장음표시 사용
501쪽
procuraturum quod bonum est Ecclesiae Dei. Quid autem illud sit quod bonum est Ecclesiae Dei, in praecedentibus satis explicaui Bonum summum Ecclesiae est, quod domus est Iehouae Dei nostri, ad ipsum ordinata constantissim in Christo per unitatem Spiritus hoc esse illius. Ex eo bono sequuntur bona omnia, quae deri-uantur in nos , Domino: siue percipienda intus a nobis, ut sunt fructus illi Spiritus, quos anae Propheta nominauit, pax, gaudium in Spiritu sancto siue proferenda a nobis ex quo sumus in Christum insiti,, consortes facti pacis laetitiaeque spiritualis illius, ut sunt fructus illi Spiritus, qui in sanctissicatione vitae, .charitate, &pace versantur siue extra insuper accedentia per benedictionem Dei, ut sunt paxilla, prosperitas Ecclesiae, de qua Propheta anto sermonem habuerat. Haec omnia quisquis procurat, procurat Ecclesiae bonum qui non procurat, Ecclesiae officit, utut sibi aliter videatur. Neque dubium est, quin ad haec omnia Propheta actus Spiritu Dei respexerit. Verumtamen rem illi fructus a forma Ecclesiae interea externaque si nec extra Ecclesiam, sed in Ecclesia, id est, in Domino, qui inhabitat Ecclesiam, sint praesentissima verius id esse existimo, agere Prophetam maximo de tertio illo bonorum genere quibus foris benedicit Deus iis quos interea benedictione instruxerit. Omnia igitur bona dat Deus,, omnia quaerimus data; quia nec illa ipsa quae data sunt, nec nos ipsos adeo caeci sumus infirmitate nostra inuenturi simus, nisi quos quotidio exploremus, . bona Dei, tum quae iam ex facto dedit, tum quae porro gratioso disturus est, quaeramus in Domino. Horum in numero est pax bonum suauissimum, quod se procuraturum spondebat saltes certa Spiritus Dei testificatione, dicentis, Persequimini pacem, sanctimoniam, sine qua nemo Deum visurus est.
Quas ob res, quotquot sumus qui nomen Deo patri per Christum dedimus in spiritu, qui ad Ecclesiam indulgentissimis promissionibus aratiosissimo foedere ipsius
prouocamur, qui in Christo redempti sumus pretio amplissimo, qui in Ecclesia pedes nostros consisteptes agnoscimus virtute Dei, qui testimonio communi gratiae diuinae fruimur in domo eius, ut nomen ipsius pro tanta beneficentia percepta celebremus, qui ordine ipsius diuino atque humano ad ius colendum, persequendum deducimur, qui circumsplendente luce testium Dei, Christi sanctissimo imque ad pacem Ecclesiae procurandam accersimur; qui denique exemplo sanctissimi Hophetae Dauidis informamur de omnibus illis pietatis charitatisque erat Ecclesiam in fratres , amicos
502쪽
x. Canticum eaererentissimium, aviaeli. Ecce quam bonis o quam amy-- est Aiactare fratrea etiam uena. Cm hoc scriptum instituimus. de re peraecessaria, nimirum de pace, esiae dicturi, haec summa a nobis fuit proposita instituti nostri tandem aliquando a pugnis econtentionibus absisti oportere .pacem quae sit secundum Deum Procurari, rifructus illius amplissimos suauissimosque a Deo pacis assequamur Itaque semini, instituti ordinem persequentes, diam ex Prophetae verbis de pmcuranda pace rectus ad eam pertinentibus in Psalmum antecedentem dixerimus nunc videndum notas estivi de fructibus illius pacis secundo loco adferamus quae nobis a Spiritu sancto in breuissimo hoc Psalmo fuerunt dictata. Est enim hic Psalmus perbrevis quidem in speciem indiculus; sed amplissimus ammento, spiritualium fructuum vim paris. quam Deus cum Mese a sua communicat, certissimam doctrinam conuenientissimo ordine comprehendens. Quapropter etiam, ut Qq aliquot Psalmi, quos prisca Emissis olim in unum ordinem contulit, Tamaeum excelsentiarum siue excellentissimum appellatur. Cum autem de hac Cantici inscriptione, quae utriusque Psalmi communis est, ea in antecedentem illum lixerimus, quae ad huius argumenti commodam intelligentiam pertinent, non statuimus hic actum agere dectorem in eodem saxo versando ore me. Id nobis futurum est in praesentia satis auctorem, Wrem, modum aequo notis inscriptione huius cantici atque antecedentis demonstrari Auctorem Deum esse, mipsum dederit, per inuidem virum Dei actum spiritu illius Rem quae hic evomuir auctore spiritu veritatis esse omnium excellentissimam Modum denique esse hunc ut quemadmodum ratione commodissima perscriptus est, traditus Mesesiae Des ita etiam accipiatur ab Ecelesia singulisque membris illius hauditione lectione, recor datione, cantu vel modulatione cum priuatim, tum etiam publico recolatur propter amplissimam eius dignitatem, certitudinem. Quas ad res, non dico si viri sumus. sed quod amplius est si fili Dei sumus, oportet nos omnes neruos facultatesque nostras contendere ut Deo obsequentes ad res excellentissimas religios aspiremus easque indesinenter colamus cum animis nostris, reputantes singularem Dei beneficentiam, qui nos ad excellentissima omnia tam gratios prouocat, dum stadium huius vitae
