장음표시 사용
181쪽
aeneidos primi libri vestibulo unonis iras exponens his versibus. Urbs antiqua fuit, Orii tenuere olim,doquce sequntur. res autem narrare agreditur ibi
et ix e conspelius la telluri in altum cum reliquis orationibus quoq; utitur ut si Aeneas socios c5solatur ad Africae littus deuectus inquiens O socii neq; enim ignari sumus ante malorum)quaeq; sequuntur, de cum ilioneus Didonem exorare nititur his orationis captis auspiciis. O Regin nouam cui condare Aprie urbem, ni litiai de ugentes frenaresuperbas, vel idem ilioneus cum apud latinum sui Regis exponit mandata Aeneidos septimo hinc exordio maxime sumpto. Zexgenus e regium Fauni, necfluctibus astis irasulegit hyems veLiri succedere toris Nec /dus regione hi.e bitque Mesellit edic. longam etiam narrationem ualla Homeri, latinus molitur Poeta .ind Ucit enim Aeneam roganti obte-peraturum Didon 3, 5 illi ruinam, exciduuae a narrasse, di suae calus nauigationis, quaecum altero libro simcipiatur, finitur teria est autem principium. In sen Aradii bello, fatis , reput' Tuctores dannum tot iam labentibus annis, O c. in ipsi etiam narratione inducitur noua persona ut
182쪽
apud Virgilium volumine tertio Graecus Achemenides, qui narrare sic occipit. Sum putria ex ribaca comes infelicis II INOmne chomenides Iroiam genitore dum lo Paupere mansisset , utinamsi tuna pro uis e ciuna cum caeteris. h ferinc sunt versificatoriar ut ita dixerim narrationis genera pariter, exempla, quid igitur inter E-ο. , atq; historicum interest Squod carminibus nepe non alligatur historicus, sed ut meminimus in superioribus latioribus utitur numeris, ac liberioribus adde quod historicus vera si modo historicus eo perpetuo narrat.falsis vera inuoluit E οποιοῖ, atq; historicu dc ordine rerum,3 oratione sequitur: no cogitura πρ ron poematis suauitati c6sulens,atq; ornamento accedit tiam quod veris nititur exeptis historicus plerumq; sctis, onidia; ac de narratione in uniuersum poetica pro cmporis breuitate sit dictum. sequitur oratoria, de qua edbreuior nobis suturus est sermo, quόd supra dicta plura suerunt, quHdq; praecepta ab oratoriis petenda sunt libris, artibusq; rhetorum sed tamen dicamus eam in iudiciali genere maxime versari, nam deliberativum,atq; demonstrativum raris narrationibus asperguntur. nam inui laudat breuiter quod
laudat exponit: qui deliberat non degestis, sed de
suturis consiliuna capit.accidit tamen narrare laud
183쪽
torem diffusius rem gestam exponentem, quod contingit in funebribus maxime' quae sunt quasi vitae eiu qui laudatur narrationes, quemadmodum lib- cratis Euagoras Deliberator etiam narrare potest, chine aliqua re gesta quid sit futurum conatur ostendere. propria tam ei iudicialis generis est narratio. nec tame in omnibus causis quae iniudicium veni ut narrandum est, cum enim de facto constat, totusq; coflictus in iure versatur, nihil erit opus narratione, nisi forte no eodem modo factum reus, accusator Icontendet. solent tamen ea etiam narrari, quae aperta sunt, atq; cognita vel augendi, vel niuendi gra, ita, quod si verum est, non crit narrationis finis in huiusmodi causis semper docere iudicem: licet huius rei causa inuenta narratio videatur. Illud etiam iut, qui haec subtilius examinant, narrationem consulto pr termittendam si vel obsit, vel certe non prosit. Adiicitur etiam illud, argi mentorum semina, quibus causam oporteat confirmari per narrationem uniuersam fercnda videri 9 ludicro diligentius praecipiunt, ut tempus, locus' narrandi accurratius c5sideretur eteni ore paucis cyposita immo vero' proposita, narratio e supersedet accusator Reus etiano a narrat cum ab accusatore narratum est, ut insciari non possit, narrat terit, cum confligunt inter-
se narrationes.Sunt qui dicant propositione anteponendam
184쪽
83 VENTUR COECInendam narrationi, qua saepe postponitur ut Cicero pro Milone pluribusq; in locis; saepe nulla ponitur. Nec semper exordium narratio consequitur, cum ipsius causa necessitas aut confirmare prius cogit, aut consulare, quod Cicero in Milonis illa defensione diuina plane testatur . nisi enim ostendisset defendi licere eum, qui hominem ab se fateretur occisun , nisi indicasset nullum senatus praeiudicium contra Mi lonem esse factum, nisi aperuisset arma Pompei salutaria potius Miloni, quam aduersa suis comparata, Iudicibusq; potius absoluendi, quam condemnandidatames e tabellam,vel certe liberam iudicandi a cultatem, frustra sane narrasset . quod consutationis
