpore Christi, quod est Ecclesia. Accedit alterum insigne, peraecessarium, in hoc praesertim tempore documentum i quod nimirum omnia illa bona quae Deus timentibus se praeparauit, praecepto eius Semeli ita fuerunt constituta, ut nunciuam quicquam eorum quae instituit Deus, praecepit voluntate sua inelu(f. s. ctabili, sit futurum irritum. Nam ut ait Esaias cap. q. v. ai. Iehoua exercituum inivit consilium,3 quis irritum faciat in manum eius extentam quis auertat Quod si in hac misera constitutione nostra aequo in nobis aci in aliis fratribus nostris, seruis Domini nostri Iesu Christi interdum qu&m plurimai animaduertimus abesse longissimo ab illa ratione quam salutari consilio suo constituit Deus; immo etiam nonnullos qui ex consilio eius ad hanc communionem pertinent, indignissimo hanc ipsam communionem dissuere, Catrocissimo perrumpere: tamen non ad praesens illorum factum, sed ad aeternum Dei consilium atque mandatum: gratiae referre animos nostros oportet constantissimo; ut tum ipsi de nobis infirmis- simis vasis spem concipiamus in Domino, tum etiam de aliis meliora speremus omnia: in quibus supercilios damnandis atque expungendis partim facto ipsorum, parumque studiis ininfirmitatibus plus aequo operam pro dolor consumimus. Itaque hic homi nem male agentem video, illic tamen Deum bene ordinantem contemplo in eadem Communione sanctorum, Cilla ipsa mala quae ab homine sunt plenitudine infinitai gratiae obtegentem, ut extincto peccato seruetur homo ad vitam in die illo obtineni dam. Atque hic demum circumfulget nos illa infinitas gratiae teneficientiae diuinae, , cum in homine misero, peccatis ante operam miserrime animaduerto simul tum

iidem

520쪽

fidem decreti illius, consili aeterni, quod Deus proposuit in sese, tum hominis

.i ικ-ότvrae siue ut ita dicamus ineptitudinem. Nec mirum: quia solus Deus est quinos aptos siue idoneos faciat ad participandam sortem sanctorum in luce, quemas modum ad Colossenses scribebat Apost. c. I. v. a. Quapropter cum nihil a nobis sit nisi malum nostrum, quidquid boni est tum in nobis, tum in ipsa communione sanctorum, a Deo sit restat ut de bonis illis ex Dauidis sermone cognoscamus. Bonorum ergo quae ad nos in communione sanctorum pertinento in quibus magis magisque a Deo prouehimur, duo generat Psalte posita sunt tam benedictionem Dei, vitam aeteream nominat. Ac vita quidem aetema summus est terminus, vianos oportet conquiescere in praesentissima contemplatione, fructu gloriae Dei, in quo cum Christo victuri sumus benedictio vero uniuerso omnia bona comprehemdit antecedentia, quibus Deus benedicit assidu nobis, donec ad summam illam vitae aeterea metam perfecto transmittamur. Haec igitur bona sunt, quae in communione sanctorum a Deo exponi fidelibus Propheta narrat quorum haec in Cursu, illud in meta positum est, postquam benedictiones illas in vitae huius decursu pericepimus.

Harum autum benedictionum potentissimum caput inter caetera illud est, quod in symbolo fidei nostrae cum Apostolis, sanctis omnibus profitemur, nos credere remissionem peccatorum. Sic enim ostendimus nos, qui fide Christum prehendimus iustitiam eius qua iustificati sumus coram Deo, non aliter vivere in Christo, quiunsi nobis moriamur mori autem nos nobis coram Domino, tam peccatum nostram remissione aboletur vivere, cum peccati nostri loco iustitia Christi viventis in nobis sufficitur quam iustitiam quisquis prehendit, conscius est eius apud se per fidem,

is omnino vitam aeremam adepturas est.

At quae bona amabo vos; quantopere expetenda benedictionem Dei, vitam aetemam benedictio enim Dei, quam hic Propheta docet, non leuis benedictio est,

sed omnes benedictiones quae in rebus creatis possunt existere, omnino superans: Auctore, nam Deus auctor rati, non homo: Quantitate, si qua est infiniti cum finito comparatio, nam omnis benedictio est in omnem plenitudinem, infinita in infinitum; non autem haec aut illa, hac aut illa re seorsim Modo nam spiritualis est ac non corporalis benedictio, proinde momentanea: Sede, nam benedictio est, in caelis excelsissima, non autem in terris abiectissima Fundamentis materiaque, nam benedictio est in Christo, non autem in nobis a Deo deposita, ut certo sciamus neminem de iis quos Pater dederit in manum illius, perituram, Ioan Io. 8. quae omnia sanctissime verbis paucissimis Apostolus complexus est, erem ad Ephesios scriberet c. I. mc benedictione in vitam illam aeteream perducimur infinito bono, amoenitate praeditam constantissimo se gloria immutabili in Christo Iesu cuius infinitas sic praecurrit mentes nostras, ut hic non possit comprehendi: sic rapit, ut illic comprehendenda sit, ubi comprehendere habere est. Quapropter tempus est, ut iam a somno expergiscamur, Cab omnibus illis audicamentis carnis atque impedimentis foris obuenientibus animos nostros cogitationes abducamus, ut toti in colenda hac sanctorum communione L itio occupemur in Christo, in Ecclesia, alij aliis bene facientes, bene indicantes, bene sperantes, bene cupientes se ad omnem honorum quae a Deo accepimus, communicationem secundum Deum contendentes. Hoc Deus semper beneficus erga nos facto docet, sermone iubet, spiritu efficit efficit autem in communione sanctorum, ad quam vocati sumus. Huae communioni benedictionem suam, uitamque aeternam consilio instituit, promisit verbo, praestat opere Cin exoptatissimo illo die secundi aduentus Christi consummat,

rus est.

Videam