Omissa itaque inscriptione Cantici huius, de verbis, argumento illius speciatim
nobis videndum est. Finis, quem Propheta spectauit, cum hoc Canticum Deo auctore
503쪽
Perscriberet, Ecclesiaeque asseruandum, decantandum traderet, hic proprio videtur esse, ut fructus pacis quam Ecclesia a Deo habet, perspicuo exponeret; bontemplatione illorum, animos uniuscuiusque veri membri in Christo Ecclesiaque insiti per fidem, ad utrumque studium, tum fructuum quos singuli natura cupimus, tum pacis quae nobis datur, fructuosa est per gratiam, eadem opera accenderet. Nam quis fructus excellentissimos videns non appetat quis arborem illam vel plantam ex qua fructus progignuntur excellentissimi, non anteponat caeteris rebus, si sapit Hanc igitur artem hibuit Psaltes, ut singulos noss. et s)strum ad eundem finem Persequendum raperet, quem ipse utendum docendumque proposuerat sibi. Summa autem est, illius pacis, quam in communione sanctorum cum eo Ecclesiaque eius obtinemus, fructus esse bonis omnibus commendabiles, .summopere appetendos, tum bonitatis ipsorum, tum suauitatis, iucunditatis nomine Hos enim fructus nihil in rerum natura adaequare di tate potest, nedum antecellere: quia tradix, sic etiam fructus sunt a sola benedictione Domini, qui nobis benedicit onmihenedictione spirituali in locis supercaelestibus in Christo, ut Ephesiis scribit Apin
Partes itaque huius Psalmi in uniuersum duae ponendae sunt: Nam primim habetur Propositio totius argumenti, versu primo Deinde vero expositio, enarratio illius, duobus sequentibus. Propositionem autem Propheta in hunc modum instituit, ut rem quidem proponat verbis simplicibus, dicendo Bonum amoenum est habitarefratres etiam ma Sed tamen amplificet dignitatem illius duobus sermonis figurati modis, cum dicit, ecce, quom bonum, , quam amoenum. Primum itaque de ipsa propositione simpliciter dicturi sumus, deinde vero destringemus illa mamenta ad amplificandam propositionis dignitatem hoc loco adhibita.
Est igitur haec propositio, communionem sanctorum bonam hamoenam vel iucundam esse. Communio sanctorum denotatur his verbis diabitare fratres etiam ma. Quod autem adfirmatur de hac communione, verbis simplicibus hapertis enuntiatum est bonam videlicet eam, amoenam es e. Ad communionem sanctorum recto intelligendam duo distincto opus est obseruari, quid, de quibus dicatur; nempe de
sanctis sancta commimiota , communionem in antecedens Canticum copios declarauimus Sancti qui in hac communione sunt, appellatione fratrum denotantur: Communio vero quae inter ipsos est, communi habitatione per synecdochen Hebraeis usitatam hic adumbrata est. Ac habes quidem appellantur sancti qui in Ecclesia sunt, non naturae ordine, sed gratiae diuinae instituto. Fratrum enim duo sunt genera, pro ratione principiorum ex quibus emciuntur fratres. Vnum principium natura est secundum quam fratres
siue remotissimo, ut sumus omnes fili Adami, ad unam speciem cuius radix principium fuit Adam pertinentes, siue intermediis prout inter hos duos gradus germanitatis plurimi etiam ex naturae aut ciuili ordine gus Aa margo gradus inter, currunt. Cum autem in Ecclesia non fiant gradus isti, ut qui a natura sint, sed potius in ea inueniantur, ut a natura facti necesse est, ut halamitatem hanc, deripis agit Psaltes, in Mesraia non a natura, sed ab instituto aliquo sentiamus proficis: quod institutum non humanum, sed diuinum esse eo cognoscimus, quod Pater Ecclesiae, qui dat Ecclesiae id esse quod est, idem est membrorum pater, qui dat eis esse in Ecclesia id quod sunt. Sumus autem inter nos fratres, primis quidem in Christo conciliati Deo; deinde vero inter nos in Christo: quia Christus caput est cuius in
omnium membrorum inter se compages est coagmentat in totum Comus ex eis constitutum assurgit in iustam staturam ipsius Ephra. d. I S. 16. Secundae rationem hanc proximo ter se dicuntur fratres, quicunque in Christo, Ecclesia sunt germani filij
504쪽