genus M. Quintilianus prooemio existimat adiungedu, sed satis iam satis,Oratoria veXauimus narratione, ad historica,quae iam pridem nos ad se vocat traseamus, qua quide nypropterea separauimus ab oratoria, quod oratoria non sit, cutiliori cum supra nooratore solu, sed magnum etia oratorem Ope posuerimus. Sed quὀd intere se putamus aliquid inter so-rensem,historicamq; narrationes id .n. solii respicit forensis, cuius patrociniit suscepit. equit, bonum,iustu, iniustu maxime curat,&ibri quod apparet potius qua quod existit, subtilitati disputationis vim quadam vehemente adiungit historici sinis nec lause nec vituperatio, nec utilitas, nec capitis ac fortunarum
185쪽
narum de sensio, vel accusatio coii ra sed rei gestae, quemadi nodum gesta sit explicatio laudat ille quidem, vel certe vituperat aliquando deliberat etianonnunquam sed hoc non quόd sui mulacris sit, scdqus lita causa pollulat, videtur Ecere, vel per trasitionem vitandae molestia causa, vel declarandoruconsiliorum gratia, vel quόd res csta facilius exponatur, si consilioru rationes, laude sue, aut vituperationes inserantur. Est tame iistorica narrati, resis admodii similis, nec dissimilis ut vidimus , οπαίας. veru quid praecipia omnia supra videntur absoluta. reseram tamen aliquid, vel repeta potius superiora qud magis haereant. Nolo igitur scriptorem cum,
quo de nobis est sermo, mis ima quaeq; confeci ari; quo loco merito Timarum a Plutarcho reprehesum puto ad haec sunt quaedam, quae si mi odeste tractentur, non latum ornant historiam, sed de magnopere conserunt, ut quae ad religionem pertinent explica tam im e conducunt, quemadmodum videlicet, quantoq; studio gentes, populsi, nationeS, reges colere numina consueuerint: quantum tribucre sacris,
quae auspicia, diuinandiq; genera vel susceperinsivel repudiarint nimietatem Video fugiendam, quae fastidium parere solet itaq; noster reprehcnditur Liuius a quibusdam, qu6d in prodigiis enarrandis, prodi noruq procurationibus nimius suis iudicatur.
186쪽
sed haec defendi fors tanto erunt Liviana: non est
tamen hic locus iminet. n. scrupuloso praeceptio,
difficultatisq; plenissima sunt enim qui praecipiant
ut sitietas fugiatur, locutionem crebro Utare, navi illud missum faciam, valde arduum mihi videria graui ad mediocrem a mediocri ad uiri item dicetidi rationem descendere, ut taceam finitima vitia, qua ni diligentius caucris, aut tu mel, i, pc ait US, aut ipso aresces ieiunio. iuris nostri no est ciuoties libeat aliter, atq; aliter eloqui, rebus enim verba cedunt, suntq; accomodada quare nec leuia graui, nec gra uia leui, nec infima utrolibet superiorum generum tractabuntur placet itaq; Crationem varietate delectoare, seruato tame decore, de quo suo tempore pronunciatum est. Nec illud silebo, dandam operam clie, unum ut corpus totius historiae sat, cohereant interse partes, membrorum corporis instar liaci Variam, atq; multiplicem historiam partiendam existimo, quoniam coniungi, atq; uniri nequit.ut alia sit Macedonici belli, alia Asiatici, alia narratio Piratici, quam rem dum Gi corum, Latinorum i scriptorum quidam uehementius exagerant, in maXimum incidere vitium, arcte scilicet nimium, conciseq; scribendi, in quibus e nostris,oc Lutius Florus con- numeratur,& Velleius paterculus, quos ego historicos ne dixerim, quippe qui summas crum de ca
187쪽
D CONsCRII. HIIT DIAI.pita congerunt, de quasi enitoma consci ibunt qui licet gloriciatur nudam ab se historiam tradi, animaduertant tamen peccare se, non clama sola rei gestae traditione constat illoria, sed causarum, morti,
consiliorum, temporum, Ocorum, personarum eX-
planatione, quae a te nudae exprimi sane nonpo sunt, sed de omni narratio e plura etiam, quom opus sortalle suerat dixisse me video; itaq; extremia quod proposuera prantibo, 3c quae de imitatione sucrint
dicenda paucis absoluam. fit imitandi ratio. FVIss quosdam accepimus, qui nullam omnino admitterent imitationem, tantumq; statuerent conandum, quantum quis natura, inge latoq; consequi posse speraret. Dissidit inquiunt naturae, qui hominem potius quam optimam rcrum omnium opificem sequitur, quae hominum malignitas st, atq; superbia; exerceantur igitur ingenia, excolanturq; dili gentius, caetera natura sine alicuius imitatione praestabit, rationi authoritatem adiiciunt: aiunt enim Horatium clarissimum vatem diuinitus cloquutu, imitatores pecora scrutetia vocare, itaq; penitus imitationem de medio tollunt, suis a castris exulare iubent, nec animaduertunt plurimasse, atq; Optimas artes repudiare. num non imitatur qui pingit fouirere, qui marmore, quiue cera eXcudit' non ne ni