Dei Patris in Christo adoptati per gratiam verumtamen inter illam staremitatem nati e hanc frateraitatem gratiae, miaia quaedam est ratemitas, quidam quasi transit a natura ad gratiam transmeantium virtute vocantis Dei. Fratres igitur secunde hcarnem, speciem natura facit Fratres secundum spiritum iacit gratia intereae vincationis, quae singularis est in Christo: Fratres vero communes secundum partici-tionem aliquam gratiae facit extema vocatio, quae communis est mirudo aec timidi, ut omnes . mundo ad Ecclesiam transeuntes cum Christo in ea coalescanti Sed illis. de hac ratione ratemitatis nostrae, sanctisque eius officiis, in Canticum praecede diximus, motum hic longiores esse modo hoc singuli obseruent Prophetae verbis proprio hic de illa frateraitate intima in Christo agi, quae ut summa est, ita etiam alia illa iustae ratemitatis genera conplectitur. iam qui stater est hac staremit nobiscum in Christo idem, natura, at exterea vocatione frater est, quandoquidem a natura per vocationem extemam ad intimam illam, Memam coniunctioneio, euocatur, perducitorque Huius accessio non est illarum f. et 6 interitus, sed magiae perfectio quemadmodum unitati si duo adieceris, non tollitur, sed augetur unitas; nec flammula exstinguitur si flammam admoueris. Quod si ratem coniunctio ex natura tantis viribus est, ut nulla voluntate hominum dissolui possit, quin semper fratres iure necessitudinis quod ne tyranni quidem ius perfringendi habent, ut sese Dionysius Siculus agnoscebat, leges a se latas, posse; natura, non posse re gere coniuncti inter se teneantur si staremitas ex consoci tione humanarum vocationum etiam homines inter se obstrictos tenet, quemadmodum prisci illi, prudentes Romani inter caeteros diligentissimo obseruabsint, ut scripta illorum, historiae docent: certo illam ratemitatem, quae non ex naturae, aut hinmano iure est, sed ex diuino instituto, instituto gratiae; eam inquam longo grauioris momenti ad obstringendos inter se homines dicamus necesse em Quapropter satis mirari non possum eorum hominum siue audaciam, siue dementia' qui tantum hoc ius necessitudinis, Deo auctore, diuina virtute, mediis plano diuinis constitutum, tam parui faciunt, ut alios sibi fratres non esse iudicent; aut etiam, si forte in communi nouerint nos alios aliis fratres esse, tamen cum ad singularia venitur, siue in
particulari ut loquuntur hunc illum hominem; haec, illam Ecesesiam nitu secum
habere coniunctionis, frateraitatis existimant. Si a natura esset coniunctio, natura evinceret non esse penes ipsos, ut ius naturae perimant arbitratu suo: Si ex humano instituto esset, testaretur ipsorum conscientia ius illud communionis non posse dissu nisi per eos quorum auctoritate conciliatum est. Nam vulgatam est illud dictum,
Quibus modis conficitur obligatio, iisdem tolli. Iam vero, Deus hone quid audio naturae obli ionem homo non perimit humanam quoque necessitudinem abolere priuato aut Ogulari facto suo unus homo non potest Mnecessitudo, quam diuinum institutum gratiae conciliauit, voluntate hominis dissoluatur Vo insaniam miserabilem l qua se abripi quicunque simi, iam prius se Deo, ghristo eripuerit, quam alterum eripiat cogitatione necesse est. Nam quis odit suam ipsius amem: quod membrum dat operam truncando corpori suo triam non est de corpore Christi, qui praesecare cogitat membrum Christi. Et tamen hic morbus est ut ita dicam videmicus aetatis nostrae in qua cognoscendis, librandis, iudicandis, damnandis, her aedendis semirum nostrorum factiso ipsis protervo exauctorandae sumus plerique onmes audaci simi Neque dubitamus homines Ecclesias, regiones totas potestates A Deo institutas, quasi pro imperio maledictis, anathematis incessere, quamuis Christum sapiant, quia
nobiscin non sapiunt per omnia Manet, mi frater, manet nostra coniunctio sed tua est cuius me miseret alienatio. Si te alienare , me voles, non potes quin prius alienes a Christo, in quo fratres sumus ego nec volo, nec possum quia fratrem me
505쪽
sibi adiunxit Christuso fratrem effecit ilia. Si fraternitatem rumpis, deintegro nectam: si dismis dabo operam Cresarciam: si euertis, erigam denuo si negas, inmati Christus, in ego cum Christo: si audire non vis, audiunt tamen honio audit Dominus, coram quo miseret me ex animo impotentiae tuae. Misericordia ductus feram quicquid non potero corrigere sed ferens tamen, haec duo obseruabo studio sissimos mn, ut constanter expectem a Domino curationem miserandae istius in firmitatis tuae: Alterum, ut ipse quoque iustas occasiones obseruem adiuuandi chai ritate, furrigendi tui, si fori Deus hac mea opera ad salutem tuam aliqumido utii volueri Cur enim perturbatos animo, vel in causa reliflonis, non feramus aequo ac ferimus eos quos ira, odium, . similia de statu mentis demouerint maec si inter fratres nascantur, nihilominus fratres mi nec esse desinunt. Iniquo ergo fecero, si propterea quod fratrem te esse negas, aut nus officium fratris, ego in idem vitium incidero, nolo malefacto meo accumulare insipientiam tuam: sed sapientiae quicquid accepi a Domino, id integrum conseruare,, ex officio restitutionem tuam procurare, aut certo, si nihil aliud, coram Deo hominibosque testari officium meum. Est autem officium hoc ad quod praestandum obstricti sumus, non solum in eo positum, nequid faciamus mali; verumetiam in eo maximo, ut quibuscumque modisi possumus, ali aliis benefaciamus in Dommo quod officium in symbolo fides nostrae innuimus, dicentes nos credere communionem sanctorum ioco Propheta quemadmodum anto perstrinximus locutione commoda designatur, quod fratres habiunt etiam uena aut si ita placet vertere comidean Huius autem communionis, de qua Propheta hoc loco instituit agere, ratio commodissimo f. et et quatuor vocibus exponitur: prout quatuor sunt capita ad iustam communionis huius intestigentiam necessaria. nam primim communio iuris est qua fratres sumus, Patris Husdem fili tum communio actionum atque honorum est, qua Aa sume dicimur praeterea communio
principi xtra diuini est, qua etiam dicimur habitare ali cinn aliis, puta ut communionem habemus cm Christo de qua in Psalino sa actum est. Postremo harum rerum omnium modus communis est,nim quam habemus unitate spiritus in Christo Iesu. Ac de eo quidem quod fratres sumus, satis anto dictum in secundo ergo
Sanctorum fratrum actives in communione ipsorum describuntur Mutinae vel eonsidenis verbo Naturale studium illud est, ut vulgo dicitur, quod similes similibus facito aggregantur ut contrii qui instituti colunt dissimilitudinem, res suas seorsim habere solent. Praeteris, hoc naturale est, ut quibus est conuenientia in vitae genere, illi etiam in occupationibus, actionibus suis eandem conuenientiam servent. Tum hoc quoque , natura est, ut qui actionibus vitae commimicaturi sunt, ij honis .commodis quae ad actiones sunt opus, etiam communicent. Denique ut hi conspirant animis, ita opere collaborant. Sicubi autem haec ratio animaduertitur, id potest fieri in iis qui communi domicilio, communi patrefamilias, communi instituto vivunt idque maximo in iis qui fratres sunt, prout hoc loco appellamur. Et certo communis est nobis omnibus Pater, Deus communis habitatio Ecesesia Dei, quae eadem est habitatio summi illius patri milias, a quo omnis agnatio sui Apostolus inquit para. s. s. nominatur in caeso, terra institutum a patrelamilias unum esse, typo, modo nemo, qui quidem Christianus sit, potest ignorare, cum unum caput, spiritumque unum dederit suis, ut qui re unum sunt, non dubitent communicare inter se habitatione. Quod si quis Hebraeam vocem interpretari malit eo muli verbo, id eo amplius doctrinam illam confirmaturum est quam modo attulimus. Nam demonstratur hoc verbo tranquilla QMdata Christianorum communi habitatione utentium ratio: quod non amoribus, aut contentionibus, non pugnis aut caedibus, non ani
506쪽
morum praecipite vehementia sed commoda quadam, composita ratione vitae res suas instituant coram Domino. Compositus est Christianorum animus, mentes Compositae ex quibus studia, sermones, conatus, actiones eiusdem modi informantur. Qui secus faciunt, ij eadem opera, patria familia a quo sumus, capitis ex quo sumus, spiritus per quem sumus, Ecclesiae habitationis communis nostrae, in qua sumus, rationem videntur negligere. Haec autem si negligunt, quam rationem habere sui
ipsorum dicendi sunt Atque hae quidem actiones si iudicio nostro aut viribus a nobis instituendae essent,
pessimo sano nobiscum ageretur clan neque certa earum rudimenta informata in nostris mentibus habeamus, neque facultatem es ea ipsa praestandi quae nos docet lux naturalia conscientiae. Quamobrem tertium illud in hiis sanctissima communione nobis erat peraecessarium nempe ut principium certum, ac immutabile, typum operum