188쪽
uersa poesis imitatio quaedam est , pictura scilicet loques fiam Geometriam disciplinarum omnium perfectissimam omniaq; Mathematica cogutur explodere, necesse enim est aut ιαξὴσ: maitari naturam, aut
natura ab ipsa scietia, disciplinaue mutuari alter,nilii De verius, alacro nihil alienius sermauit natura certis figuris corpora, quam imitati prudentissimi viricas ipsas ab omni corpore seiunctas, ac separatas sola mente, solo contemplantur animo quid de Musica dicam S concentum enim coelestem imitati homines praestantissimi summis ingeniis praediti, neruis*, dc
vocibus aptantes, Muscam disciplinam consecere. sed longum admodum erit omnes recensere, vel artes, vel lacultates, quae vel sola, vel maXima ex parte constant imitatione.at iniuriam naturae facis, cum ei diffidas; immo tu maximam cum naturae praestantissimum opus inane sore contendis . nihil enim ingenio praestantius tributum est homini, iactat in quo natura magis elaborarit, quae si loqui posset hosce homi aes grauissime reprehenderet, dicci eiq; nihil a se frustra fictu fuisse ingenium vero eo consilio tribu
tum lio miniit meditaretur, stq; te mii OXimc coferret a superos, imitaretur gesti paretum,at i multoru succurreret imbecillitati, citaret utiq; testem Deum illum udi coditorem apud Timiae una Diis, quos creaverat praecipientem, ut quemadmodum
189쪽
ipsum facientem vidissent, de ipsi siccrciat. Quid aliud est imitar sed in re notissima nimium me suisse confiteor. nam quod ad Horatium spectat nihil
gloriabundo Poetae respondendu arbitror cum negare praesertim non possit, se Alceum, Pindarum, Archilocum, caeterosq; Lyricos imitatu quid enim aliud flecti, quam ut latine redderet ea carminum genera, quae Gi me illi priores inuenerant, quibusq; fuerat velisi, vel delectatiJSed hos mictos faciamus, qui more gigantum contra Deo pugnant, dum Omni ope veritati repugnant est alterum in imitatione vitium, non sane leuci, quidam enim eos tantum putant imitandos, ad quos ipsi possunt aspirare Lysias mihi placet,Thuc didem probo, hi soli sunt Attici.
Barbarus sane fueris, si alios mair beris, 3 ex nostris Floru quidam, aut Tacitum Salustio, L .iuioq; praeponunt 3 Ciceroni sunt qui audeant anteferre Plinui, de quibus nihil ego dicam; sint sane sua ieiunitate contenti, nobi conccdant, ut quod optimum sit in unoquoq; Sellere, id potis snaum imitemur. admonitos volui o ne in fraudem adduceremini, audietes vel eorum disputariones, qui nullam imitatione accit u i ,, Vel COru , qui cos imitantur, a quibusi iaciam O lu, , quam eloquentiam percipiant.
. aquam xl sam, Thucydide inlitandos esse noti liticior, sed in his dunta at, in quibus qui gur,
190쪽
s VENTVR COECI sese i efferunt , vel in suo certe genere ea tamen lege ut mihi liceat, quae cognouero meliora probare, sed iam ad imitationis venio praeceptioneS VOCO autem imitationem diligentem rationem, qua stir-diose curamus ut in ea re, qua de agitur, similes ah- cuius efficiamur huius rationis scpte sunt pracepta
nisi fallor quorum sit primium dandam sic operavi optimum quemq; nobis imitandum proponamVS, quem delectum non tam e nostro iudicio feri volo, quam e doctissimorum, probatissimorLq; sentetia, placet nim Topicum illud Aristoteleum, quod optimis, quodq; peritissimi videatur na ego quidem mihi persuadco cum optimis rarre sic usesse, quam vel mihi auram, edicare iudicii, vel cum rudibus, atq; imperitis bene sentire, libentiusq; errauerim cu Platone, quam recte sensero cum Epic tiro. Secundu hoc est praeceptu, quonia homine sumius errareq; ac falli possumus, intuendas accuratius se virtutes, conssideranda vitia alteras ut sequam: ur,
fugiamus altera Sunt enim quidam qui cum alique susceperint imitandum, absque ullo discrimine, δ mala, d bona sectantur sunt etiam peruersi magis,
atq; praeposteri qui virtutes quidem dcfertit, siquid est vitiosi, id quasi dedita opera aucupantes sequuntur. Tertium autem erit cos potissamum imitandoses e qui in eo versentur genere, in quod ipse