nostrorum Dominus exhiberet Principium, ut viribus illius ageremur: typum, ut ad exemplum imitationemque illius ageremus. Vtrumque in Mesesia nobis intus, foris suppeditavit Deus, cum, formam illam inteream, quam Psalmo antecedente dic hamus, indidit Mesraiae suae; formam exremam verbi scripti atque praedicati, iustumque ordiuem, qui ad constitionem Ecclesiae opus est, commisit suis. Ad haec duo praestantissima Dei beneficia respiciebat saltes, clan diceret etiam de fratribus
habitantibus una, communionem suam colentibus etenim vox ista Diam, ad Psalinum sa qui proximo praecedit ordine in libro Psalmorum, referenda, Exposuerat enim saltes Cantico illo singulari exedentissimoque constitutionem Eces siue Dei, qua spectat eum Dominum; Me communione sanctorum, quam Cum Deo habent coluntque animo, facto, dixerat copioso Ciun autem communionis ad sanctos pertinentis duplex sit ratio Vna, qua omnes cum Deo; altera, qua omnes cum fratribus suis inter se communicant: placuerat Prophetae de utroque communionis genere duobus Psalmis continentibus res praedicare summo excellentes. Postquam igitur vim communionis cum Deo explicavit, bationem totius Mesesiae, esuto Deo pendentis relatione perpetua: nunc demum definit hac voce Ariam se hic se monem de vitem communionis sanctorum parte instituere, qua ali cum aliis ut starem
communicant idque non suo iudicio nam sola doctrina in Mesesiam informam, singula membra eius non suis viribus nam Deus est, qui solus facit omnia in omnibus sed L et 8 ex sola doctrina, virtute Dei, ut qui solus in Christo in principium Ecclesiae oram absolutissimus. Ab hoc stur principio, virtute hac diuina in Ecclesia Dei exposita, intus Spiritu, foris ordine sacri ministeril, utrobique salutis verbo: Iam conciudit Propheta, quicunque spiritus illius, ordinis, Qverbi participes sunt beneficio Des eos etiam sic habitare, id est in unitate spiritus, ordinis, Qverbi salutaris sese huic principio, huic typo virtute
diuina conformare, ut omnes simul habitent, quemadmodum a Deo uno in unitate spiritus uno communi ordine,, una salutis doctrina vocati sunt. tanquam si diceret,
se de iis demum loqui in hoc loco, qui sunt consci apud se communis usingularis gratiae si Deo acceptae, in Ecclesia expositae, qui etiam in ipsis hoc principium
sentiunt, hunc typum ante oculos habent, qui toti denique etiam feruntur eo unde hoc bonum acceperunt, bono accepturi sunt confirmationem illius atque complementum.
Vtinam vero quotquot Christiani audire volumus, in eo laboraremus rudioso, prout didicimus Christum, ita in ipso ambularemus, ut verbis utamur Apostoli, Ephes. . . Nam Christiani sumus principio illo in nobis habitante, id est Domino Iesu Christo, per communicationem Spiritus sed isti principio plerique omnes non secus renunciamus, quam qui sibi ipsi violentam consciscit mortemo adimit corpori suo
507쪽
principium vitae suae Christiani sumus typo sed veritatem ipsam typi plerique oppugnamus, reuertimus in nobus vitiositate nostra, inanimque nostrarum deprauatione. Principium tenemus .fugimus typum videmus, Melamus. Hoc scilicet Christi noram est. Si ergo Chrmiani sumus, .communionem illam habemus cum Deo, etiam atque etiam Christiani simus cum fratribus nostris necesse est, colamusque cum eis communionem vero Christianam, quae nobis hoc loco imperata est. Quod si rerum istarum communionem inter nos instituit Deus; quis adeo demens est, ut non continuo videat modi quoque ad has res pertinentis communionem esse oportere Hunc autem modum exponit saltes cum de fratrum habitatione ina vel
miser instituenda loquitur. Nam qui unum sunt in Christo, qui uno iure apud Patrem, qui principio vimini, qui ad eundem trium imitandum, eundem finem
prehendendum vocati sunt, non seorsim quidem singuli, sed una coniuncti virtute Dei; hi prefecto non possunt non sentire necessitatem coagmentationis suae, rebus omnibus inter se communicare, ut optatissimum illum finem ad quem vocati sunt, per gratiam assequantur. Vnum est corpus inquit Apostolus Ephra. d. d. &vnus spiritus: sicut, vocati estis in unam spem vocationis vestrae, unus Dominus, una fides, unum baptisma, unus Deus, pater onmium, qui est super omnes, per omnes, In omnibus vobis: His denique omnibus unum commune domicilium Munastatio, Ecclesia Dei; in qua nos versari necesse est,in conuersari prout decet vocationem nostram, primum Deo seruientes, deinde vero alios aliis secundum Deum: Quia singulari ac communi opera, separata, coniuncta, ad unum illum memsu mae vocationis, tanquam unius domini seruos, domesticos unius domus,
Quid quod non solim unitas, sed etiam in hac unitate nostra membrorum&actionum onmium mortis eadem voce imperatur Ex qua id sequitur boni, quod neque a se ipso quisquam diuersus sit, via Domini, neque a suis fratribus, neque a Domino; sed constanter, totus Domino suo fratribusque suis adhaereat, sequatur Dominum cum stadium comm religiosissimo. Sed de hac re in Psalmum antecedinatem iam satis diximus, Deus ille, qui dat velle, perficere pro bona voluntate sua, gratioso admoueat palamam manum, ut per eam toto corpore, animo,
Wmente sanctificemur, ae huic officio incumbamus communionis nostrae in timore ipsius. Postquam vero quaenam haec communio sit audiuimus tempus est ut ex Davide cognoscamus quid de ea praedicari possit. Hanc igitur communionem duobus nominibus sanes concelebrem dicens: Bon m di amomum esse, hanc communionem coli Duplex gratia in communione sanctorum proponitur bonitatis, amoenitatis, ves iucunditatis summae. Haec autem duo non temere a mpheta fuerant posita, sed accommodat ad naturum, captum hominis omnes nempe natura haec duo expetunt, quod bonum est, equo iucundum. Sic bonum expetimus ut voluptate coniunctum velimus esse etiam a medicamento quamuis saluberrimo, si austerum est, abhorremus. Sed bonum, iucundum vulgo cum dicitur, quamplurimi errores mentibus humanis solent obrepere. Nam boss. et vinum aut commune est aut particulare, praeterea aut animi aut corporis, tum aut morale in actione positum, aut naturale solum in sensu, contemplatione, postremo aut aeternae illius vitae, aut
huius periturae: quorum prius supereaturale atque diuinum est, in spiritu; hoc naturale, humanum, in came, sensu positum. Quid hic homines faciant iussici, Certo qui minimo omnium riuntur ratione, bonum particulare communi corporale spiritali, naturale, sensuale ut ita dicam morali, praesens futuro anteponunt: quia seu mum sensui, ut pecudes, rationi perparum auctoritati Dei in verbo reuelatae nihil omnino tribuun Qui vero calamo rationis solius freti sibi videntur sapere, illa suis ratiocinationibus
508쪽
ratiotaintionibus evanescentes umbnuchoni pro hono amplexantur: rimnen quia arae plurimum cum illis inferioribus comparant, apprime ommum sibi vide arma re. Ac proinde neque hi, neque illi unquam possunt inmere quid bonum Clamaeram ex veritate si Bonum vero, iucundum, quod quidem ver Areonum atque iucundum est, illud appellamus, quod unam habet constantem veremque symmetriam me Commensum et commoditatem boni ita ut nec particulare de communi, nec partae lare aut commune de uniuersali derosent, nec corporale inritali impedimentam afferat, nec sensile aut naturale morali sitit, nec denique praesens, caducum futuro aeremoque aduersetur; sed inferiore superioribus, omnia summo, uniuersati bono suo ordine, lac inserviant. Hic demum vero bonum esse iucundum assidimamus, ubi haec constitutio rem animaduertitur. Hanc constitutionem, saltem prout in rebus humanis praestari potest, aequis in familia emeret, incredibiles sui amores excitaret; si in ciuitate eo gratia amplior, quia commune illud praestat domestico: si in regione: si in mundo denique murim
qui tamen hanc refugit malitia sua praeciarissimo nobiscum ageretur. Sed quod in uniuerso mundo, in regione mundi, in ciuitate, in domo ulla Seprehendi non potest, illud totum adeoque amplius in Mesraia nobis exhibetur beneficio es. Nam etsi hoc
bonum voluptatemque hanc mundus non videt, nec videt caro aut oculus canus et
vident tamen quicunque oculos habent cordis a Deo illuminatos atque expurgatos, id est, quicunque in Ecclesia sunt, in ea adhaerent Christo viventi in ipsis atque ambulanti. Hoc illud est quod sibi Propheta voluit, cum nobis exponeret hanc rem demum bonam, iucundam esse, quod fratres habitent etiam es consideant unita Atque hoc quidem bonum, quamuis diuinitus bonum, iucundum etiam retinuus,
tamen oculus non videt, auris non audit, homo denique nec palpare manu, nec gustare, nec odorari illud potest, nec sentire ullo pacto viribus naturae suae. Sed non propterea bonum esse desinit, si bonum esse non videtur iis qui bonitatem hanc iucunditaremque non possunt Urcipere. Nec coloribus, nec sonis, nec odoramentis, nec suauitate rerum, nec tactu afficiuntur mortui; quia mortui sunt, id est, inepti percipiendis rebus quas modo diximus odoramentum est odoramentum, etsi-in nares pituita obstructa insiderit. Ignis non proptere, desinit ignis esse, si ea non usserit quae vim sunt praedita potentia ut vocant passiua ut me comburantur. Res omnes tum demum recto agunt actiones suas, recteque percipiuntur, cum ad obiecta conmoda
.conuenientia ipsis actionibusque ipsarum peruenerint. Quid tum igitur, si mundus non nouit istam honitatem, iucunditatem, istos fructus Ecclesiae Quid tum, sine Ecclesiam quidem nouerit Ineptus est his rebus percipiendis vitam Ecclesiae non videt mortuus, odoramentum non sentit frigefactus, ignem Dei in Ecclesia non sentit lapis. Sed i demum sentiunt quos Propheta hoc loco vocat, excitat, dicens, ecce, quam bonum v. Communiter quidem hoc dicit, sed non omnes incommuni audiunt: I solum audiunt, quibus hanc doctrinam in manus tradio in animo inscribi voluit Dominus. Quapropter ad pios, qui mysterii huius vero capaces sunt, excitandos duobus argumentis pungit conscientias nostras, cum propositionem suam momam atque amplificans, subiectione utituro admiratione vehementissima. Subiectionem dico, qua singulos nostrum, quasi in rem praesentem vocat, inquiens; Ecce administ-tionem vero, qua sibi ipse non satisfaciens in exponenda amplitudine boni, iucunditatis istius, omnes simul rapit in contemplationem illius, dicendo, quam bonum kquam iucundum perinde enim est atque si diceret, nec ego satis ex officio nosse aut praedicare illud possum, neque nostrum quisquam, ac ne cuncti quidem, si vires nostras una coniungamus: sed unica admiratio meo, communi nomine, quod dicturus essem si possem, demonstratura est silentio meo, quod L SQ mihi am
509쪽
plitudo rei ipsius efficit, nolo iniquus esse in gratiam Dei sed profiteri saltem admirando tenuitatem ieiunitatemque sermonis mei in rerum tantarum cogitatione. Haec illa in nis est praedicatio, ad quam nos omnes qui Christiani sumus, opus est excitari, in quam opus introspicere, cuius bonitatem amoenitatem, suavitatemque incredibilem explorare, quam exploratam admirari, cum admiratione apud omnes pios coram Domino indesinenter testatam facere, quandoquidem ut ait Apostolus Ephes. s. o. sic nota fit per Mesesiam imperiis ac potestatibus, etiam quae in coelis sunt, multiformis illa sapientia Dei secundum propositum aeremum, quod constituit in Christo Iesu Domino nostro. Quae clim ita sint, primum omnium Deum oro, patrem Domini nostri Iesu Christi, nos omnes, quos spiritali vocatione ad fraternam coniunctionem in Christo primogenito inter missis fratres honorauit, regat Spiritu charitatis, pacis ut quemadmodum dignatur habitare in nobis, iis nos in ipso etiam habitare una studeamus in unitate corporis, Spiritus sui, se singuli magis ac magis sentiamus, experiamorque, quam bonum, quam iucundum sit
sanctissimam illam unionem, cuius ipse auctor est, conseruare Deinde vero hortor oro pios omnes per Christumo quicunque studio vitae aetemae suae gloriaeque diuinae affecti sunt, tandem aliquando discant, extra hanc communionem recognoscere quam mala, ingrata omnia ut hac ratione gloriam cedentes Domino, Cab omni distractione dissidioque in sanctimonia, pace, modestia, Genitate spiritus abstinentes, dent operam diligentissimo optimis, iucundissimis communionis huius ficiis, quae Deus hic, in futuro seculo, certissimo verissimoque bono, iucunditate muneraturus est in Christo Iesu. a. Est Misamentum iis optimism, superfusum capiti, descendens super phtam, barbam A montas quod descendu ad oram vique vestimentorum tam. Era verissimum axioma illud est quod anae Propheta nunciauit, de bonitate, amoenitate pacis in communione sanctorum tamen partim nostra infirmitate, impedimentis aliunde obuenientibus, partimque rei maiestate detinemur, ne veritatem istius nunciati ex officio cognoscamus, nisi Dei Spiritus per administros suos ad tenuitatem nostram sese demiserit. Propterae Psaltes aedificationi publicae consulturus, deinceps duobus versibus instituit enarrationem breuem propositionis illius quam modo diximus ut se veritatem amplius videamus, ab ea quoque afficiamur vehementius ad quaerendam gloriam Dei, salutem nostram. Est autem huius expositionis modus a Propheta institutus duplex Nam primum, similibus ad declarationem illius enunciati commodis utitur; deinde vero rem simpliciter, prout in se est, apodeictico enunciat, a causa efficiente su maturali, necessaria, liberrima, ac non impedita, quae ex sese indesinenter praestat enunciati huius veritatem. Hunc ordinem in ratione docendi conuenientissimum esse natura ipsa ostendit: Christus non obscuro cum locis quamplurimis exemplisque frequentibus, tum disertis verbis confirmauit, cum Nicodemum alloqueretur, dicendo, Si terrena dico vobis, non creditis, quomodo, si dixero vobis caelestia, creditis Ioan s. a. Haec eloquentia quaedam est, ait Augustinus, doctrinae salutaris, mouendo affectui discentium accommodata a. visibilibus ad inuisibilia, a corporalibus ad spiritalia, a temporalibus ad aeterna. Epist.1 Is ad Ianuarium. Nam ipse animae motus, quamdiu rebus adhuc terrenis implicatur, pigritis inflammatur: si vero feratur ad similitudines corporales, inde ad spiritalia quae illius similitudinibus figurantur ipso quasi transitu vegetatur, Ctanquam in facula ignis agitatus, accenditur, Wardentiore dilectione rapitur ad quietem suam cognita veritate. Hoc igitur consilio propositionem antegressam saltes, primum 6t quidem
510쪽
quidem similibus illustrauit, deinde vero necessaria demonstratione confirmauit Equibus similia versu secredo, parte tertij, demonstratio vero reliquo versu tertio
proponuntur. Cum autem propositionis illius duo membra habeantur ad communionem sanctorum spectantia quorum unum est communionem illam bonam esse alterum, etiani iucundam esse visum est Prophetae utrumque membrum suae propositionis illustrare
similitudine. Itaque duo similia certo consilio huc fuerunt allata unum, quo honum communionis illius, alterum quo iucunditas, suauitas eiusdem subhceretur quodammodo in oculis omnium Vess. Si rumtamen, quod in more apud Hebraeos positum est, betustissimi quique auctores grauissimsque ad commoditatem iuuandae memoriae obseruarunt, duarum partium illarum expositionem adhibet similibus,*seo negare. primum de amoenitate, suauitate communionis dicendo per similitudinem illius olei siue unguenti unctionis ut in lege appellatur cuius confecturam Moses ex Praece o Dei priscam Ecelesiam docuerat Exodi o. Deinde vero de honitate communion Sillius, assumpta pluuiae, roris caelestis similitudine. Potuerat quidem Spiritus Dei ad hoc argumentum alias probationes hillustrationes quoque adhibere siue exemplis aliunde petitis, siue rationibus ex natura ductis quae apud auctores ferme innumeros de bono pacis frequentatae sunt. Praeterea ex iis bonis quae de humana pace praedicantur, poterat secundum quandam analogiam, quae a temporalibus ad aeterea obseruatur plurimum, excellentiam fructuum ex diuina illa Ecclesiae pace nascentim ostendere. Sed commodius visum est Prophetae ex re praesenteriri ita dicamus similitudines assumere ad argumenti huius declarationem, quam longo eas arcesserer, prout in prisca Ecclesia Iudaeorum agebat, ita rebus quae ante oculos vel minimi cuiusque versabantur in Ecclesia illa, uti commodissimo ad illustrationem honorum quae Deus in Ecclesiam confert Colentem preis.
Horum autem similium duo sunt genera prius enim Ecclesiae illius singulare est, sumptum ab instituto diuinae gratiae posterius commune est, a naturae ordine ut hac ratione omnes se sentiant, Quideant etiam ignorantes Dei, quae bona sint expectanda a Domino, si homines pacem coluerint etam, per gratiam Deus testatam fecerit voluntatem suam Ecclesiae suae, per naturam viiquem volanistis sensum omnibus sit impertitus. Prius simile ab instituto Dei, obseruatione ecclesiastica sumptum, continetur secundo versu in quo Propheta amoenitatem illius communionis sanctorum comparat unguento illi praestantissimo atque suauissimo, quo summus sacerdos olim ex lege delibutus est posterius in parte priori v. s. In priore autem simili hic ordo tenendus est, ut primum intelligamus partes illius, deinde vero accommodationem illarum partium ad hoc argumentum quod agitur In
simili tria distincto obseruantur: primum, quid sit quod habet cum illa amoenitate spiritali similitudinem analogico: Secredo, quis sit ad quem res illa perueniebat lystituto Dei: Tertio, qui usus, modus istarum rerum ex praescripto Dei. Quid sit,
Propheta explicat dicens de metiensi vel olio stimo, praestantissimoque ad quem pertineat, exponit iniecto Maronis nomine, partium illius. Qui mus, modus, demonstratociam superfundi narrat atque descendere. De unguento non est Cur dicamus multis tum quia satis expressit Moses quae fuerit illius ratio Exod. o. a. c. tum quia nostris temporibus, vel potius tem 'ram plenitudini non expedit, ut de ea re magnopere laboremus neque vero est huius instituti. De persona cui hoc unguentum adhibebatur, ex verbis Prophetae constat qui non Leuitam quenquam simpliciter, non sacerdotem, sed Aharonem dicit nominatim id